Isis: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva

← Edición máis vella Edición máis nova →

Contido eliminado Contido engadido

VisualTexto wiki

En liña

Revisión como estaba o 14 de decembro de 2011 ás 10:38

Iconografía

Mitoloxía

sis, adaptadas posteriormente ao ritual católico.

Véxase tamén

Bibliografía

Alvar Ezquerra, Jaime (1981). "O Culto a Isis en Hispania". A Relixión Romana en Hispania. C.S.I.C. Mº de Cultura. Parámetro descoñecido |ide= ignorado (Axuda)
Baring, Anne, e Cashford, Jules (2005). O mito da deusa. Evolución dunha imágen. Madrid: Edicións Siruela. Parámetro descoñecido |ide= ignorado (Axuda)
Muñiz Grijalvo, Elena (2006). Himnos a Isis. Madrid: Editorial Trotta]. Parámetro descoñecido |ide= ignorado (Axuda)

Outros artigos

Osiris
Horus

@@ Liña 1: / Liña 1: @@
-'''Isis''' é unha [[deusa]] na [[mitoloxía exipcia]]. Era máis prominente mitolóxicamente como a esposa e irmá de [[Osiris]] e a [[nai]] de [[Horus]] e adorábaselle como a esposa e nai arquetípica. O seu nome exipcio é '''Ast''' que significa [[trono]], representado polo [[emblema]] que porta sobre a súa cabeza. Coñéceselle tamén como A Gran Maga, A Gran Deusa Nai, Raíña dos Deuses, A Forza Fecundadora da Natureza, Deusa da Maternidade e do Nacemento e como Señora das Pirámides en [[Giza]].
 [[Ficheiro:Ägyptischer Maler um 1360 v. Chr. 001.jpg|right|290px|thumb|A deusa Isis, pintura mural, ca. 1360 adC.]]
 == Iconografía ==
 [[Ficheiro:Egypte louvre 029.jpg|right|150px|thumb|Isis nai]]
-Isis é representada como muller co [[xeroglífico]] do "trono" ''Ast'' sobre a súa cabeza. Outras veces está sentada, ostentando un tocado co disco solar, por ser filla de [[Ra (deus)|Ra]], o deus Solar. Podemos vela igualmente con ás de [[milano]], abrindo os seus brazos para bendicir aos seus devotos e fillos, simbolizando a súa maternidade. Con forma de deusa árbore, aleitando ao faraón.
-Na súa versión antropomorfa, Isis é representada como unha muller que leva un axustado vestido e coroada co "trono" anteriormente explicado. A comezos da [[dinastía XVIII]] e no período tardío é representada con cornos e un disco solar entre eles, ao modo da deusa [[Hathor]], xa que logo atributos tomados desta última deusa. Tamén porta o [[sistro]] e o [[menat]] (tomados da deusa Hathor) e, nas súas mans, tan só adoita levar o [[anj]] (ankh) e un bastón [[papiro|papiriforme]].
 == Mitoloxía ==
+sis, adaptadas posteriormente ao ritual católico.
-[[Osiris]], irmán e esposo de Isis, reinaba no [[antigo Exipto]] con paz, harmonía e sabedoría. O [[Nilo]] fertilizaba a terra e as colleitas eran abundantes. Os seus súbditos eran felices.
-Un día, Osiris saíu de viaxe para coñecer outras civilizacións e deixou o reino baixo o mando da súa esposa Isis. [[Seth]], o irmán envexoso, sentiuse humillado, pois cría que el debería gobernar e non Isis.
-Cando o deus Osiris volveu, Seth quixo facer unha gran festa de benvida e lanzou un desafío aos invitados: aquel que entrase no cofre que Seth trouxera, este regaláballo como proba de fidelidade e respecto.
-Moitos intentaron pero o cofre resultaba pequeno ou grande. Osiris, curioso, quixo probar e encaixoulle perfectamente ben. Seth sabía o tamaño do irmán e era por isto que o cofre serviulle como unha luva. Inmediatamente o irmán, xunto con 72 cómplices, pecharon a caixa de metal hermeticamente e arroxárona ao Nilo.
-Isis, con amor e confianza, empezou a súa travesía tras o corpo do seu esposo. Logo de longas e penosas camiñadas por Exipto, a deusa atopa o cofre cos restos de Osiris. Pero o drama continúa cando Seth, na súa maldade sen fin, roubou o cadáver e cortouno en catorce pedazos que, novamente, esparció por todo o reino.
-Isis non se rende e, en compañía da súa irmá [[Neftis]], a esposa de Seth, percorre cada lugar do reino. Finalmente conseguen atopar todos os pedazos con excepción do [[pene]]. Con todo Isis reconstruíu a Osiris, axudada por [[Anubis]] e Neftis, e ''impregnada'' del concibiu a [[Horus]] neno (Harpócrates), quen posteriormente vingaría ao seu pai loitando contra Seth.
-== Titulaturas e epítetos de Isis ==
-Algúns dos títulos que recibiu a deusa son: "A Gran Señora", "A deusa nai", "a Señora do Ceo, da Terra e do Inframundo" (en File), "Isis en todas as súas manifestacións", "Señora de Raanefer", "A raíña de Mesen", "Señora de Hebet", "Señora de Abaton", "Señora dos países do sur", "Señora das pirámides", "a divina, a única, a máis grande de entre os deuses e deusas, a raíña de todos os deuses", "o Ollo de Ra, a coroa de Ra-Heru, Sept", "Señora do Ano Novo..."
-[[Ficheiro:Maler der Grabkammer des Thutmosis III. 001.jpg|right|180px|thumb|Tumba de [[Thutmose III]]: Isis con forma de deusa árbore, aleitando ao faraón]]
-== Culto ==
-A súa orixe é incerto, pero se estima que veu do [[delta do Nilo]]. As primeiras mencións de Isis datan da [[dinastía V de Exipto]] na cal atópanse as primeiras inscricións literarias, pero o seu culto fíxose prominente máis tarde na historia exipcia, cando se empezaron a absorber e sincretizar os cultos doutras deusas. Co tempo expandiuse fóra de [[Exipto]], no [[Oriente Próximo]] e o [[Imperio romano]], coa construción de templos afastados dedicados a ela, como nas [[Illas Británicas]]. Ata o [[século VI]] puidéronse atopar rastros da súa adoración na [[Europa]] [[Cristianismo|crisitiana]].
-O templo máis importante dedicado ao seu culto estaba na illa de [[File]]. En [[Dendera]] era exposta anualmente nun quiosco do templo de [[Hathor]], aos raios do Sol, para rexenerarse. En [[Giza]] foi venerada como "Señora das pirámides"
-O seu culto propagouse por todo o [[Mediterráneo]], resistindo a expansión do cristianismo e mantívose no templo de [[File]] durante o [[Imperio Romano]] ata que foi prohibido en tempos de [[Xustiniano I]], no ano 535 ddC.
-=== O culto a Isis en Hispania (España) ===
-Hai evidencias do culto a Isis, transmitido por comerciantes, militares ou simples cidadáns gregos e romanos. Ao principio o seu veneración é popular para despois chegar ata as capas máis altas. Existiu un culto organizado, en Emérita Augusta ([[Mérida, España|Mérida]]), Igabrum ([[Cabra, Córdoba]]) e Valentia ([[Valencia]]) e devotos en Legio ([[León, España|León]]), Astúrica Augusta ([[Astorga]]), Acci ([[Guadix]]), Saguntum ([[Sagunto]]) e Tarraco ([[Tarragona]]). Os últimos documentos referentes ao culto a Isis en Hispania datan da primeira metade do século III ddC.
-O cristianismo adoptou o culto a Isis "deusa da maternidade" asimilándoa á [[Virxe María]], cuxas maternais e protectoras imaxes están inspiradas na súa iconografía. As ''Virxes Negras'' son consideradas antigas imaxes de Isis, adaptadas posteriormente ao ritual católico.
 <hiero>-st-t:H8-.-st-t:.-B1-.-st-t:H8-B1-.-st-t:y-I12</hiero>
@@ Liña 63: / Liña 39: @@
 * [[Osiris]]
 * [[Horus]]
-[[Categoría:Deuses exipcios]]
-[[als:Isis]]
-[[ar:إيزيس]]
-[[arz:ايزيس]]
-[[az:İsida]]
-[[be:Ісіда]]
-[[bg:Изида]]
-[[bn:আইসিস]]
-[[bo:དབྱི་ཞི་སི།]]
-[[br:Isis]]
-[[bs:Izida]]
-[[ca:Isis]]
-[[cs:Eset]]
-[[cy:Isis]]
-[[da:Isis]]
-[[de:Isis (Ägyptische Mythologie)]]
-[[el:Ίσις]]
-[[en:Isis]]
-[[eo:Iziso]]
-[[es:Isis]]
-[[et:Isis]]
-[[eu:Isis]]
-[[fa:ایزیس]]
-[[fi:Isis]]
-[[fr:Isis]]
-[[fy:Isis]]
-[[he:איזיס]]
-[[hi:ईसिस]]
-[[hr:Izida]]
-[[hu:Ízisz]]
-[[id:Isis]]
-[[is:Ísis]]
-[[it:Iside]]
-[[ja:イシス]]
-[[ka:ისიდა]]
-[[ko:이시스]]
-[[la:Isis]]
-[[lt:Izidė]]
-[[lv:Izīda]]
-[[mk:Изида]]
-[[nl:Isis (godin)]]
-[[no:Isis]]
-[[oc:Isis]]
-[[pl:Izyda]]
-[[ps:ايسيس]]
-[[pt:Ísis]]
-[[ro:Isis]]
-[[ru:Исида]]
-[[scn:Isidi]]
-[[sh:Izida]]
-[[simple:Isis]]
-[[sk:Eset]]
-[[sl:Izida]]
-[[sr:Изида]]
-[[sv:Isis]]
-[[th:ไอสิส]]
-[[tl:Isis (diyosa)]]
-[[tr:İsis (mitoloji)]]
-[[uk:Ісіда]]
-[[ur:آئسز]]
-[[vec:Iside]]
-[[vi:Isis]]
-[[zh:艾西斯]]