Catulo: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
SieBot (conversa | contribucións)
m bot Modificado: eu:Katulo
Xqbot (conversa | contribucións)
m bot Modificado: hu:Caius Valerius Catullus; cambios estética
Liña 4: Liña 4:
Catulo lígase a un círculo de poetas de ideais estéticos comúns, aos que [[Cicerón]] chama poetas novos (modernos), termo para el cargado de sentido pexorativo. Ese grupo de poetas rompía co pasado literario romano (mitolóxico), pasando, entre outras características, a utilizar unha temática considerada “menor” polos seus críticos.
Catulo lígase a un círculo de poetas de ideais estéticos comúns, aos que [[Cicerón]] chama poetas novos (modernos), termo para el cargado de sentido pexorativo. Ese grupo de poetas rompía co pasado literario romano (mitolóxico), pasando, entre outras características, a utilizar unha temática considerada “menor” polos seus críticos.


Acrecéntase ás características da poesía de Catulo, a [[linguaxe coloquial]] (p.ex. Ineptire, no canto VIII), a simulación frecuente de improvisación na sintaxe (frases interrompidas por oracións [[parataxe|paratética]]s, repetición de palabras e expresións, movemento circular da elocucións), versos lixeiros e a simulación do accesso aos recantos máis íntimos do ser humano.
Acrecéntase ás características da poesía de Catulo, a [[linguaxe coloquial]] (p.ex. Ineptire, no canto VIII), a simulación frecuente de improvisación na sintaxe (frases interrompidas por oracións [[parataxe|paratéticas]], repetición de palabras e expresións, movemento circular da elocucións), versos lixeiros e a simulación do accesso aos recantos máis íntimos do ser humano.


A súa obra perpetuouse através dos séculos que seguiran, foi exemplo para grandes nomes que viran despois como [[Propercio]] e [[Tibulo]]. Tamén foi moi lido por poetas como [[T. S. Eliot]] e [[Charles Baudelaire]].
A súa obra perpetuouse através dos séculos que seguiran, foi exemplo para grandes nomes que viran despois como [[Propercio]] e [[Tibulo]]. Tamén foi moi lido por poetas como [[T. S. Eliot]] e [[Charles Baudelaire]].


==Biografía==
== Biografía ==


Sábese pouco sobre a vida de Catulo. Tanto [[Suetonio]] (''Vida dos doce césares'') como [[Ovidio]] (''Amores'' III.XV) sinalan a cidade de Verona como a súa patria natal. Procedía dunha familia da [[orde ecuestre]], aínda que viviría case sempre en Roma.
Sábese pouco sobre a vida de Catulo. Tanto [[Suetonio]] (''Vida dos doce césares'') como [[Ovidio]] (''Amores'' III.XV) sinalan a cidade de Verona como a súa patria natal. Procedía dunha familia da [[orde ecuestre]], aínda que viviría case sempre en Roma.
Os amigos de Catulo eran, entre outros, os poetas [[C. Licinius Macer Calvus|C. Licinio Macer]] e [[Marcus Furius Bibaculus|Marco Furio Bibáculo]] e [[C. Helvius Cinna|C. Helvio Cinna]], o orador [[Q. Hortensius|Q. Hortensio]] (rival de Cicerón) e o biógrafo [[Cornelius Nepos|Cornelio Nepote]], a quen Catulo dedicou un libro de poemas.
Os amigos de Catulo eran, entre outros, os poetas [[C. Licinius Macer Calvus|C. Licinio Macer]] e [[Marcus Furius Bibaculus|Marco Furio Bibáculo]] e [[C. Helvius Cinna|C. Helvio Cinna]], o orador [[Q. Hortensius|Q. Hortensio]] (rival de Cicerón) e o biógrafo [[Cornelius Nepos|Cornelio Nepote]], a quen Catulo dedicou un libro de poemas.


No ano [[-61|61 a.C]] Catulo foise para Roma onde se namorou da "[[Lesbia]]" dos seus poemas, que polo xeral se cre que era Clodia Metelo, irmá do infame [[Publius Clodius Pulcher|Publio Clodio Púlquer]]. Esta rebiricocada muller, 10 anos maior que Catulo, pertencía á aristocrática familia Claudia. O asunto finou cando Clodia preferíu a [[Caelius Rufus|Celio Rufo]], que era membro do círculo social de Catulo e socio de Cicerón.
No ano [[-61|61 a.C]] Catulo foise para Roma onde se namorou da "[[Lesbia]]" dos seus poemas, que polo xeral se cre que era Clodia Metelo, irmá do infame [[Publius Clodius Pulcher|Publio Clodio Púlquer]]. Esta rebiricocada muller, 10 anos maior que Catulo, pertencía á aristocrática familia Claudia. O asunto finou cando Clodia preferíu a [[Caelius Rufus|Celio Rufo]], que era membro do círculo social de Catulo e socio de Cicerón.
Liña 21: Liña 21:
Non é moi seguro cando morreu. Algunhas fonte sinalan que morreu de esgotamento á idade de 30 anos. [[San Xerome]] di que nacera no 87 a.C e que vivíu trinta anos, mais algúns poemas aluden a sucedidos do [[-55|55 a.C.]], mais en ningún hai algo datábel no 54 a.C; porén os estudosos tradicionalmente datan a súa vida entre o [[-84|84 a.C]] e o [[-54|54 a.C.]]
Non é moi seguro cando morreu. Algunhas fonte sinalan que morreu de esgotamento á idade de 30 anos. [[San Xerome]] di que nacera no 87 a.C e que vivíu trinta anos, mais algúns poemas aluden a sucedidos do [[-55|55 a.C.]], mais en ningún hai algo datábel no 54 a.C; porén os estudosos tradicionalmente datan a súa vida entre o [[-84|84 a.C]] e o [[-54|54 a.C.]]


==Obras==
== Obras ==
As súas poesías (116 poemas, sob o título de ''Carmina''), perdidas longo tempo, foron reatopadas no século XIV. Entre as numerosas edicións que desde entón se fixeran cabe destacar:
As súas poesías (116 poemas, sob o título de ''Carmina''), perdidas longo tempo, foron reatopadas no século XIV. Entre as numerosas edicións que desde entón se fixeran cabe destacar:


Liña 31: Liña 31:
En galego:
En galego:


*CATULO, ''[[Poemas (Catulo)|Poemas]]'' (texto latino e trad. galega de [[Xosé Manuel Otero Fernández]]). Santiago de Compostela. Servicio Central de Publicacións. Consellería de Presidencia, Xunta de Galicia. 1988 - ISBN 84 505 7274 6
* CATULO, ''[[Poemas (Catulo)|Poemas]]'' (texto latino e trad. galega de [[Xosé Manuel Otero Fernández]]). Santiago de Compostela. Servicio Central de Publicacións. Consellería de Presidencia, Xunta de Galicia. 1988 - ISBN 84 505 7274 6


É posíbel tamén consultar poemas soltos en Aurora López e Andrés Pociña, ''Escolma de textos eróticos latinos''.
É posíbel tamén consultar poemas soltos en Aurora López e Andrés Pociña, ''Escolma de textos eróticos latinos''.
Liña 37: Liña 37:
En portugués temos as seguintes edicións:
En portugués temos as seguintes edicións:


*CATULO, C.Valério - ''Poesías'' (texto latino e vers.portuguesa de Ema Barcelos). Porto. Porto Editora.1975.
* CATULO, C.Valério - ''Poesías'' (texto latino e vers.portuguesa de Ema Barcelos). Porto. Porto Editora.1975.
*CATULO, Caio Valério – ''O Cancioneiro de Lésbia'' [trad. e introd. Paulo Sérgio de Vasconcellos]. Editora Hucitec: São Paulo, 1991.
* CATULO, Caio Valério – ''O Cancioneiro de Lésbia'' [trad. e introd. Paulo Sérgio de Vasconcellos]. Editora Hucitec: São Paulo, 1991.
*CATULO, Caio Valério – ''O Livro de Catulo'' [trad, introd. e notas de João Ângelo Oliva Neto]. Edusp: São Paulo, 1996.
* CATULO, Caio Valério – ''O Livro de Catulo'' [trad, introd. e notas de João Ângelo Oliva Neto]. Edusp: São Paulo, 1996.


En castelán:
En castelán:


*CATULO, G. Valerio - ''Poesías'' (texto revisado e trad. de Miguel Dolç). Madrid. CSIC. 1990 - ISBN 84 00 02759 0
* CATULO, G. Valerio - ''Poesías'' (texto revisado e trad. de Miguel Dolç). Madrid. CSIC. 1990 - ISBN 84 00 02759 0
== Véxase tamén ==
== Véxase tamén ==
{{wikiquote}}
{{wikiquote}}
Liña 62: Liña 62:
[[he:גאיוס ולריוס קאטולוס]]
[[he:גאיוס ולריוס קאטולוס]]
[[hr:Katul]]
[[hr:Katul]]
[[hu:Catullus]]
[[hu:Caius Valerius Catullus]]
[[id:Catullus]]
[[id:Catullus]]
[[is:Catullus]]
[[is:Catullus]]

Revisión como estaba o 15 de outubro de 2009 ás 11:51

Caius Valerius Catullus

Catulo (Caius Valerius Catullus en latín) foi un poeta latino. Naceu en Verona (se cremos a Suetonio) ou en Sirmio (hoxe Sirmione), ás beiras do lago Benacus (hoxe lago de Garda), no 87 a.C. ou 84 a.C. Faleceu no 54 a.C., en Roma, onde vivíu a maior parte da súa vida.

Catulo lígase a un círculo de poetas de ideais estéticos comúns, aos que Cicerón chama poetas novos (modernos), termo para el cargado de sentido pexorativo. Ese grupo de poetas rompía co pasado literario romano (mitolóxico), pasando, entre outras características, a utilizar unha temática considerada “menor” polos seus críticos.

Acrecéntase ás características da poesía de Catulo, a linguaxe coloquial (p.ex. Ineptire, no canto VIII), a simulación frecuente de improvisación na sintaxe (frases interrompidas por oracións paratéticas, repetición de palabras e expresións, movemento circular da elocucións), versos lixeiros e a simulación do accesso aos recantos máis íntimos do ser humano.

A súa obra perpetuouse através dos séculos que seguiran, foi exemplo para grandes nomes que viran despois como Propercio e Tibulo. Tamén foi moi lido por poetas como T. S. Eliot e Charles Baudelaire.

Biografía

Sábese pouco sobre a vida de Catulo. Tanto Suetonio (Vida dos doce césares) como Ovidio (Amores III.XV) sinalan a cidade de Verona como a súa patria natal. Procedía dunha familia da orde ecuestre, aínda que viviría case sempre en Roma.

Os amigos de Catulo eran, entre outros, os poetas C. Licinio Macer e Marco Furio Bibáculo e C. Helvio Cinna, o orador Q. Hortensio (rival de Cicerón) e o biógrafo Cornelio Nepote, a quen Catulo dedicou un libro de poemas.

No ano 61 a.C Catulo foise para Roma onde se namorou da "Lesbia" dos seus poemas, que polo xeral se cre que era Clodia Metelo, irmá do infame Publio Clodio Púlquer. Esta rebiricocada muller, 10 anos maior que Catulo, pertencía á aristocrática familia Claudia. O asunto finou cando Clodia preferíu a Celio Rufo, que era membro do círculo social de Catulo e socio de Cicerón.

Bitinia

No 57 a.C. acompañou o seu amigo Gaio Memmio a Bitinia, onde este servía como propretor. Catulo traballou na camarilla do gobernador de Bitinia, único oficio político que se lle coñece. Desde aí Catulo viaxou a Tróade para recoller ritos para a tumba do seu irmán, acontecemento que lembra nun axitado poema. Regresaría a Roma, onde permanecería os poucos anos restantes da súa vida. Aínda que nos seus poemas quéixase de pobreza, o certo é que posuía unha "villa" cerca de Tibur (a moderna Tivoli).

Non é moi seguro cando morreu. Algunhas fonte sinalan que morreu de esgotamento á idade de 30 anos. San Xerome di que nacera no 87 a.C e que vivíu trinta anos, mais algúns poemas aluden a sucedidos do 55 a.C., mais en ningún hai algo datábel no 54 a.C; porén os estudosos tradicionalmente datan a súa vida entre o 84 a.C e o 54 a.C.

Obras

As súas poesías (116 poemas, sob o título de Carmina), perdidas longo tempo, foron reatopadas no século XIV. Entre as numerosas edicións que desde entón se fixeran cabe destacar:

En galego:

É posíbel tamén consultar poemas soltos en Aurora López e Andrés Pociña, Escolma de textos eróticos latinos.

En portugués temos as seguintes edicións:

  • CATULO, C.Valério - Poesías (texto latino e vers.portuguesa de Ema Barcelos). Porto. Porto Editora.1975.
  • CATULO, Caio Valério – O Cancioneiro de Lésbia [trad. e introd. Paulo Sérgio de Vasconcellos]. Editora Hucitec: São Paulo, 1991.
  • CATULO, Caio Valério – O Livro de Catulo [trad, introd. e notas de João Ângelo Oliva Neto]. Edusp: São Paulo, 1996.

En castelán:

  • CATULO, G. Valerio - Poesías (texto revisado e trad. de Miguel Dolç). Madrid. CSIC. 1990 - ISBN 84 00 02759 0

Véxase tamén