Cassandra Fedele

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Infotaula de personaCassandra Fedele

Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacementoc. 1465
Venecia Editar o valor em Wikidata
Morte1558
Venecia Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadeRepública de Venecia Editar o valor em Wikidata
Actividade
Ocupaciónescritora Editar o valor em Wikidata
LinguaLingua latina e lingua grega Editar o valor em Wikidata
Familia
CónxuxeJohannes Maria Mapellus Editar o valor em Wikidata

Cassandra Fedele, nada ao redor de 1465 e finada en 1558, foi a muller erudita máis recoñecida en Italia durante as últimas décadas do Quattrocento.[1]

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Vida temperá[editar | editar a fonte]

Fedele naceu en Venecia en 1465, filla de Barbara Leoni e Angelo Fedele. Aínda que Fedele non menciona a seus pais nos seus escritos, existen evidencias de que o seu pai era un personaxe respectado entre a aristocracia e tomou grande interese na aprendizaxe da súa filla. Cando Fedele logrou fluidez en grego e latín, aos doce anos, foi enviada polo seu pai a Gasparino Borro, un monxe servita, quen a titorizou en literatura clásica, filosofía, ciencias, e dialéctica. En 1487, aos vinte e dous anos, conseguiu éxito en Italia e no estranxeiro cando pronunciou un discurso en latín en eloxio das artes e as ciencias na gradación do seu curmán en Padua. O seu discurso, Oratio pro Bertucio Lamberto, foi publicado en Módena (1487), Venecia (1488), e Nuremberg (1489). Dende 1487 ata 1497, intercambiou correspondencia con humanistas prominentes e nobres de España e Italia. Unha desas correspondentes, Isabel I de Castela, instou a Fedele a unirse o súa corte en España. Fedele declinou a invitación, indicando que non podería ir mentres Italia estivera en guerra con Francia. En relación a isto, os primeiros biógrafos de Fedele indicaron que o dux de Venecia Agostino Barbarigo non deixou que Fedele abandonase Italia, pero non hai evidencia de ningún decreto que o corrobore.[1]

Fama[editar | editar a fonte]

Fedele conseguiu fama polas súas habilidades en escritura e oratoria. Ademais das 123 cartas e 3 oracións publicadas en Padua en 1636, crese que tamén escribiu poesía en latín. Participou con influentes humanistas en debates públicos sobre cuestións filosóficas e teolóxicas, e pedíuselle que falase diante do dux Agostino Barbarigo e do Senado veneciano sobre o tema da educación superior para as mulleres. Nunha carta a Lorenzo de Medici, Angelo Poliziano eloxiouna pola súa excelencia en latín e italiano e pola súa beleza.[1]

Vida máis tardía[editar | editar a fonte]

O éxito de Fedele durou pouco. O cumio da súa actividade académica produciuse entre os vinte e dous e os trinta e tres anos, xusto antes do seu matrimonio aos trinta e catro anos (1499). Despois de casar, e durante case sesenta anos, escribiu poucas cartas e só foi invitada unha vez, en 1556, a pronunciar un discurso público en honra da raíña de Polonia, Bona Sforza, cando esta visitou Venecia. Algúns historiadores argumentan que Fedele abandonou as súas aportacións intelectuais cando casou, como foi o caso das mulleres máis eruditas da súa época que cando casaron asumiron a xestión a tempo completo do seu fogar. É posible que Fedele tamén se desanimase polas fortes presións das forzas sociais que se opuxeron á participación académica das mulleres casadas. Nunha carta a Alessandra Scala, quen escribiu a Fedele para preguntarlle se debería casar ou dedicar a súa vida ao estudo, Fedele animouna a "escoller o camiño para o que a natureza che dotou" (tradución en Robin 31).

En 1520, ao regreso de Creta co seu marido médico, Giammaria Mapelli, perderon todas as súas pertenzas nun naufraxio. O seu marido morreu a finais dese ano, deixándoa viúva, sen fillos e con dificultades económicas. Fedele escribiu a León X pedindo axuda en 1521, pero el non respondeu á súa carta. Tentouno de novo en 1547 e escribiulle a Paolo III, que respondeu dándolle o cargo de priora dun orfanato na igrexa de San Domenico di Castello en Venecia onde residiu ata a súa morte. É posible que Fedele tamén tivese problemas de saúde. Antes do seu matrimonio, queixábase dunha enfermidade que lle agotaba as forzas e dificultaba a concentración en ler e escribir durante calquera período de tempo.[1]

Traballos[editar | editar a fonte]

  • "Cassandra Fedele: (un) Alessandra Scala a Cassandra; (b) Cassandra a Alessandra." Traducido e editado por Margaret L. Rei e Albert Rabil, Jr. O seu Immaculate Man: Traballos Seleccionados por e sobre os Humanistas de Mulleres de Quattrocento Italia. Binghamton, N.Y.: Medieval e Textos de Renacemento e Estudos, 1983, 87-88.
  • Cassandra Fedele: Letras e Orations. Editado e traducido por Diana Robin. Chicago: Universidade de Prensa de Chicago, 2000.
  • "Cassandra Fedele: Oration para Bertucio Lamberto, Recibindo as Honras das Artes Liberais." Traducido e editado por Margaret L. Rei e Albert Rabil, Jr.
  • O seu Immaculate Man: Traballos Seleccionados por e sobre os Humanistas de Mulleres de Quattrocento Italia. Binghamton, N.Y.: Medieval e Textos de Renacemento e Estudos, 1983, 69-73.
  • "Cassandra Fedele: Oration en eloxio de letras." Traducido e editado por Margaret L. Rei e Albert Rabil, Jr. O seu Immaculate Man: Traballos Seleccionados por e sobre os Humanistas de Mulleres de Quattrocento Italia. Binghamton, N.Y.: Medieval e Textos de Renacemento e Estudos, 1983, 74-77.
  • "Cassandra Fedele: Oration ao Gobernante de Venecia, Francesco Venerio, na chegada da Raíña de Polonia." Traducido e editado por Margaret L. Rei e Albert Rabil, Jr. O seu Immaculate Man: Traballos Seleccionados por e sobre os Humanistas de Mulleres de Quattrocento Italia. Binghamton, N.Y.: Medieval e Textos de Renacemento e Estudos, 1983, 48-50.
  • Clarissimae Feminae Cassandrae Fidelis venetae. Epistolae et orationes. Editado por Jacopo Filippo Tomasini. Padua: Franciscus Bolzetta, 1636. Oratio Pro Bertucio Lamberto. Módena, 1487; Venecia, 1488; Nuremberg, 1489.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 "Biography: Fedele, Cassandra". www.lib.uchicago.edu. Consultado o 2021-03-11. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Archivio biografico italiano (microform). Editado por Tommaso Nappo. Múnic e Nova York: Saur, 1987-98.
  • Cavazzano, Cesira. Cassandra Fedele: erudita veneziana del Rinascimento Venezia: Consello. Orfanotrofio di Un. Pellizzato, 1907.
  • Dizionario enciclopedico della letteratura italiana, vol. II. Bari: LaTerza; Roma: Unione Editoriale, 1966, p. 433.
  • Rei, Margaret L. "Libro-Células Tachadas: Mulleres e Humanismo no Renacemento italiano Temperán." Máis aló O seu Sexo: Mulleres Aprendidas do Pasado europeo. Nova York: Nova York Prensa Universitaria, 1980, pp. 66–90.
  • Rei, Margaret L. "Thwarted Ambicións: Seis Mulleres Aprendidas do Renacemento italiano." Soundings: Un Interdisciplinary Revista 59, non. 3 (Caída 1976): 280-304.
  • Rei, Margaret L. Mulleres do Renacemento. Chicago: Universidade de Prensa de Chicago, 1991.
  • Panizza, Letizia e Madeira de Sharon, editores. Unha Historia da escritura das mulleres en Italia. Cambridge: Cambridge Prensa Universitaria, 2000.
  • Petrettini, Maria. Vita di Cassandra Fedele veneziana. Venezia: Consello. di Giuseppe Grimaldo, 1852.
  • Pignatti, F. "Fedele (Fedeli), Cassandra." Enciclopedia italiana. Roma: Societˆ Grafica, 1979, pp. 566–68.
  • Robin, Diana. "Cassandra Fedele (1465-1558)." Escritores de Mulleres italianas: Un Bio-Bibliographical Sourcebook. Editado por Rinaldina Russell. Westport, Connecticut e Londres: Prensa de Greenwood, 1994, pp. 119–27.
  • Robin, Diana. "Cassandra Fedele Epistolae (1488-1521): Biografía como Ef-facement." As Retóricas de Vida-Escritura en Europa Moderna Temperá: Formas de Biografía desde Cassandra Fedele a Louis XIV. Editado por Thomas Mayer e Daniel Woolf. Ann Arbor, Mich.: Universidade de Prensa de Michigan, 1995, pp. 187–203.
  • Schlam, Carl C. "Cassandra Fidelis como latino Orator." Acta Conventus Neo-Latini Sanctandreani: Acta do Quinto Congreso Internacional de Neo-Estudos latinos (rúa. Andrews 24 agosto a 1 de setembro de 1982). Binghamton, N.Y.: Medieval e Textos de Renacemento e Estudos, 1986, pp. 185–91
  • Arriga, Mercedes y Cerrato, Daniele. "Casandra Fedle. Una vida para el estudio y la escritura". Ed.Dykinson. 2019. ISBN: 978-84-1324-475-4. ISBN electrónico: 978-84-1324-475-4
  • Salinas GuillEn, Alejandra Luz. "Cassandra Fedele: Ecos de una voz silenciada (Epistolario)" Ed. Ejad. 2020. ISBN 978-970-94320-8-4

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

  • Proxecto Continua: Biografía de Cassandra Fedele Proxecto Continua é un recurso multimedia baseado na web dedicado á creación e preservación da historia intelectual das mulleres dende as primeiras evidencias sobreviventes ata o século XXI.
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cassandra_Fedele&oldid=5830192»