Entroido de Ribadeo

certificado do record conseguido pola queima do maior boneco no antroido ribadense

O antroido de Ribadeo é unha festa popular galega. Este antroido celebrado na vila de Ribadeo ten certas peculiaridades.

Ficheiro:FANT0.JPG

Folleto das festas de 1999

O día de maior celebración é o martes de coresma, día anterior ao mércores de cinza. Se ben se celebran actividades durante todo o día, a maioría delas son de tarde-noite.

Informacións xerais

5.1 Para saber máis (Bibliografía, documentos, .....): non existen libros á venda dedicados ó antroido ribadense, pero pódese consultar dun xeito xeral o libro "Guía de Fiestas Populares de Galicia" (González Reboredo, X.M., Ed. Galaxia, Vigo 1997) e en particular, para dar noticia do mesmo, a prensa das datas sinaladas, como o semanario "La Comarca del Eo", onde é publicada toda a programación prevista, así como da noticia do seu desenvolvemento e tamén acostuma publicar o pregón. Nembargantes o anterior, existe un libro esgotado que trata do antroido en Ribadeo antes do ano 1994, e outro, "As festas populares no entorno Ribadense" (2001, dedicado ás festas no entorno de Ribadeo, de onde se sacou a base deste artigo.

Opinións

Aclaracións ós datos antes expostos e outras informacións.

Gómez Yáñez, Rebeca: [...] as rúas vístense de cor durante case unha semana. Nenos e maiores desfrutan o mesmo ó disfrazarse, e nas casas non poden faltar as comidas típicas como son as filloas, as orellas e todo tipo de doces. Aínda que o gran día é o martes, os días anteriores xa percorren por Ribadeo os máis diversos disfraces, e como non, as charangas, coas súas cancións ruidosas e divertidas. Pero ó chegar o martes tamén chega o desfile. Aquí si que hai traxes e vestimentas de todo tipo, todo vale para cambiar de imaxe aínda que só sexa un día. Ademais todos queren gañar o primeiro premio e a imaxinación de cada un é o que conta. Neste desfile xa se viu algunha vez a altos cargos do goberno, a persoas que case se pode dicir que levan un disfraz reciclado, outros optan por unha imaxe máis elegante e cóbrense de plumas, e así podería seguir indicando os traxes máis extravagantes. Pero sen dúbida, o que máis chama a atención son as charangas, ó mellor é porque os traxes que van levar é un dos segredos mellor gardados, ou pola rivalidade que hai entre elas, pois case sempre participan as mesmas cada ano. ¡Ai! cáse me esquecía doutra parte importante deste acontecemento. Falo das carrozas. Estas acostuman ser as máis divertidas, xa que ás veces montan cada unha ...

Esto non remata aquí, xa que é pola noite cando os rapaces e rapazas do pobo se disfrazan para saír e pasalo ben cos amigos.

Ó chegar o mércores xa non se ven tantas cores pola rúa, aínda que de xeito oficial estas festas non rematan ata a queima do antroido, que se celebra o sábado seguinte. Aquí se que xa non se ven cores, xa que non hai máis que viuvas chorando.

En Ribadeo para pechar o entroido vense facendo dende hai uns cantos anos [...] un enorme boneco. E cada ano é distinto. O que se fai co señor antroido (que así se chama) é queimalo mentres as charangas e comparsas gañadoras tocan xa as súas coñecidas composicións. Non é un final moi agraciado, pero como dixen antes, tódolos anos revive de novo.

Desfile de charangas o martes de antroido. Antroido preparado para a queima.

López Teijeiro, Vanessa: O antroido é un período de tempo festivo que abarca os tres días anteriores ó mércores de cinza, polo que non existe unha data concreta para dita festividade. [...]

O día grande en Ribadeo é o chamado "martes de antroido", no que as carrozas, charangas, parellas, grupos e máscaras saca á luz o trabalo de varios meses. [...]

Con isto remata un dos periodos máis divertidos do ano. A diversión e as bromas son o toque especial destas festas.

López Pulpeiro, Ánxela: O antroido é unha festa típica [...]; esta coincide cos carnavales.

[...] Pasado o martes de carnaval, o sábado seguinte é a queima do antroido. Este é un boneco grande. [...] Este día saen as charangas ata onde está el. Tamén se disfraza a xente: sáese disfrazados de viuvas, pois o antroido era o seu marido.

Rematada a queima do antroido, hai unha serie de fogos artificiais que a xente acostuma ir ver dende puntos estratéxicos. todo isto acostuma ocorrer cara á tardiña ou máis ben a noitiña. Para queimar o antroido, colócase baixo el uns coetes, e na cabeza outro. comézase queimando polos pés e cando chega á cabeza pódese oir unha grande explosión.

López López, Javier:

(Referido ó martes de antroido) Neste día, os principais manxares son: grelos con patacas brancas, a cachola, o butelo, o lacón, chourizos, e, de postre, rosquillas, freixolos, orellas, ...

Despois de todos estes manxares pola noite cada persoa con cadanseu disfraz sae pola rúa gastándolle bromas a coñecidos e sen coñecer ata altas horas da noite.

Outros:

En anos recentes, o antroido sufríu diversas variacións, algunhas que perviven e outras que non.

Un fito recente é a inclusión do antroido no Guinness dos records como o maior boneco.

Ficheiro:FANT1.JPG

Cabeza do boneco queimado no antroido ribadense (1988). Comparativa de tamaño da cabeza do boneco.

Fant2.-folleto sobre a entrega da certificación Guinness

Fant3.-queima do boneco

Hai que aclarar que o boneco quéimase como remate "oficial" da festa, de noite, na chamada quiema do antroido, na que tamén se acompañan fogos de artificio. Á velada asisten non só as charangas e disfraces diversos, senón sobre todo as "viúvas" que, ó remate do antroido, quedan sen o seu consorte.

Xunto co antroido, tamén se pasean os cocos (o coco e a coca), imaxes típicas de Ribadeo, e os cabezudos, alusivos a persoaxes de contos.

Como comentario do díptico anunciador, nótase que cada día ten un mote que o caracteriza, o que é común ós antroidos nesta parte do planeta.

O Pregón non está extendido a tódolos antroidos, senón que é algo particular nalgunha zona.

Polo medio realízase unha festa gastronómica que se emprega para obter cartos para a celebración, a parte das xornadas gastronómicas que poden realizar determinadas empresas, como a que se ve anunciando na derradeira páxina do díptico.

O que se anuncia no díptico son os actos organizados, que varían lixeiramente de ano en ano. Nembargantes, a esencia da festa está nos actos non organizados direitamente pola comisión, a actuación das máscaras, que aproveitan e acompañan ós anteriores.

O antroido dos nenos non é preceptivo neste tipo de celebracións, pasando por unha festa para atraer ós menores ó resto das actividades.

Fantnenos.- nenos disfrazados no antroido.

3. As carrozas implican algún tipo de axuda para desprazamento, xeralmente a base de motores. Os grupos e comparsas son asociacións de varias persoas (máis de dúas, que corresponde á parellas). As charangas son organizadas para todo o antroido, non actuando só no desfile. Por último, están os disfraces individuais, que poden ser tamén motorizados.

O concurso popular de fotografía vai cobrando cada vez máis valor, pero é algo introducido de novo fai relativamente pouco. A portada do díptico reproducido corresponde ó premio fotográfico da pasada edición.

Imaxes, pregóns e documentos

Unha mellor idea da celebración desta festa pode terse cos documentos expostos a continuación: