Cristiáns de Santo Tomé

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Os cristiáns de Santo Tomé, tamén chamados cristiáns sirios ou nasrani, son unha comunidade de cristiáns de Tamilakam, hoxe Kerala, India, que sosteñen teren as súas orixes na actividade evanxélica de Santo Tomé no século I e seren unha das comunidades cristiás máis vellas do mundo.[1][2] A comunidade estivo historicamente unida en liderado e liturxia, mais desde o século XVII dividiuse en varias denominación e tradicións distintas.

Historicamente os cristiáns de Santo Tomé formaron parte da Igrexa Oriental, con centro en Mesopotamia. No século VIII foron organizados como a Provincia Eclesiástica da India, servidos por bispos e un arcediago hereditario. No século XVI o padroado portugués quixo incorporar os cristiáns de Santo Tomé á Igrexa católica, e iso levou á primeira de varias fisuras dentro da comunidade e ao establecemento das faccións católica e de Malankara. Desde entón aconteceron máis rupturas, e os cristiáns de Tomé agora están divididos en varias comunidades católicas orientais, ortodoxas orientais e independentes, cada unha coas súas liturxias e tradicións propias.

Os cristiáns de Santo Tomé conforman un mesmo grupo étnico. A cultura da comunidade é hindú na súa orixe con influencias sirias orientais, sirias occidentais, xudías e posteriormente europeas. A súa lingua é o malayalam, a lingua de Kerala, e o siríaco é utilizado para propósitos litúrxicos. O siríaco é un dialecto do arameo, a lingua que falaba Xesús.[3]

Terminoloxía[editar | editar a fonte]

Os cristiáns de Santo Tomé chámanse así debido á súa reverencia ao apóstolo Tomé, de quen se di que levou o cristianismo á India. O nome data da época da colonización portuguesa. Tamén son coñecidos, en especial localmente, como os nasrani ou nasrani mappila. Nasrani é un termo que significa "cristián"; parece ser unha pronuncia local de nazarine, derivado de Nazaret, a cidade de residencia de Xesús. Mappila é un nome honorífico aplicado a membros de fes non indias, incluíndo musulmáns (mappila) e xudeus de Cochin (yuda mappila).[4][5] Algúns cristiáns sirios de Travancore continúan a engadir este título honorífico aos seus nomes.[6] O goberno indio designa os membros da comunidade como "cristiáns sirios", un termo orixinado coa autoridade colonial holandesa para distinguir os cristiáns de Santo Tomé, que utilizan o siríaco como lingua litúrxica, dos cristiáns evanxelizados máis recentemente que seguían a liturxia latina.[7] O termo sirio relaciónase non coa súa etnicidade senón co seu vínculo histórico, relixioso e litúrxico coa Igrexa Oriental, ou Igrexa Siria Oriental.[4]

Historia[editar | editar a fonte]

Tradición e orixes[editar | editar a fonte]

Comercio romano co litoral oriental da antiga India segundo o Periplus Maris Erythraei, século I a. C.

Segundo unha tradición antiga, Santo Tomé, un dos doce apóstolos, arredor de 52 d. C. veu a Muziris, Tamilakam, que hoxe é Pattanam, en Kerala. Segundo a maioría das versións rexistradas da lenda, a comunidade comezou coa conversión das Gramam ou familias brahmáns, que nalgunhas fontes se chaman Pakalomattom, Sankarapuri, Kaliyankal, Kalli, Kalikay, Kottakali, Kayakkam, Madeipur, Muttal, Nedumpally e Panakkamattam.[8][9][10][11] As catro familias Sankarapuri, Pakalomattam, Kalli, e Kaliyankal son consideradas as máis importantes.

Aínda que se sabe que por aquela época xa existían os xudeus de Cochin en Kerala e era posible que un xudeu como Santo Tomé fixese no século I unha viaxe desde Galilea ata Kerala, non hai evidencia contemporánea que sustente esta tradición.[12][13][14] A fonte coñecida máis antiga que vincula o apóstolo á India é os Feitos de Tomé, probábelmente escrito a principios do século III, quizais en Edesa.[11][15][16]

Ademais, algúns escritores romanos dos séculos III e IV tamén mencionaron a viaxe de Tomé á India, incluíndo Ambrosio de Milán, Gregorio Nacianceno, Xerome de Estridón, e Efrén o Sirio, mentres que Eusebio de Cesarea rexistrou que o seu profesor Panteno visitara unha comunidade cristiá na India no século II.[17][18]

A tradición sobre as orixes dos cristiáns de Kerala atópase nunha versión das Cancións de Tomé ou Thomma Parvam, escritas en 1601, crese que é un resumo dunha obra máis antiga.[11][19] Nelas cóntase que Tomé chegou a, ou preto de, Maliankara e fundou sete igrexas, ou Ezharapallikal: Kodungallur, Kollam, Niranam, Nilackal (Chayal), Kokkamangalam, Kottakkavu (Paravur), Palayoor (Chattukulangara) e Thiruvithamcode Arappally (unha "medio igrexa").[20][21][22]

As Thomma Parvam tamén narran que Tomé converteu 40 xudeus, xunto con 3000 hindús e o rei de Kodungallur.[10][11][23] Ademais, narran a misión de Tomé no resto do sur da India e din que antes do seu martirio en Mylapore, a actual Chennai, Tamil Nadu, convertera 6850 brahmáns, 2800 kshatriyas, 3750 vaishiyas e 4250 shudras.[11] As lendas tenden a dicir que moitos dos conversos noutras partes do sur da India volveron ao hinduísmo.

A tradición da chegada dun estranxeiro de nome Thoman quen debateu con brahmáns e converteu moitas "persoas prominentes" incluíndo un rei, é parte do folclore bramán nambudiri e atópase no importante tratado brahmánico nambudiri do século XVII, o Keralolpathi. Con todo, nesta versión brahmánica da lenda, o "Thoman" referido é Tomé de Cana.[10]

Aínda que os historiadores dubidan da historicidade da lenda brahmánica da conversión, hai evidencia de que algúns cristiáns de Santo Tomé observaban costumes brahmánicos e tiñan privilexios normalmente reservados para os brahmáns da Idade Media, por exemplo, após o século IX d. C., o levar o fío sacro e ter un kudumi.[24][25][26]

O historiador medieval Pius Malekandathil cre que estes eran costumes adoptados e privilexios gañados ao comezar o dominio brahmánico medieval en Kerala. Sostén que os cristiáns de Kerala, integrados con mercadores cristiáns migrantes de Persia, no século IX convertéronse nunha comunidade comerciante potente e obtiveron privilexios dos gobernantes hindús para promoveren a xeración de ingresos e socavaren os comerciantes budistas e xainos que entón rivalizaban cos hindús pola hexemonía relixiosa e política de Kerala.[27][26]

A primeira presenza cristiá organizada na India data da chegada dos colonos e misioneiros sirios orientais vindos de Persia, membros do que deviría na Igrexa Oriental, arredor do século III.[11] Os cristáns de Santo Tomé remontan o maior crecemento da súa comunidade á chegada do Tomé de Cana desde Oriente Medio, o cal se di que ocorreu nalgún momento entre os séculos IV e VIII. O subgrupo dos cristiáns de Santo Tomé coñecidos como o knanaya ou do sur remontan a súa liñaxe ata Tomé de Cana, mentres o grupo coñecido como do norte afirman descender dos indíxenas que converteu o apóstolo Tomé.[18][28]

Período clásico[editar | editar a fonte]

Tharisapalli Subvención de prato do cobre (século IX) - Unha das evidencias documental fiábeis dos privilexios e influencia que dos que os cristiáns de Santo Tomé gozaron no antigo Malabar.[29] O documento contén sinaturas das testemuñas escritas en pahlavi, kufic e hebreos.[30] O É a evidencia documental máis antiga dispoñíbel que atestar a presenza dunha comunidade cristiá persa na India meridional.[31]

Cando a comunidade medrou e a inmigración dos sirios orientais aumentou, o vínculo coa Igrexa Oriental, centrado na capital persa de Seleucia-Ctesifón, fortaleceuse. Desde primeiros do século IV o patriarca da Igrexa Oriental provía á India dun clero, textos sagrados e infraestrutura eclesiástica, e arredor de 650 o patriarca Ishoyahb III afincou a xurisdición da Igrexa Oriental sobre a comunidade dos cristiáns de Santo Tomé.[18] No século VIII o patriarca Timoteo I organizou a comunidade como a Provincia Eclesiástica da India, unha das provincias exteriores da igrexa. Despois disto a Provincia da India foi encabezada por un bispo metropolitano enviado desde Persia, o "bispo-metropolitano da Sé de Santo Tomé e Toda a Igrexa Cristiá da India".[18] A súa sé metropolitana probablemente estivera en Cranganore, ou (quizais nominalmente) en Mylapore, onde localizábase o santuario de Tomé.[18] Baixo el había un número variable de bispos, así como un arcediago nativo, quen tiña autoridade sobre o clero e tamén moito poder secular.[18]

Algún contacto e transmisión de coñecemento sobre os cristiáns de Santo Tomé logrou chegar ao Occidente cristián, mesmo despois do xurdimento dos imperios islámicos.[32] O viaxeiro bizantino Cosmas Indicopleustes escribiu sobre os cristiáns sirios que atopara na India e Sri Lanka no século VI.[33] Hai rexistros de que en 883 o rei inglés Alfredo o Grande enviou unha misión e agasallos á tumba de Santo Tomé na India.[32] Durante as Cruzadas, relatos deformados sobre os cristiáns de Santo Tomé e a Igrexa Nestoriana fixeron xurdir a lenda europea do Preste Xoán.[34]

As grandes distancias e as convulsións xeopolíticas da época fixeron que a India ficase separada en moitos aspectos do centro da súa igrexa, en Mesopotamia. No século XI a igrexa, como chegar ata esa provincia agora era imposíbel, suprimíuna completamente,[35] mais as relacións efectivas restauráronse cara a 1301.[36] Con todo, despois do derrubamento da xerarquía da Igrexa Oriental en gran parte de Asia a finais do século XIV, a India ficou efectivamente desconectada da igrexa, e o contacto formal interrompeuse. A finais do século XV a India non tivera un metropolitano por varias xeracións, e á autoridade tradicionalmente asociada con el pasou ao arcediago.[37]

En 1491 o arcediago enviou unha embaixada ao patriarca da Igrexa Oriental, e tamén ao patriarca copto de Alexandría e ao patriarca sirio ortodoxo de Antioquía para pedir un novo bispo para a súa igrexa. O patriarca da Igrexa Oriental Shem'on IV Basidi respondeu consagrando dous bispos, Thoma e Yuhanon, e mandounos para a India.[37] Estes bispos axudaron a reconstruír a infrestrutura eclesiástica e a restabelecer os lazos fraternos co patriarcado, mais os anos de separación afectaran moito a estrutura da igrexa india. Aínda que tratado co maior respecto, o metropolitano foi só un hóspede na súa propia diocese; o arcediago xa estabelecérase como o verdadeiro poder na comunidade nasrani.[38]

Contacto cos portugueses[editar | editar a fonte]

Os cristiáns de Santo Tomé encontráronse por primeira vez cos portugueses en 1498, durante a expedición de Vasco da Gama. Daquela a comunidade atopábase nunha posición debilitada: aínda que prosperando no comercio de especias e protexidos pola súa propia milicia, a esfera política local era volátil e os cristiáns de Santo Tomé víanse sometidos ás presións dos raxás de Calicut, Koch e outros pequenos reinos da rexión. Os cristiáns de Santo Tomé e os recentemente chegados portugueses rapidamente formaron unha alianza.[39]

Os portugueses tiñan un grande interese en implantarse no comercio das especias e espallar a súa versión do cristianismo, que fora forxada durante varios séculos de guerra na Reconquista..[40] O "Padroado real" facilitou os seus obxectivos, pois era unha serie de tratados e decretos nos que o papa outorgaba ao goberno portugués autoridade en cuestións eclesiásticas nos territorios estranxeiros que conquistaran. Os portugueses asentáronse en Goa, formando un goberno colonial e unha xerarquía de Igrexa Latina baixo o Arcebispo de Goa, e axiña tentaron atraer aos cristiáns de Santo Tomé baixo a súa autoridade.[41]

A suxeición portuguesa dos cristiáns de Santo Tomé primeiro foi relativamente mesurada, pero fíxose máis agresiva após 1552, o ano da morte do metropolitano Mar Jacob e dun cisma na Igrexa de Oriente, o que resultou na existencia de dous patriarcas rivais, un dos cales entrou en comuñón coa Igrexa Católica. Ambos patriarcas enviaron bispos para a India, mais os portugueses sempre conseguiron neutralizalos e separar efectivamente os cristiáns de Santo Tomé da súa xerarquía en 1575, cando o Padroado lexislou que nin o patriarca podía enviar representantes para a India sen a aprobación portuguesa.[42]

Por 1599 o último metropolitan, Abraham, morrera, e o arcebispo de Goa, Aleixo de Menezes, asegurara a submisión do novo arcediago Xurxo, o máis alto representante que quedaba da xerarquía da igrexa nativa..[43] O arcebispo convocou o Sínodo de Diamper, que aplicou varias reformas litúrxicas e estruturais na igrexa india. O Sínodo trouxo as parroquias directamente baixo a xurisdición do arcebispo; anatematizou certos costumos sociaia "supersticiosos" característicos dos seus veciños hindús, incluíndo a intocabilidade e a xerarquía de casta, purgou a liturxia indíxena, o rito Malabar, de elementos considerados inaceptábeis segundo o protocolo latina.[44][45][46] Algúns textos foron condenados e odenouse queimalos, incluíndo a Peshitta, a versión siríaca da Biblio.[47] Algunhas das reformas, especialmente a eliminación do estatuto de casta, reducíu a relación dos cristiáns de Santo Tomé cos seus veciños hindús socialmente estratificados [45] O Sínodo trouxo formalmente os cristiáns de Santo Tomé dentro da Igrexa Católica; con todo, as accións das portugueses os anos subseguintes alimentaron o resentimento nalgúns sectores da comunidade, e, finalmente, levou a que se producise unha resistencia ao seu poder.[48]

División e desafío[editar | editar a fonte]

Tumba de Francisco Roz, o primeiro metropolitano xesuíta de Kodungalloor, dentro da Igrexa Peregina Sirio Malabar Mar Thoma de Kottakkavu.

Ao longo das seguintes décadas, as tensións ferviron entre os portugueses e a xerarquía nativa remanente, e após 1641 o arcediago Tomé (Mar Thoma I), o sobriño e sucesor do arcediago Xurxo, moitas veces tivos desacordos cos prelados latinos.[49] En 1652, a situación tivo unha escalada aínda máis complicada pola aparición en Mylapore dun personaxe misterioso chamado Ahatallah, que alegou ser enviado polo papa para servir como "Patriarca de toda a India e de China ".[49][50]

Ahatallah produciu unha forte impresión sobre os clero nativo, mais os portugueses rapidamente decidiron que era un impostor, e puxérono nun barco con destino a Europa vía Goa. O arcediago desesperaba por un novo líder eclesiástico que libese o seu pobo do Padroado, e viaxou Cochin e esixiu ver Ahatallah e examinar as súas credenciais. Os portuguese refusaron afirmando que o barco xa saíra para Goa.[50] Ahatallah nunca máis volveu ser visto pola India e iso inspirou rumores de que os portugueses o asasinaran, o que inflamou os sentimentos anti-portugueses aínda máis.[51]

Esa foi a pinga que encheu o vaso para os cristiáns de Santo Tomé, e en 1653 Tomé e representantes da comunidade reuníronse na Igrexa de Nosa Señora en Mattancherry para tomar medidas ousadas. Nunha gran cerimonia ante un crucifixo e candeas acendidas, fixeron un xuramento solemne de que nunca volverían obedecer García ou os portugueses e de que aceptaban só o arcediago como o seu Pastor.[51] A Igrexa de Malankara e todas as súas igrexas subseguintes consiedraron esta declaración, coñecido como o Xuramento da Cruz de Coonan ao pé da cruz do adro da igrexa, como o momento en que a súa igrexa recuperou a independencia.[51] Pouco despois, os líderes da igrexa recentemente independente decidiron que Tomé debía ser elevado a bispo. Tomé foi consagrado nunha cerimonia na que doce sacerdotes impuxeron as mans sobre el e o coverteron no metropolitano de Malankara.[52]

Despois do Xuramento da Cruz de Coonan os misioneiros portugueses tentaron reconciliarse cos cristiáns de Santo Tomé, mais sen éxito. Máis tarde, o papa Alexandre VII enviou un bispo romano, Xosé Sebastiani, á fronte dunha delegación carmelita que conseguiu coaccionar algúns deles, incluíndo Palliveettil Chandy Kathanar (Parambil Mar Chandy) e Kadavil Kathanar Chandy. Como recompensa pola súa submisión, Palliveettil Kathanar Chandy foi consagrado bispo dos católicos sirios latinizados.[53][54][55] Isto levou á primeira división permanente na comunidade cristiá de Santo Tomé. Despois diso, a facción ligada á Igrexa Católica baixo Parambil Mar Chandy foi designado o Pazhayakuttukar, ou "Partido Vello", mentres que o sector afiliado a Tomé (Mar Thoma) chamáronse Puthankuttukar , ou "Partido Novo".[56][57][58][59] Estes nomes foron un tanto controvertidos, pois os dous grupos se consideraban os verdadeiros herdeiros da tradición de Santo Tomé e vía ao outro como herético.[60]

Tras o Xuramento da Cruz de Coonan, entre 1661 e 1662, das 116 igrexas, os católicos sirios latinizados reivindicaron oitenta e catro igrexas, e o arcediago Mar Thoma I trinta e dúas igrexas. As oitenta e catro igrexas e as súas congregacións foron o corpo do que xurdiron a Igrexa Católica Sirio-Malabar e a Igrexa Siria Caldea. As outras trinta e dúas igrexas e as súas congregacións foron o corpo do que se orixinaron as igrexas Siríaca Ortodoxa (Xacobitas e Ortodoxa), Thozhiyur (1772), Mar Thoma (1874) e Católica Siria de Malankara.[61]Modelo:Full

En 1665, Mar Gregorios Abdul Jaleel, o bispo enviado polo patriarca ortodoxo siríaco de Antioquia chegou á India e os cristiáns de Santo Tomé que permanecían fieis ao Xuramento da Cruz de Coonan, baixo a dirección do arcediago lle deron a benvida.[62][63]Modelo:Full Esta visita gradualmente introduciu na Costa de Malabar a liturxia, costumes, e testos sirios occidentais.[64]

O "Partido Vello", que continuou coa tradición teolóxica e litúrxica latina e permaneceu fiel á Igrexa Católica Romana, despois da segunda metade do século XIX recibiuo dos mestres romanos o nome de Igrexa Católica Siria de Malabar polos mestres romanos. Finalmente lle concederon unha xerarquía que se estabeleceu on 21 de decembro de 1923 co metropolitano [Mar Augustine Kandathil como cabeza da súa Igrexa.[65][66][67]

O prelado xacobita Mar Gregorios quen veu a Kerala en 1751, consagrou Kurian Kattumangat como o bispo Abraham Mar Koorilose en 1772 na igrexa de Mattancherry, en Cochin.[68] Foi exiliado dos estados de Travancore e Cochin onde vivían a maioría dos cristiáns de Santo Tomé, a Anjoor no estado de Malabar. Pasou os seus días orando e meditando nunha choza. Uns cantos parentes e amigos uníronse a el alí.[62][69][70][71][72] Este grupo coñeceuse como Igrexa de Thozhyoor, e posteriormente como Igrexa Siria Malabar Independente despois dun veredicto xurídico en 28 de maio de 1863.[73]

Período británico[editar | editar a fonte]

En 1795, os reis de Travancore e Cochin fixeron unha alianza tributaria coa Compañía Británica das Indias Orientais para repeler os ataques do sultán Tipu. Aqueles estados pronto se converterían en réximes clientes da Compañía: ambos foron forzados a disolver o seu exército. A orde política dos estados tamén empezou a derrubarse. A perda da súa privilexiada función militar golpeou duramente os cristiáns de Santo Tomé, o seu sistema de guerreiros kalari foi disolto e moitas familias perderon o seu modo de vida.[74] A clase comerciante, así como os funcionarios, tamén padeceron un retroceso e moitos europeos que visitaron eses estados entre 1801 e 1820 notaron a condición pobre e deprimida dos cristiáns de Santo Tomé de Puthiyakoottukar. Certas distribucións de fondos discriminatorias para as igrexas por parte das autoridades británicas desencadeou unha ruptura polo menos temporal na relación entre os cristiáns de Santo Tomé e prominentes castas hindú.[75] En 1815, o residente británico, Coronel John Munro, fundou un seminario en Kottayam, para a educación teolóxica de cregos xacobitas e convidou os misioneiros anglicanos a ensinar alí. Isto poderíase considerar o comezo da relación entre a Sociedade da Misión da Igrexa (Church Mission Society, CMS) e os cristiáns de Santo Tomé de Puthiyakoottukar.[76]

Outras divisións[editar | editar a fonte]

Como protesta contra a interferencia da Igrexa Anglicana nos asuntos da facción Puthiyakoottukar da Igrexa de Malankara, o metropolitano, Cheppad Mar Dionysius, convocou un sínodo en Mavelikara o 16 de xaneiro de 1836 . Nel declarouse que a Igrexa de Malanakara (a facción Puthencoor) estaría suxeita ás tradicións sirias e ao patriarca de Antioquía.[77] Esa declaración resultou na separación dos misioneiros da Sociedad Misionera da Igrexa (Church Missionary Society, CMS) da comuñón coa Igrexa de Malankara (a facción "Puthencoor"). Con todo, unha minoría da Igrexa, que estaba a favor das ideoloxías reformadas dos misioneiros, permaneceu con eles e uniuse á CMS. Estes anglicanos sirios, foron os primeiros grupo protestante entre os cristiáns de Santo Tomé. En 1879 creouse a diocese anglicana de Travancore e Cochinos en Kottayam.[78] O 27 de setembro de 1947, pouco máis dun mes despois da declaración da independencia da India, a Igrexa Anglicana do sur da India uniuse a outras igrexas protestantes da rexión e xuntas formaron a Igrexa da India Meridional (Church South India, CSI);[79] unha igrexa india autónoma dentro sa comuñçon anglicana.[80][81] Aínda que o grupo CSI segue en gran medida as prácticas relixiosas dos seus grupos de procedencia de todo o mundo, lingüística, social e culturalmente teñen moito en común cos grupos cristiáns sirios de Kerala. A liturxia da CSI combina elementos da liturxia de Santiago (como os cristiáns sirios) e da liturgia occidental das Igrexas Protestantes. A organización irmá da CSI no norte chámase Igrexa da India Setentrional (Church of North India, CNI).[82]

Divisións posteriores[editar | editar a fonte]

En 1961, houbo unha ruptura na Igrexa Siria Mar Thoma de Malankara que resultou na formación da Igrexa Evanxélica de Santo Tomé.[83][84]

Os cristáns de Santo Tomé hoxe[editar | editar a fonte]

Escribindo en 2010, Devika e Varghese notaron que "[Os cristiáns de Santo Tomé] actualmente son unha minoría substancial, unha presenza potente en todos os campos da vida en Kerala."[85]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ The Encyclopedia of Christianity, Volume 5 by Erwin Fahlbusch.
  2. ↑ The Jews of India: A Story of Three Communities by Orpa Slapak.
  3. ↑ Tharoor, Ishaan (2014-05-27).
  4. ↑ 4,0 4,1 Županov, Ines G. (2005).
  5. ↑ Bindu Malieckal (2005) Muslims, Matriliny, and A Midsummer Night's Dream: European Encounters with the Mappilas of Malabar, India; The Muslim World Volume 95 Issue 2 page 300
  6. ↑ The Mappila fisherfolk of Kerala: a study in inter-relationship between habitat, technology, economy, society, and culture (1977), P. R. G. Mathur, Anthropological Survey of India, Kerala Historical Society, p. 1
  7. ↑ Vadakkekara, Benedict (2007).
  8. ↑ L.Krishna Ananthakrishna Iyer: Anthropology of Syrian Christians
  9. ↑ Leslie Brown, The Indian Christians of St. Thomas
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Thoma, P. J. "The South Indian Tradition of the Apostle Thomas."
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 Frykenberg, Eric (2008).
  12. ↑ Thomas Puthiakunnel, (1973) "Jewish colonies of India paved the way for St. Thomas", The Saint Thomas Christian Encyclopedia of India, ed.
  13. ↑ Christianity in India: from Beginnings to the Present, p. 103.
  14. ↑ Bayly, Susan (2004-04-22). Saints, Goddesses and Kings: Muslims and Christians in South Indian Society, 1700-1900 (en inglés). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-89103-5. 
  15. ↑ Bornkamm, G. "The Acts of Thomas" in E. Hennecke, New Testament Apocrypha, Vol. 2.
  16. ↑ Klijn, Albertus Frederik Johannes (2003).
  17. ↑ Christianity in India: from Beginnings to the Present, p. 103.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 Baum, Wilhelm; Dietmar W. Winkler (2003).
  19. ↑ "The Song of Thomas Ramban" in Menachery G (ed); (1998) "The Indian Church History Classics", Vol.
  20. ↑ James Arampulickal (1994).
  21. ↑ Orientalia christiana periodica: Commentaril de re orientali .
  22. ↑ Adrian Hastings (15 August 2000).
  23. ↑ Mundadan, A. Mathias, and Joseph Thekkedath.
  24. ↑ Leslie Brown, The Indian Christians of St. Thomas.
  25. ↑ "Nazrani Christians and the Social Processes of Kerala, 800-1500 | Nasranis".
  26. ↑ 26,0 26,1 MLA Malekandathil, Pius.
  27. ↑ "Nazrani Christians and the Social Processes of Kerala, 800-1500 | Nasranis".
  28. ↑ Swiderski, Richard Michael (1988).
  29. ↑ Burjor Avari – India, the ancient past, Taylor & Francis, 2007, p.221, ISBN 0-415-35615-6
  30. ↑ S.G. Pothan (1963) The Syrian Christians of Kerala, Bombay: Asia Publishing House pp.102–105
  31. ↑ Werner Sundermann; Almut Hintze; François de Blois (2009).
  32. ↑ 32,0 32,1 Frykenberg, Eric (2008). Christianity in India: from Beginnings to the Present, p. 112. Oxford University Press. ISBN 0-19-826377-5.
  33. ↑ Frykenberg, Eric (2008). Christianity in India: from Beginnings to the Present, p. 105 & 110. Oxford University Press. ISBN 0-19-826377-5.
  34. ↑ # Silverberg, Robert (1996). The Realm of Prester John, pp. 29–34. Ohio University Press. ISBN 1-84212-409-9.
  35. ↑ Fiey, J. M. (1993). Pour un Oriens Christianus novus; répertoire des diocèses Syriaques orientaux et occidentaux, p. 96. Beirut: Orient-Institut.
  36. ↑ Wilmshurst, D. J. (2000). The Ecclesiastical Organisation of the Church of the East, 1318–1913, p. 343 and 391. Louvain.
  37. ↑ 37,0 37,1 Baum, Wilhelm; Dietmar W. Winkler (2003). The Church of the East: A Concise History. Routledge. p. 105. ISBN 0-415-29770-2. Consultado o 6 February 2012. 
  38. ↑ Vadakkekara, Benedict (2007). Origin of Christianity in India: a Historiographical Critique, p. 274. Media House Delhi.
  39. ↑ Frykenberg, Eric (2008). Christianity in India: from Beginnings to the Present, 122–124. Oxford University Press. ISBN 0-19-826377-5.
  40. ↑ Frykenberg, Eric (2008). Christianity in India: from Beginnings to the Present, 125–127. Oxford University Press. ISBN 0-19-826377-5.
  41. ↑ Frykenberg, Eric (2008). Christianity in India: from Beginnings to the Present, pp. 127–128. Oxford University Press. ISBN 0-19-826377-5.
  42. ↑ Frykenberg, Eric (2008). Christianity in India: from Beginnings to the Present, pp. 130–134. Oxford University Press. ISBN 0-19-826377-5.
  43. ↑ Neill, Stephen (2004). A History of Christianity in India: The Beginnings to AD 1707. Cambridge University Press. pp. 208–210. ISBN 0-521-54885-3. Consultado o 27 January 2012. 
  44. ↑ Neill, Stephen (2004). A History of Christianity in India: The Beginnings to AD 1707. Cambridge University Press. p. 214. ISBN 0-521-54885-3. Consultado o 27 January 2012. 
  45. ↑ 45,0 45,1 Prasad, Rajendra (2009). A Historical-Developmental Study of Classical Indian Philosophy of Morals. History of Science, Philosophy, and Culture in Indian Civilization. Volume XII, part 2. Delhi, India: Concept Publishing Company. p. 484. ISBN 81-8069-595-6. Consultado o 1 February 2011. 
  46. ↑ Vadakkekara, Benedict (2007). Origin of Christianity in India: a Historiographical Critique, p. 78. Media House Delhi.
  47. ↑ Van der Ploeg, J. P. L., O.P. The Christians of St. Thomas in South India and their Syriac Manuscripts. Rome and Bangalore: Center for Indian and Inter-Religious Studies and Dharmaram Publications, 1983.[cómpre nº de páxina]
  48. ↑ Frykenberg, Eric (2008). Christianity in India: from Beginnings to the Present, p. 136. Oxford University Press. ISBN 0-19-826377-5.
  49. ↑ 49,0 49,1 Frykenberg, Eric (2008). Christianity in India: from Beginnings to the Present, p. 367. Oxford University Press. ISBN 0-19-826377-5.
  50. ↑ 50,0 50,1 Neill, Stephen (2004). A History of Christianity in India: The Beginnings to AD 1707. Cambridge University Press. pp. 316–317. ISBN 0-521-54885-3. Consultado o 27 April 2012. 
  51. ↑ 51,0 51,1 51,2 Neill, Stephen (2004). A History of Christianity in India: The Beginnings to AD 1707. Cambridge University Press. p. 319. ISBN 0-521-54885-3. Consultado o 27 April 2012. 
  52. ↑ Neill, Stephen (2004). A History of Christianity in India: The Beginnings to AD 1707. Cambridge University Press. pp. 320–321. ISBN 0-521-54885-3. Consultado o 27 April 2012. 
  53. ↑ Joseph Thekkedathu, pous cit pp96-100
  54. ↑ Rev Dr Placid Podipara, The Hierarchy of Syro Malabar Church, in Collected works of Rev Dr Placid Podipara CMI, Vol I p 719
  55. ↑ "Christians of Saint Thomas (Christian groups, India) - Encyclopedia Britannica". Britannica.com. Consultado o 2013-11-18. 
  56. ↑ Vadakkekara, p. 84; 86.
  57. ↑ Frykenberg, p. 361.
  58. ↑ Fernando, p. 79.
  59. ↑ Chaput, pp. 7–8.
  60. ↑ Vadakkekara, p. 84 and note.
  61. ↑ Catholic Encyclopedia- "St. Thomas Christians" The Carmelite Period, Dr. Thekkedath, History of Christianity in India"
  62. ↑ 62,0 62,1 Claudius Buchanan 1811; Menachery G; 1973, 1982, 1998; Podipara, Placid J. 1970; Leslie Brown, 1956; Tisserant, E. 1957; Michael Geddes, 1694;
  63. ↑ Dr. Thekkedath, History of Christianity in India"
  64. ↑ Vadakkekara, pp. 88–89.
  65. ↑ Vadakkekara, pp. 83–88.
  66. ↑ Fr. George Thalian: The Great Archbishop Mar Augustine Kandathil, D. D.: the Outline of a Vocation Arquivado 11 de abril de 2011 en Wayback Machine., Mar Louis Memorial Press, 1961.
  67. ↑ "History of Ernakulam Diocese". Ernakulamarchdiocese.org. Arquivado dende o orixinal o 08 de decembro de 2015. Consultado o 2012-06-16. 
  68. ↑ Puthezhathu Ramon Menon, Sakthan Thampuran, (Malayalam) Kozhikode, Mathrubhumi, 1989 (3rd ed.) p.286.
  69. ↑ N. M. Mathew, History of the Marthoma Church (Malayalam), Volume 1.(2006).
  70. ↑ Kochumon M.P. Saintly bishops of Kattumangat (Malayalam) p. 42-44.
  71. ↑ K.C. Varghese Kassessa.
  72. ↑ John Fenwick.
  73. ↑ Michael Burgess – The Eastern Orthodox Churches, McFarland, 2005, ISBN 0-7864-2145-2, p.175
  74. ↑ Susan Bayly – Saints, Goddesses and Kings: Muslims and Christians in South Indian Society – ISBN 0-521-89103-5, Cambridge University Press, 2004, pp. 281–286
  75. ↑ George Joseph, The life and times of a Kerala Christian nationalist, Orient Blackswan, 2003, pp. 33–39, ISBN 81-250-2495-6
  76. ↑ Stephen Neill (2 May 2002).
  77. ↑ Cherian, Dr. C.V., Orthodox Christianity in India. Academic Publishers, College Road, Kottayam. 2003.p. 254-262.
  78. ↑ Eyre Chatterton
  79. ↑ Dr.Juhanon Mar Thoma Metropolitan. Christianity in India and a Brief History of the Marthoma Syrian Church. Pub: K.M. Cherian. 1993.
  80. ↑ Author:Sushil Mittal, Gene Thursby -Religions of South Asia: An Introduction
  81. ↑ "Anglican Communion official website – The Church of South India (United)". Consultado o 2008-06-21. 
  82. ↑ http://shodhganga.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/2724/11/11_chapter%203.pdf
  83. ↑ Rev.
  84. ↑ Thomas, K.T. & Rev.
  85. ↑ Devika, J.; Varghese, V. J. (March 2010).

Véxase tamén[editar | editar a fonte]


Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cristiáns_de_Santo_Tomé&oldid=6618327»