Chakana

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Chakana.
Método de construción.

Chakana é un símbolo dos pobos indíxenas dos Andes centrais, nos territorios onde se desenvolveron tanto a cultura inca (sur de Colombia, Ecuador, o Perú, oeste de Bolivia, Chile e a Arxentina) como algunhas culturas preincas (o Perú e Bolivia).

Orixe do termo[editar | editar a fonte]

Chakana é un termo quechua que quere dicir «escaleira» ou «obxecto a modo de ponte»,[1] en aimará: pusi chakani, "a das catro pontes.[2] Tamén é coñecida como «cruz andina» ou «cruz cadrada».

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Qheswa- español- qheswa SIMI Taqe. Diccionario bilingüe de la Municipalidad del Cusco 1995
  2. Máis concretamente, «que posúe catro pontes», marcado polo sufixo posuidor/enumerador -nin descrito e caracterizado en Hardman et al. (1988:203-204)

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Harman, M; Yapita, J; Vásquez, J. y otros (1988) "Aymara: Compendio de estructura fonológica y gramatical". La Paz, Bolivia. Instituto de Lengua y Cultura Aymara, ILCA.
  • Lozano, Alfredo (1990) "CUSCO-COSQO.-MODELO SIMBÓLICO DE LA COSMOLOGÍA ANDINA".
  • Benavides Solís, Jorge (1998) "El otro urbanismo". Sevilla, España. Padilla Libros Editores & Libreros.
  • Deler Jean Paul. (1983) "El manejo del espacio en el Ecuador, etapas claves". Quito, Ecuador. CEDIG. Gómez Nelson y Portais Michel.
  • Saransig Picuasi, Julio (2013) TESIS "Aportes al Ordenamiento Territorial desde la Cosmovisión de los Pueblos Originarios". Quito, Ecuador. Universidad Católica del Ecuador.
  • Saransig, Julio (2007) "Los territorios indígenas dentro de un estado nación". Maestría de Desarrollo Regional y Planificación Territorial. Facultad de Ciencias Humanas, PUCE.
  • Saransig, Julio y Jaramillo, Pedro (1999) "Influencia de los Grupos Indígenas en el Desarrollo de la Morfología Urbana de Otavalo" Trabajo académico.
  • Saransig Picuasi, Julio (2001) TESIS "Centro Artesanal de Capacitación y Ferias JATUNA PUNGO".- Ejemplo de los planos andinos aplicados a la arquitectura. Quito, Ecuador. Universidad Católica del Ecuador, depósito legal Tesis 725.53 Sa71c.
  • Universidad Intercultural de las Nacionalidades y Pueblos Indígenas del Ecuador Amawtay Wasi (2000) "Aprender en La Sabiduría y El Buen Vivir". Quito, Ecuador. Uinpi Amawtay Wasi, UNESCO, CONAIE. Colección A.R.Y. N.º 1.