Crannóg

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Reconstrución: crannóg no lago Tay

Un ou unha Crannog, Crannòg ou Crannóg [1][2][3] (en irlandés: crannóg, plural crannóga; en escocés: crannag) é unha illa artificial feita de pedras, troncos e area.

Téñense creado nas partes orientais das illas británicas desde o período neolítico e foron raramente utilizados até a Idade Media.

Ás veces tamén se construían casas nestas illas artificiais. Raramente, as illas naturais están rodeadas de muros e construídas como "cronnóg": Exemplos son An Dún (Forte Doon) no lago An Dúin" situado no condado de Donegal e o Crannóg no lago Na-Crannagh no condado de Antrim.

Étimo[editar | editar a fonte]

O nome provén do irlandés (crann = tronco de árbore).[4]

Difusión[editar | editar a fonte]

Coñécense varios centos de crannógs (estímase en 3000) en Irlanda, as Hébridas (Colla, Islay, Muileo, Uibhist a Tuath e Tiriodh ) e no continente escocés. Poucos atópanse nas illas Orcadas e Shetland. Un único exemplo, o Llan-Gors Crannóg, atopouse en 1868 en Gales no lago Llangorse, o lago máis alto do sur de Gales no Parque Nacional de Brecon Beacons nas Montañas Negras.

Investigacións[editar | editar a fonte]

Escavacións do crannóg de Buiston no ano 1881

Cronoloxía[editar | editar a fonte]

Eilean Dhomhnaill no lago escocés Olabhat na illa escocesa de Uibhist a Tuath (North Uist) é quizais o crannóg máis antigo. A cerámica de Unstan e a datación por radiocarbono proban a súa orixe neolítica entre o 3.650 - 2.500 a. C.

En Escocia o uso dos crannógs remata no século XVII. A illa do Priorato no lago Tay era un castro dun clan, que foi construído sobre os restos do crannóg. A familia Campbell de Glen Orchy construíu unha fortaleza no século XVI, cuxas ruínas aínda permanecen na illa.

Método de construción[editar | editar a fonte]

Nos lagos e pantanos construíase unha illa artificial redonda ou raramente tamén ovalada feita con madeira e pedras, que estaba rodeada de troncos (cuxo diámetro raramente supera os 20 m). As cabanas da illa eran igualmente redondas. Os muros das cabanas consistían en pólas trenzadas, o teito era de feno e había un lugar para o lume (no Moynagh Lough Crannóg e no Lagore Crannóg tamén un lume de ferreiro).

Nalgúns lugares os crannóg tiñan acceso a través de presas de pedra e madeira, que moitas veces estaban por debaixo do nivel da auga para que un estraño non puidese chegar ao illote. Ademais, podíase chegar en barco e varios tiñan ramplas. Atopáronse balsas de tronco en moitos crannógs.

Artesanía[editar | editar a fonte]

Probablemente os crannóg eran obradoiros. En moitos atopáronse carballos, teixos, amieiros, abeleiras e salgueiros, que eran materias primas importantes. Tamén se atoparon artefactos de madeira, como cubos, culleres e chaves, así como madeira decorada e ósos. Noutros illotes a xente producía tecidos ou adornos. No crannóg de Ardakillen, na comarca de Ros Comáin, atopáronse esposas e cadeas.

Exemplos actuais[editar | editar a fonte]

Reconstrución de crannóg en Comber.
Reconstrución: crannóg en Loch Tay

Os restos dos crannóg pódense atopar até hoxe como illas cubertas de bosque nos lagos. Non poucas veces están ao mesmo tempo xunto con Dun -s ou Rath -s (fortaleza, como no topónimo Rathgar). En Lisleitrim, no condado de Ard Mhacha ), hai crannógs reconstruídos especialmente impresionantes.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. O'Sullivan, A. (2000). Crannogs: Lake Dwellings of Ireland. Dublín: Irish Treasure Series. 
  2. Lynn, C. J. (1983). "Some 'early' ring forts and crannogs". Journal of Irish Archaeology 1: 47–58. 
  3. Dixon, Nicholas (2004). The Crannogs of Scotland: An underwater archaeology. Tempus Publishing, Limited. ISBN 0-7524-3151-X. 
  4. Ernest Weekley: An Etymological Dictionary of Modern English, Bd. 1, Courier Dover Publications, 1967, eBook 2013.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Escocia[editar | editar a fonte]

  • Nicholas Dixon: The history of crannog survey and excavation in Scotland In: International Journal of Nautical Archaeology 20,1 (2007) 1–8.

Irlanda[editar | editar a fonte]

  • Christina Fredengren: Lough Gara through time. Archaeology freland 12 (I), 1998 S. 31/3 ISBN 1-869857-56-9
  • Eamonn P. Kelly: Observations on Irish lake-dwellings. In C. Karkov and R. Farrell (eds) Studies in insuLar art and archaeology 1991 S. 81–98. American Early Medieval Studies 1. Cornell
  • Aidan O'Sullivan: Crannogs, Lake-dwellings of early Ireland, Country House, Dublin 2000, ISBN 1-86059-091-8
  • Aidan O’Sullivan: Crannogs in early medieval Ireland, Four Courts, Dublin, 2005, ISBN 1-85182-927-X

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]