Kaunas: Diferenzas entre revisións
m bot Engadido: ee:Kaunas |
m bot Engadido: kw:Kaunas; cambios estética |
||
Liña 26: | Liña 26: | ||
'''Kaunas''' é unha antiga capital e segunda máis grande cidade da [[Lituania]]. Sitúase no ponto onde se encontran os ríos Neman e Neris, os ríos máis grandes do país. |
'''Kaunas''' é unha antiga capital e segunda máis grande cidade da [[Lituania]]. Sitúase no ponto onde se encontran os ríos Neman e Neris, os ríos máis grandes do país. |
||
==Nomes== |
== Nomes == |
||
Antes da independencia do país, a cidade era máis coñecida como '''Kovno''', a forma tradicional do seu nome nas [[linguas eslavas]]. Seu nome em polonés é ''Kowno''. A forma tradicional em rsso é Ковно, a pesar de Каунас tamén ser usada dende 1940. Em iídiche o seu nome é ''Kovne'' (קאָװנע), e en alemán é ''Kowno'' o ''Kauen''. |
Antes da independencia do país, a cidade era máis coñecida como '''Kovno''', a forma tradicional do seu nome nas [[linguas eslavas]]. Seu nome em polonés é ''Kowno''. A forma tradicional em rsso é Ковно, a pesar de Каунас tamén ser usada dende 1940. Em iídiche o seu nome é ''Kovne'' (קאָװנע), e en alemán é ''Kowno'' o ''Kauen''. |
||
==Historia== |
== Historia == |
||
[[Ficheiro:Kaunas castle.jpg|thumb|left|Castelo de Kaunas]] |
[[Ficheiro:Kaunas castle.jpg|thumb|left|Castelo de Kaunas]] |
||
Onde hoxe é o centro histórico de Kaunas, xunto ós rios Neman e Neris, surxiu no [[Século -X|século X a.C.]] unha poboación. Contase que a cidade propiamente dita foi fundada en [[1030]], pero o seu nome somente surxiu en textos despois de [[1361]]. No [[século XIII]] erixiuse unha muralla para protexela contra os ataques dos [[Orde Teutónica|Cabaleiros Teutónicos]]. En [[1362]] a cidade foi capturada polos cabaleiros, que destruíron o seu castelo. |
Onde hoxe é o centro histórico de Kaunas, xunto ós rios Neman e Neris, surxiu no [[Século -X|século X a.C.]] unha poboación. Contase que a cidade propiamente dita foi fundada en [[1030]], pero o seu nome somente surxiu en textos despois de [[1361]]. No [[século XIII]] erixiuse unha muralla para protexela contra os ataques dos [[Orde Teutónica|Cabaleiros Teutónicos]]. En [[1362]] a cidade foi capturada polos cabaleiros, que destruíron o seu castelo. |
||
Liña 51: | Liña 51: | ||
Despois da proclamacion da independencia lituana en 1991, os soviéticos tentaron neutralizar a rebelión insuflada nos transmisores de radio e televisión sitúados en Sitkūnai. Os transmisores foron defendidos por moradores de Kaunas. |
Despois da proclamacion da independencia lituana en 1991, os soviéticos tentaron neutralizar a rebelión insuflada nos transmisores de radio e televisión sitúados en Sitkūnai. Os transmisores foron defendidos por moradores de Kaunas. |
||
==Poboación historica== |
== Poboación historica == |
||
[[Ficheiro:Lithuania Kaunas Neman Neris.jpg|thumb|right|Encontro dos ríos Neman e Neris en Kaunas]] |
[[Ficheiro:Lithuania Kaunas Neman Neris.jpg|thumb|right|Encontro dos ríos Neman e Neris en Kaunas]] |
||
Liña 91: | Liña 91: | ||
==Composición étnica== |
== Composición étnica == |
||
Kaunas é unha das cidades que ten percentualmente máis lituanos no país: uns 93% de súa poboación. A percentaxe de lituanos na cidade é maior que na capital Vilnius, e há mais lituanos étnicos en Kaunas do que letóns étnicos en [[Riga]] ou [[estonia]]nos étnicos en [[Tallinn]]. |
Kaunas é unha das cidades que ten percentualmente máis lituanos no país: uns 93% de súa poboación. A percentaxe de lituanos na cidade é maior que na capital Vilnius, e há mais lituanos étnicos en Kaunas do que letóns étnicos en [[Riga]] ou [[estonia]]nos étnicos en [[Tallinn]]. |
||
Composición étnica no 2001: |
Composición étnica no 2001: |
||
#[[Lituania|lituanos]] 92.9% |
# [[Lituania|lituanos]] 92.9% |
||
#[[Rusia|rusos]] 4.4% |
# [[Rusia|rusos]] 4.4% |
||
#[[Ucraína|ucraínos]] 0.5% |
# [[Ucraína|ucraínos]] 0.5% |
||
#[[Polonia|polacos]] 0.4% |
# [[Polonia|polacos]] 0.4% |
||
#Outros 1.8% |
# Outros 1.8% |
||
==Ligazóns externas== |
== Ligazóns externas == |
||
{{Commons|Kaunas}} |
{{Commons|Kaunas}} |
||
Liña 140: | Liña 140: | ||
[[ko:카우나스]] |
[[ko:카우나스]] |
||
[[ku:Kaunas]] |
[[ku:Kaunas]] |
||
[[kw:Kaunas]] |
|||
[[la:Couna]] |
[[la:Couna]] |
||
[[lad:Kaunas]] |
[[lad:Kaunas]] |
Revisión como estaba o 13 de setembro de 2010 ás 23:47
| ||
País | Lituania | |
Condado | Kaunas | |
Coordenadas - Latitude: - Longitude |
54° 54' Norte 25° 32' Este | |
Superficie | ? km² | |
Poboación - Total (2005) - Densidade |
361 274 hab. ? hab./km² | |
Cidade de Kaunas |
Kaunas é unha antiga capital e segunda máis grande cidade da Lituania. Sitúase no ponto onde se encontran os ríos Neman e Neris, os ríos máis grandes do país.
Nomes
Antes da independencia do país, a cidade era máis coñecida como Kovno, a forma tradicional do seu nome nas linguas eslavas. Seu nome em polonés é Kowno. A forma tradicional em rsso é Ковно, a pesar de Каунас tamén ser usada dende 1940. Em iídiche o seu nome é Kovne (קאָװנע), e en alemán é Kowno o Kauen.
Historia
Onde hoxe é o centro histórico de Kaunas, xunto ós rios Neman e Neris, surxiu no século X a.C. unha poboación. Contase que a cidade propiamente dita foi fundada en 1030, pero o seu nome somente surxiu en textos despois de 1361. No século XIII erixiuse unha muralla para protexela contra os ataques dos Cabaleiros Teutónicos. En 1362 a cidade foi capturada polos cabaleiros, que destruíron o seu castelo.
En 1408 a cidade teve garantidos os dereitos de Magdeburgo por Vytautas o Grande. O castelo foi reconstruído no comezo do século XV. A cidade comezou a ter destaque, pois estaba sitúada na intersección de rotas comerciais e era un porto fluvial. En 1441 Kaunas xuntouse á Liga Hanseática, e establecimentos comerciais da Hansa foron abertos. Por volta do século XVI a cidade tinha unha escola pública, un hospital, e unha farmacia, e era unha das máis organizadas cidades do Gran-Ducado de Lituania.
Os séculos XVII e XVIII foron maus para a cidade. En 1665, o exército ruso atacoua, e en 1701 Kaunas foi ocupada polos suecos. A peste negra atinxiu a cidade en 1657 e 1708, e incendios destruiron partes da cidade en 1731 e 1732. Despois da última repartición da Polônia-Lituania en 1795, a cidade foi ocupada pola Rusia. Cando houve a invasión da Rússia por Napoleón Bonaparte em 1812, o Grande Exército pasou dúas veces pola cidade, devastandoa nas dúas ocasións.
Despois da última partición da Polonia, Kaunas foi un dos centros do "Levante de Novembro" (1830-1831) e do "Levante de Xaneiro" (1863-1864). Para desencoraxar a poboación local, as autoridades rusas deixaron un grande número de soldados na cidade. O forte militar ruso daquela época existe ata hoxe.
En 1862 un ferrocarril conectando o Imperio Ruso e a Alemaña foi construída, e Kaunas tornouse un importante entroncamento ferroviário. En 1898 a primeira usina eléctrica comezou a funcionar. Despois que Vilnius foi ocupada polos bolxeviques rusos en 1919, o goberno da República da Lituania fixou a súa sede en Kaunas. Posteriormente, cando Vilnius foi sitiada pola Polonia, a cidade tornouse capital interina do goberno lituano, posición que mantuve ata 1940, cando a Polonia foi dividida entre a Alemaña nazista e a Unión Soviética. Josef Stalin devolveu Vilnius á Lituania, e a mudanza da capital foi iniciada. Pero antes da súa conclusión, o país inteiro foi ocupado polos soviéticos.
Entre as dúas guerras mundiais, as industrias prosperaron en Kaunas, e ela tornouse no periodo a máis grande cidade lituana. Durante a xestión do prefeito Jonas Vileišis (1921-1931) Kaunas creceu rapidamente e tornouse unha cidade moderna. Un sistema de auga e esgotos, que custou máis de 15 millóns de litas (a moeda lituana) foi inaugurado. A cidade creceu de 18 para 40 km². Máis de 2500 predios foron construidos, incluindose 3 modernas pontes sobre os ríos Neris e Nemunas. Todas as rúas da cidade foron pavimentadas, os transportes movidos por animais foron substituidos por omnibus modernos; novos suburbios foron planeados e construidos (especialmente na rexión de Žaliakalnis), e criaronse novos parques e prazas. As bases de un sistema de seguro social foron establecidas. Tres novas escolas e novas bibliotecas públicas foron concluídas, incluindose a Biblioteca Vincas Kudirka. Vileišis mantuve diversos contactos co outras cidades europeas, e como resultado Kaunas tornouse activa participante na vida urbana europea.
En 1940 ela foi anexada pola Unión Soviética como parte da república socialista soviética da Lituania.
Despois da Segunda Guerra Mundial Kaunas tornouse a principal cidade industrial da Lituania - ela produziu cerca de 1/4 da produción industrial da república soviética.
Despois da proclamacion da independencia lituana en 1991, os soviéticos tentaron neutralizar a rebelión insuflada nos transmisores de radio e televisión sitúados en Sitkūnai. Os transmisores foron defendidos por moradores de Kaunas.
Poboación historica
Ano | Número de habitantes |
---|---|
1723 | 28 000 |
1796 | 8 500 |
1813 | 3 000 |
1825 | 5 000 |
1840 | 8 500 |
1860 | 23 300 |
1897 | 71 000 |
1923 | 92 000 |
1940 | 154 000 |
1959 | 214 000 |
1966 | 275 000 |
1989 | 418 087 |
2001 | 378 943 |
2004 | 366 652 |
2005 | 361 274 |
Composición étnica
Kaunas é unha das cidades que ten percentualmente máis lituanos no país: uns 93% de súa poboación. A percentaxe de lituanos na cidade é maior que na capital Vilnius, e há mais lituanos étnicos en Kaunas do que letóns étnicos en Riga ou estonianos étnicos en Tallinn.
Composición étnica no 2001:
Ligazóns externas
Commons ten máis contidos multimedia sobre: Kaunas |
- Páxina oficial de Kaunas (en inglés)