Ergotismo: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
BanjoBot (conversa | contribucións)
m Bot: Reemprazo de texto automático (-[[Imaxe: +[[Ficheiro:)
Lameiro (conversa | contribucións)
engado máis información
Liña 1: Liña 1:
[[Ficheiro:Gabriel Metsu 002.jpg|thumb|right|300px|''Neno enfermo (Das kranke Kind),'' obra de [[Gabriel Metsu]] (1660-1770)]]
[[Ficheiro:Rogge moederkoren Claviceps purpurea on Secale cereale.jpg|thumb|right|300px|Cornizó do centeo]]
O '''ergotismo''', denominado no uso coloquial como "fogo ardente" ou "fogo de San Antón", é unha enfermidade causada pola inxesta de alimentos contaminados por micotoxinas (toxinas producidas por fungos parasitos), ou por abuso de medicamentos que conteñan esta mesma substancia. Está causado fundamentalmente polo caruncho (''[[Claviceps purpurea]]'') que contamina o [[centeo]] e, moito menos frecuentemente, a [[avea]], o [[trigo]] e a [[cebada]].
O '''ergotismo''', denominado no uso coloquial como "fogardente", "fogo ardente" ou "fogo de San Antón", é unha enfermidade causada pola inxesta de alimentos contaminados por micotoxinas (toxinas producidas por fungos parasitos), ou por abuso de medicamentos que conteñan esta mesma substancia. Está causado fundamentalmente polo [[cornizó]] ou caruncho (''Claviceps purpurea'') que contamina o [[centeo]] e, moito menos frecuentemente, a [[avea]], o [[trigo]] ou a [[cebada]].


As substancias activas nas micotoxinas son todas [[polipéptido|polipéptidos]] derivados do [[ácido lisérxico]]. Os efectos do envelenamento poden traducirse en [[alucinación|alucinacións]] [[#NOTA|*]], convulsións e contracción arterial, que pode conducir á [[necrose]] dos tecidos e a aparición de [[gangrena]] nas extremidades principalmente. A enfermidade empezaba cun frío intenso e repentino en todas as extremidades para converterse nunha queimazón aguda. Moitas vítimas lograban sobrevivir pero quedaban mutiladas: podían chegar a perder todas as extremidades. Existía outra variante desta intoxicación na que o paciente sufría intensas dores abdominais que finalizaban nunha morte súbita. Nas mulleres embarazadas producía invariablemente abortos.


As substancias activas nas micotoxinas son todas [[polipéptido]]s derivados do [[ácido lisérxico]]. Os efectos do envelenamento poden traducirse en [[alucinación]]s <ref>Isto deu lugar á cuestión case lendaria do "pan da tolemia" e dos [[Misterios eleusinos]]. </ref>, convulsións e fenómenos vasoconstritores, que poden conducir á [[necrose]] dos tecidos e a aparición de [[gangrena]] nas extremidades, principalmente. A enfermidade empezaba manifestándose cun frío intenso e repentino en todas as extremidades para converterse nunha queimazón aguda (de aí os nomes populares de ''fogo ardente'', ''fogo de San Antón'' e outros). Moitas vítimas lograban sobrevivir pero quedaban mutiladas: podían chegar a perder todas as extremidades. Nas mulleres embarazadas producía invariablemente abortos.
Durante a [[Idade Media]] as intoxicacións por ergotismo eran tan frecuentes que se crearon hospitais onde os frades da orde de San Antonio dedicábanse en exclusiva a coidar destes enfermos. Estes frades levaban hábito escuro cun gran T azul no peito.

Existía outra variante desta intoxicación na que o paciente sufría intensas dores abdominais que finalizaban nunha morte súbita.

Eladio Rodríguez deixounos esta descrición:
{{Cita|'''Fogo de San Antón''', ''enfermedad epidémica que hizo grandes estragos en los siglos XI al XVI y que consistía en un ardor cutáneo abrasador y en dolores intolerables, acompañados de una especie de gangrena generalmente mortal. A veces ennegrecía, secaba la piel, extendíase por todo el cuerpo y terminaba por hacer desprenderse las carnes y los huesos''.}}

De feito, durante a [[Idade Media]] as intoxicacións por ergotismo eran tan frecuentes que se crearon hospitais onde os frades da orde de San Antón dedicábanse en exclusiva a coidar destes enfermos. Estes frades levaban hábito escuro cun gran T azul no peito.


A última intoxicación colectiva de ergotismo sucedeu en [[Francia]] na aldea de [[Pont-Saint-Esprit]] o ano [[1951]].
A última intoxicación colectiva de ergotismo sucedeu en [[Francia]] na aldea de [[Pont-Saint-Esprit]] o ano [[1951]].

En Galicia, os manciñeiros utilizaban para curar a intoxicación a terra de nove toupeiras:
{{Cita|''Conocí á un niño que padecia ese fuego, en la parte anterior de un muslo, llegando ya á echar aguadilla ó serosidad. Acuérdome que sus padres le mandaron á una vieja ensalmadora, quien pedia al paciente llevase tierra fresca de nove toupeiras, y me parece, un poco de unto. El muchacho mismo me dijo que le untaba por lo ménos con la tierra y que hacia cruces ó bendiciones sobre la llaga, pronunciando palabras que no entendia, y otros pormenores que no me acuerdo, pero renovaré si tuviere ocasion de preguntarlo. Lo que sé es que la escoriacion desapareció sin que se reprodujese, que yo sepa. Yo atribuyo esta cura cierta á la virtud de la tierra, prescindiendo de todo lo demás que no era más que un modus vivendi''.}}

==Notas==
{{listaref|1}}


== Véxase tamén ==
== Véxase tamén ==
===Outros artigos===
*[[Claviceps purpurea]]
*[[LSD]]
*[[LSD]]


===Bibliografía===
Nota[[#NOTA|*]]: isto deu lugar á cuestión (case lendaria) do "pan da tolemia" e dos [[Misterios eleusinos]].


[[Categoría:Intoxicacións alimentarias]]
[[Categoría:Intoxicacións alimentarias]]

Revisión como estaba o 8 de abril de 2009 ás 19:05

Cornizó do centeo

O ergotismo, denominado no uso coloquial como "fogardente", "fogo ardente" ou "fogo de San Antón", é unha enfermidade causada pola inxesta de alimentos contaminados por micotoxinas (toxinas producidas por fungos parasitos), ou por abuso de medicamentos que conteñan esta mesma substancia. Está causado fundamentalmente polo cornizó ou caruncho (Claviceps purpurea) que contamina o centeo e, moito menos frecuentemente, a avea, o trigo ou a cebada.


As substancias activas nas micotoxinas son todas polipéptidos derivados do ácido lisérxico. Os efectos do envelenamento poden traducirse en alucinacións [1], convulsións e fenómenos vasoconstritores, que poden conducir á necrose dos tecidos e a aparición de gangrena nas extremidades, principalmente. A enfermidade empezaba manifestándose cun frío intenso e repentino en todas as extremidades para converterse nunha queimazón aguda (de aí os nomes populares de fogo ardente, fogo de San Antón e outros). Moitas vítimas lograban sobrevivir pero quedaban mutiladas: podían chegar a perder todas as extremidades. Nas mulleres embarazadas producía invariablemente abortos.

Existía outra variante desta intoxicación na que o paciente sufría intensas dores abdominais que finalizaban nunha morte súbita.

Eladio Rodríguez deixounos esta descrición:

Fogo de San Antón, enfermedad epidémica que hizo grandes estragos en los siglos XI al XVI y que consistía en un ardor cutáneo abrasador y en dolores intolerables, acompañados de una especie de gangrena generalmente mortal. A veces ennegrecía, secaba la piel, extendíase por todo el cuerpo y terminaba por hacer desprenderse las carnes y los huesos.

De feito, durante a Idade Media as intoxicacións por ergotismo eran tan frecuentes que se crearon hospitais onde os frades da orde de San Antón dedicábanse en exclusiva a coidar destes enfermos. Estes frades levaban hábito escuro cun gran T azul no peito.

A última intoxicación colectiva de ergotismo sucedeu en Francia na aldea de Pont-Saint-Esprit o ano 1951.

En Galicia, os manciñeiros utilizaban para curar a intoxicación a terra de nove toupeiras:

Conocí á un niño que padecia ese fuego, en la parte anterior de un muslo, llegando ya á echar aguadilla ó serosidad. Acuérdome que sus padres le mandaron á una vieja ensalmadora, quien pedia al paciente llevase tierra fresca de nove toupeiras, y me parece, un poco de unto. El muchacho mismo me dijo que le untaba por lo ménos con la tierra y que hacia cruces ó bendiciones sobre la llaga, pronunciando palabras que no entendia, y otros pormenores que no me acuerdo, pero renovaré si tuviere ocasion de preguntarlo. Lo que sé es que la escoriacion desapareció sin que se reprodujese, que yo sepa. Yo atribuyo esta cura cierta á la virtud de la tierra, prescindiendo de todo lo demás que no era más que un modus vivendi.

Notas

  1. Isto deu lugar á cuestión case lendaria do "pan da tolemia" e dos Misterios eleusinos.

Véxase tamén

Outros artigos

Bibliografía