Tatarstán

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «República de Tartaristán»)
Modelo:Xeografía políticaTatarstán
Татарстан (tt) Editar o valor em Wikidata
Imaxe

HimnoHimno de Tartaristán Editar o valor em Wikidata

Nomeado en referencia aTártaros e -stan (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Localización
Editar o valor em Wikidata Mapa
 55°33′N 50°56′L / 55.55, 50.93Coordenadas: 55°33′N 50°56′L / 55.55, 50.93
EstadoRusia Editar o valor em Wikidata
CapitalKazán Editar o valor em Wikidata
Poboación
Poboación3.894.120 (2021) Editar o valor em Wikidata (57,4 hab./km²)
Lingua oficiallingua rusa
Lingua tártara Editar o valor em Wikidata
Xeografía
Parte de
Superficie67.847 km² Editar o valor em Wikidata
Comparte fronteira con
Datos históricos
Precedido por
Creación30 de agosto de 1990 Editar o valor em Wikidata
Organización política
• Räis of Tatarstan (en) Traducir Editar o valor em WikidataRöstäm Miñnexanof (pt) Traducir (2010–) Editar o valor em Wikidata
• Prime Minister of Tatarstan (en) Traducir Editar o valor em WikidataAlexey Pesoshin (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
MoedaRublo ruso Editar o valor em Wikidata
Identificador descritivo
Fuso horario
ISO 3166-2RU-TA Editar o valor em Wikidata
Identificador OKTMO92000000 Editar o valor em Wikidata
Identificador OKATO92 Editar o valor em Wikidata

Páxina webtatarstan.ru Editar o valor em Wikidata
Telegram: nashtatarstan_official VK: nashtatarstan Youtube: UCIAaz3PB5eFaohVlOabznCg Editar o valor em Wikidata

A República de Tatarstán[1] (en tártaro: Татарстан Республикасы, e en ruso: Респу́блика Каре́лия) é unha república rusa localizada no Distrito Federal do Volga. A súa capital e meirande cidade é Kazán. O lema oficial da repúplica é Bez Buldırabız! (Podemos!).[2]

Historia[editar | editar a fonte]

Idade Media e Idade Moderna[editar | editar a fonte]

Na Idade Media, a zona foi marcada polo poder dos búlgaros do Volga, un pobo túrquico que desenvolveu unha civilización importante entre os séculos VI e XIII. Esta era unha área comercial relevante pola súa localización en importantes rutas comerciais, o que facilitaba o contacto con diversas culturas.[3]

No século X, os búlgaros do Volga adoptaron o islamismo e aumentaron os seus lazos comerciais co Oriente Medio. No século XIII, os mongois conquistaron a área e o seu líder, Batu Khan, creou o Khanato da Horda de Ouro, no que se integraron moitos búlgaros do Volga.

A finais do século XIV, o khanato dividiuse en varios pequenos estados, entre eles o khanato de Kazán, que abranguía o Tatarstán actual. Este khanato existiu até 1552, cando foi conquistado por Iván o Terrible, marcando o comezo do dominio ruso na rexión.[4] Entre os séculos XVI e XVIII a construción de mesquitas estivo prohibida.

Século XX[editar | editar a fonte]

Durante o período soviético, Tatarstán formou parte da República Socialista Federativa Soviética de Rusia. A República de Tatarstán, situada na actual Federación Rusa, foi formada o 25 de xuño de 1920 como a República Autónoma Socialista Soviética Tártara, tras unha serie de debates dirixidos por Lenin.[5] Ao longo da súa historia na Unión Soviética, considerouse en varias ocasións elevar Tatarstán ao status de República Federal, aínda que finalmente mantivo o seu status de república autónoma.[6] Durante o "Desfile de Soberanías" en 1990, o Consello Superior de Tatarstán declarou a súa soberanía, transformándose na República de Tatarstán. Esta declaración foi finalmente consolidada o 16 de maio de 1992, aínda que o Kremlin de Moscova só aceptou a súa constitución como república autónoma dentro de Rusia.[7]

Cultura[editar | editar a fonte]

A cultura de Tatarstán é unha mestura de influencias rusas e tártaras, con outras influencias diversas.[3] A maioría da poboación fala tanto tártaro como ruso. O Tatarstán é coñecido pola súa música e danza e pola súa literatura tártara. Os pratos tradicionais tártaros, como os pelmeni e os chak-chak, tamén son moi populares.

Economía[editar | editar a fonte]

A economía de Tatarstán está diversificada, con industrias que van desde os hidrocarburos até a manufactura e a agricultura. A república é unha das rexións economicamente máis desenvolvidas de Rusia, en gran parte debido á súa rica base de recursos naturais. Kazán, a cidade máis poboada, é un importante centro económico e educativo.

Xeografía[editar | editar a fonte]

Tatarstán está situado na parte occidental da Federación Rusa, na rexión do Volga. Limita ao norte coa República de Mari El, ao leste coa República de Chuvashia, ao sur coa República de Bashkortostán e ao oeste coa República de Udmurtia. A república inclúe unha ampla variedade de paisaxes, desde as terras baixas do Volga ata as montañas do Ural. O seu punto máis alto é a montaña Bugulma-Belebey, que alcanza unha altura de 1.184 metros.

Poboación[editar | editar a fonte]

Dinámica de poboación rural-urbana no Tatarstán desde o século XIX á década de 2020.

A poboación da república era de 4.000.084 no censo de 2021. Kazán, a cidade máis populosa de Tatarstán, tén máis de 1.100.000 habitantes e recoñecido desde 2009 como "Terceira capital de Rusia".

Educación e ciencia[editar | editar a fonte]

Tatarstán é o fogar de varias institucións de ensino superior, incluíndo a Universidade Federal de Kazán, que é unha das universidades máis antigas de Rusia. A república tamén ten un número significativo de institucións de investigación e desenvolvemento, que traballan en áreas tan diversas como a física, a química e as ciencias da computación.

Goberno e política[editar | editar a fonte]

Tatarstán é unha república constitucional dentro da Federación Rusa, co seu propio presidente e parlamento. A política de Tatarstán está dominada polo partido Rusia Unida, que tamén é o partido de Vladimir Putin, gobernante en Moscova. Aínda así, a república ten unha certa medida de autonomía dentro da federación, especialmente no que se refire a asuntos culturais e lingüísticos.[8]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. «Tatarstán». Diciopedia do século 21 3. Isaac Díaz Pardo, Víctor F. Freixanes, Antón Mascato (edición). Editorial Galaxia. 2007. p. 2008. ISBN 9788482893600. 
  2. Президент Татарстанның милли идеясен - "Булдырабыз!" дип билгеләде Arquivado 18 de xuño de 2008 en Wayback Machine. (en tártaro)
  3. 3,0 3,1 "Culture : The Republic of Tatarstan". web.archive.org. 2008-06-18. Arquivado dende o orixinal o 18 de xuño de 2008. Consultado o 2023-07-26. 
  4. "Kazan Falls to Ivan the Terrible". www.historytoday.com. Consultado o 2023-07-26. 
  5. "Советская историческая энциклопедия. Том 14". runivers.ru. Consultado o 2023-07-26. 
  6. "central-eurasia.com". ww38.central-eurasia.com. Consultado o 2023-07-26. 
  7. "Закон РФ от 21.04.1992 № 2708-I — Викитека". ru.wikisource.org (en ruso). Consultado o 2023-07-26. 
  8. "Tatarstan_and_Bashkortostan_become_more_close". tatar-congress.org ; en (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 17 de xullo de 2012. Consultado o 26 de xullo de 2023. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]


Este artigo tan só é un bosquexo
 Este artigo sobre xeografía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.