Pergamiño Vindel

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
O pergamiño Vindel (Pierpont Morgan Library, Nova York, Vindel MS M979).

O pergamiño Vindel ou pergameo Vindel é un texto copiado a finais do século XIII ou comezos do XIV e posúe características similares ao Cancioneiro da Ajuda. Contén as sete cantigas de amigo de Martín Codax, coa notación musical incluída de seis.

Historia[editar | editar a fonte]

A descuberta deste pergamiño debeuse ao azar. Ocorreu cando o comerciante de libros antigos Pedro Vindel o encontrou na súa biblioteca en 1914 servindo de forro a un exemplar do De officiis de Cicerón, do século XIV con encadernación do século XVIII.

O pergamiño desapareceu pouco tempo despois de se descubrir, créndose perdido durante moitos anos. Porén, o pergamiño fora adquirido a Pedro Vindel polo diplomático e musicólogo Rafael Mitjana, quen o depositou na súa biblioteca de Uppsala, cidade sueca onde residía xacando. Tras a súa morte, en 1921, a biblioteca pasou á súa viúva e posteriormente foi vendida polos seus herdeiros. Despois de varias vicisitudes, o pergamiño foi adquirido polo bibliófilo Otto Haas e posto á venda en Londres polo seu colega Albi Rosenthal. Finalmente foi comprado pola Pierpoint Morgan Library de Nova York, onde se conserva desde 1977.

A primeira noticia do descubrimento foi dada a coñecer por Pedro Vindel, en febreiro de 1914, na revista Arte Español. Ao ano seguinte, en 1915, o libreiro publicou a primeira edición facsímile do manuscrito.

Entre os meses de outubro do ano 2017 e marzo do ano 2018, o pergamiño Vindel expúxose no Museo do Mar de Galicia, situado na cidade de Vigo.[1]

Descrición[editar | editar a fonte]

O tamaño do pergamiño é de 34 x 45 cm. Está escrito por unha soa cara a catro columnas, con 26, 24, 23 e 17 liñas respectivamente. A primeira columna contén 5 pentagramas, 6 a segunda, 6 a terceira e 4 a cuarta. O texto foi escrito en tinta negra e os pentagramas en tinta vermella. As iniciais están ornamentadas en azul e vermello. O nome do xograr Martín Codax aparece na parte superior do pergamiño, en vermello. Na copia do pergamiño interviñeron varias mans.

Contén sete cantigas de amigo, seis delas con notación musical:

  • Ondas do mar de Vigo
  • Mandad'ei comigo ca ven meu amigo
  • Mia yrmana fremosa treides comigo
  • Ay Deus se sab'ora meu amado
  • Quantas sabedes amar amigo
  • En o sagrad' e Vigo (só o texto, sen a notación musical)
  • Ay ondas que eu vin veer

Os seus textos xa eran coñecidos por formar parte dos cancioneiros sen música da lírica galaico-portuguesa. Porén, a súa música constitúe, xunto coas sete cantigas de amor de don Dinís, achadas no Pergamiño Sharrer, as únicas mostras que se encontraron até hoxe da canción profana galaico-portuguesa. A música das cantigas está escrita en notación cadrada, con ligaduras moi similares ás das Cantigas de Santa María.

A descuberta do pergamiño veu confirmar a hipótese da existencia de follas voantes, co texto e a música das poesías trobadorescas que eran entregadas polos trobadores aos xograres para a súa interpretación.

Discografía[editar | editar a fonte]

Notas[editar | editar a fonte]

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Vindel, Pedro (1914), Las siete canciones de la enamorada, poema musical por Martín Códax, juglar del siglo XII, Revista Arte Español 3 (Nº 1, febreiro 1914).
  • Vindel, Pedro (1915), Martín Códax. Las siete canciones de amor: poema musical del siglo XII. Publícase en facsímil, ahora por primera vez, con algunas notas, Sucesores de M. Minuesa.[1]
  • Fernández de la Cuesta, Ismael (1980), Manuscritos y fuentes musicales en España. Edad Media, Madrid: Alpuerto. ISBN 84-381-0029-5.
  • Fernández de la Cuesta, Ismael (1982), Les cantigas de amigo de Martín Codax, Cahiers de Civilisation Médiévale. (en francés)
  • Fernández de la Cuesta, Ismael (1983), Historia de la música española. Vol 1. Desde los orígenes hasta el ars nova, Madrid: Alianza Editorial. ISBN 84-206-8501-1.
  • Ferreira, Manuel Pedro (1986), O som de Martin Codax. Sobre a dimensão da lirica galego-portuguesa (séculos XII-XIV).
  • Pena, Xosé Ramón (2002), Historia da literatura medieval galego-portuguesa, Santiago de Compostela, Sotelo Blanco Edicións. ISBN 84-7824-399-2
  • As cantigas de Martín Codax en 55 idiomas. Universidade de Vigo.[2]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]