Reforma monetaria de Augusto
A reforma monetaria de Augusto, levada a cabo por este emperador romano entre o 23 e o 20 a. de C., foi unha das máis importantes reorganizacións do sistema monetario da Antiga Roma, que fixaba as equivalencias entre as unidades de ouro (áureo), de prata (denario) e de oricalco (sestercio), e que permaneceu vixente case sen alteracións durante as dúas centurias seguintes.[1][2][3][4]
Contexto histórico[editar | editar a fonte]
Logo da batalla de Accio, Octaviano logrou en 30 a. de C. a anexión de Exipto, completando así a unificación de toda a conca mediterránea baixo o poder de Roma. Á parte da evidente significación política deste feito, os importantes botíns que a Roma lle reportaba esta nova provincia, xunto coa rica minaría de Hispania, chegaron a provocar un exceso de masa monetaria en circulación.[5][6]
No marco dunha ampla reorganización de todos os sectores da Res publica romana para os acomodar á nova situación socio-económica, caracterizada polo renacemento da economía e do comercio en toda a área mediterránea e en todo o Imperio, cumpría tamén dotarse de novos instrumentos financeiros e monetarios, que se plasmaron nunha reforma monetaria baseada na fixación dunha equivalencia da moeda de ouro, o áureo (1/42 da libra), con 25 denarios de prata e 100 sestercios de oricalco.[7][8][9][10]
Caracterización da reforma[editar | editar a fonte]
Novidades respecto ao sistema anterior[editar | editar a fonte]
As novidades principais foron as seguintes:
- Fin das emisións de emerxencia realizadas en cecas móbiles que se ían trasladando en función das campañas militares, como ocorría frecuentemente, particularmente no período da guerra civil.
- A restauración do peso do denario, que, malia manterse como moeda de referencia, diminuíra seriamente durante as guerras civís.
- Renacemento das emisións subsidiarias doutras moedas como os cuadrantes, os ases e os dupondios, que practicamente chegaran a desaparecer da circulación durante os anos anteriores.
- A substitución do antigo sestercio de prata, pouco útil polo seu ínfimo tamaño, por outro de oricalco de gran tamaño (arredor de 27 gramos), moi axeitado ademais para a difusión da propaganda augústea.
- División de tarefas entre o Princeps, que controlaba a cuñaxe de moedas de ouro e de prata na segunda ceca imperial, en Lugdunum (actual Lión), e o Senatus, que autorizaba a cuñaxe de moeda de cobre e as súas aliaxes, a través do Senatus consultum, tal e como evidencian as siglas SC que aparecen nestas moedas, cuñadas na ceca de Roma.[11][12][13]
- Restauración da figura dos triumviri monetali.[14]
- A normalización da presenza do busto dunha persoa viva no anverso das moedas.
Denominacións e pesos das moedas[editar | editar a fonte]
.jpg)
A reforma "cuadrimetálica" de Augusto garantía unha produción de moeda máis estable e máis aberta ás novas rutas comerciais, grazas en parte ao aumento progresivo da cantidade de moedas feitas en aliaxes de cobre.[5][15]
En ouro cuñouse o áureo e o quinario, este último coa metade de valor e que ata a data fora cuñado só esporadicamente; en prata emitíronse denarios, que se converteron na base do sistema monetario durante toda a duración do Imperio, e tamén quinarios, coa metade do seu valor; os sestercios e os dupondios cuñáronnse en oricalco, unha aliaxe de cobre, estaño e, ás veces, outros metais; e, finalmente, en cobre cuñáronse o ás, o semis e o cuadrante, que anteriormente se fabricaran en bronce.[16][17]
Nos áureos e nos denarios o contido de metal nobre era practicamente o 100 %, o que coñecemos tanto polas fontes clásicas como a partir das análises realizadas con metodoloxía moderna. O peso teórico do áureo de época augústea era de 1/42 libra (7,79 gramos) e mesmo se chegaba a pesos superiores en moedas reais (7,86-7,98 gr), en tanto que o do denario era de 1/84 libra (3,892 gr).[15][18]
A reforma de Augusto tamén se caracterizou pola aparición do oricalco, que fixo do sestercio, cun peso dunha onza (en torno aos 27 gr) a moeda máis importante das cuñadas en aliaxes de cobre. Con esa mesma aliaxe cuñáronse tamén os dupondios, cun peso de media onza (13,65 gr).[18][19]
Entre as moedas de cobre, o peso do ás era duns 10,90 gr e o dos cuadrantes de arredor de 3,24 gr.[18][15]
Equivalencia entre valores[editar | editar a fonte]
As novas referencias ponderais proporcionaron un sistema moi preciso e rigoroso de proporcións entre as diversas denominacións, sobre a base dun áureo de 25 denarios, e un denario de 16 ases ou catro sestercios.[18][20]
| Valores da reforma de Octavio Augusto | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Áureo | Quinario (AU) | Denario | Quinario (AG) | Sestercio | Dupondio | Ás | Semis | cuadrante | |
| Áureo | 1 | 2 | 25 | 50 | 100 | 200 | 400 | 800 | 1600 |
| Quinario áureo | 1/2 | 1 | 12 1/2 | 25 | 50 | 100 | 200 | 400 | 800 |
| Denario | 1/25 | 2/25 | 1 | 2 | 4 | 8 | 16 | 32 | 64 |
| Quinario de prata | 1/50 | 1/25 | 1/2 | 1 | 2 | 4 | 8 | 16 | 32 |
| Sestercio | 1/100 | 1/50 | 1/4 | 1/2 | 1 | 2 | 4 | 8 | 16 |
| Dupondio | 1/200 | 1/100 | 1/8 | 1/4 | 1/2 | 1 | 2 | 4 | 8 |
| Ás | 1/400 | 1/200 | 1/16 | 1/8 | 1/4 | 1/2 | 1 | 2 | 4 |
| Semis | 1/800 | 1/400 | 1/32 | 1/16 | 1/8 | 1/4 | 1/2 | 1 | 2 |
| Cuadrante | 1/1600 | 1/800 | 1/64 | 1/32 | 1/16 | 1/8 | 1/4 | 1/2 | 1 |
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ "La riforma di Augusto". En Lamoneta.it.
- ↑ Zehnacker, Hubert. "Aperçus de numismatique romaine (III)". En Vita Latina. N° 129. 1993. Páxina 3.
- ↑ Depeyrot (2006). Páxina 33.
- ↑ "Sistema monetario romano: reforma de Augusto Arquivado 24 de outubro de 2016 en Wayback Machine.". En Edouardlouvet: Monedas Romanas.
- ↑ 5,0 5,1 Belloni, G. G. (2004). Páxina 115.
- ↑ Suetonio. De vita Caesarum (Augusto, 41)
- ↑ Wasson, D. L. "Reforms of Augustus". En Ancient History Encyclopedia.
- ↑ Cartwright, M. "Roman Coinage: Coins of the Emperor". En Ancient History Encyclopedia.
- ↑ "Augustus and Currency Arquivado 13 de febreiro de 2019 en Wayback Machine.". En Barbarism and Civilization.
- ↑ Domínguez Arranz, A. (2014). "Augusto y el dinero del Imperio". En Fatás Cabeza, G. (ed.). César Augusto (63 a. C. - 14 d. C.) dos mil años de presencia. Heraldo de Aragón, Zaragoza. ISBN 978-84-7610-147-6
- ↑ Belloni, G. G. (2004). Páxina 116.
- ↑ Estrabón. Xeografía. IV, 3.2.
- ↑ Savio, A. (2001). Páxina 152.
- ↑ K. Pink. (1952). The triumviri monetales and the structure of the coinage of the Roman Republic". Numismatic Studies. Vol VII. American Numismatic Society. Nova York.
- ↑ 15,0 15,1 15,2 Savio, A. (2001). Páxina 153, 155, 157.
- ↑ Crawford, Michael (1985). Páxinas 257-258, 260.
- ↑ Alfaro Asins, C. et al. (2009). "Áureo", "denario", "sestercio", "ás", "cuadrante", "dupondio" e "semis".
- ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 Belloni, G. G. (2004). Páxina 255, 256.
- ↑ Savio, A. (2001). Páxina 157.
- ↑ "La reforma del sistema monetario durante el principado de Augusto. Primera parte". En Monedas Antiguas.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Outros artigos[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
Fontes primarias[editar | editar a fonte]
Fontes historiográficas modernas[editar | editar a fonte]
- Alfaro Asins, C. et al. (2009). Diccionario de numismática. Ministerio de Cultura. Madrid. ISBN 978-84-8181-405-7
- Belloni, G. G. (2004). La moneta romana. Ed.Carocci. Roma. ISBN 88-430-2105-2
- Crawford, Michael (1985). Coinage and Money Under the Roman Republic: Italy and the Mediterranean Economy. University of California Press. Páxinas 257-258, 260. ISBN 9780520055063
- Depeyrot, Georges (2006). La monnaie romaine : 211 av. J.-C. - 476 apr. J.-C. Éditions Errance. 2006. ISBN 2877723305
- Savio, A. (2001). Monete romane. Roma. ISBN 88-7801-291-2
- Scarre, Ch. (1995a). Chronicle of the Roman Emperors. Londres. ISBN 0-500-05077-5
- Scarre, Ch. (1995b). The Penguin Historical Atlas of Ancient Rome. Cambridge. ISBN 0-14-051329-9
