A Cañiza

---

Este artigo sobre concellos de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

---

A Cañiza
Escudo da Cañiza
Situación
Xentilicio	Cañicense
Xeografía
Provincia	Provincia de Pontevedra
Comarca	Comarca da Paradanta
Poboación	6.651 hab. (2008)
Área	108,1 km²
Densidade	61,53 hab./km²
Entidades de poboación	9 parroquias
Política (2007)
Alcalde	César José Mera Rodríguez (PP)
Concelleiros	BNG: 0 PPdeG: 8 PSdeG-PSOE: 5 Outros: -
Eleccións municipais na Cañiza
Uso do galego (2001)
Galegofalantes	95,8%
Na rede
http://www.caniza.org
[ editar datos en Wikidata ]

A Cañiza é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca da Paradanta. Segundo o IGE no 2008 tiña 6.651 habitantes (6.719 en 2003). No ano 2004 había 108 estranxeiros no concello.

O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é Cañicense.

Evolución da poboación de A Cañiza   Fontes: INE e IGE.
1900	1930	1950	1981	2004	2009	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
7.923	7.655	8.186	7.810	6.782
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Xeografía

Limita ao norte cos concellos de Covelo e Melón (este da provincia de Ourense), ao sur con Crecente, Arbo e As Neves, e ao oeste con Salvaterra de Miño, Mondariz e Covelo.

O seu relevo é accidentado, pois está situado entre unha zona de monte baixo da serra do Faro de Avión (situada ao norleste) e o val do río Deva (ao sur). A maior altitude acádase no Alto da Cruz (1.095 m).

A súa rede hidrográfica está formada polos ríos Uma (afluente do Tea), Ribadil e Deva (afluentes do Miño).

Climatoloxicamente está situada en transición entre o clima oceánico e o mediterráneo, segundo a zona.

Historia

Na zona habitou a tribo dos oestrimnios, que foron expulsados polos celtas. Da cultura megalítica quedan diversos restos, como os complexos rupestres de Laxiña das Cruces, Coto da Regueira do Valiño e Casiñas dos Mouros, os complexos megalíticos con gravados de Tomada de Estremadoiro e Coto da Vella, e os complexos megalíticos de Guntín, Aráns, Casiñas dos Mouros e A Cañiza.

Durante a Idade do Ferro o lugar estivo posiblemente habitado polos grovios. Daquela época quedan o castro de Grades, o castro de Monte Coto do Castro, o castro de Coto das Cavadas e o castro de Barreiros.

Logo da romanización as terras do concello foron enmarcadas no conventus Bracarensis. Na Idade Antiga, tralo I Concilio de Braga, as terras quedaron adscritas á diocese de Tui. O mosteiro da Franqueira posiblemente teña a súa orixe nunha ermida do século VI, da época de Martiño de Dumio.

No século IX, durante o reinado de Afonso II de Asturias, as terras do castelo de Sobroso, ao que pertencía o val de Achas, foron incluídas no reino de Galicia.

En 1056 Fernando I dá un privilexio do mosteiro da Franqueira, as súas terras e moradores ao abade Alvito e os monxes benedictinos. En 1147 Afonso VII outorga ao abade Odoario e aos monxes o dereito de coto. En 1293 a orde do Císter constrúe a igrexa de Santa María. Paio de Soutomaior, señor de Salvaterra, doou as terras dos cotos da Franqueira, O Cebreiro, Uma, Sendín e Pintelos, doazón que confirmaron Xoán I e Henrique III. O mosteiro desapareceu como tal en 1835, trala desamortización de Mendizábal.

A vila da Cañiza aparece documentada por primeira vez en 1583. As primeiras edificacións foron canastros (que nesta zona reciben o nome de canizos) feitas polos veciños de Valeixe para atender os cultivos da zona. Logo de construírse a capela do Doce Nome de Xesús, en 1790 o bispo de Tui, Domingo Fernández Angulo, erixiu A Cañiza como parroquia adxunta á de Valeixe, separándose definitivamente en 1815.

|==Galería de imaxes==

Artigo principal: Galería de imaxes da Cañiza.

• 
  Mosteiro de Santa María da Franqueira
• 
• 
  Fonte de San Luís
• Igrexa.
  Igrexa.
• 
  Vista aérea.
• 
  Pazo.
• 
  Xámon, típico da Cañiza.
• 
  Muiño tradicional.
• 
  Muíño.
• 
  Capela dos arredores.

Lugares da Cañiza

Para unha lista completa de todos os lugares do concello da Cañiza vexa: Lugares da Cañiza.

Personaxes de sona

• María Gómez, primeira alcaldesa da Galiza (1905-1986).
• Diego de Giráldez, pintor (n. 1956).
• Patricia Pérez, presentadora de televisión que actualmente traballa en Telemadrid e Castilla-La Mancha Televisión (n. 1973).

Véxase tamén

Bibliografía

• Rodríguez Gómez, G. (coord.): A Cañiza. Pontevedra, 2002. Deputación de Pontevedra. ISBN 84-8457-123-8.