Roberto Bolaño: Diferenzas entre revisións
Sen resumo de edición |
m bot Engadido: ga:Roberto Bolaño; cambios estética |
||
Liña 1: | Liña 1: | ||
'''Roberto Bolaño Ávalos''', nado en [[Santiago de Chile]] o [[28 de abril]] de [[1953]] e finado en [[Barcelona]] o [[14 de xullo]] de [[2003]] foi un [[Literatura|escritor]] e [[Poesía|poeta]] [[Chile|chileno]] vencellado tamén a [México] e [[Cataluña]]. |
'''Roberto Bolaño Ávalos''', nado en [[Santiago de Chile]] o [[28 de abril]] de [[1953]] e finado en [[Barcelona]] o [[14 de xullo]] de [[2003]] foi un [[Literatura|escritor]] e [[Poesía|poeta]] [[Chile|chileno]] vencellado tamén a [México] e [[Cataluña]]. |
||
==Traxectoria== |
== Traxectoria == |
||
===Primeiros anos=== |
=== Primeiros anos === |
||
Roberto Bolaño naceu en Santiago de Chile en 1953 e pasou a súa infancia en cidades como [[Los Ángeles (Chile)|Los Ángeles]], [[Valparaíso]], [[Quilpué]], [[Viña del Mar]] e [[Cauquenes]]. Aos 13 anos, Bolaño trasladouse coa súa familia a [[México]]. Viviu a súa adolescencia concentrado na lectura, encerrado durante horas nunha biblioteca pública de [[Cidade de México]]. |
Roberto Bolaño naceu en Santiago de Chile en 1953 e pasou a súa infancia en cidades como [[Los Ángeles (Chile)|Los Ángeles]], [[Valparaíso]], [[Quilpué]], [[Viña del Mar]] e [[Cauquenes]]. Aos 13 anos, Bolaño trasladouse coa súa familia a [[México]]. Viviu a súa adolescencia concentrado na lectura, encerrado durante horas nunha biblioteca pública de [[Cidade de México]]. |
||
===Regreso a Chile=== |
=== Regreso a Chile === |
||
En [[1973]] decidiu volver a Chile co propósito de apoiar o proceso de reformas socialistas de [[Salvador Allende]]. Tras unha longa viaxe en autobus, [[autostop]] e barco (atravesando practicamente toda [[América Latina]]) chega a [[Chile]] poucos días despois do [[Golpe de estado do 11 de setembro de 1973|golpe de estado]] protagonizado por [[Augusto Pinochet]], polo que decidiu unirse á resistencia contra a nova orde ditatorial. Ao pouco tempo foi detido preto de [[Concepción]] e liberado logo de oito días grazas á axuda dun antigo compañeiro de estudos en Cauquenes que se atopaba entre os policías que debían custodialo e que quizá, atópese na orixe do seu conto ''Detectives'' publicado en ''Chamadas telefónicas'' (Narrativas Hispánicas, 1997). |
En [[1973]] decidiu volver a Chile co propósito de apoiar o proceso de reformas socialistas de [[Salvador Allende]]. Tras unha longa viaxe en autobus, [[autostop]] e barco (atravesando practicamente toda [[América Latina]]) chega a [[Chile]] poucos días despois do [[Golpe de estado do 11 de setembro de 1973|golpe de estado]] protagonizado por [[Augusto Pinochet]], polo que decidiu unirse á resistencia contra a nova orde ditatorial. Ao pouco tempo foi detido preto de [[Concepción]] e liberado logo de oito días grazas á axuda dun antigo compañeiro de estudos en Cauquenes que se atopaba entre os policías que debían custodialo e que quizá, atópese na orixe do seu conto ''Detectives'' publicado en ''Chamadas telefónicas'' (Narrativas Hispánicas, 1997). |
||
==O ''infrarrealismo''== |
== O ''infrarrealismo'' == |
||
Meses despois regresa a México, onde xunto ao poeta [[Mario Santiago Papasquiaro]] (quen serviría de modelo para [[Ulises Lima]] en ''[[Os detectives salvaxes]]'') fundou o movemento poético infrarrealista, que, xurdido a partir de reunións e faladoiros no Café La Habana da rúa Bucarelli, opúxose radicalmente aos poderes dominantes na poesía mexicana e ao ''establishment'' literario mexicano (o cal tiña a [[Octavio Paz]] como a súa figura preponderante). O [[Infrarrealismo|movemento infrarrealista]] tivo como guías a ruptura co oficial e establecerse como [[vangarda]]. Aínda que se agruparon baixo o apelativo de infrarrealistas ao redor de quince [[poeta |
Meses despois regresa a México, onde xunto ao poeta [[Mario Santiago Papasquiaro]] (quen serviría de modelo para [[Ulises Lima]] en ''[[Os detectives salvaxes]]'') fundou o movemento poético infrarrealista, que, xurdido a partir de reunións e faladoiros no Café La Habana da rúa Bucarelli, opúxose radicalmente aos poderes dominantes na poesía mexicana e ao ''establishment'' literario mexicano (o cal tiña a [[Octavio Paz]] como a súa figura preponderante). O [[Infrarrealismo|movemento infrarrealista]] tivo como guías a ruptura co oficial e establecerse como [[vangarda]]. Aínda que se agruparon baixo o apelativo de infrarrealistas ao redor de quince [[poeta]]s, Roberto Bolaño e [[Mario Santiago Papasquiaro]] foron os expoñentes estilísticamente máis sólidos, destacando ambos por unha poesía cotiá, disonante e con varios elementos dadaístas, xénero que Santiago cultivou ata o final da súa vida pero que Bolaño foi abandonando aos poucos pola prosa (aínda que o mesmo Bolaño nunca deixou de recoñecerse a si mesmo como poeta). |
||
O movemento infrarrealista buscou, polas súas propias características fundacionais e polo seu espírito contestatario, inimigos e detractores que o mantiveron e ségueno mantendo marxinado e sen ningún tipo de recoñecemento, aínda que influíu decisivamente nunha xeración de creadores -que, cabe mencionar, tamén gardaron silencio sobre devandita influencia-. A popularidade alcanzada por Bolaño fixo que dita marxinalidade se vaia diluíndo lentamente. "Poderíase soster que o infrarrealismo determinouno como escritor da mesma forma que o afastamento da corrente permitiulle iniciar a súa carreira como novelista. [[México]] para el foi central, porque o determinou como escritor (...) o México nocturno, o México das rúas , do fala cotiá, dun destino crebado e ás veces tráxico e o humor cativárono. Non é casualidade que as súas dúas máis grandes novelas centrounas en México, [[Os detectives salvaxes]] e [[2666]]", comentou Juan Villoro en referencia a BolañoVilloro, Juan. "Testemuños" en ''Nomedites 8'', Cuernavaca, México, decembro 2006.. |
O movemento infrarrealista buscou, polas súas propias características fundacionais e polo seu espírito contestatario, inimigos e detractores que o mantiveron e ségueno mantendo marxinado e sen ningún tipo de recoñecemento, aínda que influíu decisivamente nunha xeración de creadores -que, cabe mencionar, tamén gardaron silencio sobre devandita influencia-. A popularidade alcanzada por Bolaño fixo que dita marxinalidade se vaia diluíndo lentamente. "Poderíase soster que o infrarrealismo determinouno como escritor da mesma forma que o afastamento da corrente permitiulle iniciar a súa carreira como novelista. [[México]] para el foi central, porque o determinou como escritor (...) o México nocturno, o México das rúas , do fala cotiá, dun destino crebado e ás veces tráxico e o humor cativárono. Non é casualidade que as súas dúas máis grandes novelas centrounas en México, [[Os detectives salvaxes]] e [[2666]]", comentou Juan Villoro en referencia a BolañoVilloro, Juan. "Testemuños" en ''Nomedites 8'', Cuernavaca, México, decembro 2006.. |
||
Liña 19: | Liña 19: | ||
Bolaño preséntase nalgunhas das súas obras (como ''Os detectives salvaxes'', ''Amuleto'', ''Estrela distante'' ou o borrador de ''[[2666]]'') como o seu ''[[alter ego]]'', [[Arturo Belano]]. Tamén aparece retratado nas novelas ''[[Soldados de Salamina]]'' de [[Javier Cercas]] e en ''Mantra'' de [[Rodrigo Fresán]]. |
Bolaño preséntase nalgunhas das súas obras (como ''Os detectives salvaxes'', ''Amuleto'', ''Estrela distante'' ou o borrador de ''[[2666]]'') como o seu ''[[alter ego]]'', [[Arturo Belano]]. Tamén aparece retratado nas novelas ''[[Soldados de Salamina]]'' de [[Javier Cercas]] e en ''Mantra'' de [[Rodrigo Fresán]]. |
||
==Obras== |
== Obras == |
||
* ''Consejos de un discípulo de Morrison a un fanático de Joyce'' (1984), novela escrita conxuntamente con [[Antoni García Porta]]. |
* ''Consejos de un discípulo de Morrison a un fanático de Joyce'' (1984), novela escrita conxuntamente con [[Antoni García Porta]]. |
||
* ''La pista de hielo'' (1993), novela. |
* ''La pista de hielo'' (1993), novela. |
||
Liña 47: | Liña 47: | ||
* Fernando Moreno. ''Roberto Bolaño: una literatura infinita''. Poitiers, Université de Poitiers / CNRS, 2005. |
* Fernando Moreno. ''Roberto Bolaño: una literatura infinita''. Poitiers, Université de Poitiers / CNRS, 2005. |
||
==Véxase tamén== |
== Véxase tamén == |
||
===Ligazóns externas=== |
=== Ligazóns externas === |
||
{{Wikiquote|Roberto Bolaño}} |
{{Wikiquote|Roberto Bolaño}} |
||
*[http://www.clubcultura.com/clubliteratura/clubescritores/robertobolano/index.htm Roberto Bolaño. Páxina Oficial] |
* [http://www.clubcultura.com/clubliteratura/clubescritores/robertobolano/index.htm Roberto Bolaño. Páxina Oficial] |
||
* [http://www.mathieu-bourgois.com/photos-auteur.asp?Clef=71 Roberto Bolaño] -- Photos by Mathieu Bourgois. |
* [http://www.mathieu-bourgois.com/photos-auteur.asp?Clef=71 Roberto Bolaño] -- Photos by Mathieu Bourgois. |
||
*[http://www.elortiba.org/bolano.html Roberto Bolaño] |
* [http://www.elortiba.org/bolano.html Roberto Bolaño] |
||
*[http://sololiteratura.com/bol/bolanoprincipal.htm sololiteratura.com: Roberto Bolaño] |
* [http://sololiteratura.com/bol/bolanoprincipal.htm sololiteratura.com: Roberto Bolaño] |
||
*[http://www.infrarrealismo.com/ Página del Movimiento Infrarrealista de Poesía] |
* [http://www.infrarrealismo.com/ Página del Movimiento Infrarrealista de Poesía] |
||
*[http://www.deriva.org/monograficos/monograficos.php?ID=12 Deriva.org:Monográfico Roberto Bolaño.] |
* [http://www.deriva.org/monograficos/monograficos.php?ID=12 Deriva.org:Monográfico Roberto Bolaño.] |
||
[[Categoría:Escritores de Chile|Bolaño, Roberto]] |
[[Categoría:Escritores de Chile|Bolaño, Roberto]] |
||
Liña 69: | Liña 69: | ||
[[fi:Roberto Bolaño]] |
[[fi:Roberto Bolaño]] |
||
[[fr:Roberto Bolaño]] |
[[fr:Roberto Bolaño]] |
||
[[ga:Roberto Bolaño]] |
|||
[[hu:Roberto Bolaño]] |
[[hu:Roberto Bolaño]] |
||
[[it:Roberto Bolaño]] |
[[it:Roberto Bolaño]] |
Revisión como estaba o 21 de febreiro de 2010 ás 07:48
Roberto Bolaño Ávalos, nado en Santiago de Chile o 28 de abril de 1953 e finado en Barcelona o 14 de xullo de 2003 foi un escritor e poeta chileno vencellado tamén a [México] e Cataluña.
Traxectoria
Primeiros anos
Roberto Bolaño naceu en Santiago de Chile en 1953 e pasou a súa infancia en cidades como Los Ángeles, Valparaíso, Quilpué, Viña del Mar e Cauquenes. Aos 13 anos, Bolaño trasladouse coa súa familia a México. Viviu a súa adolescencia concentrado na lectura, encerrado durante horas nunha biblioteca pública de Cidade de México.
Regreso a Chile
En 1973 decidiu volver a Chile co propósito de apoiar o proceso de reformas socialistas de Salvador Allende. Tras unha longa viaxe en autobus, autostop e barco (atravesando practicamente toda América Latina) chega a Chile poucos días despois do golpe de estado protagonizado por Augusto Pinochet, polo que decidiu unirse á resistencia contra a nova orde ditatorial. Ao pouco tempo foi detido preto de Concepción e liberado logo de oito días grazas á axuda dun antigo compañeiro de estudos en Cauquenes que se atopaba entre os policías que debían custodialo e que quizá, atópese na orixe do seu conto Detectives publicado en Chamadas telefónicas (Narrativas Hispánicas, 1997).
O infrarrealismo
Meses despois regresa a México, onde xunto ao poeta Mario Santiago Papasquiaro (quen serviría de modelo para Ulises Lima en Os detectives salvaxes) fundou o movemento poético infrarrealista, que, xurdido a partir de reunións e faladoiros no Café La Habana da rúa Bucarelli, opúxose radicalmente aos poderes dominantes na poesía mexicana e ao establishment literario mexicano (o cal tiña a Octavio Paz como a súa figura preponderante). O movemento infrarrealista tivo como guías a ruptura co oficial e establecerse como vangarda. Aínda que se agruparon baixo o apelativo de infrarrealistas ao redor de quince poetas, Roberto Bolaño e Mario Santiago Papasquiaro foron os expoñentes estilísticamente máis sólidos, destacando ambos por unha poesía cotiá, disonante e con varios elementos dadaístas, xénero que Santiago cultivou ata o final da súa vida pero que Bolaño foi abandonando aos poucos pola prosa (aínda que o mesmo Bolaño nunca deixou de recoñecerse a si mesmo como poeta).
O movemento infrarrealista buscou, polas súas propias características fundacionais e polo seu espírito contestatario, inimigos e detractores que o mantiveron e ségueno mantendo marxinado e sen ningún tipo de recoñecemento, aínda que influíu decisivamente nunha xeración de creadores -que, cabe mencionar, tamén gardaron silencio sobre devandita influencia-. A popularidade alcanzada por Bolaño fixo que dita marxinalidade se vaia diluíndo lentamente. "Poderíase soster que o infrarrealismo determinouno como escritor da mesma forma que o afastamento da corrente permitiulle iniciar a súa carreira como novelista. México para el foi central, porque o determinou como escritor (...) o México nocturno, o México das rúas , do fala cotiá, dun destino crebado e ás veces tráxico e o humor cativárono. Non é casualidade que as súas dúas máis grandes novelas centrounas en México, Os detectives salvaxes e 2666", comentou Juan Villoro en referencia a BolañoVilloro, Juan. "Testemuños" en Nomedites 8, Cuernavaca, México, decembro 2006..
Logo emigrou a España, concretamente a Cataluña, onde xa vivía a súa nai. Alí desempeñou diversos oficios -vendimiador no verán, vixiante nocturno dun cámping en Castelldefels, vendedor nun almacén de barrio- antes de poder dedicarse por completo á literatura. Bolaño faleceu o martes 14 de xullo de 2003 no hospital Vall d'Hebrón de Barcelona tras pasar dez días en coma como consecuencia dunha insuficiencia hepática. Deixou inconclusa a novela 2666, na cal levou ao extremo a súa capacidade fabuladora, esta vez ao redor dun personaxe que retoma a figura do escritor desaparecido, neste caso, Benno von Archimboldi.
En 1998 gañou Premio Herralde de novela grazas a súa obra Os detectives salvaxes, pola que tamén obtivo o Premio Rómulo Gallegos en 1999. En 2004, un ano logo da súa morte, obtivo o premio Salambó á mellor novela escrita en castelán, por 2666. O xurado do premio destacou o nivel e diversidade dos cinco finalistas, todos eles «libros nobres, respectáveis e moi notáveis». E referiuse á novela gañadora, como «o resumo dunha obra de moito peso, onde se decanta o mellor da narrativa de Roberto Bolaño». Unha novela que «contén moita literatura, que supón un gran risco e leva ao extremo a linguaxe literaria do seu autor».
Bolaño preséntase nalgunhas das súas obras (como Os detectives salvaxes, Amuleto, Estrela distante ou o borrador de 2666) como o seu alter ego, Arturo Belano. Tamén aparece retratado nas novelas Soldados de Salamina de Javier Cercas e en Mantra de Rodrigo Fresán.
Obras
- Consejos de un discípulo de Morrison a un fanático de Joyce (1984), novela escrita conxuntamente con Antoni García Porta.
- La pista de hielo (1993), novela.
- La literatura nazi en América (1996), novela.
- Estrella distante (1996), novela corta.
- Llamadas telefónicas (1997), cuentos.
- Los detectives salvajes (1998), novela gañadora do premio Rómulo Gallegos e o premio Herralde.
- Amuleto (1999), novela corta.
- Monsieur Pain (1999), novela.
- Nocturno de Chile (2000), novela corta.
- Tres (2000), poesía.
- Los perros románticos. Poemas 1980-1998 (2000), poesía.
- Putas asesinas (2001), contos.
- Amberes (2002), novela.
- Una novelita lumpen (2002).
- El gaucho insufrible (2003), relatos cortos.
- Entre paréntesis (2004), ensaios, artigos, discursos e entrevistas.
- 2666 (2004), novela (obra póstuma).
- La universidad desconocida (2007), poesía (obra póstuma)
- El secreto del mal (2007), contos (obra póstuma)
Sobre a obra de Roberto Bolaño
- Karim Benmiloud, Raphaël Estève (coord.). Les astres noirs de Roberto Bolaño. Bordeaux, Presses Universitaires de Bordeaux, 2007.
- Patricia Espinosa H. Territorios en fuga: estudios criticos sobre la obra de Roberto Bolaño. Providencia (Santiago), Ed. Frasis, 2003.
- Celina Manzoni. Roberto Bolaño, la literatura como tauromaquia. Buenos Aires, Corregidor, 2002.
- Celina Manzoni, Dunia Gras, Roberto Brodsky. Jornadas homenaje Roberto Bolaño (1953-2003): simposio internacional. Barcelona , ICCI Casa Amèrica a Catalunya, 2005.
- Fernando Moreno. Roberto Bolaño: una literatura infinita. Poitiers, Université de Poitiers / CNRS, 2005.
Véxase tamén
Ligazóns externas
A Galicitas posúe citas sobre: Roberto Bolaño |