Luis de Góngora: Diferenzas entre revisións
Sen resumo de edición |
Xas (conversa | contribucións) arranxos de formato |
||
Liña 1: | Liña 1: | ||
⚫ | |||
''' |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
Realizou os seus primeiros estudos no [[colexio]] dos [[xesuitas]] da súa cidade natal. O seu tío [[Francisco de Góngora]] confírelle os beneficios eclesiásticos da razón catedralicia converténdoo en crego con tan só 14 anos para a continuación envialo a estudar ''[[Cánones]]'' a [[Salamanca]]. Fica matriculado dende [[1576]] ata [[1580]], pero non hai constancia de que obtivese título ningún. A súa falta de interese polos estudos combinouse co espertar da súa vocación poética, datándose as súas primeiras composicións nesta época. |
Realizou os seus primeiros estudos no [[colexio]] dos [[xesuitas]] da súa cidade natal. O seu tío [[Francisco de Góngora]] confírelle os beneficios eclesiásticos da razón catedralicia converténdoo en crego con tan só 14 anos para a continuación envialo a estudar ''[[Cánones]]'' a [[Salamanca]]. Fica matriculado dende [[1576]] ata [[1580]], pero non hai constancia de que obtivese título ningún. A súa falta de interese polos estudos combinouse co espertar da súa vocación poética, datándose as súas primeiras composicións nesta época. |
||
Liña 12: | Liña 9: | ||
Co obxectivo de sustentar o seu elevado nivel de vida empeza a procurar a protección dalgún [[mecenas]], coma o [[Marqués de Ayamonte]] ou o [[Conde de Lemos]], con escasos resultados. Finalmente, o [[Conde de Lerma]], a quen louvara nuns versos, consegue que o monarca [[Felipe III]] nomee a Góngora [[capelán]] real no [[1617]], culminando así as súas arelas de medrar na [[Corte]] real. Porén, a perda do favor real por parte do Conde e a posterior suba ao trono de [[Felipe IV]] comprometen seriamente a súa situación. O poeta procura entón congraciarse co novo favorito do rei, o [[Conde-Duque de Olivares]], quen o obvia sistematicamente. Enfermo e sen cartos regresa a Córdoba no [[1626]], onde falecerá ao ano seguinte. |
Co obxectivo de sustentar o seu elevado nivel de vida empeza a procurar a protección dalgún [[mecenas]], coma o [[Marqués de Ayamonte]] ou o [[Conde de Lemos]], con escasos resultados. Finalmente, o [[Conde de Lerma]], a quen louvara nuns versos, consegue que o monarca [[Felipe III]] nomee a Góngora [[capelán]] real no [[1617]], culminando así as súas arelas de medrar na [[Corte]] real. Porén, a perda do favor real por parte do Conde e a posterior suba ao trono de [[Felipe IV]] comprometen seriamente a súa situación. O poeta procura entón congraciarse co novo favorito do rei, o [[Conde-Duque de Olivares]], quen o obvia sistematicamente. Enfermo e sen cartos regresa a Córdoba no [[1626]], onde falecerá ao ano seguinte. |
||
== |
==Traxectoria poética== |
||
⚫ | Luis de Góngora foi o abandeirado do culteranismo, tamén chamado siginificativamente gongorismo. Esta corrente estilística caracterizouse polo seu [[barroco|barroquismo]], subordinando o contido das composicións, que adoita ser mínimo, á forma na que se expón, unha forma recargada, ateigada de [[metáfora]]s, [[hipérbole]]s, [[latin]]ismos e de constantes referencias [[mitoloxía|mitolóxicas]]. Trata de evitar chamar ás cousas polo seu nome, recorrendo a rodeos ou alusións inesperadas. O outro movemento do [[século]] foi o [[conceptismo]], que tivo en [[Francisco de Quevedo]] ao seu máximo expoñente. De feito, Góngora e el rivalizaron duramente, dedicándose aldraxes mutuas en verso. |
||
⚫ | Luis de Góngora foi o abandeirado do culteranismo, tamén chamado siginificativamente gongorismo. Esta corrente estilística caracterizouse polo seu [[barroco|barroquismo]], subordinando o contido das composicións, que adoita ser mínimo, á forma na que se expón, unha forma recargada, ateigada de [[metáfora]]s, [[hipérbole]]s, [[latin]]ismos e de constantes referencias [[mitoloxía|mitolóxicas]]. Trata de evitar chamar ás cousas polo seu nome, recorrendo a rodeos ou alusións inesperadas. O outro movemento do [[século]] foi o [[conceptismo]], que tivo en [[Francisco de Quevedo]] ao seu máximo expoñente. De feito, Góngora e el rivalizaron duramente, dedicándose aldraxes mutuas en verso. |
||
Distínguense dúas etapas na evolución do poeta: |
Distínguense dúas etapas na evolución do poeta: |
||
=== |
===Etapa do ''Príncipe da luz''=== |
||
Nesta época os rasgos culteranos son moito menores. Compón [[romance]]s amorosos, poemas relixiosos e outros dedicados ás súas amizades. |
Nesta época os rasgos culteranos son moito menores. Compón [[romance]]s amorosos, poemas relixiosos e outros dedicados ás súas amizades. |
||
=== Etapa do ''Príncipe das tebras'' === |
=== Etapa do ''Príncipe das tebras'' === |
||
É a etapa culteranista por excelencia. Acentúa grandemente o seu [[hermetismo]] e intensifica os artificios propios do gongorismo. Desta época son as súas compsicións máis sonadas, ''Soledades'' e ''Fábula de Polifemo e Galatea''. |
É a etapa culteranista por excelencia. Acentúa grandemente o seu [[hermetismo]] e intensifica os artificios propios do gongorismo. Desta época son as súas compsicións máis sonadas, ''Soledades'' e ''Fábula de Polifemo e Galatea''. |
||
Góngora emprega as formas métricas do momento, tales coma o romance, o [[soneto]], o [[terceto]], a [[octava]], etc. |
Góngora emprega as formas métricas do momento, tales coma o romance, o [[soneto]], o [[terceto]], a [[octava]], etc. |
||
== |
==Góngora e [[Galiza]]== |
||
Nunha das súas viaxes o poeta visitou Galiza, aló polo ano 1609. Tras ela, dedicou ao país estes insultantes versos, por outra banda, algo nada estraño nos escritores españois do momento: ''Oh, montañas de Galicia,/ cuya, por decir verdad,/ espesura es suciedad,/ cuya maleza es malicia,/ tal, que ninguno codicia/ besar estrellas pudiendo,/ antes os quedáis haciendo/ desiguales horizontes;/ al fin, gallegos y montes,/ nadie dirá que os ofendo''.<ref>[[Xosé Ramón Freixeiro Mato|Freixeiro Mato]] (2009) en [[Pilar García Negro|García Negro]], ''Sobre o racismo lingüístico'', [[Edicións Laiovento|Eds. Laiovento]]</ref> |
Nunha das súas viaxes o poeta visitou Galiza, aló polo ano 1609. Tras ela, dedicou ao país estes insultantes versos, por outra banda, algo nada estraño nos escritores españois do momento: ''Oh, montañas de Galicia,/ cuya, por decir verdad,/ espesura es suciedad,/ cuya maleza es malicia,/ tal, que ninguno codicia/ besar estrellas pudiendo,/ antes os quedáis haciendo/ desiguales horizontes;/ al fin, gallegos y montes,/ nadie dirá que os ofendo''.<ref>[[Xosé Ramón Freixeiro Mato|Freixeiro Mato]] (2009) en [[Pilar García Negro|García Negro]], ''Sobre o racismo lingüístico'', [[Edicións Laiovento|Eds. Laiovento]]</ref> |
||
== |
==Edicións modernas das súas obras== |
||
* ''Sonetos completos'' (1969) Ed. Castalia. |
* ''Sonetos completos'' (1969) Ed. Castalia. |
||
* ''Soledades'' (1980) Ed. Cátedra |
* ''Soledades'' (1980) Ed. Cátedra |
||
Liña 38: | Liña 31: | ||
* ''Fábula de Polifemo y Galatea'' (1983) Ed. Cátedra |
* ''Fábula de Polifemo y Galatea'' (1983) Ed. Cátedra |
||
== |
==Referencias== |
||
<references/> |
<references/> |
||
== |
==Véxase tamén== |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* |
*[http://www.cervantesvirtual.com/bib_autor/gongora/ Páxina do autor na Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes] |
||
{{DEFAULTSORT:Gongora, Luis}} |
|||
[[Categoría:Escritores en lingua castelá]] |
[[Categoría:Escritores en lingua castelá]] |
||
[[Categoría:Escritores de España]] |
[[Categoría:Escritores de España]] |
Revisión como estaba o 21 de maio de 2010 ás 21:29
Luis de Góngora y Argote, nado en Córdoba o 11 de xullo de 1561 e finado tamén en Córdoba o 23 de maio de 1627 foi un poeta e dramaturgo español, máximo representante do culteranismo e figura destacada do chamado Século de ouro español.
Biografía
Realizou os seus primeiros estudos no colexio dos xesuitas da súa cidade natal. O seu tío Francisco de Góngora confírelle os beneficios eclesiásticos da razón catedralicia converténdoo en crego con tan só 14 anos para a continuación envialo a estudar Cánones a Salamanca. Fica matriculado dende 1576 ata 1580, pero non hai constancia de que obtivese título ningún. A súa falta de interese polos estudos combinouse co espertar da súa vocación poética, datándose as súas primeiras composicións nesta época.
De volta en Córdoba pasa a ocupar diferentes postos no Cabildo, alternando a poesía coas obrigas derivadas dos mesmos, entre as que salientan as viaxes como comisionado nos cales estableceu relacións con nobres e bispos, entusiasmándose cos ambientes cortesáns e de luxo.
Co obxectivo de sustentar o seu elevado nivel de vida empeza a procurar a protección dalgún mecenas, coma o Marqués de Ayamonte ou o Conde de Lemos, con escasos resultados. Finalmente, o Conde de Lerma, a quen louvara nuns versos, consegue que o monarca Felipe III nomee a Góngora capelán real no 1617, culminando así as súas arelas de medrar na Corte real. Porén, a perda do favor real por parte do Conde e a posterior suba ao trono de Felipe IV comprometen seriamente a súa situación. O poeta procura entón congraciarse co novo favorito do rei, o Conde-Duque de Olivares, quen o obvia sistematicamente. Enfermo e sen cartos regresa a Córdoba no 1626, onde falecerá ao ano seguinte.
Traxectoria poética
Luis de Góngora foi o abandeirado do culteranismo, tamén chamado siginificativamente gongorismo. Esta corrente estilística caracterizouse polo seu barroquismo, subordinando o contido das composicións, que adoita ser mínimo, á forma na que se expón, unha forma recargada, ateigada de metáforas, hipérboles, latinismos e de constantes referencias mitolóxicas. Trata de evitar chamar ás cousas polo seu nome, recorrendo a rodeos ou alusións inesperadas. O outro movemento do século foi o conceptismo, que tivo en Francisco de Quevedo ao seu máximo expoñente. De feito, Góngora e el rivalizaron duramente, dedicándose aldraxes mutuas en verso.
Distínguense dúas etapas na evolución do poeta:
Etapa do Príncipe da luz
Nesta época os rasgos culteranos son moito menores. Compón romances amorosos, poemas relixiosos e outros dedicados ás súas amizades.
Etapa do Príncipe das tebras
É a etapa culteranista por excelencia. Acentúa grandemente o seu hermetismo e intensifica os artificios propios do gongorismo. Desta época son as súas compsicións máis sonadas, Soledades e Fábula de Polifemo e Galatea.
Góngora emprega as formas métricas do momento, tales coma o romance, o soneto, o terceto, a octava, etc.
Góngora e Galiza
Nunha das súas viaxes o poeta visitou Galiza, aló polo ano 1609. Tras ela, dedicou ao país estes insultantes versos, por outra banda, algo nada estraño nos escritores españois do momento: Oh, montañas de Galicia,/ cuya, por decir verdad,/ espesura es suciedad,/ cuya maleza es malicia,/ tal, que ninguno codicia/ besar estrellas pudiendo,/ antes os quedáis haciendo/ desiguales horizontes;/ al fin, gallegos y montes,/ nadie dirá que os ofendo.[1]
Edicións modernas das súas obras
- Sonetos completos (1969) Ed. Castalia.
- Soledades (1980) Ed. Cátedra
- Romances (1982) Ed. Cátedra
- Fábula de Polifemo y Galatea (1983) Ed. Cátedra
Referencias
- ↑ Freixeiro Mato (2009) en García Negro, Sobre o racismo lingüístico, Eds. Laiovento
Véxase tamén
Bibliografía
- Lázaro, F. e Tusón, V. (1988) Literatura española 2º BUP . Ed. Anaya.