Ryszard Kapuściński

Ryszard Kapuściński

Ryszard Kapuściński, nado en Pińsk, daquela Polonia, o 4 de marzo de 1932 e morto en Varsovia o 23 de xaneiro de 2007, foi un xornalista, escritor e ensaísta.

Traxectoria

Pińsk, a súa cidade natal, pertencía nos anos trinta á provincia polaca de Kresy, na súa fronteira oriental, mais na actualidade é territorio bielorruso. Sufriu na súa infancia as consecuencias da Segunda Guerra Mundial, o que marcaría a súa vida e obra posteriores. Despois de estudar Historia e Arte na universidade de Varsovia, Kapuściński comezou a traballar no semanario Sztandar Młodych como reporteiro de asuntos locais, a primeiros dos anos cincuenta. Pero por unha casualidade é destinado á India para facer reportaxes sobre aquel país, como consecuencia da visita do Pandit Nehru a Polonia e do achegamento entre os gobernos dos dous países. A partir de aí comezou unha carreira como xornalista internacional por China, América Latina e sobre todo a África da descolonización, como único correspondente da Axencia Polaca de Prensa no mundo en desenvolvemento.

Colaborou tamén en Time, The New York Times e Frankfurter Allgemeine Zeitung, como correspondente de guerra durante moitos anos e acadando un grande éxito grazas ó seu peculiar estilo, que o converteu nun xornalista de culto e figura relevante da cultura a nivel mundial.

A partir de 1960, Kapuściński comeza a publicar o seu labor xornalístico en libros, mais non en escolma de reportaxes, senón como obras autenticamente novas. O seu estilo foxe dos grandes acontecementos históricos e das datas oficiais, para narrar a caída e a proclamación dos réximes polos personaxes cos que ten contacto, dende taxistas a xenerais. O seu foi un xornalismo fondamente literario, cunha linguaxe moi coidada e expresiva, e inzada de xogos metaliterarios con referencia aos libros cos que el vai tomando contacto coas novas realidades de países descoñecidos.

Desde 1962 compaxinou as súas colaboracións periodísticas coa actividade literaria e exerceu como profesor en varias universidades. Na actualidade forma parte da Asociación polaca de Artistas Fotógrafos. Foi nomeado doutor honoris causa pola Universidade de Silesia en 1997 e ata 1981 foi correspondente no estranxeiro.

A súa produción literaria foi traducida a multitude de idiomas e recibiu unha excelente acollida por parte do público e da crítica amante dos relatos de viaxes. Falaba con fluidez oito idiomas, entre eles o francés, o inglés, o ruso e o español.

Premios e recoñecementos

• Príncipe de Asturias de Comunicación e Humanidades, 2003.
• Distinguido co título de Xornalista do Século nunha consulta realizada ós lectores da revista mensual Press.
• Premio J. Parandowski do Pen Club polaco (1989).
• Premio Goethe (Hamburgo)
• Premio da fundación A. Jurzykowski (Nova York)
• Premio de l´Astrolabe (Francia)
• Premio dos editores e libreiros alemáns
• Premio da Fundación Turzanski (Toronto)
• Premio Literario Linda das cidades de Torun e Göttingen
• Premio Icaro
• Premio Bruno Kreisky para libros políticos (2004).
• Doutor honoris causa pola Universitat Raimon Llull (2005).
• Soou como favorito para acadar o premio Nobel de Literatura, pero non o conseguiu.

Obra literaria

Ningunha das súas obras foi traducida polo de agora ao galego.

• 1962. Busz po polsku
• 1963. Czarne gwiazdy
• 1968. Kirgiz schodzi z konia
• 1969. Gdyby cała Afryka
• 1969. Che Guevara - Dziennik z Boliwii
• 1970. Dlaczego zginął Karl von Spreti?
• 1975. Chrystus z karabinem na ramieni
• 1976. Jeszcze dzień życia. Un día máis con vida, onde narra a descolonización portuguesa de Angola en 1975 e as súas consecuencias: unha guerra civil que asolou a rexión ata hai pouco.
• 1978. Wojna futbolowa. A guerra do fútbol, onde fala sobre diversos conflitos africanos e latinoamericanos. A reportaxe que lle dá título ó libro narra a guerra que mantiveron Honduras e O Salvador, cuxo detonante foi un partido de fútbol entre as seleccións de ambos países da fase previa do mundial de México en 1970.
• 1978. Cesarz. O emperador, que narra a caída do emperador de Etiopía, Haile Selassie.
• 1982. Szachinszach. O xá, que narra a caída do emperador de Irán, o xá Reza Pahlevi.
• 1986. Notes. Poesía.
• 1990. Lapidarium. Lapidarium.
• 1993. Imperium. Imperium. Sobre o derrubamento da Unión Soviética.
• 1995. Lapidarium II
• 1997. Lapidarium III
• 1998. Heban. Ébano, considerado por moitos o seu mellor libro, contén reportaxes localizadas en varios países de África.
• 2000. Lapidarium IV
• 2000. Z Afryki. Desde Africa. Álbum fotográfico.
• 2001. Lapidarium V
• 2001. Los cínicos no sirven para este oficio, editado unicamente en español, recompila entrevistas e conversas moderadas por Maria Nadotti.
• 2003. Autoportret reportera
• 2004. Podróże z Herodotem. Viaxes canda Herodoto, onde conta os seus comezos como xornalista e a axuda que lle proporcionou a lectura da Historia de Herodoto.
• 2004. El mundo de hoy, editado unicamente en español, recolle reflexións sobre os últimos acontecementos coma o 11-S ou o 11-M, así coma unha especie de autobiografía acerca do moito que viviu e as súas reflexións para comprender o mundo actual.
• 2004.Los cinco sentidos del periodista, editado unicamente en español, recolle ideas e reflexións que o autor expuxo en dous obradoiros ditados a petición para a Fundación Nuevo Periodismo Iberoamericano.
• 2006. Prawa natury
• 2006. Ten Inny

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Web non oficial (en inglés)