[[Ficheiro:Balkan topo en.jpg|thumb|300px|Rexión dos Balcáns.]]
Os '''Balcáns''', xeograficamente son unha [[cordilleira dos Balcáns|cordilleira]] situada no sueste [[Europa|europeo]], entre [[Serbia]] e o [[mar Negro]]. Nun sentido máis amplo denomínase '''Península dos Balcáns''' todo o territorio dende a [[península Itálica]] até [[Asia Menor]], formando a '''Rexión dos Balcáns'''.
Os '''Balcáns''' é o nome histórico e xeográfico que se usa para designar o sueste de [[Europa]]. (''Véxase máis abaixo a sección [[#Composición política actual|Composición política actual]]'').
A rexión ten unha superficie total de 550 000 km<sup>2</sup> e unha poboación de preto de 53 millóns de habitantes.
Presenta unha orografia de abrupta. De feito, a rexión tomoa o nome da [[cordilleira dos Balcáns]], que se estende desde o centro de [[Bulgaria]] até o leste de [[Serbia]], no seu límite occidental, e até o [[mar Negro]] pola parte oriental.
Por outra parte conforma unha [[península]] que, aínda non respondendo ao modelo clásico de península, xa que non está unida ao [[Europa|continente europeo]] por medio dun [[istmo]], é unha denominación aceptada para designar a rexión, que tamén se coñece como a '''península Balcánica''' ou '''península dos Balcáns'''.
== O sueste de Europa ==
A causa das connotacións negtivas do termo "Balcáns" (debido ás [[guerras iugoslavas|guerras dos Balcáns]] do [[século XX]]), frecuentemente úsase o termo '''Sueste de Europa'''. A utilización deste termo está crecendo día a día e, así, encontramos unha iniciativa da [[Unión Europea]] do ano [[1999]] denominada ''[[Pacto de estabilidade para o Sueste de Europa]]'', e o [[xornal|diario electrónico]] ''Balkan Times'' cambiou o ano [[2003]] o seu nome polo de ''Southeast European Times''.
O uso deste termo para designar a península Balcánica (e non máis que esta área) tecnicamente ignora a presenza xeográfica de [[Romanía]] e [[Ucraína]], que tamén están situades no sueste do continente europeo.
== Fronteiras ==
A fronteira norte da península Balcànica xeralmente se considera que está definida pola liña formada polos ríos [[Danubio]], [[Sava]] e [[Kupa]].
Os [[mar Adriático|mares Adriático]], [[mar Xónico|Xónico]], [[mar Exeo|Exeo]] e [[mar Negro|Nergro]] limítana polo oeste, sudoeste, suerte e leste, respectivamente.
== Historia ==
== Historia ==
Os países que a compoñen comparten gran parte da súa historia. Así, foron parte do [[Imperio bizantino|Imperio romano de oriente]], logo [[Imperio bizantino]], logo [[Imperio otomán]] e finalmente viviuse aló unha nova explosión nacionalista ó desaparecer [[Iugoslavia]] como país na derradeira década do [[século XX]]. A complicada situación que se viviu no lugar dende o [[século XIX]], e maiormente na segunda metade do vinte, deu orixe ao termo [[balcanización]], que se extrapola na [[xeopolítica]] para definir a rotura dun estado de xeito violento, ou na [[informática]] para definir, por exemplo, a subdivisión da [[Internet]] en enclaves separados,<ref>[http://www.networkworld.com/news/2002/0321daigle.html New IAB chair fears Internet 'balkanization'] Network World {{en}}</ref>.
Os países que compoñen a rexión comparten gran parte da súa historia. Así, foron parte do [[Imperio bizantino|Imperio romano de oriente]], logo do [[Imperio bizantino]], despois do [[Imperio otomán]] e finalmente viviuse aló unha nova explosión nacionalista ó desaparecer [[Iugoslavia]] como país, na derradeira década do [[século XX]].
A complicada situación que se viviu no lugar dende o [[século XIX]], e maiormente na segunda metade do vinte, deu orixe ao termo [[balcanización]], que se extrapola na [[xeopolítica]] para definir a rotura dun estado de xeito violento, ou na [[informática]] para definir, por exemplo, a subdivisión da [[Internet]] en enclaves separados,<ref>[http://www.networkworld.com/news/2002/0321daigle.html New IAB chair fears Internet 'balkanization'] Network World {{en}}</ref>.
== Composicíón política actual ==
[[Ficheiro:Balkans-political1.png|thumb|200px|Mapa político dos '''Balcáns''' no [[2004]] (non aparecen delimitados nin [[Kosovo]] nin [[Montenegro]]).]]
Os países que se asocian coa zona dos Balcáns xeralmente son os seguintes:
:: [[Ficheiro:Flag of Albania.svg|esquerda|20px|]] [[Albania]]
:: [[Ficheiro:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|esquerda|20px|]] [[Bosnia e Herzegovina]]
:: [[Ficheiro:Flag of Bulgaria.svg|esquerda|20px|]] [[Bulgaria]]
:: [[Ficheiro:Flag of Greece.svg|esquerda|20px|]] [[Grecia]]
:: [[Ficheiro:Flag of Macedonia.svg|esquerda|20px|]] [[República de Macedonia|Macedonia]]
:: [[Ficheiro:Flag of Montenegro.svg|esquerda|20px|]] [[República de Montenegro|Montenegro]]
:: [[Ficheiro:Flag_of_Serbia.svg|esquerda|20px|]] [[República de Serbia|Serbia]]
:: [[Ficheiro:Flag of Turkey.svg|esquerda|20px|]] [[Turquía]] (só a [[Turquía|Turquía europea]], tradicionalmente denominadanada [[Rumelia]] ou [[Tracia|Tracia Oriental]])
Ademais, frecuentemente inclúense tamén na lista:
:::: [[Ficheiro:Flag of Romania.svg|esquerda|20px|]] [[Romanía]] e
:::: [[Ficheiro:Flag of Slovenia.svg|esquerda|20px|]] [[Eslovenia]]
Algunhas rexións dos países incluídos nesta lista como estados balcánicos poden ser, nalgúns aspectos, moi diferentes á rexión balcánica en xeral e, por tanto, frecuentemente algúns países da periferia desta gran rexión prefiren que non se lles chame ''países balcánicos''. É o caso de [[Romanía]] e [[Eslovenia]], pero tamén, ás veces, de [[Croacia]] e [[Grecia]].
:* [[Kosovo|República de Kosovo]] (estatus controvertido)<ref>O [[17 de febreiro]] de [[2008]] o Parlamento kosovar, nun acto unilateral, declaraba a escisión da entón provincia de [[Serbia]], dando lugar á creación dun novo Estado independente baixo a supervisión dos [[Estados Unidos]] e a [[Unión Europea]]. (véxse:[http://www.morningstaronline.co.uk/index.php/news/content/view/full/93190 World court backs Kosovo breakaway. Morning Star on line] e [http://www.setimes.com/cocoon/setimes/xhtml/en_GB/newsbriefs/setimes/newsbriefs/ Sejdiu says Kosovo could apply for UN membership next year. SETimes.com], {{en}} Consultadas o 16/12/2011). A diferenza da primeira declaración de independencia de Kosovo acontecida o [[7 de setembro]] de [[1990]], só recoñecida polas autoridades [[albania|albanesas]], a derradeira declaración xa foi recoñecida por máis de 47 países a data do [[7 de agosto]] do [[2008]], entre os que se achan [[Costa Rica]],[[ Afganistán]], os [[Estados Unidos]], o [[Reino Unido]], [[Francia]], [[Alemaña]], [[Turquía]], [[Bélxica]], [[Perú]], [[Polonia]], [[Suíza]], [[Austria]] e [[Dinamarca]], sen contar os demais países nos que o recoñecemento está pendente. Porén, existen 18 países, incluíndo [[Arxentina]], [[Bolivia]], [[Casaquistán]], [[Chipre]], [[España]], [[Quirguicistán]], [[Romanía]], [[Rusia]], [[Serbia]], [[Sri Lanka]], [[Taxiquistán]], [[Vietnam]] e [[Venezuela]] que rexeitaron esplicitamente o recoñecemento da república. Serbia declarou que retiraría todos os seus embaixadores dos países que recoñeceron a independencia de Kosovo.</ref>
Tamén se adoita incluír na rexión dos Balcáns, aínda que non se atopan dentro da península a:
Outros países non incluídos na rexión balcánica, pero que teñen ou tiveron un papel importante na súa cultura, [[historia]] e na súa situación [[xeopolítica]], son os seguintes:
** [[Moldavia]]
** [[Ucraína]]
:* [[Chipre]].
:* [[Hungría]] {{VT|Austria-Hungría}}
** [[Croacia]]
:* [[Austria]] {{VT|Austria-Hungría}}
** [[Eslovenia]] (parte da UE dende [[2004]])
:* [[Italia]] {{VT|Dalmacia|Zadar|Estado libre de Fiume}}
** [[Eslovaquia]] (forma parte de UE dende 2004)
** [[Hungría]] (na UE dendeo2004)
:* [[Rusia]] {{VT|Historia de Serbia}}
** [[Romanía]] (incorpórase á UE no 2007)
== Notas ==
== Notas ==
{{referencias}}
{{listaref|2}}
== Véxase tamén ==
== Véxase tamén ==
=== Bibliografía ===
* Banac, Ivo (1992): "Historiography of the Countries of Eastern Europe: Yugoslavia", in ''American Historical Review'' '''97''' (4) outubro 1992, páxs. 1084–1104. University of Chicago Press.
* Banac, Ivo (1984): ''The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics''. Ithaca. NY: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-9493-2.
* Carter, Francis W., ed. (1997): ''An Historical Geography of the Balkans''. Academic Press.
* Fine, John V. A., Jr. (1983): ''The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century''
* Fine, John V. A., Jr. (1987): ''The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest.'' Ann Arbor: University of Michigan Press.
* Jelavich, Barbara (ç1983): ''History of the Balkans''. Cambridge University Press.
* Jelavich, Charles e Jelavich, Barbara, eds. (1963): ''The Balkans In Transition: Essays on the Development of Balkan Life and Politics Since the Eighteenth Century''. University of California Press.
* Mazower, Mark (2000): ''The Balkans: A Short History''. Modern Library Chronicles. New York: Random House ISBN 0-679-64087-8.
* Stavrianos, L. S. e Traian Stoianovich (2000): ''The Balkans since 1453''. New York: New York University Press. ISBN 978-0-8147-9766-2.
* [http://www.seeurope.net/ SEEurope.net] - Noticias do Sueste de Europa.
* [http://www.setimes.com/ Southeast European Times] {{en}}
* [http://www.balkantimes.com/ ''Southeast European Times''].
[[Categoría:Balcáns]]
[[Categoría:Balcáns]]
Revisión como estaba o 1 de marzo de 2012 ás 18:05
Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Blacáns.
Rexión dos Balcáns.
Os Balcáns é o nome histórico e xeográfico que se usa para designar o sueste de Europa. (Véxase máis abaixo a sección Composición política actual).
A rexión ten unha superficie total de 550 000 km2 e unha poboación de preto de 53 millóns de habitantes.
Presenta unha orografia de abrupta. De feito, a rexión tomoa o nome da cordilleira dos Balcáns, que se estende desde o centro de Bulgaria até o leste de Serbia, no seu límite occidental, e até o mar Negro pola parte oriental.
Por outra parte conforma unha península que, aínda non respondendo ao modelo clásico de península, xa que non está unida ao continente europeo por medio dun istmo, é unha denominación aceptada para designar a rexión, que tamén se coñece como a península Balcánica ou península dos Balcáns.
O uso deste termo para designar a península Balcánica (e non máis que esta área) tecnicamente ignora a presenza xeográfica de Romanía e Ucraína, que tamén están situades no sueste do continente europeo.
Fronteiras
A fronteira norte da península Balcànica xeralmente se considera que está definida pola liña formada polos ríos Danubio, Sava e Kupa.
A complicada situación que se viviu no lugar dende o século XIX, e maiormente na segunda metade do vinte, deu orixe ao termo balcanización, que se extrapola na xeopolítica para definir a rotura dun estado de xeito violento, ou na informática para definir, por exemplo, a subdivisión da Internet en enclaves separados,[1].
Composicíón política actual
Mapa político dos Balcáns no 2004 (non aparecen delimitados nin Kosovo nin Montenegro).
Os países que se asocian coa zona dos Balcáns xeralmente son os seguintes:
Algunhas rexións dos países incluídos nesta lista como estados balcánicos poden ser, nalgúns aspectos, moi diferentes á rexión balcánica en xeral e, por tanto, frecuentemente algúns países da periferia desta gran rexión prefiren que non se lles chame países balcánicos. É o caso de Romanía e Eslovenia, pero tamén, ás veces, de Croacia e Grecia.
Outros países non incluídos na rexión balcánica, pero que teñen ou tiveron un papel importante na súa cultura, historia e na súa situación xeopolítica, son os seguintes:
Banac, Ivo (1992): "Historiography of the Countries of Eastern Europe: Yugoslavia", in American Historical Review97 (4) outubro 1992, páxs. 1084–1104. University of Chicago Press.
Banac, Ivo (1984): The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics. Ithaca. NY: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-9493-2.
Carter, Francis W., ed. (1997): An Historical Geography of the Balkans. Academic Press.
Fine, John V. A., Jr. (1983): The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century
Fine, John V. A., Jr. (1987): The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor: University of Michigan Press.
Jelavich, Barbara (ç1983): History of the Balkans. Cambridge University Press.
Jelavich, Charles e Jelavich, Barbara, eds. (1963): The Balkans In Transition: Essays on the Development of Balkan Life and Politics Since the Eighteenth Century. University of California Press.
Mazower, Mark (2000): The Balkans: A Short History. Modern Library Chronicles. New York: Random House ISBN 0-679-64087-8.
Stavrianos, L. S. e Traian Stoianovich (2000): The Balkans since 1453. New York: New York University Press. ISBN 978-0-8147-9766-2.
