Dereito: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Xosel (conversa | contribucións)
da wiki castela (c-galizador)
Liña 1: Liña 1:
O '''Dereito''' é a orde [[norma xurídica|normativa]] e institucional da [[conduta]] [[humano|humana]] en [[sociedade]] inspirada en postulados de [[xustiza]], baseado nas relacións sociais existentes que determinan o seu contido e carácter. Noutras palabras, é o conxunto de [[norma xurídica|normas]] que regulamentan a convivencia [[sociedade|social]] e permiten resolver os conflitos interpersoais.
[[de:Recht]] [[eo:Juro]] [[es:Derecho]] [[fi:Laki]] [[fr:Droit]] [[ja:法律]] [[nl:Wet]] [[pl:Prawo]] [[zh:法学]] [[simple:Law]] [[sv:Lag]] [[sv:Juridik]] [[pt:Direito]]


A anterior definición define o [[dereito positivo]] ou efectivo, mais non explica o seu fundamento; é por iso que [[xurista]]s, [[filosofía|filósofos]] e teóricos do dereito levan proposto diversas definicións alternativas, sen que exista consenso, ata a data. O estudo do concepto do Dereito realízao unha das súas ramas, a [[Filosofía do dereito]].
'''dereito, -a''' ''adx.''
#Que non se [[torcer|torce]] para os lados. ''Esta liña non está dereita.''
#Que está posto ou orientado, con relación ó corpo humano, ó lado contrario do corazón. ''Levou un golpe no ollo dereito.'' ''Na parte dereita do edificio están as oficinas.''
##''s.f.'' O lado dereito. ''Colleu polo camiño da dereita.''
##A man ou a perna dereita. ''O seu golpe coa dereita é temible.''
#''s.f.''Conxunto de grupos políticos que teñen 'certa tendencia' a defender as tradicións. OBS. Tamén se emprega en plural. ''A dereita gañou as eleccións. Pertence a un grupo de dereitas''
#''s.m.'' Conxunto de leis que regulan as relacións entre os membros dunha sociedade ou dun país e ciencia que estuda esas leis. ''É un experto en dereito civil.'' ''Estuda dereito.''
#Facultade, recoñecida legal ou moralmente, de actuar dunha determinada maneira. ''Non hai dereito a que fagas iso.'' ''Xa ten dereito a votar.''
#O lado máis perfeito, interesante ou considerado dun papel, dunha tea, etc. ''Nesta folla non se sabe onde está o dereito nen o revés.''


Desde o punto de vista obxectivo, dise do conxunto de [[lei]]s, [[regulamento]]s e demais resolucións, de carácter permanente e obrigatorio, criadas polo [[Estado]] para a conservación da orde social.
== Palabras relacionadas con Dereito ==


[[Autoridade]]


== Orixe ==
[[Lei]]
É de natureza controversa, sobre o tema os autores orientáronse a varias posturas, entre elas as de maior aceptacion acostuman ser as seguintes:


* O Dereito nace como unha relación de forza entre persoas desiguais, sexa material ou psiquicamente.
[[Constitución]]
* O Dereito nace como reparación a unha ofensa física ou moral que unha persoa infrinxe a outra.
* O Dereito nace para regular a indemnización debida polo incumprimento dunha palabra dada. En xeral para regular os negocios xurídicos entre as persoas.
* O dereito nace da necesidade de regular as relacións que xorden entre os diferentes suxeitos de dereito. Á medida que as relacións interpersoais se tornan mais complexas, o dereito vaino receptando.


==Fontes==
[[category:Dereito]]
Son a "alma" do Dereito, son fundamentos e ideas que axudan ao Dereito a realizar o seu fin.


O Dereito Occidental (no Sistema Romano Xermánico ou Sistema de [[Dereito continental]]) tende a entender como fontes as seguintes:
{{wikt}}
* A [[Constitución]]
* A [[Lei]]
* A [[Xurisprudencia]]
* O [[Costume]]
* Os [[Principios xerais do dereito]]
* A [[doctrina xurídica|Doctrina]].

Asimismo no marco do [[Dereito internacional]], o Estatuto da [[Corte Internacional de Xustiza]], enumera como fontes:
* Os [[tratado internacional|tratado]]s
* O [[costume internacional]]
* Os [[Principios xerais do dereito]]
* As opinións da [[doctrina xurídica|doctrina]]
* Resérvase, a pedido de parte, a posibilidade de fallar "ex aequo et bono" (segundo o bon e o [[equidade|equitativo]]).

==Contido==
Tradicionalmente, o Dereito dividiuse nas categorías de [[Dereito público]] e de [[Dereito privado]]. Porén, esta división foi amplamente criticada e na actualidade non ten tanta forza, ante a aparición de parcelas do [[Ordenamento xurídico]] nas que as diferenzas entre o público e o privado non son tan evidentes. Un dos expoñentes desta situación é o [[Dereito laboral]], no que a relación privada entre [[traballador]] e [[empregador]] áchase fortemente intervenida por unha normativa pública.

As diversas ramas xurídicas son as seguintes:

* [[Dereito administrativo]]
** [[Dereito urbanístico]]
* [[Dereito ambiental]]
* [[Dereito civil]]
** [[Dereito das persoas]]
** [[Dereito de cousas]]
** [[Dereito de obrigacións]]
** [[Dereito de sucesións]]
** [[Dereito nobiliario]]
**[[Propiedade intelectual]]
* [[Dereito de familia]]
* [[Dereito económico]]
* [[Dereito informático]]
* [[Dereito internacional]]
**[[Dereito internacional privado]]
**[[Dereito internacional público]]
* [[Dereito fiscal]]
* [[Dereito laboral]]
**[[Dereito sindical]]
**[[Dereito da seguridade social]]
* [[Dereito mercantil]]
* [[Dereito penal]]
* [[Dereito político]]
** [[Dereito constitucional]]
** [[Ciencia política]]
* [[Dereito procesal]]
** [[Dereito procesal administrativo]]
** [[Dereito procesal civil]]
** [[Dereito procesal laboral]]
** [[Dereito procesal penal]]
* [[Filosofía do dereito]]
** [[Teoría do dereito]]
** [[Teoría da xustiza]]
** [[Socioloxía do dereito]]
* [[Historia do dereito]]
** [[Dereito romano]]
* [[Dereitos animais]]

==Ligazóns Externas==
* [http://www.administracion.es/portadas/perfiles/ciudadano/legislacion/index.html Lexislación España (castelán)].

[[category:Dereito|*]]

[[af:Reg]]
[[an:Dreito]]
[[ar:قانون]]
[[ast:Derechu]]
[[bn:আইন]]
[[ca:Dret]]
[[ceb:Pamalaod]]
[[co:Drittu]]
[[cs:Právo]]
[[de:Recht]]
[[en:Law]]
[[eo:Juro]]
[[es:Derecho]]
[[fa:حقوق (قانونی)]]
[[fi:Laki]]
[[fr:Droit]]
[[fy:Rjocht]]
[[ga:Dlí]]
[[he:משפטים]]
[[hr:Pravo]]
[[io:Yuro]]
[[is:Lög]]
[[it:Diritto]]
[[ja:法 (法学)]]
[[ky:Hukuk]]
[[la:Ius]]
[[lad:Dirito]]
[[li:Rech]]
[[mi:Ture]]
[[mk:Право]]
[[nl:Recht]]
[[no:Rettsvitenskap]]
[[pl:Prawo]]
[[pt:Direito]]
[[ro:Drept]]
[[simple:Law]]
[[sk:Právo]]
[[sl:Pravo]]
[[sv:Lag]]
[[ta:சட்டம்]]
[[th:กฎหมาย]]
[[tl:Batas]]
[[tr:Hukuk]]
[[uk:Право]]
[[zh:法律]]

Revisión como estaba o 14 de xaneiro de 2006 ás 22:48

O Dereito é a orde normativa e institucional da conduta humana en sociedade inspirada en postulados de xustiza, baseado nas relacións sociais existentes que determinan o seu contido e carácter. Noutras palabras, é o conxunto de normas que regulamentan a convivencia social e permiten resolver os conflitos interpersoais.

A anterior definición define o dereito positivo ou efectivo, mais non explica o seu fundamento; é por iso que xuristas, filósofos e teóricos do dereito levan proposto diversas definicións alternativas, sen que exista consenso, ata a data. O estudo do concepto do Dereito realízao unha das súas ramas, a Filosofía do dereito.

Desde o punto de vista obxectivo, dise do conxunto de leis, regulamentos e demais resolucións, de carácter permanente e obrigatorio, criadas polo Estado para a conservación da orde social.


Orixe

É de natureza controversa, sobre o tema os autores orientáronse a varias posturas, entre elas as de maior aceptacion acostuman ser as seguintes:

  • O Dereito nace como unha relación de forza entre persoas desiguais, sexa material ou psiquicamente.
  • O Dereito nace como reparación a unha ofensa física ou moral que unha persoa infrinxe a outra.
  • O Dereito nace para regular a indemnización debida polo incumprimento dunha palabra dada. En xeral para regular os negocios xurídicos entre as persoas.
  • O dereito nace da necesidade de regular as relacións que xorden entre os diferentes suxeitos de dereito. Á medida que as relacións interpersoais se tornan mais complexas, o dereito vaino receptando.

Fontes

Son a "alma" do Dereito, son fundamentos e ideas que axudan ao Dereito a realizar o seu fin.

O Dereito Occidental (no Sistema Romano Xermánico ou Sistema de Dereito continental) tende a entender como fontes as seguintes:

Asimismo no marco do Dereito internacional, o Estatuto da Corte Internacional de Xustiza, enumera como fontes:

Contido

Tradicionalmente, o Dereito dividiuse nas categorías de Dereito público e de Dereito privado. Porén, esta división foi amplamente criticada e na actualidade non ten tanta forza, ante a aparición de parcelas do Ordenamento xurídico nas que as diferenzas entre o público e o privado non son tan evidentes. Un dos expoñentes desta situación é o Dereito laboral, no que a relación privada entre traballador e empregador áchase fortemente intervenida por unha normativa pública.

As diversas ramas xurídicas son as seguintes:

Ligazóns Externas