Santiago Urtizberea

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Santiago Urtizberea
Información persoal
Nome Santiago Urtizberea Oñatibia
Nacemento 25 de xullo de 1909
Lugar de nacemento Irún
Falecemento 18 de xaneiro de 1985
Lugar de falecemento Saint-Jean-de-Luz
Posición Dianteiro
Carreira sénior
Anos Equipos Aprs (Gls)
1924–1932 Real Unión de Irún
1932–1934 Donostia FC 24 (23)
1934-1936 Real Unión de Irún
1937-1948 FC Girondins de Bordeos
Partidos e goles só en liga doméstica.

editar datos en Wikidata ]

Santiago Urtizberea Oñatibia, nado en Irún (Guipúscoa) o 25 de xullo de 1909 e finado na mesma vila o 18 de xaneiro de 1985[1], foi un futbolista vasco que xogaba na demarcación de dianteiro.

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Comezos no Real Unión[editar | editar a fonte]

Comezou a xogar no Real Unión de Irún, disputando xa algún encontro amigábel co primeiro equipo con só 15 anos. Dous anos máis tarde, de cara a tempada 1926/27, xa tiña ficha do primeiro equipo. Esa foi a época dourada do Real Unión, gañando dúas veces a Copa de España (1924 e 1927) polo que o papel de Urtizberea non deixou de ser de reserva.

En 1929, na primeira edición da Liga española de fútbol, Urtizberea xa contaba con 19 anos, idade suficiente para facerse cun oco no once titular do equipo e anotar 11 goles nos 12 encontros que disputou (dun total de 18), converténdose así no máximo goleador do equipo xunto a Luis Regueiro. Os anos seguintes, pese a ser mala época para o equipo o xogador fixo un moi bo papel, anotando respectivamente 18 e 15 goles nas dúas seguintes tempadas.

A tempada 1931/32 o equipo perde finalmente lastrado polas baixas, Luis Regueiro foi fichado polo Real Madrid, a alta idade das súas figuras, Patxi Gamborena, e o mal momento de Urtizberea que completou unha moi mala tempada con só catro goles.

Etapa no Donostia FC[editar | editar a fonte]

Tralo descenso do seu equipo Urtizberea fichou, mediada a tempada 1932/33, polo Donosti FC, nome que adoptou a Real Sociedad durante a II República. Debutou o 22 de xaneiro de 1933 e ata final de tempada anotou 12 goles en 8 encontros, axudando a que o equipo acadara a permanencia facilmente. O ano seguinte volveu repetir moi boas cifras, con 10 goles en 11 encontros, porén ao rematar esa tempada solicitou a baixa e volveu ao Real Unión de Irún.

Novo período no Real Unión[editar | editar a fonte]

Durante uns anos despois do descenso o Unión tratou recuperar a categoría, tendo a partir deste momento a Urtizberea como principal referencia no ataque. O equipo quedaría 5º e 8º en anos consecutivos pero non acadou o obxectivo. No ano 1936 produciuse o golpe de estado militar contra o goberno da II República que desembocou na Guerra Civil Española, polo que se paralizaron as competicións. Santiago Urtizberea atopábase nese momento en Irún, que permaneceu na zona fiel ao goberno legalmente constituído, porén fuxiu a Francia ao pouco de comezar o conflito.

Fútbol francés[editar | editar a fonte]

Unha vez en Francia fichou polo recentemente creado Girondins de Bordeos ao igual que Jaime Mancisidor, chamados polo adestrador vasco Benito Díaz. O club nacera da fusión do Girondins Guyenne Sport e o Bordeaux FC co claro obxectivo de dar o salto ao fútbol profesional francés. Ese mesmo ano o equipo gañou o Campionato de Francia Afeccionado de Fútbol, impoñéndose na final 2-1 ao FC Scionzier con dous goles de Urtizberea. O Girondins converteuse así no primeiro equipo do suroeste de Francia en acadar un título nacional.

Na tempada seguinte foi aceptado na liga profesional, quedando encadrado na Segunda División, porén non acadou o ascenso a Primeira División nos anos seguintes. Co comezo da segunda guerra mundial en 1939 o fútbol francés sufriría graves cambios, que levarían ao Girondins a ser un dos equipos máis potentes do campionato, porén os títulos acadados nos anos de guerra non contabilizan no palmarés dos equipos.

Na tempada 1939/40 o Girondins proclamouse campión da Zona Suroeste e da Zona Sur, ao vencer ao campión do Sueste, o OGC Nice. Porén non puido competir por proclamarse campión de Francia ao suspenderse o Campionato Norte a causa da invasión alemá. En 1940 o Girondins fusionouse co 'ssociation Sportive du Port e pasou a chamarse Girondins A.S.P., está fusión permitiu que os xogadores foran inscritos como bombeiros do porto de Bordeos e así que non foran deportados a campos de traballo.

En 1941 o equipo proclamouse campión da Copa de Francia. O torneo tivo tres finais nas que o Girondins tivo que gañar ao Red Star FC de París no Campionato da Francia ocupada por 3-1, ao Toulouse FC como campión da Francia de Vichy por idéntico resultado e ao SC Fives da zona do Paso de Calais por 2-0 con dous goles de Urtizberea.

En 1943 Santiago fíxose cargo interinamente do posto de adestrador do equipo en substitución do húngaro Stern, levando ao equipo á súa segunda final da Copa, encontro que perdería ante o Olympique de Marsella. En 1944 acadaría outro título, esta vez so coma xogador, gañando outro Campionato de Francia Afeccionado de Fútbol ante o AS Cannes por 2-1.

Os bos resultados do Girondins nestes anos valéronlle para comezar en Primeira División unha vez se restaurou a competición oficial de Liga. Porén dous anos despois perdería a categoría, co equipo en Segunda Urtizberea decidiu retirarse en 1948.

Nos anos seguintes seguiu vinculado ao Girondins, ocupándose das categorías inferiores e facéndose cargo do primeiro equipo noutra ocasión, mediada a tempada 1956-57.

Palmarés[editar | editar a fonte]

Títulos nacionais[editar | editar a fonte]

Título Club País Ano
Copa de España Real Unión de Irún España España 1927
Campionato de Francia Afeccionado Girondins A.S.P. Francia Francia 1937
Copa de Francia Girondins A.S.P. Francia Francia 1941
Campionato de Francia Afeccionado Girondins A.S.P. Francia Francia 1944

Campionatos rexionais[editar | editar a fonte]

Título Club País Ano
Campionato de Guipúscoa Real Unión de Irún Euskadi 1926
Campionato de Guipúscoa Real Unión de Irún Euskadi 1928
Campionato de Guipúscoa Real Unión de Irún Euskadi 1930
Campionato de Guipúscoa Real Unión de Irún Euskadi 1931
Campionato de Guipúscoa Donostia FC Euskadi 1933
Campión Sur de Francia Girondins A.S.P. Francia Francia 1940

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "Obituario". Mundo Deportivo (en castelán). 19 de xaneiro de 1985.