Emilio Pita

Emilio Pita

Biografía
Nacemento	15 de outubro de 1907 A Coruña, España
Morte	7 de decembro de 1981 (74 anos) Buenos Aires, Arxentina
Datos persoais
País de nacionalidade	España
Actividade
Ocupación	escritor , musicólogo
Lingua	Lingua galega e lingua castelá

Emilio Pita Robelo, en ocasións nomeado erroneamente como Emilio Pita Romero ou mesmo Emilio Pita Romelo, máis comunmente coñecido simplemente como Emilio Pita, nado na Coruña o 15 de outubro de 1907 e finado en Buenos Aires o 7 de decembro de 1981, foi un poeta e musicólogo galego.

Traxectoria

Con doce anos de idade emigrou a Buenos Aires. Regresou a Galiza cando se proclamou a II República tomando contacto co Partido Galeguista e co nacionalismo galego. Viviu en Galiza durante os anos 1933 e 1934. Logo marchou de novo e non volveu a visitar a terra natal.

Pita, que comezara a traballar nunha casa comercial de Buenos Aires, foi un autodidacta que chegou a posuír unha grande formación literaria e musical.

Na década de trinta comezou a colaborar con publicacións nacionalistas da propia Galiza, escribindo artigos para a revista Nós de Santiago e Yunque de Lugo.

En 1942 publicou Jacobusland, o seu primeiro poemario, con ilustracións de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao. Trátase dun libro onde sobreasae por riba de todo a traxedia da guerra civil, e no que o poeta pon de manifesto a inxustiza da barbarie e do exilio. Igualmente, apreciamos a nostalxia da Galiza tal e como era antes do conflito bélico. Para algúns autores, Jacobusland constitúe o máis claro antecedente á poesía social.

Outros libros de versos son Cantigas de nenos (1944), Os relembros. As cantigas (1959), O ronsel verdegal (1964) e Serán (1974). En 1963 presentou o poemario Polos camiños do pobo ao premio Rosalía de Castro do Centro Galego de Buenos Aires, libro que sería editado postumamente en 1999. Con motivo da aparición do seu libro Os relembros. As cantigas, en 1959, fíxoselle unha homenaxe nos salóns do Centro Pontevedrés Bonaerense; alí estaban presentes diversas delegacións de centros galegos e interviron para falaren da figura e obra poética de Emilio Pita, Eduardo Blanco Amor e Ramón Suárez Picallo.

Compuxo numerosos poemas, algúns dos cales aparecen recollidos no Cancioneiro da loita galega, editado en México en 1943 polo Partido Galeguista. Xunto con Lorenzo Varela e Luís Seoane, é un dos primeiros escritores do social-realismo poético galego.

Alén de poeta e xornalista, o escritor herculino foi tamén musicólogo, o cal influirá de cheo na súa creación en verso, a cal garda unha manifesta relación coa música. De feito, a música e as cántigas valéronlle en máis dun poema para evocar a infancia e o paraíso perdido. O seu amor pola música galega levouno a fundar o cuarteto Ultreya coa finalidade de difundir a música tradicional galega. Con anterioridade participara na dirección artística do coro Lembranzas de Ultreya, fundado en 1932.

Membro correspondente da Real Academia Galega, escribiu a parte dedicada á música e danza da Historia de Galiza dirixida por Ramón Otero Pedrayo, e foi autor dun traballo sobre música popular galega.

En 1981, Pita rematou os seus días en América do Sur. Non era verdadeiramente un exiliado, posto que se trata dun emigrante. Aínda así, o seu contacto cos exiliados era moi estreito, e colaborou desde o exterior coa causa do galeguismo.

Obras

Poesía

“	MARCHEIME UNHA SERÁN Marcheime unha serán, nunha dorna de néboa. A pomba nunha man, bulía na ribeira. Soio partía eu. Soia ficaba a Terra. Sobre as roleiras vagas a bágoa dunha estrela.	”
Os relembros, 1959.

• Jacobusland (1942, Bos Aires), ilustrado por Castelao.
• Cantigas de nenos (1944, Bos Aires).
• Os relembros. As cantigas (1959, Editorial Citania, Bos Aires).
• Polos camiños do pobo (1963, reeditado en 1999 por Ediciós do Castro).
• O ronsel verdegal (1964, Colección Salnés, Editorial Galaxia).
• Serán (1974, Galaxia).
• Verbas á mocedade galega.
• Vieiros de brétema (2005, Espiral Maior).

Literatura infanto-xuvenil

• Cantiga do mazarico (2010, Espiral Maior).

Obras colectivas

• Poemas pola memoria (1936-2006, Xunta de Galicia).

Véxase tamén

Bibliografía

• "Pita Romero, Emilio". Dicionario biográfico de Galicia 3. Ir Indo Edicións. 2010-2011. p. 116-117. 
• "Pita Romero, Emilio". Enciclopedia Galega Universal 13. Ir Indo. 1999-2002. p. 471. ISBN 84-7680-288-9. 
• Couceiro Freijomil, Antonio (1951-53). Diccionario bio-bibliográfico de escritores (en castelán) III. Bibliófilos Gallegos. p. 99. 
• Fernández del Riego, F. (1992) [1990]. Diccionario de escritores en lingua galega (2ª ed.). Do Castro. p. 341. ISBN 84-7492-465-0. 
• García López, José Ángel (2006). Edición e estudo da obra poética de Emilio Pita. Universidad de Murcia. ISBN 978-84-8371-622-9. 
• García López, Xosé Anxo (2009). "Lembranza do escritor Emilio Pita Robelo" (PDF). "Boletín da Real Academia Galega" (370): 165–178. ISSN 1576-8767. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 04 de febreiro de 2017. Consultado o 16 de abril de 2018. 
• García López, José Ángel (2012). "Contribución de Emilio Pita á cultura galega en Galicia e en América" (PDF). Novas achegas ao estudo da cultura galega II. UDC. pp. 215–228. ISBN 978-84-9749-517-2. 
• Gómez Costa, Antonio (2005). "Pita, Emilio". Gran Enciclopedia Galega (DVD). El Progreso. ISBN 84-87804-88-8. 
• Gómez, A.; Queixas, M. (2001). Historia xeral da literatura galega. A Nosa Terra. pp. 244–245. ISBN 84-95350-79-3. Arquivado dende o orixinal o 02/07/2017. Consultado o 16/04/2018. 
• Méndez Ferrín, Xosé Luis (1984). De Pondal a Novoneyra. Edicións Xerais de Galicia. pp. 97–98. ISBN 84-7507-139-2. 
• Vilavedra, Dolores, ed. (1995). Diccionario da Literatura Galega. Autores I. Vigo: Editorial Galaxia. p. 472. ISBN 84-8288-019-5. 

Vídeos externos

Poema de Serán (1974), recitado polo fillo: Alberto Pita

Ligazóns externas

• Emilio Pita na Biblioteca Virtual Galega.