Aleksandra Elbakian
.jpg) (2021)  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | (kk) Александра Асановна Элбакян 6 de novembro de 1988 (35 anos)Almati |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | Unión Soviética (–1991) Casaquistán (1991–) |
| Educación | Universidade Estatal de San Petersburgo - lingüística (2017–2019) National Research University – Higher School of Economics (en)  (2012–2014)Satbayev University (en) - tecnoloxías da información (2005–2009)Instituto de Tecnoloxía de Xeorxia Academia de Ciencias de Rusia Universidade de Freiburg im Breisgau |
| Actividade | |
| Campo de traballo | Neuroengenharia (pt) |
| Ocupación | neurocientífica , informática teórica , programadora , activista |
| Interesado en | Cérebro global (pt) |
| Lingua | Lingua inglesa e lingua rusa |
| Obra | |
Obras destacables
| |
Premios
| |
| Páxina web | engineuring.wordpress.com |
   | |
Alexandra Asanovna Elbakyan, nada en Almati (RSS de Casaquistán) o 6 de novembro de 1988, é unha programadora informática e neurocientífica casaca. É coñecida como a Robin Hood da ciencia por fundar en 2011 o proxecto Sci-Hub, unha web que brinda acceso gratuíto a máis de 60 millóns de artigos científicos recentes.[1][2]
The New York Times comparouna con Edward Snowden por divulgar información e evitar a lexislación estadounidense por residir en Rusia ;[3] Ars Technica, en cambio, comparouna con Aaron Swartz .[4]
Traxectoria[editar | editar a fonte]
Alexandra Elbakyan graduouse en Ciencias da Computación na Universidade Técnica Nacional Kazaka en Almati, Casaquistán, especializándose en seguridade informática. Durante o último ano da súa carreira traballou nun sistema de seguridade que permitise recoñecer ás persoas identificando os patróns das súas ondas cerebrais. Tras graduarse traballou no Grupo De Interacción de Media Humana na Universidade de Twente no xogo controlado mentalmente "Bacteria Hunt". Máis tarde incorporouse ao Laboratorio de Actividade Nerviosa Superior Humana, dedicado ao estudo neuronal da consciencia. Traballou en "The Brain Machine Interfacing Initiative" na Albert-Ludwigs-Universität de Friburgo.
En abril de 2016, os seus estudos de neurociencia interrompéronse, pero seguía cursando un máster en Historia da Ciencia nunha pequena universidade privada nun lugar descoñecido e a súa tese céntrase na comunicación científica.[5]
O proxecto Sci- Hub[editar | editar a fonte]
O 5 de setembro de 2011, Alexandra Elbakyan creou Sci-Hub, un sitio web que outorga acceso inmediato e gratuíto a calquera usuario a unha enorme porcentaxe dos artigos científicos publicados polas principais editoriais e distribuidoras académicas dixitais en canto estes son postos en liña. A maioría destes artigos son só accesibles, nas páxinas correspondentes, mediante o pago dunhas tarifas que adoitan roldar os 20-30€ por artigo.[6]
O 3 de xuño de 2015 Elsevier presentou unha demanda #ante un tribunal en Nova York contra Alexandra Elbakyan por infracción de dereitos de copyright e por violación da "Computer Fraud and Abuse Act".[7] Elbakyan era a única persoa física nomeada na demanda, que tamén se dirixe contra os sitios web Sci-Hub, Library Genesis e os seus responsables. En novembro de 2015 o xuíz do distrito de Nova York Robert W. Sweet emitiu unha orde provisional de peche contra Sci-Hub, facendo que o dominio fose inaccesible. O sitio volveu estar accesible ese mesmo mes tras cambiar o dominio de Sci-Hub a ". tw". O tráfico real do sitio non é coñecido. Mentres Elsevier alega que o número de visitas oscila ao redor das 30.000 diarias, a propia Elbakyan coloca o número de visitas nos "centos de miles" cada día.[6]
En decembro de 2016, a revista Nature nomeou a Elbakyan como unha das dez persoas máis destacadas do ano debido ao impacto que tivo Sci-Hub no mundo da ciencia.[8] Seis meses máis tarde (xuño de 2017) Elbakyan perdeu o xuízo contra Elsevier e foi condenada a pagar unha multa de 15 millóns de dólares en compensación á infracción de dereitos de autor.[9] Con todo, ao estar fóra da xurisdición dos Estados Unidos (nación onde se fixo o xuízo), Elbakyan non foi perseguida en Rusia (lugar de residencia) para pagar esta multa e mesmo se dubida se algunha vez farao.[10] Aínda que, nun artigo publicado en The Verge, adxudícase o concepto de Sci- Hub a unha influencia directa do sociólogo Robert Merton, Elbakyan aclarou posteriormente que aínda que coñeceu o traballo de Merton, a influencia directa foi o concepto familiar nos estados pertencentes á URSS de que "a ciencia e o comunismo son inseparables".[11][12]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Dylla, H. Frederick (2016-03-21). "No need for researchers to break the law to access scientific publications". Physics Today. ISSN 0031-9228. doi:10.1063/PT.5.2031.
- ↑ "Alexandra Elbakyan, la científica de la computación kazaja que se convirtió en la reina pirata de la ciencia | Vidas científicas". Mujeres con ciencia (en castelán). 2020-07-23. Consultado o 2020-07-23.
- ↑ Murphy, Kate (2016-03-12). "Should All Research Papers Be Free?". The New York Times. ISSN 0362-4331.
- ↑ Kravets, David (3 abril 2016). Condé Nast, ed. "A spiritual successor to Aaron Swartz is angering publishers all over again".
- ↑ Science, ed. (28 d'abril 2016). "The frustrated science student behind Sci-Hub".
- ↑ 6,0 6,1 "Meet the Robin Hood of Science, Alexandra Elbakyan". Big Think (en inglés). 2016-02-09. Consultado o 2021-06-19.
- ↑ "Elsevier Cracks Down on Pirated Scientific Articles * TorrentFreak" (en inglés). Consultado o 2021-06-19.
- ↑ Next (2016-12-19). "La "pirata" que sedujo a la revista Nature". www.vozpopuli.com (en castelán). Consultado o 2021-06-19.
- ↑ Kravets, David (2017-06-23). "Scientific research piracy site hit with $15 million fine". Ars Technica (en inglés). Consultado o 2021-06-19.
- ↑ Schiermeier, Quirin (2017-06-22). "US court grants Elsevier millions in damages from Sci-Hub". Nature (en inglés). ISSN 1476-4687. doi:10.1038/nature.2017.22196.
- ↑ Graber-Stiehl, Ian (2018-02-08). "Meet the pirate queen making academic papers free online". The Verge (en inglés). Consultado o 2021-06-19.
- ↑ ringo-ring (2018-02-16). "Corrections to The Verge article about Sci-Hub: part 1". engineuring (en inglés). Consultado o 2021-06-19.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- La joven que desafía a las editoriales con su 'Pirate Bay' de artículos científicos en El Confidencial, 17/06/2016 (en castelán)
- La 'Robin Hood of Science', en Smoda, 21/04/2016 (en castelán)
- Alexandra Elbakian, retrato alfabético no blog Mujeres con Ciencia.
