Torres de Quart

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Coordenadas: 39°28′32″N 0°23′02″O / 39.47568611, -0.383975

Torres de Quart.
Vistas dende o recuncho da rúa Lepanto de Valencia.
Rastros do bombardeo napoleónico de xuño de 1808.
Vista exterior das Torres de Quart, na rúa de Quart.
Detalle da Torre Este e ameas.
Vista lateral das Torres de Quart.

As Torres de Quart ou Porta de Quart é un portal que formaba parte da muralla medieval que envolvía a Ciutat Vella de Valencia, para defendela. Están situades na encrucillada da rúa de Guillem de Castro coa rúa de Quart.

A Porta de Quart debe o seu nome ao feito de que se atopa no camiño que dende o centro da cidade, onde está a Catedral de Valencia, cara a Quart de Poblet. Esta porta era o acceso poñente á cidade, o que proviña do oeste e Castela. Despois de ser derrubada a muralla durante a segunda metade do século XIX, portal de Quart queda exento, e pasa a ser coñecido coma as torres de Quart, que é o nome máis empregado hoxe en día para designala.


Historia[editar | editar a fonte]

A Porta de Quart foi construída entre 1441 e 1460 polo arquitecto Pere Bonfill, xunto con Tomàs Oller, Francesc Baldomar, Jaume Pérez e Pere Comte. Esta porta, aberta cara ao oeste, formaba parte da muralla do século XIV de Valencia, xunto coas Torres de Serrans, abertas cara ao norte, e moitas outras portas que, a diferenza das dúas mencionadas en primeiro lugar, foron derruídas durante a segunda metade do século XIX, co obxectivo de evitar o encorsetamento da cidade e facilitarlle o crecemento.

A partir do 1626 e até o século XVIII aloxouse no seu interior a cadea de donas. Até o 1874, momento en que a muralla foi derrubada, recibiran tamén o nome de porta de la Calç (da Cal) porque a cal coa que se embranquecían as casas de Valencia entraba por este acceso.

A porta serviu para defender a cidade en diversos episodios bélicos, como a Guerra de Sucesión, a Guerra da Independencia e as revolucións cantonais. Sobre os seus grosos muros aínda se poden observar as pegadas dos impactos provocados polos canóns durante as diversas guerras e revolucións.

No 1931 foron declaradas Conxunto Histórico-Artístico e son mencionadas na lei 16/1985 sobre o Patrimonio Histórico español. Durante o 2007 fixéronse traballos de restauración, despois de décadas nas que se ennegreceran a causa do incesante tránsito que circula pola rúa de Guillem de Castro.

Arquitectura[editar | editar a fonte]

Torre ameada con perpiaños
Escaleira de caracol de acceso á parte superior da torre
Impactos de artillaría sobre unha das torres

O seu estilo arquitectónico é gòtico tardo-militar, que se inspira e imita a porta ou arco do triunfo do Castelo Novo ou Maschio Angioino de Nápoles, deseñado polo mallorquino Guillem Sagrera e onde interviñeron outros mestres da Coroa de Aragón cando Nápoles foi conquistada polas tropas de Afonso o Magnánimo.

A diferenza das hexagonais Torres de Serrans, as de Quart presentan unha planta cilíndrica cara ao exterior da cidade. O corpo da porta está recheo de cachotaría de cal e croios polo sistema de encaixe, con perpiaños (pedra de cantaría) nos recunchos, os arcos e o corpo superior.

Porta de Quart
Disposición cilíndrica das torres, vista de costado

Presentan escasa decoración. Destaca na parte baixa unha moldura que remata cara ao chan en parede vertical en forma de noiro inclinado, e na parte superior as ameas que coroan as dúas torres, o acceso ás cales faise por sendas escaleiras de caracol. Entre as dúas torres hai, na parte do alto, un balcón corrido ameado, e na parte inferior, a porta propiamente dita, con arco de medio punto de perpiaños, deteriorado polos disparos dos canóns, sobre a cal aparecen diversos escudos da cidade e o reino e dos buracos verticais polos cales se atacaba con frechas os que querían tirar a porta abaixo.

Polo que respecta á parte que mira cara ao interior da cidade vella, ao igual que na Porta de Serrans, na torre da esquerda hai unha magnífica escaleira de acceso aos corpos de arriba, que aquí se mostran a gorxa aberta, é dicir, sen cubrir, con estancias abertas coroadas con bóvedas góticas de cruzaría. Por tanto, a finalidade defensiva das torres só se aplicaba cara ao exterior, mentres que o interior deixábase sen protexer, a petición dos rexedores, para que a fortaleza non puidese ser utilizada polas forzas militares en contra da propia cidade.

Vista dende a rúa de Quart
Escala de acceso ao corpo superior

A disposición das torres respecte á antiga muralla é lixeiramente oblicua para adaptarse ao trazado da rúa de Quart que non obstaculiza perpendicular á muralla senón en diagonal.

O estilo das Torres de Quart, tardo-gótico, repítese en diversas cidades italianas coma Xénova.