Abjad

---

Este artigo sobre lingüística é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

---

Un abxad ou abjad é un tipo de sistema de escritura onde hai un símbolo para cada fonema consonántico, chamado ás veces consonantario. Por unha banda un abxad é distinto do alfabeto e por outra dos abugidas polo feito de que as vogais son marcadas con diacríticos opcionais. A orixe deste termo está nunha palabra sen sentido utilizada como secuencia mnemotécnica para aprender a orde das letras do alfabeto árabe, pero aquí se trata da orde antiga que se empregaba antes de que as letras fosen reorganizadas e agrupadas segundo o seu aspecto gráfico. O paralelo máis común con esta secuencia é o alfabeto hebreo e era así:

• abjad hawwaz HuTTi kalaman sa'faS qarashat thakhadh DaZagh.

Outras dúas secuencias van deste xeito:

• abujadin hawazin HuTiya kalman sa'faS qurishat thakhudh DaZugh
• abujadin hawazin HuTiya kalman Sa'faD qurisat thakhudh Zaghush

(A estes efectos, as maiúsculas representan as consoantes guturais, e os dígrafos sh, th, kh, dh and gh representan senllas letras. O final 'in' representa tanwīn, un aspecto da gramática árabe) En todas as versións, as primeiras catro letras son as mesmas: Alif, Bā', Jīm, Dāl. Estas tres 'ordes alfabéticas' poden ser usadas como numerais ou a rama da numeroloxía chamada isopsefia.

Tense suxerido que a palabra 'Abjad' pode ter raíces máis antigas en fenicio ou ugarítico.

Abxades "impuros" (como o arábico) poden ter caracteres tamén para algunhas vogais, ou diacríticos vocálicos opcionais, ou os dous; non obstante, o creador do termo, Peter T. Daniels, insiste en que so se debería aplicar a escritas carentes de todo signo vocálico, excuíndo deste xeito ao árabe, hebreo e siríaco. Todos os abjads coñecidos pertencen á familia semítica de escrituras, e derivan do Abjad lineal septentrional orixinario. A razón disto é que as linguas semíticas teñen unha estrutura morfémica que fai redundante ou en todo caso innecesaria a notación de vogais.

Moitas escrituras derivadas dos abxades fóronse ampliando con símbolos vocálicos para chegar a ser alfabetos plenos. Esto pasou sobre todo cando a escritura se adaptou a unha lingua non semítica, sendo o caso máis famoso a derivación do alfabeto grego a partir do abjad fenicio. outras veces, os signos vocálicos aparecen en forma de pequenos puntos ou anzois en relación coas letras consonánticas, producindo un abugida como no caso do sistema de escritura amhárico.

Un abxad, ou alfabeto consonántico, é un alfabeto que non nota máis cás consoantes (ou qu principalmente non nota máis cás consoantes), como no árabe ou no hebreo. O termo provén das primeiras letras do alfabeto árabe histórico (e non da súa versión actual), ou sexa ʾalif, bāʾ, ǧīm e dāl (أﺑﺠﺪ).

As vogais das palabras so aparecen ao ler ou ben se notan por signos auxiliares de emprego raro, principalmente diacríticos. Neste caso, estes auxiliares de lectura so se empregan en textos pedagóxicos ou relixiosos (dominio no que hai que engadir os signos de cantilación). Para semellantes sistemas de escritura fálase daquela dunha scriptio defectiva, « escritura defectiva »: a grafía está en efecto as maís das veces incompleta e necesita que o lector coñeza xa unha palabra dada para que a poida ler correctamente.

A maioría das escrituras que notan linguas semíticas son abjads, por razóns vencelladas á estrutura morfofonolóxicas destas linguas, nas que é posible, se se coñecen as regras de gramática pertinentes, adiviñar a posición e o timbre das vogais. As vogais longas dos abxades son porén a miúdo notadas por medio de matres lectionis (consoantes en función vocálica), o que fai que so haxa uns poucos abjads « puros ». O alfabeto árabe, en certos aspectos, ás veces se aproxima máis ao alfabeto que ao abxad.

Nos abxades, é frecuente que as letras cambien máis ou menos de forma segundo a súa posición na palabra.

Lista dos principais abjads

• alfabeto árabe ;
• alfabeto hebreo ;
• alfabeto ugarítico ;
• alfabeto fenicio ;
• alfabeto nabateo ;
• alfabeto samaritano ;
• alfabeto siríaco ;
• alfabeto tifinagh.

Véxase tamén

Bibliografía

• Wright, W. (1971). Cambridge University Press, ed. A Grammar of the Arabic Language (3rd ed.). ISBN 0-521-09455-0. , v. 1, p. 28.