Ludismo

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
O líder dos ludditas, gravado de 1813.

O ludismo (luddism en inglés) foi un movemento obreiro que adquiriu auxe en Inglaterra a partir do odio incondicional cara ás máquinas. Os seus seguidores chamábanse ludistas ou luditas (luddites en inglés), nome que tomaron do semilexendario líder do movemento, Ned Ludd, que foi o primeiro en romper un tear como protesta. O ludismo representaba as protestas dos obreiros contra as industrias polos despedimentos e os baixos salarios ocasionados pola introdución das maquinas, estas revoltas eran desorganizadas e os obreiros atentaban contra as maquinas destruíndoas.

Historia[editar | editar a fonte]

O ludismo tivo unha vida relativamente curta. Pronto moitos dos dirixentes obreiros comprenderon que non eran as máquinas senón os empresarios os seus inimigos. Gran Bretaña coñeceu catro grandes ondas ludistas entre 1811 e 1816 e posteriormente o movemento estendeuse por toda Europa (en España é coñecida a "Revolución do petróleo" en Alcoi, en 1873).

O movemento opúñase a toda clase de tecnoloxía, que segundo a súa vertente ideolóxica, fai que o home perda a súa capacidade laboral e polo tanto creativa, para servirse de xeito escravista das formas de tecnoloxía, que fan máis produtivo o traballo en termos de rapidez e non do capital humano. O maquinismo supuxo moi pronto a deterioración das condicións laborais dos obreiros e, ao principio, deixou a moitos sen traballo. Por iso, nas primeiras décadas do século producíronse moitos levantamentos de obreiros e campesiños que protestaban contra a introdución das máquinas e a xeneralización do sistema fabril.

O ludismo xurdiu como unha primeira resposta violenta ás crecentes taxas de desemprego que supuxeron a implantación de máquinas capaces de facer o traballo de varios homes, coa consecuente perda do emprego por parte dos mesmos, implicando que os obreiros empezasen a ver ás máquinas como causantes dos seus problemas. Xa empezaba a manifestarse un sentimento de unidade entre as clases proletarias, mellor coñecido como conciencia de clase, que lles leva a unha mellor organización como grupo, levando a cabo protestas pacíficas para a mellora das súas condicións de vida e traballo.

A disolución violenta, por parte do exército, dunha manifestación de traballadores en Nottingham que pedían traballo e un salario máis xusto, tivo como resposta o incendio nocturno de sesenta máquinas de tecer medias. Estas accións destrutivas, que se estenderon polas zonas de intensa industrialización de Lancashire e Yorkshire en 1812, tomaron o nome dun imaxinario Capitán Ludd (probablemente en recordo de Ned Ludd), que asinaba as cartas intimidatorias dirixidas aos propietarios das máquinas. Nelas esixíase a pronta retirada das máquinas para unha data en concreto, ou en caso contrario, enviaría homes a destruílas, quen en caso de atopar resistencia, terían ata a súa autorización para asasinar os donos e destruír as propiedades.

A resposta gobernamental a devandito movemento chegou a supor a execución de dezaoito ludistas en 1813.

A partir de 1817 o movemento empezou a decaer, pero continuouse no campo inglés na década de 1830 e estendeuse a outras rexións do continente europeo, onde a Revolución industrial estaba adquirindo relevancia. En Cataluña chegouse a queimar a máquina máis avanzada do momento. A pesar de todo, sen unha base ideolóxica definida, o seu alcance era claramente limitado debido a que se dirixía ás máquinas en lugar de atacar as verdadeiras causas da súa situación, polo cal empezou a desaparecer a medida que a protesta foise desprazando de ir contra as máquinas para dirixirse contra os seus propietarios, forxándose deste xeito os primeiros sindicatos obreiros.

A finais do século XX, en plena era dixital, xurdiu un movemento coñecido como neoludismo, que se opón á intelixencia artificial e todo avance científico que se apoie na informática. Recoñece que non só os empresarios son os explotadores senón que é a forma en que funciona a tecnoloxía a que aliena tanto ao explotador e ao explotado converténdose, a criterio deles, ambos en partes funcionais da maquinaria tecnolóxica.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

  • «El ludismo», por Jorge Juan Lozano Cámara, profesor do IES Juan da Cierva de Vélez-Málaga (en castelán)
  • Ned Ludd, a pantasma, por Christian Ferrer.
  • Gordon Graham (2001) Internet una ingagación filosófica, Valencia, Edicións da Universidade de Valencia e Edicións Cátedra (capítulo I: "Neoludditas frente a tecnófilos") (en castelán)