Paulo IV, papa

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Paulo IV (homónimos).

Paulo IV, papa

Nome orixinal	(la) Paulus PP. IV
Biografía
Nacemento	(it) Gian Pietro Carafa 28 de xuño de 1476 Capriglia Irpina (Reino de Nápoles)
Morte	18 de agosto de 1559 (83 anos) Roma
Causa da morte	Disentería
Lugar de sepultura	Santa Maria sopra Minerva (pt)
223º Papa
23 de maio de 1555 (Gregoriano) – 18 de agosto de 1559 (Gregoriano) ← Marcelo II – Pío IV →
Decano do colégio dos cardeais (pt)
1553 (Gregoriano) – 1555 (Gregoriano) ← Giovanni Domenico de Cupis (pt) – Jean du Bellay →
Governador perpétuo da cidade de Velletri (pt)
1553 – 23 de maio de 1555
Cardinal-Bishop of Frascati (en)
28 de febreiro de 1550 – 29 de novembro de 1551 ← Philippe de La Chambre (pt) – Jean du Bellay → Diocese: Diocese de Frascati (pt)
Roman Catholic Archbishop of Naples (en)
22 de febreiro de 1549 – ← Ranuccio Farnese (pt) – Alfonso Carafa (pt)  → Diocese: Arquidiocese de Nápoles (pt)
Cardinal-Bishop of Albano (en) diocese de Albano
1544 (Gregoriano) – 1546 (Gregoriano) ← Giovanni Salviati (pt) – Ennio Filonardi (pt)  →
Camarlengo do Colexio Cardenalicio
1541 (Gregoriano) – 1542 (Gregoriano) ← Gasparo Contarini (pt) – Rodolfo Pio (pt)  →
Arcebispo católico
20 de xuño de 1537 – ← Bernardino Carafa (en) – Bernardino Maffei (pt)  → Diocese: Arquidiocese de Chieti-Vasto (pt)
Arcebispo católico
20 de decembro de 1518 – 8 de agosto de 1524 ← Domingo Idiocáiz (en) – Girolamo Aleandro (pt)  → Diocese: Roman Catholic Archdiocese of Brindisi-Ostuni (en)
Bispo diocesano
30 de xullo de 1505 – ← Bernardino Carafa (en) – Felice Trofino (en)  → Diocese: Arquidiocese de Chieti-Vasto (pt)
Datos persoais
País de nacionalidade	Santa Sé
Relixión	Igrexa católica
Educación	Universidade de Nápoles Frederico II
Actividade
Lugar de traballo	Roma Estados Pontificios
Ocupación	bispo católico (1506 (Gregoriano)–), diplomático , sacerdote católico
Orde relixiosa	Teatinos (pt)
Consagración	Oliviero Carafa (pt)
Participou en
15 de maio de 1555	Conclave de maio de 1555 (pt)
5 de abril de 1555	Conclave de abril de 1555 (pt)
29 de novembro de 1549	Conclave de 1549–1550 (pt)
Familia
Familia	House of Carafa (en)
Cónxuxe	sen valor
Pais	Giovanni Antonio Carafa, Conte di Montorio (en)   e Vittoria Camponeschi (en)

Escudo de Paulo IV

Gian Pietro Carafa, nado en Carpiglia Irpina o 28 de xuño de 1476 e finado en Roma o 18 de agosto de 1559, foi Papa da Igrexa católica entre 1555 e 1559 co nome de Paulo IV.

Traxectoria

Era membro dunha ilustre e influente familia napolitana, o que lle permitiu iniciar desde moi novo a súa carreira eclesiástica, na que sucedeu ó seu tío Oliverio Carafa como bispo de Chieti en 1504, para posteriormente ser designado arcebispo de Brindisi en 1518, destacando nestes cargos a súa actuación como embaixador do papa León X ante as cortes de España e Inglaterra.

En 1524, o entón papa Clemente VII autorizouno a renunciar ós seus privilexios e beneficios eclesiásticos para ingresar no "Oratorio do Amor Divino" de Roma, onde coñeceu a Gaetano de Thiene (San Caetano), co que fundou a orde de Clérigos Regulares, popularmente coñecida polos Teatinos.

En 1527, tralo Saqueo de Roma, a orde dos Teatinos foi trasladada a Venecia, pero Caraffa foi retido en Roma por Clemente VII, que lle encomendou a tarefa de participar nunha comisión de nove membros creada para a reforma da corte papal e que publicou o Consilium de emendanda Ecclesia (Ditame sobre a reforma da Igrexa).

En 1536 foi nomeado cardeal de título de San Pancracio polo papa Paulo III. Tamén foi nomeado arcebispo de Nápoles, e se lle encomendou a reorganización da Inquisición italiana, para o que creou a Congregación do Santo Oficio. En 1542 foi nomeado Inquisidor xeral, cargo que ocupou ata a súa elección como papa.

Á morte de Marcelo II foi elixido para sucedelo, contra todo prognóstico, o xa octoxenario Gian Pietro Caraffa, que debido á súa idade estaba disposto a renunciar á tiara papal. Porén, a oposición á súa elección manifestada polo emperador e rei de España Carlos I fixo que, cedendo ó odio exacerbado que sentía cara España, que daquela gobernaba o Reino de Nápoles onde nacera, aceptou a elección.

Ó acceder ó solio pontificio, o xa dilatado concilio de Trento se encontraba paralizado, pero o recentemente elixido papa non fixo nada por reactivalo. No seu caso non por falta de tempo, como lle ocorrera ó seu antecesor Marcelo II que só gobernou a igrexa durante 22 días, senón porque o seu talante teocrático lle facía considerarse por riba dos emperadores, reis, prelados e demais dignidades deste mundo. El era o papa e ninguén ou nada estaba sobre el, e como tal se bastaba e sobraba para regulamentar a función da igrexa e a vida dos crentes. Non necesitaba Concilio algún, senón que el mesmo ditaba a verdade e o dogma, axudándose do Santo Oficio para evitar calquera tentación desviacionista.

A Inquisición

Paulo IV utilizou eficazmente esta institución para reprimir as infiltracións de luteranos e reformistas nos reinos de Italia.

No seu celo, chegou a investigar incluso a membros sinalados do Colexio Cardinalicio, como ó cardeal Giovanni Morone, que oficiou durante o pontificado seguinte (Pío IV) a clausura do Concilio de Trento. Outro ilustre purpurado, o cardeal inglés Reginald Pole, tamén foi branco do terrible dardo pontificio: firme candidato xunto co propio Caraffa ó solio papal que agora ocupaba este, interviñera eficazmente no retorno de Inglaterra á comuñón católica-romana baixo o reinado de María Tudor, pero non secundaba as inflexibles demandas do papa de restitución dos bens da igrexa anteriormente confiscados; foi chamado a Roma para comparecer ante a Inquisición, o que non consentiu a raíña María Tudor, que interceptou o requirimento e impediu que Pole se presentase perante o tribunal relixioso.

Os xudeus sufriron tamén o severísimo talente de goberno de Paulo IV, que os fixo obxecto da súa bula Cum nimis absurdum publicada o 18 de xullo de 1555, e que supuxo a creación do gueto en Roma, o despoxo das súas propiedades e a súa redución á condición de escravos, obrigándoos a levar un sinal distintivo, sombreiros amarelos para os homes e velos ou mantóns para as mulleres, trato que, segundo el, merecían pola súa intervención na morte de Xesucristo.

Ademais foi o promotor da publicación, en 1559, do primeiro Index Librorum Prohibitorum (Índice de Libros Prohibidos).

Relación con España

A acerba antipatía de Gian Pietro Caraffa contra España explícase pola oposición connatural á presenza dos españois no seu Nápoles natal, sentimentos que se reafirmaron durante a súa estancia na corte española como nuncio do papa León X.

A súa animadversión cara todo o español, representado polo seu rei Carlos I, e despois por Filipe II, levouno a oporse tenazmente á política exterior de ámbolos dous monarcas, nun intento apaixonado de expulsar ós españois de Italia e acabar coa hexemonía europea da Casa de Habsburgo.

Emulando a Xulio II no seu grito de «fóra os bárbaros», e utilizando os seus mesmos procedementos, Paulo IV, que non contaba con capacidade bélica para enfrontar ós exércitos españois, instou a Francia, coa que España acababa de firmar o tratado de paz de Vaucelles (1556), para que atacase as posesións españolas en Italia, aproveitando que Carlos I abdicara no seu fillo.

Así pois, roto o tratado por instigación papal, Henrique II dirixiu contra as posesións hispanas no sur de Italia un exército ó que se sumaron tropas pontificias ó mando do duque de Guisa. Pero alí lles esperaba prevido o vicerrei de Nápoles, Fernando Álvarez de Toledo, duque de Alba, que á fronte dun nutrido e ben adestrado exército español non esperou a que o inimigo chegase, senón que tomou a iniciativa e marchou cara Roma. Bateu ós franceses en tódolos seus encontros ocupando diversas prazas pertencentes ós Estados pontificios, entra elas a mesma Anagni, deixando constancia de que a captura era circunstancial e que as retería só ata que o Papa Caraffa fose deposto e substituído.

En abril de 1557 obtivo un resoado triunfo en Civitella del Tronto, onde o exército franco-papal quedou seriamente desgastado. A súa minguada forza esborrallouse finalmente cando o 10 de agosto dese ano as tropas de Filipe II infrinxiron ás francesas a rotunda desfeita de San Quintín e o duque de Guisa foi chamado precipitadamente á defensa do seu propio país.

O duque de Alba entrou en Roma sen oposición; alí encontrou ó Papa esnaquizado e rendido que suplicaba a paz. Concedéuselle. Paulo IV comprometeuse a non fomentar nin facer a guerra ó monarca español e a non realizar novas fortificacións nas prazas de soberanía eclesiástica.

Asimilada a dura lección, Paulo IV apartouse dos asuntos políticos e desistiu de continuar anteriores accións bélicas, movido ademais polo feito de que, o 3 de abril de 1559, se firmaba a paz de Cateau-Cambrésis entre Filipe II e Henrique II, co que se daban por concluídas as guerras italianas entre os respectivos países. Con todo, tanto o retirado emperador Carlos, como o seu fillo Filipe, foron obxecto de senllos anatemas papais ó seren excomungados por Paulo IV.

Morte

Uns meses despois, o 18 de agosto, morreu o papa. Os propios cidadáns de Roma que celebraran o seu nomeamento erixindo na súa honra unha estatua nun lugar descolado da cidade, tralo seu borrascoso mandato a derribaron e mutilaron, e, non conformes con este acto de simbólico repudio, incendiaron o pazo da Inquisición, saquearon o convento dos dominicos e puxeron en liberdade ós reos inquisitoriais. O papa Caraffa non foi unha figura popular.

As profecías de San Malaquías refírense a este papa como De fide Petri (Da fe de Pedro), cita que fai referencia ó seu nome e ó seu apelido, Carafa, que significa fe.

Foi tío da nai do compositor Carlo Gesualdo.