Escrita árabe

Escrita árabe
	Instancia de escrita natural; abxad; alfabeto unicameral; familia de escrita
	Subclase de sistema de escrita
	Lingua lingua árabe; lingua malaiala; mandarín; Djawi dialect (en) ; lingua malaia; Lingua malgaxe; Lingua mandinga; Lingua minangkabau; Lingua kurmanji; Língua maranao (pt) ; nog; Língua nobiin (pt) ; Nubian (en) ; Lingua maguindanao; Lingua lezguia; Língua khovar (pt) ; Lingua kiñaruanda; Lingua kazaka; Lingua caxemiresa; árabe magrebí; Lingua kirundi; lingua kurda; Lingua lak; Língua kumyk (pt) ; Lingua ladakhi; kirguiz; Lingua karakalpak; Lingua turca otomá; lingua persa; Língua tausug (pt) ; linguas tuaregs; Lingua tártara; Lingua tati; Lingua talysh; Lingua turcomá; lingua uigur; Lingua ioruba; lingua urdú; lingua wólof; lingua uzbeka; Lingua paxta; Lingua taxica; Lingua suahili; Lingua rohingya; Língua salar (pt) ; Lingua panxabí; lingua polaca; Língua tadaksahak (pt) ; Lingua saraiki; Lingua sindhi; Lingua shona; Linguas songhay; Lingua somalí; Lingua zarma; Lingua carachaio-bálcara; linguas xudeo árabes; Lingua banjar; Lingua baxkir; lingua balti; Lingua baluchi; Língua balanta (pt) ; Língua beja (pt) ; linguas bérberes; lingua bosníaca; lingua belarusa; Bhadrawahi (en) ; Lingua shilha; Lingua brahui; Bakhtiari (en) ; Lingua avar; Lingua aer; lingua afrikaans; Lingua adigue; Lingua achinesa; Lingua azerí; lingua albanesa; lingua aragonesa; Arwi Tamil (en) ; Lingua mozárabe; lingua castelá; lingua sefardí; Judeo-Tunisian Arabic (en) ; Lingua burushaski; Língua cham (pt) ; Língua fur (pt) ; lingua grega; Lingua fula; lingua francesa; Lingua diula; Língua harari (pt) ; lingua hebrea; Língua jola-Fonyi (pt) ; Lingua hausa; Lingua inguxa; Língua ida'an (pt) ; Grego capadocio; Língua Dungan (pt) ; língua dogri (pt) ; Lingua chittagoniana; Lingua kabardina; lingua chinesa; Lingua chechena; Língua dongolawi (pt) ; Lingua comoriana; Lingua tártara de Crimea; lingua copta; Lingua dari; Língua dargínica (pt) ; Dobrujan Tatar (en)
	Baseado en Alfabeto siríaco
	Medio usado alfabeto árabe; letra árabe
Datas e cronoloxía
	Fundación 400
Fontes e ligazóns
	Descrito pola fonte Enciclopedia soviética armenia, volume 1 pp. 667 ;
	Wikidata C:Commons

A escrita árabe é o sistema de escrita empregado para o árabe (alfabeto árabe) e moitas outras linguas de Asia e África. É o segundo sistema de escrita alfabético máis amplamente empregando no mundo (após o sistema latino),^[1] o segundo máis amplamente empregado segundo o número de países que o usan, e o terceiro máis grande por número de usuarios (após o alfabeto latino e a escrita chinesa).^[2]

Este sistema empregouse por vez primeira para escribir textos en árabe, especialmente o Corán, o libro sagrado do islam. Coa expansión do islam, chegou a ser empregada como a escrita principal para moitas familias lingüísticas, o que levou á adición de novas letras e outros símbolos. As linguas que aínda o utilizan son o árabe, o persa (farsi e dari), o urdú, o uigur, o kurdo, o punjabi, o paxto (shahmukhi), o sindhi, o azarí (torki en Irán), o malaio (jawi), o xavanés, o sundanés, o indonesio (escrita pegon), o balti, o baluchi, o luri, o caxemirés, o cham (Akhar Srak),^[3] o rohingya, o somalí, o mandinka e o mooré, entre outras.^[4] Até o século XVI, usouse tamén nalgúns textos casteláns en alxamía, e antes da reforma de 1928, era o sistema de escrita da lingua turca.^[5]

Escríbese de dereita a esquerda nun estilo cursivo, no que a maioría das letras se escriben en formas lixeiramente diferentes segundo se están illadas ou unidas a unha letra seguinte ou precedente. O alfabeto é unicameral e non ten maiúsculas nin minúsculas distintas.^[6] Na maioría dos casos, as letras transcriben consoantes, ou consoantes e algunhas vogais, polo que a maioría dos alfabetos árabes son abjads, sendo as versións empregadas para algunhas linguas, como o dialecto soraní do kurdo, o uigur, o mandarín e o serbocroata, alfabetos. É a base da tradición da caligrafía árabe.

Historia

Artigo principal: Historia do alfabeto árabe.

O alfabeto árabe deriva do alfabeto nabateo^[7]^[8] ou (o que se cre con menos frecuencia) directamente do alfabeto siríaco,^[9] que derivan ambos do alfabeto arameo, que, á súa vez, descendía do alfabeto fenicio. A escritura fenicia tamén deu lugar ao alfabeto grego (e, polo tanto, tanto ao alfabeto cirílico como ao alfabeto latino usados en América do Norte e do Sur e na maioría dos países europeos).

Orixe

Nos séculos VI e V a.C., as tribos árabes do norte emigraron e fundaron un reino centrado en Petra, na actual Xordania. Este pobo (agora coñecido como nabateos polo nome dunha das tribos, os nabatu) falaba árabe nabateo, unha variedade da lingua árabe. Nos séculos II ou I a.C.,^[10]^[11] os primeiros rexistros coñecidos do alfabeto nabateo estaban escritos na lingua aramea (que era a lingua da comunicación e o comercio), pero incluían algunhas características da lingua árabe: os nabateos non escribían a lingua que falaban. Escribían nunha forma do alfabeto arameo, que continuou a evolucionar; separouse en dúas formas: unha destinada a inscricións (coñecida como "nabateo monumental") e a outra, máis cursiva e escrita apresuradamente e con letras unidas, para escribir en papiro.^[12] Esta forma cursiva influíu cada vez máis na forma monumental e gradualmente transformouse no alfabeto árabe.

Visión xeral

alfabeto árabe
خ	ح	ج	ث	ت	ب	ا
khā’	ḥā’	jīm	tha’	tā’	bā’	alif
ص	ش	س	ز	ر	ذ	د
ṣād	shīn	sīn	zāy / zayn	rā’	dhāl	dāl
ق	ف	غ	ع	ظ	ط	ض
qāf	fā’	ghayn	‘ayn	ẓā’	ṭā’	ḍād
ي	و	ه	ن	م	ل	ك
yā’	wāw	hā’	nūn	mīm	lām	kāf
أ	آ	إ	ئ	ؠ	ء	ࢬ
alif hamza↑	alif madda	alif hamza↓	yā’ hamza↑	kashmiri yā’	hamza	rohingya yā’
ى	ٱ	ی	ە	ً	ٌ	ٍ
alif maksura	alif wasla	farsi yā’	ae	fathatan	dammatan	kasratan
َ	ُ	ِ	ّ	ْ	ٓ	ۤ
fatha	damma	kasra	shadda	sukun	maddah	madda
ں	ٹ	ٺ	ٻ	پ	ٿ	ڃ
nūn ghunna	ttā’	ttāhā’	bāā’	pā’	tāhā’	nyā’
ڄ	چ	ڇ	ڈ	ڌ	ڍ	ڎ
dyā’	tchā’	tchahā’	ddāl	dāhāl	ddāhāl	duul
ڑ	ژ	ڤ	ڦ	ک	ڭ	گ
rrā’	jā’	vā’	pāḥā’	kāḥā’	ng	gāf
ڳ	ڻ	ھ	ہ	ة	ۃ	ۅ
gueh	rnūn	hā’ doachashmee	hā’ goal	tā’ marbuta	tā’ marbuta goal	kirghiz oe
ۆ	ۇ	ۈ	ۉ	ۋ	ې	ے
oe	u	yu	kirghiz yu	ve	e	yā’ barree
^{(vexa a continuación outros alfabetos)}

A escrita árabe foi adaptada para o seu uso nunha ampla variedade de linguas ademais do árabe, incluíndo o persa, o malaio e o urdú, que non son linguas semíticas. Estas adaptacións poden incluír caracteres novos ou alterados para representar fonemas que non aparecen na fonoloxía árabe. Por exemplo, a lingua árabe carece dunha oclusiva bilabial xorda (o son [p]), polo que moitas linguas engaden a súa propia letra para representar [p] na escritura, aínda que a letra específica utilizada varía dunha lingua a outra. Estas modificacións tenden a dividirse en grupos: as linguas da India e as linguas turcas escritas na escrita árabe tenden a usar o alfabeto persa, mentres que as linguas de Indonesia tenden a imitar as do jawi. A versión modificada da escrita árabe deseñada orixinalmente para o seu uso co persa coñécese polos estudosos como escrita perso-arábiga.

Cando se usa a escrita árabe para escribir serbocroata, sorani, caxemirés, chinés mandarín ou lingua uigur, as vogais son obrigatorias. Polo tanto, a escrita árabe pódese usar como un verdadeiro alfabeto, así como como un abjad, aínda que a miúdo está fortemente, aínda que erroneamente, conectada a esta última debido a que orixinalmente só se usaba para o árabe.

O uso da escrita árabe nas linguas de África Occidental, especialmente no Sahel, desenvolveuse coa expansión do islam. Ata certo punto, o estilo e o uso tenden a seguir os do Magreb (por exemplo, a posición dos puntos nas letras fāʼ e qāf).^[13]^[14] Empezáronse a usar diacríticos adicionais para facilitar a escritura de sons que non están representados na lingua árabe. O termo ʻAjamī, que provén da raíz árabe para "estranxeiro", aplicouse a ortografías baseadas no árabe de linguas africanas.

Táboa de estilos de escrita

Escrita ou estilo	Alfabeto(s)	Lingua(s)	Rexión	Derivado de	Comentario
Naskh	Árabe, Paxto, e outros	Árabe, Paxto, Sindhi, e outros	Todas as rexións onde se usan as escrituras árabes		Ás veces refírese a un estilo caligráfico moi específico, pero ás veces úsase para referirse de forma máis ampla a case todas as fontes que non sexan cúficas ou nastaliq.
Nastaliq	Urdú, Shahmukhi, Persa, e outros	Urdú, Punjabi, Persa, Caxemirés e outros	Asia meridional e occidental	Taliq	Usado para case todos os textos modernos en urdú e punjabi, pero só ocasionalmente para o persa. (O termo "Nastaliq" ás veces é usado polos falantes de urdú para referirse a todas as escrituras perso-árabe.)
Taliq	Persa	Persa			Un predecesor de Nastaliq.
Cúfica	Árabe	Árabe	Oriente Medio e partes do norte de África
Rasm	Alfabeto árabe restrinxido	Árabe	Principalmente histórico		Omite todos os signos diacríticos, incluído i'jam. A replicación dixital adoita requirir algúns caracteres especiais.

Táboa de alfabetos

Alfabeto	Letras	Caracteres adicionais	Escrita ou estilo	Linguas	Rexión	Derivado de: (ou relacionado con)	Notas
Árabe	28	^(véxase máis arriba)	Naskh, cúfica, rasm e outros	Árabe	Norte de África, Asia Occidental	Fenicio, arameo e nabateo
Ajami	33	ٻ تٜ تٰٜ	Naskh	Hausa, ioruba e suahili	África Occidental, África Oriental	Árabe	Abjad \| uso documentado probablemente entre os séculos XV e XVIII para as linguas hausa, mande, pulaar, suahili, wólof e ioruba.
Alxamía	28		Variante magrebí e andalusí; Cúfica	Castelán medieval, mozárabe, sefardí, aragonés, valenciano e galego-portugués	Suroeste de Europa	Árabe	Séculos VIII-XIII para o romance andalusí, séculos XIV-XVI para as outras linguas
Arebica	30	ڄ ە اٖى ي ڵ ںٛ ۉ ۆ	Naskh	Serbocroata	Sueste de Europa	Perso-árabe	A última etapa ten marcaxe vocálica completa
Alfabeto arwi	41	ڊ ڍ ڔ صٜ ۻ ࢳ ڣ ࢴ ڹ ݧ	Naskh	Támil	Sur da India, Sri Lanka	Perso-árabe
Alfabeto árabe belaruso	32	ࢮ ࢯ	Naskh	Belaruso	Leste de Europe	Perso-árabe	Séculos XV e XVI
Alfabeto estándar baluchi	29	ٹ ڈ ۏ ݔ ے	Naskh e Nastaliq	Baluchi	Suroeste de Asia	Perso-árabe, tamén toma prestados varios glifos do urdú	Esta estandarización baséase na ortografía anterior. Para obter máis información, consulte escrita baluchi.
Alfabeto árabe bérber	33	چ ژ ڞ ݣ ء		Varias linguas bérberes	Norte de África	Árabe
Burushaski	53	ݳ ݴ ݼ څ ڎ ݽ ڞ ݣ ݸ ݹ ݶ ݷ ݺ ݻ	Nastaliq	Burushaski	Suroeste de Asia (Paquistán)	Urdú	Tamén usa as letras adicionais que se mostran para o urdú.^{(véxase máis abaixo)} Ás veces escríbese só co alfabeto urdú ou co alfabeto latino.
Alfabeto chagatai	32	ݣ	Nastaliq e Naskh	Chagatai	Central Asia	Perso-árabe	ݣ é intercambiable con نگ e ڭ.
Tártaro de Dobrujan	32		Naskh	tártaro de Dobrujan	Sueste de Europe	Chagatai
Galal	32		Naskh	Somalí	Corno de África	Árabe
Jawi	36	چ ڠ ڤ ݢ ڽ ۏ	Naskh	Malaio	Malaisia peninsular, Sumatra e parte de Borneo	Perso-árabe	Dende 1303 d.C. (Pedra Trengganu)
Caxemirés	44	ۆ ۄ ؠ ێ	Nastaliq	Caxemirés	Sur de Asia	Urdú	Esta ortografía está totalmente vogalizada. 3 dos 4 glifos adicionais (ۆ, ۄ, ێ) son en realidade vogais. Non todas as vogais se listan aquí xa que non son letras separadas. Para obter máis información, consulte escrita caxemiresa.
Alfabeto árabe kazako	35	ٵ ٶ ۇ ٷ ۋ ۆ ە ھ ى ٸ ي	Naskh	Kazako	Centro de Asia, China	Chagatai	En uso dende o século XI, reformado a comezos do século XX, agora só é oficial na China
Khowar	45	ݯ ݮ څ ځ ݱ ݰ ڵ	Nastaliq	Khowar	Sur de Asia	Urdú, porén, toma prestados varios glifos do paxto
Alfabeto árabe kirguiz	33	ۅ ۇ ۉ ۋ ە ى ي	Naskh	Kirguiz	Centro de Asia	Chagatai	En uso dende o século XI, reformado a comezos do século XX, agora só é oficial na China
Paxto	45	ټ څ ځ ډ ړ ږ ښ ګ ڼ ۀ ي ې ۍ ئ	Naskh e ocasionalmente Nastaliq	Paxto	Suroeste de Asia, Afganistán e Paquistán	Perso-árabe	ګ é intercambiado con گ. Ademais, os glifos ی e ې adoitan ser substituídos por ے en Paquistán.
Escrita pegon	35	چ ڎ ڟ ڠ ڤ ڮ ۑ	Naskh	Xavanés, sundanés e madurés	Sueste asiático (Indonesia)	Perso-árabe
Persa	32	پ چ ژ گ	Naskh e Nastaliq	Persa (Farsi)	Peste de Asia (Irán etc. )	Árabe	Tamén coñecido como perso-árabe.
Shahmukhi	41	ݪ ݨ	Nastaliq	Punjabi	Sur de Asia (Paquistán)	Perso-árabe
Saraiki	45	ٻ ڄ ݙ ڳ	Nastaliq	Saraiki	Sur de Asia (Paquistán)	Urdú
Sindhi	52	ڪ ڳ ڱ گ ک پ ڀ ٻ ٽ ٿ ٺ ڻ ڦ ڇ چ ڄ ڃ ھ ڙ ڌ ڏ ڎ ڍ ڊ	Naskh	Sindhi	Sur de Asia (Paquistán)	Perso-árabe
Sorabe	28		Naskh	Malgaxe	Madagascar	Árabe
Soranî	33	ڕ ڤ ڵ ۆ ێ	Naskh	Lingua kurda	Oriente Medio	Perso-árabe	As vogais son obrigatorias, é dicir, o alfabeto
Árabe suahili	28		Naskh	Suahili	África occidental e meridional	Árabe
İske imlâ	35	ۋ	Naskh	Tártaro	Rexión do Volga	Chagatai	Usado antes de 1920.
Turco otomán	32	ﭖ ﭺ ﮊ ﮒ ﯓ ئە		Turco otomán	Imperio Otomán	Chagatai	Oficial dende 1928
Urdú	39+ (véxanse notas)	ٹ ڈ ڑ ں پ ھ چ ژ آ گ ے	Nastaliq	Urdú	Sur de Asia	Perso-árabe	58 ^{[Cómpre referencia]} letters including digraphs representing aspirated consonants. بھ پھ تھ ٹھ جھ چھ دھ ڈھ کھ گھ
Uigur	32	ئا ئە ھ ئو ئۇ ئۆ ئۈ ۋ ئې ئى	Naskh	Uigur	China, centro de Asia	Chagatai	Reforma da antiga ortografía uigur en alfabeto árabe que se usaba antes da década de 1950. As vogais son obrigatorias, é dicir, o alfabeto.
Wolofal	33	ݖ گ ݧ ݝ ݒ	Naskh	Wólof	Oeste de África	Porén, o árabe toma prestado polo menos un glifo do perso-árabe
Xiao'erjing	36	ٿ س﮲ ڞ ي	Naskh	Linguas siníticas	China e centro de Asia	Chagatai	Usado para escribir en chinés polos musulmáns que viven na China, como o pobo hui.
Yaña imlâ	29	ئا ئە ئی ئو ئۇ ئ ھ	Naskh	Tártaro	Rexión do Volga	Alfabeto İske imlâ	Entre 1920 e 1927 foi substituído polo cirílico

Uso actual

Hoxe en día, Irán, Afganistán, Paquistán, India e a China son os principais estados non árabes que utilizan o alfabeto árabe para escribir unha ou máis linguas nacionais oficiais, entre elas o acerbaixano, o baluchi, o brahui, o persa, paxto, kurdo central, urdú, sindhi, cašmirí, panxabí e uigur.^{[Cómpre referencia]}

Construción de letras

A maioría das linguas que empregan alfabetos baseados no alfabeto árabe empregan as mesmas formas de base. A maioría das letras adicionais nas linguas que usan alfabetos baseados no alfabeto árabe constrúense engadindo (ou eliminando) signos diacríticos ás letras árabes existentes. Algunhas variantes estilísticas do árabe teñen significados distintos noutras linguas. Por exemplo, nalgunhas linguas úsanse formas variantes de kāf ك ک ڪ e ás veces teñen usos específicos. En urdú e algunhas linguas veciñas, a letra Hā diverxiu en dúas formas ھ dō-čašmī hē e ہ ہـ ـہـ ـہ gōl hē,^[15] mentres que unha forma variante de ي yā denominada baṛī yē ے úsase ao final dalgunhas palabras.^[15]

Notas

↑ "Arabic Alphabet". Encyclopædia Britannica online. Arquivado dende o orixinal o 26 de abril de 2015. Consultado o 2015-05-16.
↑ Vaughan, Don. "The World's 5 Most Commonly Used Writing Systems". Encyclopædia Britannica. Arquivado dende o orixinal o 2023-07-29. Consultado o 2023-07-29.
↑ Cham romanization table background. Library of Congress
↑ Mahinnaz Mirdehghan. 2010. Persian, Urdu, and Pashto: A comparative orthographic analysis. Writing Systems Research Vol. 2, No. 1, 9–23.
↑ "Exposición Virtual. Biblioteca Nacional de España". Bne.es. Arquivado dende o orixinal o 2012-02-18. Consultado o 2012-04-06.
↑ Ahmad, Syed Barakat. (11 de xaneiro de 2013). Introduction to Qur'anic script. Routledge. ISBN 978-1-136-11138-9. OCLC 1124340016.
↑ Gruendler, Beatrice (1993). The Development of the Arabic Scripts: From the Nabatean Era to the First Islamic Century According to Dated Texts (en inglés). Scholars Press. p. 1. ISBN 9781555407100.
↑ Healey, John F.; Smith, G. Rex (2012-02-13). "II - The Origin of the Arabic Alphabet". A Brief Introduction to The Arabic Alphabet (en inglés). Saqi. ISBN 9780863568817.
↑ Senner, Wayne M. (1991). The Origins of Writing (en inglés). U of Nebraska Press. p. 100. ISBN 0803291671.
↑ "Nabataean abjad". www.omniglot.com. Consultado o 2017-03-08.
↑ Naveh, Joseph. "Nabatean Language, Script and Inscriptions" (PDF).
↑ Taylor, Jane (2001). Petra and the Lost Kingdom of the Nabataeans (en inglés). I.B.Tauris. p. 152. ISBN 9781860645082.
↑ "Zribi, I., Boujelbane, R., Masmoudi, A., Ellouze, M., Belguith, L., & Habash, N. (2014). A Conventional Orthography for Tunisian Arabic. In Proceedings of the Language Resources and Evaluation Conference (LREC), Reykjavík, Iceland.".
↑ Brustad, K. (2000). The syntax of spoken Arabic: A comparative study of Moroccan, Egyptian, Syrian, and Kuwaiti dialects. Georgetown University Press.
↑ ^15,0 ^15,1 "Urdu Alphabet". www.user.uni-hannover.de. Arquivado dende o orixinal o 11 de setembro de 2019. Consultado o 4 de maio de 2020.

Véxase tamén

Outros artigos

Alfabeto árabe

Ligazóns externas

Unicode collation charts—including Arabic letters, sorted by shape
"Why the right side of your brain doesn't like Arabic"
Arabic fonts by SIL's Non-Roman Script Initiative
Alexis Neme e Sébastien Paumier (2019), "Restoring Arabic vowels through omission-tolerant dictionary lookup", Lang Resources & Evaluation, Vol. 53, pp. 1–65. arXiv:1905.04051; doi 10.1007/s10579-019-09464-6
"Preliminary proposal to encode Arabic Crown Letters" (PDF). Unicode.
"Proposal to encode Arabic Crown Letters" (PDF). Unicode.

[1] "Arabic Alphabet". Encyclopædia Britannica online. Arquivado dende o orixinal o 26 de abril de 2015. Consultado o 2015-05-16.

[2] Vaughan, Don. "The World's 5 Most Commonly Used Writing Systems". Encyclopædia Britannica. Arquivado dende o orixinal o 2023-07-29. Consultado o 2023-07-29.

[3] Cham romanization table background. Library of Congress

[4] Mahinnaz Mirdehghan. 2010. Persian, Urdu, and Pashto: A comparative orthographic analysis. Writing Systems Research Vol. 2, No. 1, 9–23.

[5] "Exposición Virtual. Biblioteca Nacional de España". Bne.es. Arquivado dende o orixinal o 2012-02-18. Consultado o 2012-04-06.

[6] Ahmad, Syed Barakat. (11 de xaneiro de 2013). Introduction to Qur'anic script. Routledge. ISBN 978-1-136-11138-9. OCLC 1124340016.

[7] Gruendler, Beatrice (1993). The Development of the Arabic Scripts: From the Nabatean Era to the First Islamic Century According to Dated Texts (en inglés). Scholars Press. p. 1. ISBN 9781555407100.

[8] Healey, John F.; Smith, G. Rex (2012-02-13). "II - The Origin of the Arabic Alphabet". A Brief Introduction to The Arabic Alphabet (en inglés). Saqi. ISBN 9780863568817.

[9] Senner, Wayne M. (1991). The Origins of Writing (en inglés). U of Nebraska Press. p. 100. ISBN 0803291671.

[10] "Nabataean abjad". www.omniglot.com. Consultado o 2017-03-08.

[11] Naveh, Joseph. "Nabatean Language, Script and Inscriptions" (PDF).

[12] Taylor, Jane (2001). Petra and the Lost Kingdom of the Nabataeans (en inglés). I.B.Tauris. p. 152. ISBN 9781860645082.

[cota-13] "Zribi, I., Boujelbane, R., Masmoudi, A., Ellouze, M., Belguith, L., & Habash, N. (2014). A Conventional Orthography for Tunisian Arabic. In Proceedings of the Language Resources and Evaluation Conference (LREC), Reykjavík, Iceland.".

[Brustad,_K._2000-14] Brustad, K. (2000). The syntax of spoken Arabic: A comparative study of Moroccan, Egyptian, Syrian, and Kuwaiti dialects. Georgetown University Press.

[hannover_urdu-15] 15,0 ^15,1 "Urdu Alphabet". www.user.uni-hannover.de. Arquivado dende o orixinal o 11 de setembro de 2019. Consultado o 4 de maio de 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

(vexa a continuación outros alfabetos)

[13]

[14]

(véxase máis abaixo)

[15]