Khorasán (Irán): Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Xoio (conversa | contribucións)
arranxiño
Sen resumo de edición
Liña 1: Liña 1:
[[Ficheiro:IranKhorasan.png|thumb||Mapa da provincia iraniana de Khorasán (anterior á división administrativa de [[2004]], en verde claro).<br><small>Sinálanse as fronteiras das tres actuais provincias.</small>]]
[[Ficheiro:IranKhorasan.png|thumb||Mapa da provincia iraniana de Khorasán (anterior á división administrativa de [[2004]], en verde claro). Sinálanse as fronteiras das tres actuais provincias.]]
O '''Khorasán''' (en [[lingua persa|persa]] '''خراسان''', ''Khorāsān'') foi, até [[2004]], a maior provincia do [[Irán]]. Neste ano foi desmembrada en tres novas províncias:
O '''Khorasán''' (en [[lingua persa|persa]] '''خراسان''', ''Khorāsān'') foi, até [[2004]], a maior provincia do [[Irán]]. Neste ano foi desmembrada en tres novas provincias:


* [[Khorasán do Norte]];
* [[Khorasán do Norte]];
* [[Khorasán do Sur]]; e
* [[Khorasán do Sur]] e
* [[Razavi Khiorasán]].
* [[Razavi Khiorasán]].


O nome ''Khorasán'', que significa "terra do sol nacente", en persa, déuselle á provincia oriental do [[Imperio persa]] durante o período [[sasánidas|sasánida]] e despois foi utilizado polos xeógrafos árabes para referirse máis ben á rexión que ocupa actualmente o [[Afganistán]].
O nome ''Khorasán'', que significa "terra do sol nacente", en persa, déuselle á provincia oriental do [[Imperio persa]] durante o período [[sasánidas|sasánida]] e despois foi utilizado polos xeógrafos árabes para referirse máis ben á rexión que ocupa actualmente o [[Afganistán]].


Esta antiga provincia persa, que se estendía, ao norte, do [[Amu Dária|río Oxus]] até o [[mar Caspio]] e, ao sur, da beira dos desertos centrais iranianos até as montañas centroafgás ao leste, incluía partes do que son hoxe os territorios de Irán, [[Afganistán]], [[Taxiquistán]], [[Turcomenistán]] e [[Uzbequistán]].
Esta antiga provincia persa, que se estendía, ao norte, do [[Amu Dária|río Oxus]] até o [[mar Caspio]] e, ao sur, da beira dos desertos centrais iranianos até as montañas centroafgás ao leste, incluía partes do que son hoxe os territorios de Irán, Afganistán, [[Taxiquistán]], [[Turcomenistán]] e [[Uzbequistán]].


Pasaron polo Khorasán conquistadores e imperios como os [[Grecia|gregos]], os [[árabes]], os [[seléucidas|turcos seléucidas]], os [[Mongolia|mongois]], os [[safávidas]], os [[Afganistán|afgán]]s e outros.
Pasaron polo Khorasán conquistadores e imperios como os [[Grecia|gregos]], os [[árabes]], os turcos [[seléucidas]], os [[Mongolia|mongois]], os [[safávidas]], os afgáns e outros.


A rexión histórica foi entre [[644]] e [[999]] unha provincia califal, que estaba gobernada por [[emir]]es designados polo [[califa]], desde [[821]] ao [[896]] por unha dinastía de emires-gobernadores denoninados [[tahírides]]. Despois foi disputada por [[safáridas]] e outros, e o goberno califal desapareceu de feito, aínda que non de dereito. Desde [[900]] a [[999]] estivo en mans da dinastía dos [[samánidas]], que se declaraban leais ao califa. En [[999]] caeu en mans dos [[gaznévidos]].
A rexión histórica foi entre [[644]] e [[999]] unha provincia califal, que estaba gobernada por [[emir]]es designados polo [[califa]], desde [[821]] ao [[896]] por unha dinastía de emires-gobernadores denominados [[tahírides]]. Despois foi disputada por [[safáridas]] e outros, e o goberno califal desapareceu de feito, aínda que non de dereito. Desde [[900]] a [[999]] estivo en mans da dinastía dos [[samánidas]], que se declaraban leais ao califa. En [[999]] caeu en mans dos [[gaznévidos]].


Algunhas das principais cidades históricas de [[Persia]] situábansese no [[antigo Khorasán]]: [[Nishapur]] (atualmente no Irán), [[Merv]] e [[Sanxán]] (no Turcomenistán), [[Samarcanda]] e [[Bukhara]] (Uzbequistán), e [[Herat]], [[Cabul]], [[Ghazni]] e [[Balkh]] (Afganistán).
Algunhas das principais cidades históricas de [[Persia]] situábanseme no [[antigo Khorasán]]: [[Nishapur]] (actualmente no Irán), [[Merv]] e [[Sanxán]] (no Turcomenistán), [[Samarcanda]] e [[Bukhara]] (Uzbequistán), e [[Herat]], [[Cabul]], [[Ghazni]] e [[Balkh]] (Afganistán).


Os principais grupos étnicos da rexión son os [[persa]]s, os [[turco]]s, os [[Turcomenistán|turcomenos]], os [[Curdistán|curdos]] e os [[árabes]]. Hai tamén unha considerábel comunidade de orixe [[Afganistán|afgá]] na provincia, debido aos grupos de refuxiados que chegaron do Afganistán nos últimos anos, escapando dos [[talibán]]s.
Os principais grupos étnicos da rexión son os persas, os [[turco]]s, os [[Turcomenistán|turcomenos]], os [[Curdistán|curdos]] e os [[árabes]]. Hai tamén unha considerábel comunidade de orixe afgá na provincia, debido aos grupos de refuxiados que chegaron do Afganistán nos últimos anos, escapando dos [[talibán]]s.


As principais linguas faladas na rexión son o [[lingua persa|persa]], o [[lingua curda|curdo]] e o [[lingua turca|turco]].
As principais linguas faladas na rexión son o [[lingua persa|persa]], o [[lingua curda|curdo]] e o [[lingua turca|turco]].
Liña 23: Liña 23:
A rexión é famosa polas [[alfombra]]s e polo [[azafrán]] que se produce no sur.
A rexión é famosa polas [[alfombra]]s e polo [[azafrán]] que se produce no sur.


==Véxas tamén==
==Véxase tamén==
* [[Gran Khorasán]]
* [[Gran Khorasán]]



Revisión como estaba o 1 de setembro de 2011 ás 21:21

Mapa da provincia iraniana de Khorasán (anterior á división administrativa de 2004, en verde claro). Sinálanse as fronteiras das tres actuais provincias.

O Khorasán (en persa خراسان, Khorāsān) foi, até 2004, a maior provincia do Irán. Neste ano foi desmembrada en tres novas provincias:

O nome Khorasán, que significa "terra do sol nacente", en persa, déuselle á provincia oriental do Imperio persa durante o período sasánida e despois foi utilizado polos xeógrafos árabes para referirse máis ben á rexión que ocupa actualmente o Afganistán.

Esta antiga provincia persa, que se estendía, ao norte, do río Oxus até o mar Caspio e, ao sur, da beira dos desertos centrais iranianos até as montañas centroafgás ao leste, incluía partes do que son hoxe os territorios de Irán, Afganistán, Taxiquistán, Turcomenistán e Uzbequistán.

Pasaron polo Khorasán conquistadores e imperios como os gregos, os árabes, os turcos seléucidas, os mongois, os safávidas, os afgáns e outros.

A rexión histórica foi entre 644 e 999 unha provincia califal, que estaba gobernada por emires designados polo califa, desde 821 ao 896 por unha dinastía de emires-gobernadores denominados tahírides. Despois foi disputada por safáridas e outros, e o goberno califal desapareceu de feito, aínda que non de dereito. Desde 900 a 999 estivo en mans da dinastía dos samánidas, que se declaraban leais ao califa. En 999 caeu en mans dos gaznévidos.

Algunhas das principais cidades históricas de Persia situábanseme no antigo Khorasán: Nishapur (actualmente no Irán), Merv e Sanxán (no Turcomenistán), Samarcanda e Bukhara (Uzbequistán), e Herat, Cabul, Ghazni e Balkh (Afganistán).

Os principais grupos étnicos da rexión son os persas, os turcos, os turcomenos, os curdos e os árabes. Hai tamén unha considerábel comunidade de orixe afgá na provincia, debido aos grupos de refuxiados que chegaron do Afganistán nos últimos anos, escapando dos talibáns.

As principais linguas faladas na rexión son o persa, o curdo e o turco.

A rexión é famosa polas alfombras e polo azafrán que se produce no sur.

Véxase tamén