Althaea officinalis

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Althaea officinalis
Valor nutricional por 100 g
Enerxía1 340 kJ (320 kcal)
1.80 g
VitaminasCantidade
%DV
Vitamina A equiv.
0%
0 μg
Riboflavina (B2)
6667%
80 mg
Niacina (B3)
33%
5 mg
Ácido pantoteico (B5)
160%
8 mg
Vitamina B6
0%
0.003 mg
Vitamina C
0%
0 mg
Vitamina E
0%
0 mg
Vitamina K
0%
0 μg
MineraisCantidade
%DV
Calcio
0%
3 mg
Magnesio
1%
2 mg
Cinc
0%
0.04 mg
As porcentaxes son aproximadas empregando a recomendación de US para os adultos.

O malvarisco, malvavisco ou altea, (Althaea officinalis) é unha planta herbácea eurasiática, cultivada desde a antigüidade polas súas propiedades medicinais.

Ilustración científica

Descrición[editar | editar a fonte]

O malvarisco é unha herba, cuxos talos alcanzan o metro e medio de alto; son erectos, de cor esbrancuxada e lixeiramente pubescente. Ramifícanse pouco. As follas cun tamaño de até 10 cm de alto por 7 cm de ancho, son tamén pubescentes, con peliños brancos, curtos e apertados; dan por iso a sensación de estaren empolvadas, tanto polo feixe como polo envés. Están lobuladas 2 ou 3 veces, e teñen forma romboidal; nótase nelas destacadamente a nerviación. Nacen ao extremo dun longo peciolo, que se vai acurtando a medida que se aproxima ao extremo da planta; posúen estípulas axiais, aínda que estas caen.

As flores, de cor branca ou lixeiramente rosadas, son axilares cun curto pedúnculo. Poden darse solitarias, pero normalmente aparecen en fascículos axilares. O cáliz conta con cinco sépalos soldados e ten epicáliz ou calículo ou un conxunto de brácteas que están encima do cáliz, de tal forma que parece que conte cun segundo cáliz con 6 ou 8 pezas de forma lanceolada. O cinco pétalos, de até 2 centímetros de ancho, están unidos a un tubo estaminal cilíndrico, o androceo, que ten os estames ramificados ou meristémonos, moi vistosos pois as anteras son de cor violeta ou purpúreas.

O froito é un esquizocarpio en forma de disco, de até dous centímetros de diámetro e cunha anchura de medio centímetro. Leste está formado por 15 a 25 unidades máis pequenas, chamadas mericarpos; as sementes permanecen unidas até que se desprenden en segmentos para caer ao chan. Son velosas e de cor verde.

A raíz é grosa, e vai cobrando maior tamaño coa idade. É rica en amidón, e posúe un distintivo gosto doce causado pola forte concentración de polisacáridos; contén ademais pectina e varios flavonoides.

Usos[editar | editar a fonte]

Ornamental[editar | editar a fonte]

Os malvariscos utilízanse en xardinaría como plantas ornamentais. Como a maioría das plantas perennes herbáceas, requiren unha posición asollada ou parcialmente sombreada nun chan húmido e ben drenado.

Medicinais[editar | editar a fonte]

Raíces de malvarisco

As follas, flores e a raíz de A. officinalis utilizáronse en medicina tradicional a base de herbas. Este uso reflíctese no nome do xénero, que provén do grego ἄλθειν (althein), que significa "curar".[1]

O malvarisco usábase tradicionalmente como alivio para a irritación das membranas mucosas, incluído o uso como gárgaras para a boca (úlceras) e a garganta (úlcera gástrica).[2][3] En Rusia, o xarope de raíz véndese sen prescrición por farmacias, coa intención de tratar enfermidades respiratorias menores.[4]

Culinarios[editar | editar a fonte]

As follas tenras pódense cociñar. Os botóns florais pódense encurtir.[5] As raíces pódense pelar, cortar en rodajas, ferver e adozar para facer doces. A auga que se usa para ferver calquera parte da planta pode ser un substituto da clara de ovo.[5]

O extracto de raíz (extracto de halawa) utilízase ás veces como aromatizante na elaboración dun bocadillo de Oriente Medio chamado halva. A versión francesa posterior da receita, chamada pâte de guimauve (ou guimauve para abreviar), incluía clara de ovo en merengue e a miúdo condimentada con auga de rosas. Pâte de guimauve parécese máis aos marshmallow actuais comercialmente dispoñíbeis, que xa non conteñen Althaea officinalis.

Ecoloxía[editar | editar a fonte]

Desta especie aliméntanse as larvas da couza Acontia lucida.

Taxonomía[editar | editar a fonte]

Althaea officinalis foi descrita por Carlos Linneo e publicado en Species Plantarum 2: 686. 1753.[6]

Citoloxía[editar | editar a fonte]

Número de cromosomas de Althaea officinalis (Fam. Malvaceae) e taxons infraespecíficos Althaea officinalis L. Véxase: [7].

Etimoloxía[editar | editar a fonte]

Althaea: nome xenérico do Grego αλθαία, -ας, derivado de άλθω, médico, medicamento, curar; logo ao Latín althaea, -ae, o Malvarisco ou altea (Althaea officinalis), pero tamén outras malváceas.[8]

officinalis: epíteto latino que significa "planta medicinal de venda en herbarios"[9]

Sinonimia[10][editar | editar a fonte]

NOTA: Os nomes que presentan enlaces son sinónimos noutras especies:

  • Althaea balearica
  • Althaea micrantha
  • Althaea officinalis micrantha
  • Althaea officinalis pseudoarmeniaca
  • Althaea officinalis var. pseudoarmeniaca
  • Althaea pulchra
  • Althaea sublobata
  • Althaea taurinensis
  • Althaea villosa
  • Althaea villosoides
  • Althaea vulgaris
  • Malva althaea
  • Malva maritima
  • Malva officinalis

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Stanley Schuler, ed. (1990). Simon & Schuster's Guide to Herbs and Spices. Simon & Schuster, Inc. ISBN 0-671-73489-X. 
  2. Cavero, R (2 de decembro de 2014). "Medicinal plants used for respiratory affections in Navarra and their pharmacological validation" 158 (Part A): 216–220. PMID 25311273. doi:10.1016/j.jep.2014.10.003. 
  3. "John S. Williamson & Christy M. Wyandt 1997. Herbal therapies: The facts and the fiction. Drug topics" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 2012-04-02. 
  4. "Althaea officinalis - medicinal properties, use, recipes (translated from Russian)". Arquivado dende o orixinal o 01 de xullo de 2018. Consultado o 27 de marzo de 2022. 
  5. 5,0 5,1 "Edible wild plants : a North American field guide to over 200 natural foods (Book, 2009) [WorldCat.org]". www.worldcat.org (en inglés). Consultado o 2022-03-27. 
  6. "Althaea officinalis". Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado o 4 de novembro de 2012. 
  7. Proves Contribuiçao para o conhecimento citotaxonómico das spermatophyta de Portugal. XVI. Malvaceae Queirós, M. (1977) Bol. Soc. Brot. ser. 2 51: 187-199.
  8. Althaea en Flora Ibérica, RJB/CSIC, Madrid
  9. En Epítetos Botánicos
  10. GBIF Althaea officinalis

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Flora of Chinesa Editorial Committee, 2007. Fl. China Vol. 12.
  • Ceballos Jiménez, Andrés (1986). Diccionario Ilustrado de los Nombres Vernáculos de las Plantas en España. I.C.O.N.A. 
  • Font Quer, Pío (1990). Plantas Medicinales. El Dioscórides renovado. Barcelona: Labor. 
  • VV. AA. (1993). Flora Ibérica. Plantas vasculares de la Península Ibérica e Islas Baleares. Vol. III Plumbaginaceae (partium). Madrid: Real Jardín Botánico, C.S.I.C.