Morales del Vino
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde abril de 2021.) |
| ||||
| Localización | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Estado | España | |||
| Comunidade autónoma | Castela e León | |||
| Provincia | provincia de Zamora  | |||
| Capital | Morales del Vino | |||
| Contén a división administrativa | ||||
| Poboación | ||||
| Poboación | 3.079 (2023) (130,03 hab./km²) | |||
| Xeografía | ||||
| Parte de | ||||
| Superficie | 23,68 km² | |||
| Altitude | 697 m | |||
| Comparte fronteira con | ||||
| Organización política | ||||
| • Alcalde | José María Barrios Tejero | |||
| Identificador descritivo | ||||
| Código postal | 49190 | |||
| Fuso horario | ||||
| Código INE | 49127 | |||
| Páxina web | moralesdelvino.es | |||
Morales del Vino é un concello da provincia de Zamora, na comunidade de Castela e León. A súa poboación, a inicios de 2007, superaba os 2.400 habitantes, pero a inicios dos 90 era de tan só 1200. Este aumento, consecuencia da creación de zonas residenciais próximas á cidade de Zamora, implicou un gran desenvolvemento urbanístico. Debido a isto trátase actualmente da cuarta localidade da provincia de Zamora cun maior número de habitantes. Tamén son destacables algúns dos índices socioeconómicos, que sitúan a Morales del Vino como a localidade de maior poder adquisitivo na provincia e a media de poboación máis nova.
Preto da vila está a aldea de Pontejos del Vino, con restos romanos na súa fonte.
Paisaxe, xeografía e clima[editar | editar a fonte]
Morales del Vino atópase a uns 7 km ao sur da cidade de Zamora, na comarca natural da Terra del Vino. Trátase dunha zona de poucos arboredos, con pequenas ladeiras correspondentes ás terrazas fluviais do val do Douro. Debido á proximidade ao río, existen zonas de regadío con millo, remolacha e alfalfa, que manteñen o verdor no verán, pero a maior parte é terra de secaño, dedicada a cereais, leguminosas e o mirasol, que marelece durante o verán, entre os seus poucos arboredos destacan os Sotos de Pontejos como as maiores extensións de álamos e chopos. De forma esporádica aparecen nogueiras, amendoeiras, castañeiros, e abundan as silvas e xestas en lindeiros e barrancos.
A fauna salvaxe que se pode atopar está composta de raposos, donicelas, coellos e lebres, roedores e pode atoparse raramente algún xabaril. Ademais, hai ras e sapos nas zonas húmidas, así como cobras de auga. Outro elemento da paisaxe, sen ser fauna salvaxe, son os rabaños de ovellas castelás que pastan nos campos.
Xeoloxicamente, aséntase en zonas sedimentarias da Era Terciaria, xeralmente conglomerados, margas e areniscas, con escasos afloramentos rochosos.
O clima de Morales del Vino é tipicamente mediterráneo continentalizado, con escasas choivas (400 l/m² anuais), concentradas no outono e primavera, e temperaturas extremas, podéndose superar os 40 °C no verán e por baixo de -10 °C no inverno. Os días de néboa situada no val do Douro son frecuentes no inverno, mantendo días moi fríos. No verán non é raro que se escape algunha tormenta con aparello eléctrico e trombas de auga, pero o normal é que as precipitacións sexan de frontes e de borrascas atlánticas. Tamén neva, normalmente unha ou dúas veces ao ano, asociados con entradas de aire do Polo N.
Evolución demográfica:
 | Este artigo (ou sección) está desactualizado(a). A información fornecida mudou ou é insuficiente. |
| 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1703 | 1832 | 1888 | 2032 | 2129 | 2204 | 2345 |
Monumentos[editar | editar a fonte]
Entre o seu patrimonio destaca a igrexa parroquial, dedicada á Asunción. Foi acabada en 1522, co que aparecen elementos arquitectónicos do gótico tardío, como a estrutura de nervios que coroa o altar maior ou o Pórtico Sur. De séculos posteriores é a Capela do Bispo de Luelmo. Outro punto importante a destacar na igrexa é o seu portada norte, raro exemplo de Plateresco na provincia de Zamora, e de importante valor artístico. No interior, o retablo principal é de arte renacentista ou manierista. O barroco atopa un bo exemplo de formas e relevos na Capela do Bispo, e no espectacular órgano, recentemente restaurado e que merece a pena escoitar nalgún concerto esporádico que lle dá certo uso.
Tamén se poden atopar numerosas casas con escudos e brasóns, entre os que destaca o Palacio do Bispo, en El Cortinal, así como arquitectura popular en barro, adobe e en pedra de "mollar", a típica arenisca amarelada ou laranxa que conforma as casas da Terra do Viño e a veciña Salamanca.
Destaca a presenza de adegas de gran profundidade, frescas e bonitas, para a elaboración do viño que dá o apelido ao pobo.
O pobo conta coa coñecida ermida de El Cristo de Morales, á beira da Ruta da Prata, onde cada 9 de maio se celebra unha romaría de gran tradición e devoción en Zamora e na Terra do Viño. A ermida acolle un Cristo medieval rodeado dun retablo barroco nunha edificación con elementos barrocos, como o teito da bóveda. Está aberta ao público, e a pradaría, con árbores e bancos, serve de repouso para viaxantes e de merendeiro.
Festas e eventos[editar | editar a fonte]
A festividade principal de Morales del Vino é o 9 de maio, e celébrase a romaría do Cristo de Morales na citada ermida. Consiste na procesión até a ermida da Virxe desde a Igrexa da Ascensión de Morales, e alí, cun ambiente de casetas (entre elas cabe destacar a tradicional caseta dos quintos), postos de rosquillas e abelás e algún carrusel, celébrase durante o día a romaría. Pola noite, as verbenas animan as festas. Tamén os touros, na vila, son outro punto forte da festa.
Outras festas que celebra Morales son Los Quintos, que comeza coa Festividade dos Maios e a caseta dos quintos, continuando xa en Nadal co aguinaldo a véspera do Día de Reis, e tocando e bailando polas rúas o día de Reis tras a misa, con baile á noitiña.
- No verán (a finais de agosto) celébrase a Semana Cultural, que inclúe unha ruta en bicicleta, chocolatada, bailes e unha exhibición de Judo entre outras actividades, así como animación das penas.
- Tamén se poden atopar celebracións menos famosas, pero que seguen tradicións antigas, como Santa Águeda, o 5 de febreiro, San Isidro, o 15 de maio, o Corpus en xuño ou as procesións de Semana Santa na vila, ou o Día da Fonfala, en Pentecoste, que se segue festexando cunha merenda e xogos na pradaría do Cristo, aínda que antigamente realizábase en "a Fonfala", unha paraxe cunha pradaría natural e un manancial próximo a "a Corneja".
Industria e hostalaría[editar | editar a fonte]
O pobo conta na actualidade con numerosas empresas de diversos sectores, destacando o sector agroalimentario, con algúns dos mellores queixos da D.O. Queixo Zamorano, embutidos e xamóns, doces e pan, pero tamén é rechamante o tecido industrial creado. Hai un pequeno polígono industrial á beira da N-630 onde se asentan algunhas empresas. Na vila tamén hai talleres, carpintaría, marmoraría, fábrica de mobles, ITV, varios supermercados e tendas de alimentación, farmacia, bazar, bancos e caixas,tenda de motos...
En hostalaría, pódese atopar unha ampla variedade de puntos onde comer ou cear, desde comida rápida até alta cociña pasando polos pratos máis tradicionais da zona, como un bo bacallau, cocido ou as boas carnes de cordeiro ou tenreira da provincia. Tamén se poden tomar tapas e cafés, así como unhas copas pola noite.
Centros públicos[editar | editar a fonte]
A Casa Consistorial de Morales del Vino sitúase nunha casa grande antiga da praza da Ermida, na saída pola rúa Cortinal, onde se atopan actualmente as dependencias do Xuíz de Paz, Secretario, Consultorio Médico e as oficinas do concello.
Morales del Vino conta cun colexio público,independente do C.R.A. Moraleja del Vino, onde se pode cursar até 6º de primaria.
O Edificio de Usos Múltiples, titularidade do Concello, ademais conta cunha sala de computadores con conexión a Internet ADSL gratuíta e unha Biblioteca Pública que permanece aberta as tardes dos días laborables. Tamén na Praza atópase a oficina de Correos e outras dependencias do concello.
Igualmente hai unha residencia da terceira idade, unha residencia para discapacitados psíquicos (ASPROSUB) e un centro de día para estes, un consultorio médico de SACYL con dous doutores, unha gardaría, un club de xubilados e o concello desenvolve diversos talleres de inserción de emprego no Edificio de Usos Múltiples da Praza Maior. Está prevista a edificación dun Centro de Saúde.
Comunicacións e infraestruturas[editar | editar a fonte]
Foron cruciais para o seu desenvolvemento e comodidades da poboación. Desde 1985 é vía morta, pero Morales del Vino conta cunha estación de tren compartida co pobo veciño de El Perdigón, no tramo de liña férrea da Ruta da Prata entre Salamanca e Zamora.
A Morales del Vino pódese chegar na estrada desde Zamora ou Salamanca pola N-630 (km 285), en tren a estación en funcionamento máis próxima é Zamora e se se prefire chegar en avión, o aeroporto internacional máis próximo é Valladolid (110 km) ou o nacional de Salamanca (75 km).
As comunicacións por estrada con Valladolid (103 km) e Madrid (257 km) son posibles pola Autovía do Douro A-11, desde Zamora, e cara a Portugal pódese ir desde Zamora pola N-122 cara a Braganza (120 km) e pola estrada autonómica de Zamora-Fermoselle e Ricobayo-Miranda do Douro.
A autovía Ruta da Prata A-66 bordea a vila polo leste, cunha rotonda á altura da Cruz de Piedra e un enlace ao sur, preto de Cazurra.
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Morales del Vino  |
