Frédéric Mistral: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
m →‎Véxase tamén: Poño Premio Nobel de Literatura
Xqbot (conversa | contribucións)
Bots
77.135 edicións
m bot Engadido: pnb:فریڈرک مسترال; cambios estética
Liña 1: Liña 1:
[[Ficheiro:Mistral.jpg|thumb|right|200px|Frédéric Mistral]]
[[Ficheiro:Mistral.jpg|thumb|right|200px|Frédéric Mistral]]
'''Frédéric Mistral''', nado en [[Maillane]] o [[8 de setembro]] de [[1830]] e finado o [[25 de marzo]] de [[1914]], foi un [[escritor]] e [[lexicografía|lexicógrafo]] [[Francia - France|francés]] en [[lingua occitana]], membro fundador do [[Félibrige]], membro da [[Academia de Marsella]] e [[Premio Nobel de literatura]] en [[1904]].
'''Frédéric Mistral''', nado en [[Maillane]] o [[8 de setembro]] de [[1830]] e finado o [[25 de marzo]] de [[1914]], foi un [[escritor]] e [[lexicografía|lexicógrafo]] [[Francia - France|francés]] en [[lingua occitana]], membro fundador do [[Félibrige]], membro da [[Academia de Marsella]] e [[Premio Nobel de literatura]] en [[1904]].


==Traxectoria==
== Traxectoria ==
Nado o [[8 de setembro]] de [[1830]] en [[Maillane]], na [[Provenza]], fillo dunha familia acomodada (François Mistral e Adélaide Poulinet, polos cales emparentaba coas máis antigas familias de Provenza : Cruvelier, Expilly, Roux ou ''Ruffo di Calabria'', moi estreitamente vencelladas entre elas mesmas ; marqueses de Aurel), non foi á escola ata os nove anos de idade.
Nado o [[8 de setembro]] de [[1830]] en [[Maillane]], na [[Provenza]], fillo dunha familia acomodada (François Mistral e Adélaide Poulinet, polos cales emparentaba coas máis antigas familias de Provenza : Cruvelier, Expilly, Roux ou ''Ruffo di Calabria'', moi estreitamente vencelladas entre elas mesmas ; marqueses de Aurel), non foi á escola ata os nove anos de idade.




Logo de acabar o bacharelato en [[Nîmes]], estuda Dereito en [[Aix-en-Provence]] entre [[1848]] e [[1851]], facéndose entón o cantor da independencia da Provenza e ante todo do [[provenzal]] « pimeira lingua literaria da Europa civilizada ». No transcurso dos estudos de Dereito contacta coa historia do seu país, antigo Estado independente. Emancipado polo seu pai, toma daquela o acordo : « ''de erguer, de reavivar en Provenza o sentimento de raza (...) ; de promover este renacemento a prol da restauración da lingua natural e histórica do país (...) ; de pór de moda o provenzal polo alento e o lume da divina poesía'' ». Para Mistral, a palabra ''raza'' designa un « ''pobo unido pola lingua, enraizado nun país e nunha historia'' ».
Logo de acabar o bacharelato en [[Nîmes]], estuda Dereito en [[Aix-en-Provence]] entre [[1848]] e [[1851]], facéndose entón o cantor da independencia da Provenza e ante todo do [[provenzal]] « pimeira lingua literaria da Europa civilizada ». No transcurso dos estudos de Dereito contacta coa historia do seu país, antigo Estado independente. Emancipado polo seu pai, toma daquela o acordo : « ''de erguer, de reavivar en Provenza o sentimento de raza (...) ; de promover este renacemento a prol da restauración da lingua natural e histórica do país (...) ; de pór de moda o provenzal polo alento e o lume da divina poesía'' ». Para Mistral, a palabra ''raza'' designa un « ''pobo unido pola lingua, enraizado nun país e nunha historia'' ».


Mistral recibe o [[Premio Nobel de Literatura]] en [[1904]] conxuntamente con [[José Echegaray y Eizaguirre|José Echegaray]]. Destinará o montante do premio a creación do [[Museon Arlaten]] en [[Arles]]. Recibe o galardón:
Mistral recibe o [[Premio Nobel de Literatura]] en [[1904]] conxuntamente con [[José Echegaray y Eizaguirre|José Echegaray]]. Destinará o montante do premio a creación do [[Museon Arlaten]] en [[Arles]]. Recibe o galardón:
Liña 13: Liña 13:
Casado cunha borgoñona, Marie-Louise Rivière, da que non tería descendencia, falece o [[25 de marzo]] de [[1914]] en Maillane.
Casado cunha borgoñona, Marie-Louise Rivière, da que non tería descendencia, falece o [[25 de marzo]] de [[1914]] en Maillane.


==Félibrige==
== Félibrige ==
De volta a Maillane, Mistral alíase co poeta Roumanille, co cal organiza o renacemento da lingua provenzal. Fundan entón con outros cinco poetas provenzais o [[Félibrige]], que permitiría con forza promover a lingua de Oc. Posto baixo o patrocinio de [[santa Estela]], o movemento acollerá a poetas [[catalán]]s expulsos de [[España]] por [[Isabel II de España|Isabel II]].
De volta a Maillane, Mistral alíase co poeta Roumanille, co cal organiza o renacemento da lingua provenzal. Fundan entón con outros cinco poetas provenzais o [[Félibrige]], que permitiría con forza promover a lingua de Oc. Posto baixo o patrocinio de [[santa Estela]], o movemento acollerá a poetas [[catalán]]s expulsos de [[España]] por [[Isabel II de España|Isabel II]].


Liña 21: Liña 21:
Coa súa obra, Mistral rehabilita a lingua provenzal conducíndoa ás máis elevadas cimas da poesía épica : a calidade da obra será consagrada con diversas distincións. Botase nun traballo de monxe para facer un dicionario e como [[trobador]], escribe textos de cancións.
Coa súa obra, Mistral rehabilita a lingua provenzal conducíndoa ás máis elevadas cimas da poesía épica : a calidade da obra será consagrada con diversas distincións. Botase nun traballo de monxe para facer un dicionario e como [[trobador]], escribe textos de cancións.


==Lexicografía : ''Lou Tresor dóu Felibrige''==
== Lexicografía : ''Lou Tresor dóu Felibrige'' ==
Mistral é o autor de ''[[Référence:Lou Tresor dóu Felibrige ou Dictionnaire provençal-français (Frédéric Mistral)|Lou Tresor dóu Felibrige]]'' (1878-1886), que permanece aínda hoxe como o dicionario máis caudaloso da [[lingua occitana]], e un dos máis fiables pola precisión das acepcións. É un dicionario bilingüe occitano-francés, en dous grandes volumes, englobando o conxunto dos dialectos de Oc, mais con grafía mistraliana.
Mistral é o autor de ''[[Référence:Lou Tresor dóu Felibrige ou Dictionnaire provençal-français (Frédéric Mistral)|Lou Tresor dóu Felibrige]]'' (1878-1886), que permanece aínda hoxe como o dicionario máis caudaloso da [[lingua occitana]], e un dos máis fiables pola precisión das acepcións. É un dicionario bilingüe occitano-francés, en dous grandes volumes, englobando o conxunto dos dialectos de Oc, mais con grafía mistraliana.


Liña 27: Liña 27:
A súa obra mestra é ''Mirèio'' (Mireille en francés), publicada en [[1859]] despois de oito anos de esforzo creador. ''Mirèio'' conta os amores de Vincent et Mireille, unha fermosa provenzal. O poema inspirará a [[Charles Gounod]] unha ópera en [[1863]]. Mistral acha aquí a ocasión de propor a súa lingua, mais tamén de facer participar na cultura dun país ao falar nomeadamente de [[Saintes Maries de la Mer]].
A súa obra mestra é ''Mirèio'' (Mireille en francés), publicada en [[1859]] despois de oito anos de esforzo creador. ''Mirèio'' conta os amores de Vincent et Mireille, unha fermosa provenzal. O poema inspirará a [[Charles Gounod]] unha ópera en [[1863]]. Mistral acha aquí a ocasión de propor a súa lingua, mais tamén de facer participar na cultura dun país ao falar nomeadamente de [[Saintes Maries de la Mer]].


==Obras==
== Obras ==
* ''[[Mirèio]]'' (1859)
* ''[[Mirèio]]'' (1859)
* ''[[Calendau]]'' (1867)
* ''[[Calendau]]'' (1867)
Liña 39: Liña 39:
* ''Lis óulivado'' (1912)
* ''Lis óulivado'' (1912)
* ''[[Lou tresor dóu felibrige]]'' (1878-1886), dicionario provenzal-francés
* ''[[Lou tresor dóu felibrige]]'' (1878-1886), dicionario provenzal-francés
* ''[[Proso d’Armana]]'' (póstumo) (1926, 1927, 1930)
* ''[[Proso d’Armana]]'' (póstumo) (1926, 1927, 1930)
* ''[[Coupo Santo]]'' (1867)
* ''[[Coupo Santo]]'' (1867)


==Véxase tamén==
== Véxase tamén ==
{{Wikisource}}
{{Wikisource}}
{{Premio Nobel de Literatura}}
{{Premio Nobel de Literatura}}
{{DEFAULTSORT:Mistral, Frederic}}
{{DEFAULTSORT:Mistral, Frederic}}

[[Categoría:Escritores en lingua occitana]]
[[Categoría:Escritores en lingua occitana]]
[[Categoría:Escritores de Francia]]
[[Categoría:Escritores de Francia]]
Liña 94: Liña 95:
[[pl:Frédéric Mistral]]
[[pl:Frédéric Mistral]]
[[pms:Frédéric Mistral]]
[[pms:Frédéric Mistral]]
[[pnb:فریڈرک مسترال]]
[[pt:Frédéric Mistral]]
[[pt:Frédéric Mistral]]
[[ro:Frédéric Mistral]]
[[ro:Frédéric Mistral]]

Revisión como estaba o 30 de xaneiro de 2010 ás 07:33

Frédéric Mistral

Frédéric Mistral, nado en Maillane o 8 de setembro de 1830 e finado o 25 de marzo de 1914, foi un escritor e lexicógrafo francés en lingua occitana, membro fundador do Félibrige, membro da Academia de Marsella e Premio Nobel de literatura en 1904.

Traxectoria

Nado o 8 de setembro de 1830 en Maillane, na Provenza, fillo dunha familia acomodada (François Mistral e Adélaide Poulinet, polos cales emparentaba coas máis antigas familias de Provenza : Cruvelier, Expilly, Roux ou Ruffo di Calabria, moi estreitamente vencelladas entre elas mesmas ; marqueses de Aurel), non foi á escola ata os nove anos de idade.


Logo de acabar o bacharelato en Nîmes, estuda Dereito en Aix-en-Provence entre 1848 e 1851, facéndose entón o cantor da independencia da Provenza e ante todo do provenzal « pimeira lingua literaria da Europa civilizada ». No transcurso dos estudos de Dereito contacta coa historia do seu país, antigo Estado independente. Emancipado polo seu pai, toma daquela o acordo : « de erguer, de reavivar en Provenza o sentimento de raza (...) ; de promover este renacemento a prol da restauración da lingua natural e histórica do país (...) ; de pór de moda o provenzal polo alento e o lume da divina poesía ». Para Mistral, a palabra raza designa un « pobo unido pola lingua, enraizado nun país e nunha historia ».

Mistral recibe o Premio Nobel de Literatura en 1904 conxuntamente con José Echegaray. Destinará o montante do premio a creación do Museon Arlaten en Arles. Recibe o galardón: "En recoñecemento da frescura, orixinalidade e autenticidade da súa produción literaria, fiel reflexo das paisaxes naturais e o espírito popular da súa nación; e, ademáis, polo seu significativo labor como filólogo provenzal".

Casado cunha borgoñona, Marie-Louise Rivière, da que non tería descendencia, falece o 25 de marzo de 1914 en Maillane.

Félibrige

De volta a Maillane, Mistral alíase co poeta Roumanille, co cal organiza o renacemento da lingua provenzal. Fundan entón con outros cinco poetas provenzais o Félibrige, que permitiría con forza promover a lingua de Oc. Posto baixo o patrocinio de santa Estela, o movemento acollerá a poetas cataláns expulsos de España por Isabel II.

Os sete "primadié", fundadores do félibrige foran: Jóusè Roumaniho, Frederi Mistral, Teoudor Aubanèl, Ansèume Matiéu, Jouan Brunet, Adòufe Tavan e Pau Giera. O Felibrige é aínda hoxe unha das principais organizacións culturais en País de Oc. Tamén é das poucas presentes nos 36 departamentos de lingua occitana.

Coa súa obra, Mistral rehabilita a lingua provenzal conducíndoa ás máis elevadas cimas da poesía épica : a calidade da obra será consagrada con diversas distincións. Botase nun traballo de monxe para facer un dicionario e como trobador, escribe textos de cancións.

Lexicografía : Lou Tresor dóu Felibrige

Mistral é o autor de Lou Tresor dóu Felibrige (1878-1886), que permanece aínda hoxe como o dicionario máis caudaloso da lingua occitana, e un dos máis fiables pola precisión das acepcións. É un dicionario bilingüe occitano-francés, en dous grandes volumes, englobando o conxunto dos dialectos de Oc, mais con grafía mistraliana.

Mirèio

A súa obra mestra é Mirèio (Mireille en francés), publicada en 1859 despois de oito anos de esforzo creador. Mirèio conta os amores de Vincent et Mireille, unha fermosa provenzal. O poema inspirará a Charles Gounod unha ópera en 1863. Mistral acha aquí a ocasión de propor a súa lingua, mais tamén de facer participar na cultura dun país ao falar nomeadamente de Saintes Maries de la Mer.

Obras

Véxase tamén

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Frédéric_Mistral&oldid=1413090»