Afgani

Afgani
افغانۍ (linguas paxta e dari)
Código:	AFN
Ámbito:	Afganistán
Símbolo:	؋ (U+060B) ou Af (singular) e Afs (plural).
Fracción:	100 pul.
Moedas:	1, 2 e 5 afganis.
Billetes:	1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500 e 1.000 afganis.
Emisor:	Da Afghanistan Bank.
Taxa de troco: 4-01-2021	1 EUR = 94,76 AFN 1 USD = 77,32 AFN
Troco actual

O afgani (paxta: افغانۍ; dari: افغانی) é a unidade monetaria da República Islámica de Afganistán desde o 7 de outubro de 2002, cando substituíu o antigo afgani, vixente desde 1925, cun perído de conversión que rematou o 2 de xaneiro 2003.

O seu código ISO 4217 é AFN e o seu símbolo monetario é ؋ ou Af, para singular, e Afs, para plural. A entidade emisora é o banco central do país: Da Afghanistan Bank.

O primeiro afgani dividíase en 100 pul (پول), aínda que desde 2002 carece de moeda fraccionaria.

En xaneiro de 2020, a súa equivalencia co euro era 1 EUR = 94,76 AFN.

Historia

1925-2002

1 afgani de 1961.

O primeiro afgani (código ISO 4217: AFA) foi introducido en 1925 en substitución da rupia afgá, en uso desde 1891. Tamén se dividía en 100 pul e, simultaneamente, 20 afganis equivalían a un amani. A taxa de conversión da rupia estableceuse en 1 AFA = 1 rupias e 6 paisas, baseándose no contido de prata das derradeiras rupias cuñadas e no das novas moedas afgás. Inicialmente, este primeiro afgani contiña 9 gramos de prata.

En 1935, o afgani fixou a súa taxa de cambio con respecto á rupia india en 4 AFA = 1 INR. Desde 1940 pasou a vincularse ao dólar estadounidense, con taxas de cambio moi flutuantes: o afgani tiña un cambio de 67 AFA por dólar en 1973 e, despois da guerra civil de 1992, o mesmo dólar equivalía a 16.000 afganis.

100 afganis de 1963

En decembro de 1996, cando os talibáns tomaron o control do país, designaron un novo titular do banco central afgán, o mulla Ehsanullah Ehsan. Ao mesmo tempo, señores da guerra, partidos políticos e potencias estranxeiras comezaron a imprimir os seus propios billetes con valores faciais en afganis, carentes de calquera normalización e de números de serie. As novas autoridades anunciaron que os billetes en circulación eran obsoletos por mor do seu escaso poder adquisitivo, de xeito que se suspendeu a emisión da moeda afgá e se cancelou o contrato coa empresa rusa que imprimía o papel moeda oficial. O presidente do banco central, Ehsanullah Ehsan, acusou o goberno ruso de enviar novos cargamentos de afganis en billetes ao derrocado presidente Burhanuddin Rabbani, localizado na provincia setentrional de Takhar.​

Logo do nomeamento de Ehsan á fronte do banco central afgán, anunciou por medio dun decreto que 21.000 AFA equivalían a un dólar estadounidense. Daquela, a Alianza do Norte empezou a vender os billetes impresos en Rusia á metade do seu valor oficial nos mercados de Cabul. Nese momento o afgani viuse envolto nunha espiral inflacionaria que terminou deixando esta unidade monetaria sen peso ningún no mercado internacional. Só en 2000, a unidade monetaria afgá logrou certa estabilidade, cando foi reavaliada e cotizou en 6.400 afganis = 1 dólar. Logo da caída dos talibáns en 2002, o dólar en Afganistán subiu ata os 43.000 afganis.​​

Logo da reforma monetaria de 2002

Símbolo monetario do afgani.

En 2002, o afgani sufriu unha fonda reconversión e adquiriu o novo código ISO 4217 AFN. Para este novo afgani non se estableceu moeda fraccionaria ningunha. A substitución do antigo afgani polo novo baseouse en dúas taxas de cambio diferentes: as emisións do Goberno do expresidente Burhanuddin Rabbani (de iure 1992-2001) substituíronse a razón de 1.000 vellos por un novo afgani, en tanto que as emisións do señor da guerra Abdul Rashid Dostum (1992-1997 no norte de Afganistán) tiñan unha taxa de 2.000 vellos por cada un novo. A creación da nova moeda supuxo un esforzo por estabilizar a economía e deter a rápida inflación. Os billetes do novo sistema foron impresos en Alemaña.

O creador da nova moeda, o 4 de setembro de 2002, foi o presidente Hamid Karzai. O novo afgani foi introducido no mercado o 8 de outubro dese mesmo ano e a reforma tivo un bo acollemento por parte da poboación, xa que se tomou como un signo de seguridade económica e de estabilidade, no marco da reconstrución do país. A xente deixou de verse obrigada a portar grandes cantidades de diñeiro para as súas compras cotiás e foi a primeira vez en moitos anos en que a moeda afgá estivo baixo o control único do banco central do país, no canto do dos señores da guerra. A maior parte dos billetes antigos foron destruídos a finais de 2002.

O Banco de Afganistán adoptou un réxime de taxa de cambio flutuante e deixou que a taxa se determine libremente polas forzas do mercado. O novo afgani foi avaliado cun cambio de 43 unidades por cada dólar estadounidense.

Logo de desvalorizarse fortemente durante o derradeiro trimestre de 2003, o afgani pasou a revalorizarse de xeito constante, gañando un 8 % en relación co dólar entre marzo e xullo de 2004. Este aumento, nun momento en que a inflación crecía, semella reflectir unha vontade meirande da poboación de utilizar o afgani como medio de cambio e como reserva de valor. Esta tendencia pódese atribuír á relativa estabilidade da taxa de cambio acadada logo da introdución da nova moeda, así como ás medidas administrativas para a promoción do seu uso, entre elas a obriga aos comerciantes de indicaren os prezos das mercadorías en afganis. Os investidores efectúan cada vez máis pagamentos en afganis no canto dos dólares estadounidenses. En 2009, o afgani revalorizouse a un cambio de 45 AFN = 1 USD. En 2019, o afgani acadou os 75 AFN = 1 USD.

Moedas

Moedas do vello afgani

5 afganis de 1961.

En 1925 puxéronse en circulación moedas de bronce e de latón de 2, 5 e 10 pul, moedas de billón de 20 pul, de prata de medio e dun afgani, e de ouro de medio e dun amani. O ano seguinte engadíronse as moedas de ouro de 2,5 afgani e de 2,5 amani. En 1930, sumáronse as moedas de bronce e de latón de 1 e de 25 pul, e en 1937 completouse a serie cos valores de 3 pul (bronce), e de 10 e 20 pul (cuproníquel).

En 1952 introducíronse moedas de aluminio de 25 pul e de aceiro niquelado de 50 pul, seguidas polas de 2 e 5 afgani, tamén de aluminio, en 1958. En 1961 emitíronse os valores de 1, 2 e 5 afganis en aceiro niquelado.

En 1973, a nova República de Afganistán emitiu moedas de 25 pul de aceiro bañado en latón, de 50 pul en aceiro bañado en cobre, e de 5 afgani de aceiro revestido de cuproníquel.

Entre 1978 e 1980, a República Democrática de Afganistán emitiu moedas de bronce-aluminio de 25 e de 50 pul, e de cuproníquel de 1, 2 e 5 afganis.

O Estado Islámico de Afganistán puxo en circulación, así mesmo, moedas conmemorativas entre os anos 1995 e 2001.

Moedas en circulación

Logo da reforma monetaria de 2002, en 2005 puxéronse en circulación moedas de curso legal con valores de 1, 2 e 5 afganis.

Imaxes		Valor	Data	Metal	Diámetro (mm)	Peso (g)	Motivos e lendas
Anverso	Reverso						Anverso	Reverso
		1 afgani	2005	Aceiro bañado en cobre	19,5	3.25	Armas de Afganistán.	د افغانستان بانک - ١ - يو افغانۍ (Banco de Afganistán. 1 afgani 1383)
		2 afganis	2005	Aceiro	22	4,1	Armas de Afganistán.	د افغانستان بانک - ٢ - دوه افغانۍ (Banco de Afganistán. 2 afganis 1383)
		5 afganis	2005	Cobre, níquel e cinc	23,5	5,26	Armas de Afganistán.	د افغانستان بانک - ۵ - پنځه افغانۍ (Banco de Afganistán. 5 afganis 1383)

Billetes

Billetes do vello afgani

Entre 1925 e 1928 o Tesouro afgán emitiu billetes con valores faciais de 5, 10 e 50 afganis. En 1936 engadíronse os valores de 2, 20 e 100 afganis. O Banco de Afganistán asumiu as competencias para emitir diñeiro en 1939 e introduciu os valores de 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500 e 1.000 afganis. En 1958 substituíronse os billetes de 2 e 5 afganis por moedas. En 1993 engadíronse os billetes de 5.000 e de 10.000 afganis.

Billetes en circulación

A primeira serie de papel moeda logo da reforma monetaria pola que se creaba o novo afgani púxose en circulación o 7 de outubro de 2002 e estaba composta por billetes cos valores faciais de 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500 e 1.000 afganis. Os billetes de 1, 2 e 5 afganis foron substituídos por moedas dos mesmos valores en 2005.

En 2004 e en 2008 melloráronse os elementos de seguranza dalgúns destes billetes e en 2014 introduciuse un novo billete de 1.000 afganis para previr a súa falsificación.

Serie de billetes de 2002
Imaxe		Valor	Dimensións (mm)	Descrición
Anverso	Reverso			Anverso	Reverso
		1 afgani	131 × 55	Emblema do Banco de Afganistán.	Mesquita en Mazari Sharif.
		2 afganis			Xardíns en Paghman.
		5 afganis			Bala Hissar, Cabul.
		10 afganis	136 × 56	Mausoleo de Ahmed Shah Durrani.	Xardíns de Paghman.
		20 afganis	140 × 58	Tumba de Mahmud de Ghazni.	Palacio presidencial, Cabul.
		50 afganis	144 × 60	Mesquita Shah Do Shamira	Paso de Salang.
		100 afganis	148 × 62	Mesquita Pul e Khishti	Arco de Bost.
		500 afganis	152 × 64	Gran Mesquita de Herat.	Torre do aeroporto de Kandahar.
		1.000 afganis	156 × 66	Mesquita azul.	Tumba de Ahmad Shah Durrani.

Véxase tamén

Bibliografía

• Krause, C. L.; Mishler, C. (1991). Standard Catalog of World Coins: 1801-1991. (18ª ed.). Krause Publications. ISBN 0-87341-150-1
• Pick, A. (1994). Standard Catalog of World Paper Money: General Issues. (7th ed.). Krause Publications. ISBN 0-87341-207-9.