Cornualla: Diferenzas entre revisións
m [r2.5.2] bot Engadido: pnb:کارنوال |
m bot Engadido: tl:Cornualles |
||
Liña 85: | Liña 85: | ||
[[Categoría:Reino Unido]] |
[[Categoría:Reino Unido]] |
||
[[Categoría:Cornualles]] |
[[Categoría:Cornualles]] |
||
⚫ | |||
[[af:Cornwall]] |
[[af:Cornwall]] |
||
Liña 109: | Liña 111: | ||
[[fy:Cornwall]] |
[[fy:Cornwall]] |
||
[[ga:Corn na Breataine]] |
[[ga:Corn na Breataine]] |
||
⚫ | |||
[[gv:Yn Chorn]] |
[[gv:Yn Chorn]] |
||
[[he:קורנוול]] |
[[he:קורנוול]] |
||
Liña 150: | Liña 151: | ||
[[ta:கோர்ன்வால்]] |
[[ta:கோர்ன்வால்]] |
||
[[th:คอร์นวอลล์]] |
[[th:คอร์นวอลล์]] |
||
[[tl:Cornualles]] |
|||
[[tr:Cornwall]] |
[[tr:Cornwall]] |
||
[[ug:Kornwél]] |
[[ug:Kornwél]] |
Revisión como estaba o 7 de febreiro de 2011 ás 01:01
Kernow ou Cornwall | ||
---|---|---|
| ||
Lema: One and All (inglés: «Un e Todo») | ||
Idiomas | Inglés, Córnico | |
Capital | Truro | |
Superficie | 3.563 km² | |
Poboación (2002) |
513.527 143/km² | |
Moeda | Libra esterlina (£) (GBP) | |
Festas | Sen Pyran (5 de marzo) | |
Situación | ||
Distritos | ||
|
Cornualles (Cornwall, en inglés; Kernow en córnico) é un condado administrativo e cerimonial, considerado ás veces como unha nación polos seus habitantes, que ocupa unha grande parte da península do mesmo nome, constituíndo o extremo sudoccidental de Inglaterra.
As súas costas, recortadas, son bañadas polo mar Céltico ó norte e oeste e polo Canal da Mancha ó sur, e culminan na parte oeste, no chamado Fin da Terra, que equivalería á Fisterra galega ou á Finistèrre bretoa.
O tamén coñecido como país do estaño está ó oeste do condado de Devon, sendo o río Tamar a súa fronteira. A estrada principal que mediante a que se comunica co resto da illa de Gran Bretaña é a A38, que cruza o Tamar en Plymouth grazas á Ponte do Tamar; e a A30 que cruza a fronteira sur do Launceston. Un transbordador tamén une Plymouth coa cidade de Torpoint ó outro lado do Hamoaze. Unha ponte ferroviaria (a Royal Albert Bridge), construída por Brunel en 1859, completa a outra gran vía de transporte.
As illas Sorlingas (Isles of Scilly) están asociadas a Cornualles.
Cornualles é tamén un ducado pertencente á Coroa Británica que ten asociado o título de Duque de Cornualles. O moderno ducado é propietario do 2% do territorio, así como outras grandes áreas ó longo de Gran Bretaña.
Na actualidade, este título osténtao Camilla Mountbatten-Windsor (Camilla Parker-Bowles denantes da súa voda co príncipe de Gales, Carlos de Inglaterra).
Política e lingua
Os nacionalistas córnicos están organizados en dous partidos políticos: Mebyon Kernow e o Cornish Nationalist Party. Tamén hai un movemento partidario da autonomía que recolleu 50.000 sinaturas.
A lingua córnica está emparentada co galés e o bretón, formando as tres o grupo britónico de linguas celtas, distinguíndose do grupo goidélico que forman o irlandés, gaélico escocés e manx. Foi lingua viva até 1777 sendo Dolly Pentreath a derradeira persoa monolingüe. A publicación de "Handbook of the Cornish Language" en 1904 provocou un interese por revivila.
Pese a que non se realizou ningún censo ó respecto, suponse que hai unhas 2.000 persoas que falan o idioma, aínda que só unhas 100 o fan fluidamente. Recentemente o goberno británico recoñeceuna como idioma minoritario.
Algúns apelidos teñen os prefixos Tre, Pol, ou Pen, e como di o seu dito "por Tre, Pol e Pen saberás quen é córnico."
Historia
O nome inglés moderno deriva do nome tribal Cornovii e da palabra anglosaxoa wealas. Cornovii é moi probable que signifique pobo da península. Wealas é tamén a orixe do nome Gales. En córnico é nomeado como Kernow.
Cornualles foi a principal fonte de abastecemento de estaño para as civilizacións do Mediterráneo antigo, sendo coñecida como as Casitérides e unha vez os córnicos foron considerados os maiores mineiros do mundo. Cando as reservas de estaño se esgotaron, emigraron a lugares como América (Estados Unidos e Arxentina principalmente), Australia, Nova Celandia e Sudáfrica. Moitas palabras córnicas relacionadas coa minería pasaron ó inglés como costean, gunnies, e vug.
Dende o declive da minería, agricultura e pesca, a economía vén decantándose polo turismo, grazas a unhas das máis espectaculares costas do mundo. Así as cousas, a economía está deprimida e a rexión foi recoñecida pola Unión Europea como unha das do Obxectivo 1.
Bandeira
Hai discusións sobre quen é o patrón de Cornualles: San Miguel, San Petroc ou San Piran. San Piran é o máis popular: o seu emblema (unha cruz branca sobre campo negro) está recoñecido como a bandeira de Cornualles, se ben non oficialmente (os condados non teñen bandeira) e o seu día (5 de marzo) é celebrado polos córnicos de todo o mundo.