Orto

Imaxe final do orto solar en Cua Lo, Vietnam.

Orto significa levantamento ou saída dun astro dende o plano horizontal leste. É resultado da rotación terrestre de oeste a este, que fai que para o observador terrestre pareza que a estrela sae polo este e se pon polo oeste. Polo tanto, o orto do Sol equivale ao amencer. No seu uso cotián amencer fai referencia ao periodo de tempo entre o clarear do día e a saida total do sol polo leste. Técnicamente o orto producese cando o limbo superior da esfera helíaca aparece tanxente ao horizonte leste local, e remata cando o limbo inferior da esfera helíaca aparece tanxente ao horizonte leste local.

Efectos da refracción atmosférica

Diagrama do Sol ao amencer, mostrando os efectos da refracción atmosférica.

A refracción da luz solar ao chegar á atmósfera terrestre fai que chege a luz cando o Sol ainda non se atopa no horizonte real, facendo que vexamos sair o sol, cando ainda esta a 0,83º do horizonte real cando o vemos sair pola maña. Medido dende o mediodía local, o orto caracterízase polo ángulo horario -Φ, onde:

$\cos {\phi }=-\tan {\lambda }\tan {\delta }\,$

sendo λ a latitude do lugar, e δ a declinación solar. No ocaso ocontece nun ángulo horario Φ.

Os térmos aurora (do latín aurum=ouro, e hora -do latín horae=horas, a hora do sol ou saida do sol); alba, albor, alborada (pola cor blanca da atmósfera) ou crepúsculo matutino son descripcións verbais do mesmo fenómeno físico xusto antes da saída do sol. Do mesmo xeito á fin do día, a refracción atmosférica alonga a duración do día ou o crepúsculo vespertino despois do solpor.

Orto helíaco

Orto helíaco de Sirio

En astronomía o termo orto helíaco fai referencia ao orto de calquer estrela xusto antes do orto do propio sol e despois de ter desaparecido a estrela polo horizonte occidental uns seis meses antes, o que servía nas culturas antigas coma sitema de datación do ano sidéreo.

Véxase tamén

Outros artigos

• Ocaso
• Equinoccio
• Eclíptica