Bolivia: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
EmausBot (conversa | contribucións)
m r2.6.4) (Bot: Modifico: chr:ᏉᎵᏫᏯ
Liña 72: Liña 72:
'''Bolivia''' está dividida en 9 departamentos:
'''Bolivia''' está dividida en 9 departamentos:


<div align=center>
<div align=left>
{| class="toc" cellpadding=0 cellspacing=2 width=800px style="float:center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:3px; font-size:90%"
{| class="toc" cellpadding=0 cellspacing=2 width=800px style="float:center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:3px; font-size:90%"
|colspan=6 style="background:#black; color:white;" align=center bgcolor="green"|'''División política'''
|colspan=6 style="background:#black; color:white;" align=center bgcolor="green"|'''División política'''

Revisión como estaba o 7 de abril de 2012 ás 17:29

Modelo:País

Bolivia (en quechua: Bulibiya Suyu, aimara: Bulibiya, Buliwya; guaraní: Volívia) é un país da América do Sur, limitado a norte e leste polo Brasil, ao sur polo Paraguai e Arxentina, e a oeste polo Chile e Perú. Comprende parte importante tanto da Cordilleira dos Andes e o seu Altiplano como da Selva Amazónica e do Gran Chaco, o que fai ser definido como un país megadiverso. É, canda Paraguai, un dos dous países de Sudamérica sen litoral marítimo. É tamén o oitavo máis extenso no continente americano e o vixésimo sétimo a nivel mundial. A súa capital oficial e xudicial é a cidade de Sucre, mentres que a capital gobernamental (dos poderes executivo e lexislativo) é La Paz.

Xeografía

Artigo principal: Xeografía de Bolivia.

Na parte occidental do país está a Cordilleira dos Andes, na cal fican a montaña máis alta do país, o pico Nevado Sajama co seus 6.542 m, o lago Titicaca - o máis alto lago do mundo, e o Salar de Uyuni, no departamento de Potosi, unha grande extensión coberta por sal que foi no pasado o fundo dun grande lago que se secou por evaporación. O centro do país é un planalto, o "Altiplano", onde vive a maioría dos bolivianos. O leste do país é constituído por terras baixas, e coberto pola floresta úmida da Amazonia. O lago Titicaca situase na fronteira entre a Bolivia e o Peru. No occidente atópase o Salar de Uyuni, a maior planicie de sal do mundo.

O país actualmente non ten litoral, despois de o perder nunha guerra co Chile, a Guerra do Pacífico, que ocorreu do ano 1879 ao ano 1884.

As cidades principais son La Paz, Sucre, Santa Cruz de la Sierra e Cochabamba.

Subdivisións

Artigo principal: Subdivisións da Bolivia.

Bolivia está dividida en 9 departamentos:

División política
Departamento Poboación Supeficie (km²) Densidade (*) Capital (Hab.)
República de Bolivia 9.627.269 1.098.581 8,8 Sucre
Bandera del Departamento del Beni Beni 414.758 213.564 1,9 Trinidad (86.385)
Bandera Chuquisaca 611.660 51.524 11,9 Sucre (247.259)
Bandera del Departamento de Cochabamba Cochabamba 1.709.806 55.631 22,7 Cochabamba (586.813)
Bandera del Departamento de La Paz La Paz 2.872.793 133.985 19,9 La Paz (835.000)
Bandera de Oruro Oruro 437.131 53.558 8,2 Oruro (216.620)
Bandera del Departamento de Pando Pando 69.541 63.827 1,1 Cobija (32.217)
Potosí 772.578 118.218 6,5 Potosí (149.246)
Bandera de Santa Cruz Santa Cruz 2.367.440 370.621 6,6 Santa Cruz de la Sierra (1.397.000)
Bandera del Departamento de Tarija Tarija 471.563 37.623 12,5 Tarija (170.906)
(*)= Todos los datos de población son proyecciones del INE para 2006 [1]. La densidad departamental está calculada con la proyección de la población de 2006.

Otras ciudades importantes son (por departamento): La Paz: El Alto 827.000, Cochabamba: Quillacollo 90.000 Sacaba 127.000, Tarija: Yacuiba 90.000, Santa Cruz: Montero 90.000, Beni: Riberalta 78.000.

Cada departamento está subdividido en provincias, que son responsábeis dalgúns asuntos locais.

Historia

Artigo principal: Historia de Bolivia.

En Bolivia desenvolveronse grandes civilizacións, a máis importante das cais foi a civilización de Tiahuanaco. Tornouse parte do imperio Inca no século XV.

Cando os españois chegaron no século XVI, a Bolivia, rica en depósitos de prata, foi incorporada no virreino do Pelo, e máis tarde no de La Plata.

A loita pola independencia comezou en 1809, mais permaneceu como parte da España ata 1825, cando foi libertada por Simón Bolívar, a quen o país debe o seu nome. Despois dunha breve unión co Perú, a Bolivia tornouse totalmente independente. Nos anos seguintes, a Bolivia perdeu parte do seu territorio debido a vendas e á guerra.

A Bolivia enfrenta problemas culturais e raciais, e sofreu ao longo dos anos múltiples revolucións e golpes militares. En 1980, a democracia foi restaurada despois da destitución dunha xunta militar.

Política

Artigo principal: Política de Bolivia.

A constitución da Bolivia de 1967, revisada en 1994, prevé un sistema equilibrado entre os poderes executivo, lexislativo e xudicial. O tradicionalmente forte executivo, non obstante, tende a deixar na sombra o Congreso, cuxo papel está en xeral limitado a debater e aprobar lexislación orixinaria do executivo. O ramo xudicial, composto polo Supremo Tribunal e por tribunais departamentais e inferiores, está desde hai moito corroído por corrupción e ineficiencia. A través de revisións na constitución feitas en 1994, e de leis subsequentes, o goberno iniciou reformas que teñen potencial para ser profundas nos sistema e procesos xudiciais.

Os nove departamentos da Bolivia receberon maior autonomía pola lei de Decentralización Administrativa de 1995, aínda que os principais dirixentes departamentais continuen a ser nomeados polo goberno central. As cidades e vilas bolivianas son gobernadas polo presidentes de cámara e consellos directamente eleitos.

Foron realizadas eleccións municipais o 5 de decembro de 2004, que elixiron os consellos para mandatos de 5 anos. A Lei de Participación Popular de abril de 1994, que distribúe unha porción significativa das finanzas nacionais polas autarquías, para o seu uso discreccionario, permitiu que comunidades anteriormente neglixenciadas obtivesen grandes melloras nas as súas infraestruturas e servizos.

Partidos políticos

Economía

Artigo principal: Economía de Bolivia.

Bolivia, hai moito un dos máis pobres e menos desenvolvidos países da América Latina, fixo progresos considerábeis no sentido do desenvolvemento dunha economía de mercado. Durante a presidencia do presidente Gonzalo Sánchez de Lozada (1993-97) Bolivia asinou un tratado de comercio libre co México, tornouse membro asociado do Mercado Común do Cono Sur (Mercosul) e procedeu á privatización da liña aérea estatal, da compañía de teléfonos, dos camiños de ferro, da compañía eléctrica e da compañía petrolífera.

O crecemento económico aminorou en 1999, en parte debido a políticas orzamentais restrictivas que limitaron os fondos necesarios para programas de loita contra a pobreza, e ás consequencias da crise financeira asiática. No ano 2000, serios disturbios públicos en Abril e en Setembro/Outubro baixaron o crecimento para 2,5%. O PIB boliviano non creceu en 2001 debido ao abrandamento global e á vagarosa actividade doméstica. Espérase que o crecemento recupere en 2002, mais o défice fiscal e o peso da débeda externa irán permanecer elevados.

Demografía

Artigo principal: Demografía de Bolivia.

Cultura

Artigo principal: Cultura de Bolivia.
Feriados
Data Nome en galego Nome local Observacións

Véxase tamén

Notas

Ligazóns externas