«Wikipedia:Citar as fontes» e «Wikipedia:Citar as fontes/proposta 2019»: Diferenzas entre as páxinas

(Diferenzas entre páxinas)
Páxina 1
Páxina 2
Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Desfíxose a edición 6506743 de 31.221.211.144 (conversa)
Etiqueta: Desfacer
 
Banjo (conversa | contribucións)
{{Proposta política non aprobada}}
 
Liña 1: Liña 1:
:''Para ler unha introdución dos aspectos máis básicos sobre como citar, véxase [[Wikipedia:Guía/Fontes]].''
{{outroshomónimos|para=unha introdución dos aspectos máis básicos sobre como citar|Wikipedia:Guía/Fontes}}
{{PolíticasGalipedia|WP:CITA|WP:CITE}}
<!-- {{PolíticasGalipedia|WP:CITA|WP:CITE}} -->
{{Proposta política non aprobada}}
Unha '''cita''' ou '''referencia''' é unha liña de texto que identifica de xeito único unha fonte:
Unha '''cita''' ou '''referencia''' é unha liña de texto que identifica de xeito único unha fonte de información. Por exemplo:


{{Bloque indentado|{{cite book |last1=Ritter |first1=R. M. |date=2003 |title=The Oxford Style Manual |page=1 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19-860564-5|lingua=en}}}}
<blockquote class="toccolours" style="float:none; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
Ritter, Ron. ''The Oxford Style Manual''. Oxford University Press, 2002, p. 1.
</blockquote>


Na Wikipedia, cómpre citar as fontes para axudar ao lector a verificar os contidos do artigo e a atopar máis información. As citas son unha parte importante de calquera artigo da Wikipedia, xa que serven para identificar as [[WP:FONTES|fontes acreditadas]] nas que se basea. Na maioría dos casos, as citas sobre pezas específicas de información contida no artigo achéganse en forma de notas ao pé. Estas citas aparecen numeradas ao longo de todo o corpo do artigo e reciben o nome de [[WP:CITAENLIÑA|citas en liña co texto]].
Na Wikipedia, a política de [[WP:V|verificabilidade]] require citar as fontes cando haxa algún [[WP:V#Material cuestionable ou suxeito a selo|material cuestionable ou suxeito a selo]], e para todas as citas textuais, para posibilitar a verificación dos contidos do artigo. Con todo, aconséllase aos editores engadir referencias para calquera material engadido. As citas son unha parte importante de calquera artigo da Wikipedia, xa que serven para identificar as [[WP:FONTES|fontes acreditadas]] nas que se basea. Na maioría dos casos, as citas sobre pezas específicas de información contida no artigo achéganse en forma de notas ao pé. Estas citas aparecen numeradas ao longo de todo o corpo do artigo e reciben o nome de [[WP:CITAENLIÑA|citas en liña co texto]].


Unha cita ou referencia dun artigo adoita ter dúas partes. Na primeira parte, cada sección do texto que está baseado nunha fonte ou citado dunha fonte márcase como tal cunha [[WP:CITAENLIÑA|cita en liña co texto]], que adoita representarse cun número sobrescrito. A segunda parte necesaria da cita ou referencia é a lista de referencias completas, que fornece detalles completos e formateados sobre as fontes, para que calquera lector do artigo poida localizar a fonte e verificar a información.
A política de [[WP:V|verificabilidade]] da Wikipedia esixe estas citas en liña cando haxa algún [[WP:V#Material cuestionable ou suxeito a selo|material cuestionable ou suxeito a selo]], e para todas as citas textuais. Con todo, aconséllase aos editores engadir referencias para calquera material engadido.


Esta páxina contén información sobre a colocación e o formato das citas. A situación ideal é que cada artigo utilice o mesmo método de cita en todo o seu corpo. Non obstante, o máis importante sempre é achegar a suficiente información para identificar a referencia. Os detalles de formato pódense mellorar máis tarde, se fose necesario.
Esta páxina explica como colocar e darlle formato a ámbalas partes das citas. Cada artigo debe manter un mesmo método ou estilo de citas en todo o seu corpo. Non obstante, o máis importante sempre é achegar a suficiente información para identificar a fonte da referencia. Os detalles de formato pódense mellorar máis tarde, se fose necesario.


{{TOC límite|3}}
== Tipos de citas ==
== Tipos de citas ==
* Unha '''cita completa''' identifica perfectamente unha [[WP:FONTES|fonte acreditada]] e, se fose necesario, o lugar no que se atopa dentro da fonte (como o número de páxina). Por exemplo: {{Exemplo|Rawls, John. ''A Theory of Justice''. Harvard University Press, 1971, p. 1.}} Este tipo de cita adoita presentarse en forma de [[Axuda:Citas ao pé|cita ó pé]] do artigo.
{{Axuda de edición}}
* Unha '''cita curta''' é unha cita en liña co texto que identifica o lugar dentro dunha fonte onde se atopa a información específica, pero sen dar os detalles completos da fonte, que se indican en forma de cita completa na sección de bibliografía do artigo. Por exemplo: {{xt|Rawls 1971, p. 1.}}
A continuación detállanse os tipos de citas que existen:
* Unha '''atribución no propio texto''' implica dicir dentro da redacción do artigo de onde vén unha afirmación en particular. Isto adóitase facer especialmente con declaracións de opinións, feitos dubidosos e citas textuais. Estes recoñecementos non dan detalles completos da fonte, que normalmente se inclúe tamén en formato de cita en liña, completa ou curta. Por exemplo: {{Exemplo|Segundo escribiu John Rawls,<sup>[5]</sup>...}}

* Unha '''referencia xeral''' é unha cita que apoia o contido do artigo, mais non ligada a ningunha parte concreta do mesmo en forma de cita en liña. As referencias xerais adoitan listarse ó final do artigo, dentro da sección de bibliografía do artigo. Adoitan atoparse en artigos pouco desenvolvidos, particularmente cando todo o contido dos mesmos está apoiado por unha única fonte.
* Unha '''cita completa''' identifica perfectamente unha [[WP:FONTES|fonte acreditada]] e, se fose necesario, o lugar no que se atopa dentro da fonte (como o número de páxina). Por exemplo: {{Exemplo|Rawls, John. ''A Theory of Justice''. Harvard University Press, 1971, p. 1.}} Este tipo de cita aparece normalmente nas notas ao pé.
* Unha '''referencia xeral''' é a cita das fontes acreditadas que apoian os contidos do artigo, pero que non aparecen como citas en liña xunto co texto. Estas referencias xerais aparecen ao final do artigo, dentro da sección <code><nowiki>==Véxase tamén==</nowiki></code> e baixo a subsección <code><nowiki>===Bibliografía===</nowiki></code>.
* Unha '''cita curta''' é unha cita en liña co texto que identifica o lugar dentro dunha fonte onde se atopa a información específica, pero sen dar detalles completos da fonte, que xa se achegou como referencia xeral. Por exemplo: {{Exemplo|Rawls 1971, p. 1.}}
* Un '''recoñecemento no texto''' significa dicir dentro da redacción do artigo de onde vén unha afirmación en particular. Isto adóitase facer especialmente con declaracións de opinións, feitos dubidosos e citas textuais. Estes recoñecementos non dan detalles completos da fonte, xa que esta aparecerá tamén. Por exemplo: {{Exemplo|Segundo escribiu John Rawls,<sup>[5]</sup>...}}


== Cando e por que citar ==
== Cando e por que citar ==
Citar as fontes nas que se basean os contidos da Wikipedia permite aos lectores [[WP:V|verificar]] que a información dada está apoiada en fontes acreditadas e non é unha [[WP:NFP|investigación orixinal]].
Citar as fontes nas que se basean os contidos da Wikipedia permite aos lectores [[WP:V|verificar]] que a información dada está apoiada en [[WP:FF|fontes acreditadas]], mellorando a fiabilidade da Wikipedia ó mesmo tempo que se demostra que o contido non é unha [[WP:NFP|investigación orixinal]]. Tamén se axuda ós lectores a atopar información adicional sobre o tema do artigo, é o atribuír o texto evítase [[Wikipedia:Plaxio|plaxiar]] á fonte do texto.

En particular, cómpre dar fontes cando exista [[WP:V#Material cuestionable ou suxeito a selo|material cuestionable ou suxeito a selo]]. Se non se poden atopar referencias para estes contidos, é probable que se eliminen do artigo. As referencias tamén son necesarias ao citar as verbas dunha persoa ou ao parafrasear unha fonte. Porén, a cita das fontes non está limitada a estas situacións unicamente; engadir, aumentar ou mellorar as referencias é tamén unha boa forma de ampliar os artigos.

As citas son especialmente necesarias para as afirmacións sobre persoas vivas, en particular cando estas afirmacións son contenciosas ou potencialmente difamatorias. Segundo a [[WP:BPV|política sobre biografías de persoas vivas]], a información deste tipo non referenciada elimínase por norma destes artigos de forma case inmediata.

===Ficheiros multimedia===
No caso das imaxes ou do resto de ficheiros multimedia, os detalles sobre a súa orixe e o estado dos dereitos de autoría deben aparecer na páxina de información do propio ficheiro. Os pés de foto que inclúan afirmacións sobre o tema tratado deben referenciarse como calquera outra parte do artigo. Non obstante, non é necesaria unha cita cando a descrición simplemente identifica o que aparece na imaxe.

===Cando <em>non</em> citar===

As páxinas de [[Axuda:Homónimos|homónimos]] ''non'' conteñen citas, xa que calquera información contida nestas páxinas estará referenciada nos artigos ligados. Tamén é habitual e recomendable deixar a introdución dos artigos sen referencias, dado que o que se fai nestas seccións é resumir a información que despois se tratará no desenvolvemento do artigo, no que si cómpren as referencias. Non obstante as afirmacións potencialmente controvertidas e as citas textuais si deben apoiarse con citas en liña nas introducións dos artigos, particularmente nas [[WP:BPV|biografías de persoas vivas]].

==Información a incluír nas citas ==
{{Modelos de citas}}
A continuación resúmese a información que se adoita incluír nas citas en liña ou nas referencias xerais, aínda que poden engadirse máis detalles se fose necesario. Esta información inclúese para facilitar a identificación da fonte, para axudarlle ó lector a localizala e, no caso das citas en liña, para indicar o lugar exacto dentro da fonte onde se atopa a información. (Se o artigo usa o formato de citas curtas, as citas en liña farán referencia a esta información de forma abreviada, ligando coa información completa correspondente na sección de bibliografía).

===Exemplos===
====Libros====
As citas de libros adoitan incluír habitualmente o nome do autor ou autores, o título do libro, o volume dentro da colección á que pertence, a editorial que publicou a obra, o lugar de publicación, o ano da publicación, o capítulo ou números de páxinas citadas, a edición do libro consultada e, se dispón del, o [[ISBN]]

As citas para capítulos con autores individuais dentro de obras colectivas adoitan incluír en particular o nome do autor do capítulo, o título do capítulo e o nome do editor ou editores do libro, xunto co resto de elementos indicados anteriormente.

====Artigos científicos====
As citas de artigos científicos adoitan incluír habitualmente o nome do autor ou autores, a data de publicación, o título do artigo, o nome da publicación na que se inclúe o artigo, o volume, número e páxinas nas que se atopa o artigo e identificadores opcionais como por exemplo o [[DOI]].

====Novas en xornais====
As citas sobre novas de xornais adoitan incluír habitualmente o nome do autor, se se indica, o título do artigo, o nome do xornal ou publicación, o lugar e data da publicación e o número de páxina ou páxinas.

====Páxinas web====
As citas de páxinas web adoitan incluír habitualmente o [[enderezo URL]] da páxina, o nome do autor ou autores, o título do artigo referenciado dentro da páxina, o título ou nome do dominio do sitio web, a editora ou distribuidora da web (se se coñece), a data de publicación, o número de páxina ou páxinas (se aplica) e a data na que se accedeu á páxina para consultar a fonte.

===Identificar partes dunha fonte===
Cando se citan fontes extensas, debe identificarse a parte da fonte que se está a citar.

====Libros e artigos====
Cando se cita un libro ou un artigo, cómpre especificar o número de páxina ou rango de páxinas no que se atopa a información citada. Cando se especifica un número de páxina é recomendable especificar a versión da fonte (data e número de edición para os libros), xa que o formato, paxinación e lonxitude dos mesmos pode variar entre edicións. No caso de non existir números de páxinas, poden utilizarse outros métodos para identificar a sección relevante dentro dunha obra, como por exemplo o número de capítulo ou o título de sección. Nalgunhas obras, como obras teatrais e obras antigas, existen tamén outros métodos estándar para referirse as seccións das mesmas, como por exemplo "Acto 1, escena 2" ou a [[numeración Bekker]].

====Fontes audiovisuais====
Para as fontes audiovisuais cómpre especificar o momento no que sucede o evento referenciado. É importante precisar a versión da fonte que se está a citar, xa que por exemplo os filmes adoitan publicarse en diferentes edicións. Con todo, debido as variacións entre formatos e reprodutores, estas indicacións poden non ser completamente precisas nalgunhas ocasións.

===Ligazóns e identificadores===
As citas idealmente inclúen unha ligazón ou identificador que lle axuda ós editores e lectores a localizar a fonte. Os enderezos URL poden engadirse ós títulos das citas, para que se poida acceder a elas facendo clic no título mostrado. Para as fontes que só se atopan na web e que non teñen data de publicación, debe incluírse unha data de consulta, por se a páxina web cambia nun futuro. Por exemplo: {{xt|Consultado o 15 de xullo de 2011}}

Tamén se pode engadir un identificador á cita. Este identificador pode ser un número [[ISBN]] para un libro, un [[Digital object identifier|DOI]] para un artigo ou libro electrónico, ou algún outro número identificador de bases de datos de artigos, como pode ser o número PMID para os artigos presentes en [[PubMed]].

===''Indica onde o liches''===
''Indica onde o liches'' segue a práctica académica de citar as fontes directamente só se un mesmo lee a fonte. Se o coñecemento da fonte é de segunda man, isto é, cando se lee a Jones (2010) que á súa vez cita a Smith (2009), e se quere referenciar a afirmación de Smith (2009), debe quedar claro que o coñecemento do indicado por Smith provén da lectura de Jones.

Á hora de citar a fonte, debe indicarse isto último, por exemplo da forma:

{{quote|John Smith (2009). ''Nome do libro non lido'', Cambridge University Press, p. 99, citado en Paul Jones (2010). ''Nome da enciclopedia lida'', Oxford University Press, p. 29.}}

Ou en caso de usar citas curtas:

{{quote|Smith (2009), p. 99, citado en Jones (2010), p. 29.}}

'''Nota''': A recomendación de "indicar onde o liches" ''non'' significa que se deba dar crédito a motores de procura, páxinas web, bibliotecas, catálogos, arquivos, servizos de subscrición, bibliografías ou outras fontes usadas para chegar ata a fonte. Non é necesario especificar ''como'' se obtivo e se leu a fonte indicada.


===Datas e reimpresións de publicacións antigas===
En particular, cómpre dar fontes cando exista [[WP:V#Material cuestionable ou suxeito a selo|material cuestionable ou suxeito a selo]]. Se non se poden atopar referencias para estes contidos, probablemente desaparecerán do artigo. As referencias tamén son necesarias ao citar as verbas dunha persoa ou ao parafrasear unha fonte. Porén, a cita das fontes non está limitada a estas situacións unicamente; engadir, aumentar ou mellorar as referencias é tamén unha boa forma de ampliar os artigos.
Os editores deben ter en conta que as fontes antigas (en particular as que se atopan no dominio público) adoitan reeditarse con datas de publicación máis novas. Cando sucede isto cómpre citar tanto a data de publicación orixinal coma a data da nova publicación. Por exemplo:
* {{cite book| last = Darwin | first = Charles | year = 1964 | origyear = 1859 | title = On the Origin of Species | edition = fascímile da 1ª | publisher = Harvard University Press | lingua=en}}


Isto faise automaticamente nos modelos de citas cando se usa o parámetro {{para|ano-orixinal}}.
As páxinas de [[Axuda:Homónimos|homónimos]] ''non'' conteñen citas, xa que calquera información contida nestas páxinas estará referenciada na páxina de seu. Tamén é recomendable deixar a introdución dos artigos sen referencias, dado que o único que fai é resumir a información que despois se tratará no desenvolvemento do artigo, no que si cómpren as referencias.


De forma alternativa, a información sobre a reedición pode incluírse en forma de nota textual adicional:
No caso das imaxes ou do resto de ficheiros multimedia, os detalles sobre a súa orixe e o estado dos dereitos de autoría deben aparecer na páxina do ficheiro. Os pés de foto deben ser referenciados como calquera outra parte do artigo. Non obstante, non é necesaria unha cita cando a descrición simplemente identifica o que aparece na imaxe.
* {{cite book|last= Boole |first= George|title= An Investigation of the Laws of Thought on Which are Founded the Mathematical Theories of Logic and Probabilities|date= 1854|publisher= Macmillan}} Reeditado con correccións, Dover Publications, Nova York, 1958.


== Citas en liña co texto ==
== Citas en liña co texto ==
{{Atallo|WP:CITAENLIÑA}}
{{Atallo|WP:CITAENLIÑA}}
As citas en liña co texto permiten ao lector asociar un anaco do material dun artigo coa(s) fonte(s) acreditada(s) que apoia(n) o material. Estas citas engádense a modo de notas ao pé. Esta sección describe como engadir os tipos de citas expostos con anterioridade.
As citas en liña co texto permiten ao lector asociar un anaco do material dun artigo coa(s) fonte(s) acreditada(s) que apoia(n) o material. Estas citas engádense a modo de notas ao pé. Esta sección describe como engadir estas citas e como crear a lista completa de bibliografía á que fan referencia.


=== Como crear as citas ao pé ===
=== Como crear as citas ao pé ===
Liña 54: Liña 111:


=== Como crear a lista de citas ===
=== Como crear a lista de citas ===
{{Modelos de citas}}
O primeiro editor que engada citas ao pé a un artigo debe crear unha sección na que apareza o texto desas citas. Esta sección, chamada <code><nowiki>==Notas==</nowiki></code>, colócase preto do final do artigo, antes da sección <code><nowiki>==Véxase tamén==</nowiki></code>. Para atopar máis información sobre a estrutura dos artigos, véxase [[Wikipedia:Libro de estilo#Subdivisións do texto]].
O primeiro editor que engada citas ao pé a un artigo debe crear unha sección na que apareza o texto desas citas. Esta sección, chamada <code><nowiki>==Notas==</nowiki></code>, colócase preto do final do artigo, antes da sección <code><nowiki>==Véxase tamén==</nowiki></code>. Para atopar máis información sobre a estrutura dos artigos, véxase [[Wikipedia:Libro de estilo#Subdivisións do texto]].


Liña 108: Liña 164:
</blockquote>
</blockquote>


== Referencia xeral ==
== Referencias xerais ==
{{Atallo|WP:REFXERAL}}
Unha referencia xeral é unha cita dunha fonte acreditada que apoia o contido do artigo, pero que non se mostra como cita en liña co texto. As referencias xerais lístanse ao final do artigo na subsección <code><nowiki>===Bibliografía===</nowiki></code>, dentro da sección <code><nowiki>==Véxase tamén==</nowiki></code>. Hai exemplos básicos de referencias xerais na [[#Citas curtas|sección anterior sobre as citas curtas]].
Unha referencia xeral é unha cita dunha fonte acreditada que apoia o contido do artigo, pero que non se indica ligada a ningunha parte concreta do artigo en forma de cita en liña co texto. As referencias xerais lístanse ao final do artigo na subsección de bibliografía, e adoitan ordenarse por orde alfabética dos apelidos dos autores ou editores. As referencias xerais adóitanse atopar en artigos pouco desenvolvidos, especialmente cando todo o contido do artigo está baseado nunha única fonte. A desvantaxe das referencias xerais é que se perde a [[WP:INTEGRIDADE|integridade entre a fonte e o texto]], a menos que o artigo sexa moi curto. É habitual que estas se reutilizen en desenvolvementos posteriores dos artigos en forma de citas en liña.


== Recoñecemento no texto ==
Nos artigos pouco desenvolvidos, aconséllase incluír esta sección coas referencias xerais, especialmente cando todo o contido do artigo está baseado nunha única fonte. Unha desvantaxe do uso unicamente das referencias xerais é que se perde a [[WP:INTEGRIDADE|integridade entre a fonte e o texto]], a menos que o artigo sexa moi curto.
{{Atallo|WP:RECOÑECEMENTO}}
{{VT|Wikipedia:Punto de vista neutral#Atribución de afirmacións parciais}}
Facer un recoñecemento no texto significa indicar na propia redacción do artigo a fonte da cal procede o material, xunto a unha [[WP:CITAENLIÑA|cita en liña co texto]]. Estes recoñecementos débense facer tanto no [[estilo directo]] (ao reproducir entre comiñas as palabras textuais dunha persoa), como no [[estilo indirecto]] e ao [[Paráfrase|parafrasear]]. Tamén se pode utilizar ao resumir vagamente a posición dunha fonte. Isto último serve para evitar o plaxio e axuda ao lector a comprender de onde vén unha determinada posición. Os recoñecementos no texto deben ir seguidos dunha cita, a miúdo ao final da oración ou parágrafo onde se atopan.


===Exemplos===
== Estilo das citas ==

Calquera cita debe aspirar a proporcionar toda a información detallada anteriormente. Porén, a Wikipedia non ten un único modo de expresar toda esa información. Isto é, na Wikipedia existe a liberdade de elixir un estilo para as citas, xa sexa o [[estilo APA]], o [[estilo MLA]], o [[Manual de estilo Chicago]], o [[estilo Bluebook]] ou calquera outro. O que si se pide é coherencia ao longo do artigo e non mesturar os estilos na medida do posible.
<blockquote class="toccolours" style="float:none; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
{{NOK}} Para alcanzar decisións xustas, as partes deben considerar as cuestións coma se estivesen tras un [[velo de ignorancia]].<sup class="reference" style="color:#002bb8;">[2]</sup>
</blockquote>

<blockquote class="toccolours" style="float:none; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
{{OK}} [[John Rawls]] argumentou que, para alcanzar decisións xustas, as partes deben considerar as cuestións coma se estivesen tras un [[velo de ignorancia]].<sup class="reference" style="color:#002bb8;">[2]</sup>
</blockquote>

<blockquote class="toccolours" style="float:none; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
{{OK}} [[John Rawls]] argumentou que, para alcanzar decisións xustas, as partes deben considerar as cuestións "coma se estivesen tras un [[velo de ignorancia]]".<sup class="reference" style="color:#002bb8;">[2]</sup>
</blockquote>

Ao empregar os recoñecementos, cómpre asegurarse de que non dan pé a unha violación da [[WP:PVN#Cantidade debida e indebida|neutralidade]]. Por exemplo, na seguinte frase existe unha igualdade entre as fontes, sen deixar claro que a posición de Dawkins é a maioritaria:

<blockquote class="toccolours" style="float:none; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
{{NOK}} [[Richard Dawkins]] argumentou que o ser humano evolucionou mediante [[selección natural]], pero John Smith escribiu que o ser humano chegou desde Marte.
</blockquote>

<blockquote class="toccolours" style="float:none; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
{{OK}} O ser humano evolucionou mediante [[selección natural]], como explicou por primeira vez [[Charles Darwin]] na súa obra ''[[The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex]]''.
</blockquote>

Deixando a un lado os problemas coa neutralidade, hai outros modos de recoñecemento que levan a engano. A seguinte oración suxire que ''The New York Times'' foi o único en realizar este importante descubrimento:

<blockquote class="toccolours" style="float:none; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
{{NOK}} Segundo o xornal ''The New York Times'', o Sol vaise poñer polo oeste este serán.
</blockquote>

<blockquote class="toccolours" style="float:none; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
{{OK}} O Sol ponse polo oeste cada serán.
</blockquote>

Algúns feitos simples como o seguinte poden ter citas en liña co texto cara a fontes acreditadas como axuda ao lector, pero normalmente o texto por si só pode quedar como unha afirmación sen recoñecemento:

<blockquote class="toccolours" style="float:none; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
{{OK}} En masa, o osíxeno é o terceiro elemento máis abundante no Universo despois do hidróxeno e do helio.<sup class="reference" style="color:#002bb8;">[3]</sup>
</blockquote>

==Estilo das citas==
Calquera cita debe aspirar a proporcionar toda a información detallada anteriormente. Porén, a Wikipedia non ten un único estilo de formatear as citas, aínda que estas deben seguir un estilo consistente dentro dun mesmo artigo. Na Wikipedia existe a liberdade de elixir un estilo para as citas, xa sexa o [[estilo APA]], o [[estilo MLA]], o [[estilo ASA]], o [[Manual de estilo Chicago]], o [[estilo Bluebook]], o [[sistema Vancouver]] ou calquera outro.

===Cambios nas citas===
A continuación indícanse prácticas habituais e aceptadas en relación as citas:
* Melloras nas citas existentes engadindo información faltante, ou substituíndo ou corrixindo ligazóns incrustadas. Isto mellora a [[WP:V|verificabilidade]] e axuda a combater as [[Wikipedia:Ligazóns mortas|ligazóns mortas]].
* Substituír parte ou tódalas referencias xerais con citas en liña. Isto mellora a verificabilidade da información para o lector e axuda a manter a integridade entre a fonte e o texto.
* Impoñer un estilo de citas nun artigo que contén varios estilos de forma inconsistente. Isto mellora a comprensión lectora e a edición das propias referencias.
* Arranxar erros no código das citas, incluíndo parámetros de modelos incorrectos, e problemas de código <code><nowiki><ref></nowiki></code>. Isto contribúe a que os navegadores representen as citas de forma correcta.
* Combinar citas duplicadas nunha única.


=== Modelos de citas ===
=== Modelos de citas ===
Os [[:Categoría:Marcadores de referencias|modelos de citas]] son unha boa axuda para manter a coherencia en todas as referencias do artigo. O uso destes modelos non está nin aconsellado nin desaconsellado, pero non se deberían mudar as citas feitas mediante modelos en citas feitas sen modelos sen ter algún motivo xustificado.
Os [[:Categoría:Marcadores de referencias|modelos de citas]] son unha boa axuda para manter a coherencia en todas as referencias do artigo. Aconséllase o uso destes modelos aínda que non son estritamente requiridos. Non se deben mudar as citas formateadas con modelos de citas a citas planas sen o uso de modelos sen presentar un motivo xustificado.


== Integridade entre a fonte e o texto ==
==Integridade entre a fonte e o texto==
{{Atallo|WP:INTEGRIDADE}}
{{Atallo|WP:INTEGRIDADE}}
Ao utilizar as citas en liña co texto é importante manter a integridade entre a fonte e o texto. A función das citas en liña co texto é permitir aos lectores e aos demais editores a comprobación de que o material está referenciado; isto pérdese se a cita non está colocada no lugar adecuado. Con todo, a distancia entre o material e a súa fonte non é algo que se poida limitar.
Ao utilizar as citas en liña co texto é importante manter a integridade entre a fonte e o texto. A función das citas en liña co texto é permitir aos lectores e aos demais editores a comprobación de que o material está referenciado; isto pérdese se a cita non está colocada no lugar adecuado. Con todo, a distancia entre o material e a súa fonte non é algo que se poida limitar, pero engadir texto sen situar claramente a súa fonte pode dar lugar a alegacións de [[WP:NFP|investigacións primarias]], violacións da [[WP:V|verificabilidade]] e incluso [[Wikipedia:Plaxio|plaxio]].


=== Adición de texto novo ===
=== Manter a integridade ===
Ao engadir texto novo a un parágrafo, cómpre asegurarse de manter a integridade, deixando claro a que feitos apoia cada referencia. Por exemplo:


Ao engadir texto novo a un parágrafo ou reordenar o xa existente cómpre asegurarse de manter a integridade da fonte e o texto, deixando claro a que feitos apoia cada referencia. As referencias non deben moverse unicamente para manter a orde cronolóxica de aparición no artigo. Se unha oración ou parágrafo está apoiada por unha fonte, engadir novo material non apoiado por esa mesma fonte sen fornecer a nova fonte da que procede pode dar lugar a enganos e aparentar que a fonte citada apoia esa nova información. Cando se insire novo texto nun parágrafo, cómpre asegurarse de que este texto estea apoiado por unha fonte existente ou por outra nova. Por exemplo ao partir do texto:
<blockquote style="background:white; padding:1em; border:1px solid #999;">

O Sol é ben grande.<sup id="nbFoot01b" class="reference">[[#noteFoot01b|[1]]]</sup> O Sol tamén é bastante quente.<sup id="nbFoot02b" class="reference">[[#noteFoot02b|[2]]]</sup>
<blockquote style="background:white; padding:1em; border:1px solid #999;"><!--code for display-->{{tick}}
O Sol é ben grande.<sup id="nbFoot01a" class="reference">[[#noteFoot01a|[1]]]</sup>
<br /><br />
<br /><br />
<font size="3">Notas</font>
<font size="3">Notas</font>
----
----
<ol class="references">
<ol class="references">
<li id="noteFoot01b"
<li id="noteFoot01a"
>'''[[#nbFoot01b|^]]''' Miller, Edward. ''The Sun''. Academic Press, 2005, p. 23.</li>
>'''[[#nbFoot01a|^]]''' Miller, Edward. ''The Sun''. Academic Press, 2005, p. 1.</li>
</blockquote>
<li id="noteFoot02b"
unha edición que non implica que o novo material está apoiado pola mesma referencia é:
>'''[[#nbFoot02b|^]]''' Smith, John. ''The Sun's Heat''. Academic Press, 2005, p. 2.</li>
<blockquote style="background:white; padding:1em; border:1px solid #999;"><!--code for display-->{{tick}}
O Sol é ben grande.<sup id="nbFoot01a" class="reference">[[#noteFoot01a|[1]]]</sup> O Sol tamén é bastante quente.<sup id="nbFoot03a" class="reference">[[#noteFoot03a|[2]]]</sup>
<br /><br />
<font size="3">Notas</font>
----
<ol class="references">
<li id="noteFoot01a"
>'''[[#nbFoot01a|^]]''' Miller, Edward. ''The Sun''. Academic Press, 2005, p. 1.</li>
<li id="noteFoot03a"
>'''[[#nbFoot03a|^]]''' Smith, John. ''The Sun's Heat''. Academic Press, 2005, p. 2.</li>
</ol>
</ol>
</blockquote>
</blockquote>


Non é bo engadir feitos nunha oración completamente referenciada
Non se deben engadir outros feitos ou afirmacións directamente nun parágrafo ou oración referenciada:


<blockquote style="background:white; padding:1em; border:1px solid #999;">{{NOK}}
<blockquote style="background:white; padding:1em; border:1px solid #999;"><!--code for display-->{{cross}}
O Sol é ben grande, pero a Lúa non é tal.<sup id="nbFoot01c" class="reference">[[#noteFoot01c|[1]]]</sup> O Sol tamén é bastante quente.<sup id="nbFoot02c" class="reference">[[#noteFoot02c|[2]]]</sup>
O Sol é ben grande, pero a Lúa non é tal.<sup id="nbFoot01a" class="reference">[[#noteFoot01a|[1]]]</sup> O Sol tamén é bastante quente.<sup id="nbFoot03a" class="reference">[[#noteFoot03a|[2]]]</sup>
<br /><br />
<br /><br />
<font size="3">Notas</font>
<font size="3">Notas</font>
----
----
<ol class="references">
<ol class="references">
<li id="noteFoot01c"
<li id="noteFoot01a"
>'''[[#nbFoot01c|^]]''' Miller, Edward. ''The Sun''. Academic Press, 2005, p. 23.</li>
>'''[[#nbFoot01a|^]]''' Miller, Edward. ''The Sun''. Academic Press, 2005, p. 1.</li>
<li id="noteFoot02c"
<li id="noteFoot03a"
>'''[[#nbFoot02c|^]]''' Smith, John. ''The Sun's Heat''. Academic Press, 2005, p. 2.</li>
>'''[[#nbFoot03a|^]]''' Smith, John. ''The Sun's Heat''. Academic Press, 2005, p. 2.</li>
</ol>
</ol>
</blockquote>
</blockquote>


sen incluír unha fonte que apoie a nova información.
No seu lugar debe indicarse a fonte que apoia a nova información. Hai varias formas de facer isto, por exemplo:


<blockquote style="background:white; padding:1em; border:1px solid #999;">{{OK}}
<blockquote style="background:white; padding:1em; border:1px solid #999;"><!--code for display-->{{tick}}
O Sol é ben grande,<sup id="nbFoot01d" class="reference">[[#noteFoot01d|[1]]]</sup> pero a Lúa non é tal.<sup id="nbFoot02d" class="reference">[[#noteFoot02d|[2]]]</sup> O Sol tamén é bastante quente.<sup id="nbFoot03d" class="reference">[[#noteFoot03d|[3]]]</sup>
O Sol é ben grande,<sup id="nbFoot01a" class="reference">[[#noteFoot01a|[1]]]</sup> pero a Lúa non é tal.<sup id="nbFoot02a" class="reference">[[#noteFoot02a|[2]]]</sup> O Sol tamén é bastante quente.<sup id="nbFoot03a" class="reference">[[#noteFoot03a|[3]]]</sup>
<br /><br />
<br /><br />
<font size="3">Notas</font>
<font size="3">Notas</font>
----
----
<ol class="references">
<ol class="references">
<li id="noteFoot01d"
<li id="noteFoot01a"
>'''[[#nbFoot01d|^]]''' Miller, Edward. ''The Sun''. Academic Press, 2005, p. 23.</li>
>'''[[#nbFoot01a|^]]''' Miller, Edward. ''The Sun''. Academic Press, 2005, p. 1.</li>
<li id="noteFoot02d"
<li id="noteFoot02a"
>'''[[#nbFoot02d|^]]''' Brown, Rebecca. "Size of the Moon," ''Scientific American'', 51(78):46.</li>
>'''[[#nbFoot02a|^]]''' Brown, Rebecca. "Size of the Moon", ''Scientific American'', 51(78):46.</li>
<li id="noteFoot03d"
<li id="noteFoot03a"
>'''[[#nbFoot03d|^]]''' Smith, John. ''The Sun's Heat''. Academic Press, 2005, p. 2.</li>
>'''[[#nbFoot03a|^]]''' Smith, John. ''The Sun's Heat''. Academic Press, 2005, p. 2.</li>
</ol>
</ol>
</blockquote>
</blockquote>


==Ligazóns nas citas==
=== Moitas referencias ===
===Evitar ligazóns incrustadas===
Outro punto a ter en conta é que incluír demasiadas referencias dentro dunha mesma oración pode resultar pouco agradable para a lectura:
{{VT|Wikipedia:Ligazóns externas}}
<blockquote style="background:white; padding:1em; border:1px solid #999;">
As ligazóns incrustadas a páxinas web externas non deben usarse como citas en liña, xa que son altamente susceptibles de quedar [[Wikipedia:Ligazóns mortas|mortas]]. Non se recomenda incluír ligazóns sen formato en lugar de citas propiamente definidas, incluso cando se fai entre etiquetas {{etiqueta|ref}}. Xa que calquera referencia que identifica de forma precisa unha fonte é mellor que non ter ningunha, non se aconsella reverter as achegas de boa fe deste tipo de citas parciais. Deben considerarse temporais, e substituírse eventualmente con citas máis completas e correctamente formateadas.
O Sol é a estrela<sup class="reference" style="color:#002bb8;">[1]</sup> que está máis preto<sup class="reference" style="color:#002bb8;">[2]</sup> do planeta Terra,<sup class="reference" style="color:#002bb8;">[3]</sup> pero a Lúa está aínda máis preto.<sup class="reference" style="color:#002bb8;">[4]</sup>
</blockquote>


===Ligazóns de conveniencia===
Neste caso, pódese considerar estoutra colocación:
{{VT|Wikipedia:Dereitos de autoría#Ligazóns a obras protexidas por dereitos de autoría}}
<blockquote style="background:white; padding:1em; border:1px solid #999;">
Unha ''ligazón de conveniencia'' é unha ligazón a unha copia da fonte citada nunha páxina web fornecida por un terceiro alleo ó editor ou autor orixinal. Por exemplo, unha copia dunha nova nun xornal que xa non estea dispoñible na páxina web do propio xornal pode aloxarse noutro sitio web. Á hora de empregar ligazóns de conveniencia, é importante ter a certeza de que a copia é unha verdadeira copia do orixinal, sen cambios ou comentarios engadidos non axeitados, e que non infrinxe os dereitos de autor do editor orixinal. En xeral asúmese a certeza cando o sitio web de aloxamento semella ser fiable. Cando haxa varios sitios alternativos que manteñan copias do orixinal, o sitio elixido como ligazón de conveniencia debe ser aquel no que o contido xeral se aliñe máis co [[WP:PVN|punto de vista neutral]] e coa [[WP:V|verificabilidade]].
O Sol é a estrela que está máis preto do planeta Terra,<sup class="reference" style="color:#002bb8;">[1][2][3]</sup> pero a Lúa está aínda máis preto.<sup class="reference" style="color:#002bb8;">[4]</sup>
</blockquote>
ou
<blockquote style="background:white; padding:1em; border:1px solid #999;">
O Sol é a estrela que está máis preto do planeta Terra, pero a Lúa está aínda máis preto.<sup class="reference" style="color:#002bb8;">[1][2][3][4]</sup>
</blockquote>


===Dispoñibilidade das fontes===
Non obstante, esta solución trae consigo os seus propios problemas:
Se a fonte indicada non está dispoñible en liña, debería estar dispoñible en bibliotecas, arquivos ou coleccións. Se unha cita sen ligazón externa se debate por non estar dispoñible, calquera do indicado a continuación debería ser suficiente para demostrar que o material está razoablemente dispoñible (aínda que non sexa necesariamente [[WP:FF|fiable]]): Un número ISBN ou [[OCLC]], unha referencia establecida na propia Wikipedia ou outro lugar á propia fonte (sobre a obra, o seu autor ou a súa editorial), ou unha cita literal do material na páxina de conversa, [[WP:COPYRIGHT|de forma breve]] e dentro do contexto preciso.
* Unha sucesión de citas independentes, todas seguidas, pode facer tamén que a lectura sexa pouco agradable.
* A identificación da correspondencia entre a referencia e o anaco de texto pódese volver máis difícil.
* O mantemento tamén é máis complicado. A adición de contidos a unha oración xa referenciada pode facer máis complexo o traballo de posicionar correctamente a nova cita.


Cos modelos {{m|cita web}}, {{m|cita novas}} e outros modelos semellantes, recoméndase indicar o parámetro {{para|rexistro|si}} para as fontes que requiran rexistrar unha conta de usuario para o seu acceso, e o parámetro {{para|subscrición|si}} para as fontes que requiran unha conta de pago para o seu acceso.
== Recoñecemento no texto ==
{{Atallo|WP:RECOÑECEMENTO}}
Facer un recoñecemento no texto significa indicar na propia redacción do artigo a fonte da cal procede o material, xunto a unha [[WP:CITAENLIÑA|cita en liña co texto]]. Estes recoñecementos débense facer tanto no [[estilo directo]] (ao reproducir entre comiñas as palabras textuais dunha persoa), como no [[estilo indirecto]] e ao [[Paráfrase|parafrasear]]. Tamén se pode utilizar ao resumir vagamente a posición dunha fonte. Isto último serve para evitar o plaxio e axuda ao lector a comprender de onde vén unha determinada posición. Os recoñecementos no texto deben ir seguidos dunha cita, a miúdo ao final da oración.


===Ligazóns ás fontes===
Por exemplo:
Para unha fonte dispoñible en copia física, [[microfilme]] e/ou en liña, debe omitirse na maioría de casos o formato empregado para consultar a fonte. Malia que é útil citar o autor, título, edición e outra información semellante, por norma xeral non é importante citar a base de datos (como por exemplo [[ProQuest]], [[EBSCO Publishing|EbscoHost]] ou [[JSTOR|JStor]]) ou incluír unha ligazón á mesma cando estas requiren subscricións ou acceso por medio de terceiros. A información bibliográfica fornecida na propia cita debería ser suficiente como para procurar a fonte en calquera destas bases de datos que conteñen a fonte. Non se debe engadir unha URL que conteña parte dun contrasinal incrustado na propia URL. Porén, si se recomenda incluír o [[DOI]], [[ISBN]] ou calquera outro identificador uniforme se está dispoñible. Se a editorial ofrece unha ligazón á fonte ou o seu resumo que non require pago ou ligazón por medio de terceiros, pode darse esa URL para a ligazón. Se a fonte só existe en liña, debe darse a ligazón aínda que esta estea restrinxida baixo rexistro ou subscrición.


===Previr e reparar as ligazóns mortas===
<blockquote class="toccolours" style="float:none; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
{{VT|Wikipedia:Ligazóns mortas}}
{{OK}} [[John Rawls]] argumentou que, para alcanzar decisións xustas, as partes deben considerar as cuestións coma se estivesen tras un [[velo de ignorancia]].<sup class="reference" style="color:#002bb8;">[2]</sup>
Para axudar a previr as ligazóns mortas, poden usarse identificadores persistentes para algúns tipos de fontes. Algúns artigos científicos teñen un [[DOI]], mentres que algúns xornais en liña e blogs teñen [[ligazón permanente|ligazóns permanentes]] que se manteñen estables. Cando non estean dispoñibles estas ligazóns permanentes, aconséllase arquivar o documento referenciado á hora de escribir o artigo. Existen servizos de arquivado web baixo demanda como [[WebCite]] ou [[Wayback Machine]] dispoñibles para isto. As ligazóns mortas deben repararse ou substituírse de ser posible, e non se debe eliminar unha referencia simplemente porque o seu enderezo URL deixe de funcionar.
</blockquote>


==Material sen referenciar==
Ao empregar os recoñecementos, cómpre asegurarse de que non dan pé a unha violación da [[WP:PVN#Cantidade debida e indebida|neutralidade]]. Por exemplo, na seguinte frase existe unha igualdade entre as fontes, sen deixar claro que a posición de Dawkins é a maioritaria:

<blockquote class="toccolours" style="float:none; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
{{NOK}} [[Richard Dawkins]] argumentou que o ser humano evolucionou mediante [[selección natural]], pero John Smith escribiu que o ser humano chegou desde Marte.
</blockquote>

Deixando a un lado os problemas coa neutralidade, hai outros modos de recoñecemento que levan a engano. A seguinte oración suxire que ''The New York Times'' foi o único en realizar este importante descubrimento:

<blockquote class="toccolours" style="float:none; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
{{NOK}} Segundo o xornal ''The New York Times'', o Sol vaise poñer polo oeste este serán.
</blockquote>

Algúns feitos simples como o seguinte poden ter citas en liña co texto cara a fontes acreditadas como axuda ao lector, pero normalmente o texto por si só pode quedar como unha afirmación sen o recoñecemento:

<blockquote class="toccolours" style="float:none; padding: 10px 15px 10px 15px; display:table;">
{{OK}} En masa, o osíxeno é o terceiro elemento máis abundante no Universo despois do hidróxeno e do helio.<sup class="reference" style="color:#002bb8;">[3]</sup>
</blockquote>

== Material sen referenciar ==
Se un artigo carece de referencias, pódese marcar co modelo {{m|Sen referencias}}. Este marcador serve para etiquetar unha sección ou todo o artigo, pero poden darse outros casos:
Se un artigo carece de referencias, pódese marcar co modelo {{m|Sen referencias}}. Este marcador serve para etiquetar unha sección ou todo o artigo, pero poden darse outros casos:
* Se unha afirmación é '''dubidosa pero non perniciosa''', existe o modelo {{m|Cómpre referencia}}, que aparecerá como unha cita en liña co texto.
* Se unha afirmación é '''dubidosa pero non perniciosa''', existe o modelo {{m|Cómpre referencia}}, que aparecerá como unha cita en liña co texto.
Liña 225: Liña 317:
* Calquera '''material polémico pobremente referenciado''' ou sen referenciar sobre unha persoa viva debe eliminarse do artigo de inmediato. Véxase a [[Wikipedia:Biografías de persoas vivas|política sobre as biografías de persoas vivas]].
* Calquera '''material polémico pobremente referenciado''' ou sen referenciar sobre unha persoa viva debe eliminarse do artigo de inmediato. Véxase a [[Wikipedia:Biografías de persoas vivas|política sobre as biografías de persoas vivas]].


<!--
==Véxase tamén==
{{Políticas}}
*[[Axuda:Citas ao pé]]

{{Políticas}}

[[Categoría:Wikipedia:Políticas e normas|Citar as fontes]]
[[Categoría:Wikipedia:Políticas e normas|Citar as fontes]]
-->