Estación Internacional de Canfranc

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Coordenadas: 42°45′05″N 0°30′51″O / 42.751388888889, -0.51416666666667

Canfranc
SituaciónCanfranc (Huesca)
Liñas
Media distanciaRexional

A Estación Internacional de Canfranc é unha estación de ferrocarril situada no municipio español de Canfranc, na provincia de Huesca, moi preto da fronteira con Francia. Foi inaugurada o 18 de xullo de 1928. Declarada Ben de Interese Cultural, está catalogada como monumento dende o 6 de marzo de 2002.

Dispón unicamente de servizos de Media Distancia operados por Renfe que a unen con Huesca e Zaragoza. Ofrecía tamén conexións internacionais con Francia pero estas quedaron suspendidas o 27 de marzo de 1970 cando un tren de mercadorías descarrilou do lado francés provocando a derruba da ponte de L'Estanguet e a conseguinte interrupción do servizo entre ambos os dous países. O transporte de viaxeiros faise dende esa data por estrada cun autobús que pon a SNCF.

Situación ferroviaria[editar | editar a fonte]

A estación, que se atopa a 1194 metros de altitude, forma parte do trazado das seguintes liñas férreas:

Historia[editar | editar a fonte]

Praia de vías francesa en 1994.

A estación internacional de Canfranc atopa a súa orixe na vontade de unir Francia e España atravesando os Pireneos por Somport. Para iso ambos os países asinaron diversos convenios, o primeiro en 1904, e protocolos posteriores que marcaron as liñas de actuación. En 1915, concluíronse as obras do túnel ferroviario. En 1923, iniciáronse as obras da estación seguindo o proxecto do enxeñeiro Ramírez de Dampierre.[2] Devandito proxecto sufriu algunhas modificacións por parte dos enxeñeiros do Ministerio de Fomento que decidiron substituír a cachotaría das fachadas por formigón.3 Tras cinco anos de obras, o 18 de xullo de 1928 o novo edificio foi oficialmente inaugurado en presenza do rei de España Afonso XIII e do presidente da República Francesa Gaston Doumergue.[3]

En setembro de 1931, sufriu danos importantes debido a un incendio que se iniciou no vestíbulo e que logo se propagou á biblioteca destruíndo na súa totalidade o restaurante da estación e afectando ao teitume de madeira.[4] Aínda que inicialmente sinalouse que un curtocircuíto fora o culpable do incendio posteriormente descartouse dita causa e falouse dun incendio casual.[4]

Durante a Guerra Civil Española pasou a ser controlada polo Exército franquista, sendo tapiado o túnel que a unía con Francia para evitar calquera tipo de penetración desde o país veciño. Entre 1940 e 1944, a segunda guerra mundial supuxo o seu peche ao tráfico de viaxeiros e a chegada do exército nazi á parte francesa da estación.[5] Isto xerou algún rozamento cos militares españois que seguían controlando a parte española do recinto.[5] Por Canfranc transitaron os trens que transportaban o volframio que Alemaña empregaba para reforzar o aceiro dos seus tanques.[5] A cambio, toneladas de ouro que viñan de Suíza entraban en España.[5]

O 27 de marzo de 1970 pechouse o tráfico internacional tras o derrube da ponte de L'Estanguet froito do descarrilamento dun tren de mercadorías francés. Isto xerou unha drástica redución do tráfico ferroviario e marcou o inicio da súa decadencia.

Proxecto de rehabilitación[editar | editar a fonte]

Obras de rehabilitación das cubertas.

No ano 2005 a Comisión Provincial de Patrimonio Cultural aprobou un proxecto de rehabilitación da estación de Canfranc que en 2007 derivou nun convenio entre o Ministerio de Fomento e a Deputación Xeral de Aragón froito do cal destináronse preto de 2 millóns de euros á rehabilitación do recinto.[2]

Este proxecto enmarcábase dentro dun de maior amplitude que non só buscaba restaurar a estación para convertela en hotel de luxo senón tamén a construción dunha nova estación, a urbanización do terreo de uso ferroviario liberado e a edificación dun museo ferroviario.[6]

Durante as fases I e II entre 2006 e 2009 realizáronse inicialmente labores de limpeza, saneamento e rebo para logo traballar sobre a propia estrutura do edificio restaurando a cuberta, a fachada, as molduras decorativas e o vestíbulo.[2] Procedeuse tamén a reforzar a estrutura de formigón.

Planificada tamén para 2009 a fase III con todo non levou a cabo debido a problemas de financiamento.[6] Estes mesmos problemas levaron a abandonar o proxecto de converter a estación nun hotel de luxo.[7]

Compra da estación[editar | editar a fonte]

Plataforma da estación.

O 30 de marzo de 2012 a presidenta de Aragón Luisa Fernanda Rudi anunciou que a Deputación Xeral de Aragón chegara a un acordo co Ministerio de Fomento (propietaria da estación a través de Adif) para comprar a mesma por un prezo simbólico. Este acordo obrigou a modificar o convenio asinado anos atrás.[8]

O 25 de abril de 2012, despois da reunión do Consorcio Urbanístico Canfranc 2000, o conselleiro de Obras Públicas, Urbanismo e Transportes do Goberno de Aragón, Rafael Fernández de Alarcón, anunciou que unha parte da estación de Canfranc poderíase visitar en 2014 e que emprendedores privados traballarían no edificio desde 2015 para dotar á infraestrutura de usos hostaleiros, educativos, comerciais e culturais. Finalmente, o 15 de xaneiro de 2013 o Ministerio de Fomento vendeu a estación por 310.000 euros ao Goberno de Aragón.[9]

Actualmente habilitouse o vestíbulo central da estación[10] e realízanse diferentes visitas guiadas temáticas.[11] En 2014 visitaron a estación 22.300 persoas[12] e está previsto que en 2015 continúen as obras de restauración interior do vestíbulo.[13]

Así mesmo, procedeuse á restauración dalgúns vagóns de época ata agora abandonados en Canfranc.[14]

Reapertura da liña[editar | editar a fonte]

Boca española do túnel ferroviario de Somport.

Nas últimas décadas houbo desexos de reapertura da liña internacional e do túnel ferroviario do Somport para conectar ambos os lados dos Pireneos.[15][16]

En 1993, varios sindicatos e asociacións de diversa índole (en defensa do ferrocarril e ecoloxistas) fundaron a Coordinadora para a reapertura do ferrocarril Canfranc-Oloron (Crefco). Esta entidade ten como obxectivo a reapertura da liña internacional para mellorar as conexións con Francia e a preservación do medio ambiente, promovendo o ferrocarril fronte ao transporte por estrada.[17] Crefco ten unha asociación homónima francesa, que traballa en común e defende as mesmas posicións: Comité pour la réoverture da ligne Oloron-Canfranc (Creloc).[18]

O Concello de Canfranc organiza cada 18 de xullo unha recreación-conmemoración de época da inauguración da Estación Internacional de Canfranc de forma lúdica e reivindicativa.[19]

Os sectores que apostan pola reapertura da conexión internacional han visto nos últimos anos impulsada a súa postura co comezo das obras de reapertura da liña ferroviaria, financiadas pola Rexión de Aquitania, que une Oloron-Sainte-Marie con Bedous, a 37 km da estación de Canfranc.[20][21]

A estación[editar | editar a fonte]

Vestíbulo central.

Trátase dun edificio de planta alongada e estrutura simétrica, articulado en cinco corpos, co central e os laterais adiantados e máis elevados. Alcanza os 241 metros de lonxitude e posúe 75 portas en cada un dos seus lados dando lugar a un edificio de considerable tamaño.[22]

Exteriormente segue modelos da arquitectura palacial francesa do século XIX. Presenta un tratamento clasicista dos paramentos, cunha variada combinación de materiais: formigón, pedra, ferro e cristal, o que dá lugar a un interesante xogo cromático acentuado pola presenza de cubertas de lousa.

O interior é luminoso, equilibrado e elegante, cunha distribución funcional dos espazos a partir dun vestíbulo central cuberto cunha gran cúpula de fundición. Os diferentes espazos (billetería, aduanas, bar, hotel etc.) áchanse claramente diferenciados tanto pola súa estrutura como pola súa decoración.

O primeiro piso do edificio atópase aberto polas frontes oriental e occidental ás plataformas, cubertas por unha marquesiña sobre columnas e alicerces metálicos. Sobre esta levántase o segundo piso, aberto por vans de medio punto nos corpos adiantados e por vans adintelados nos retranqueados, os cales presentan ademais mansardas no tellado.

Servizos ferroviarios[editar | editar a fonte]

Media distancia[editar | editar a fonte]

Os trens de Media Distancia operados por Renfe son os únicos que se deteñen na estación. Enlazan Zaragoza con Canfranc a razón de dúas relacións diarias en ambos os dous sentidos.

Se ben non existen conexións ferroviarias con Francia, a SNCF dispón de autobuses TER que cobren o traxecto Canfranc-Oloron.

Liña MD Trens Orixe/Destino Destino/Orixe
56 Rexional Zaragoza-Delicias Terminal

Galería de imaxes[editar | editar a fonte]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ Canfranc (Est.) Euroferroviarios
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Estación Internacional de Canfranc Patrimonio cultural de Aragón
  3. ↑ "Huesca á Francia por Canfranc (Ferrocarril transpirenaico) (*)". Spanish Railway (en castelán). Consultado o 2022-04-09. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Incendio na estación internacional de Canfranc 'Hemeroteca de la Vanguardia
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Os nazis estiveron en Canfranc, Diario de Navarra
  6. ↑ 6,0 6,1 As obras da estación de Canfranc, abandonadas por falta de financiamento El Periódico de Aragón
  7. ↑ A DGA renuncia finalmente a converter a estación de Canfranc en hotel de luxo El Heraldo
  8. ↑ Rudi anuncia a compra da estación de Canfranc pero non aclara o seu futuro El Periódico de Aragón
  9. ↑ Video de RTVE: Fomento vende a estación por 310.000€
  10. ↑ "A Estación Internacional de Canfranc recupera o seu muro norte". Europapress.es. 18 de setembro de 2014. Consultado o 9 de agosto de 2015. 
  11. ↑ Visitas guiadas á estación de Canfranc
  12. ↑ "Case 12.000 persoas participan nas visitas guiadas á Estación de Canfranc ata o 31 de xullo". Aragón Digital. 9 de agosto de 2015. Consultado o 13 de agosto de 2015. 
  13. ↑ "Os lenzos do vestíbulo da estación de Canfranc serán restaurados por estudantes". Aragón Digital. 11 de abril de 2015. Consultado o 14 de agosto de 2015. 
  14. ↑ "Voluntarios internacionais ao rescate do patrimonio ferroviario de Aragón". Heraldo.es. 6 de agosto de 2015. Consultado o 13 de agosto de 2015. 
  15. ↑ El Periódico de Aragón, ed. (23 de novembro de 2004). "Manifesto en defensa do paso do Canfranc". Consultado o 13 de agosto de 2015. 
  16. ↑ "Soro reclama financiamento estatal para a reapertura do Canfranc". Heraldo.es. 20 de abril de 2015. Arquivado dende o orixinal o 23 de xullo de 2015. Consultado o 14 de agosto de 2015. 
  17. ↑ Crefco.org
  18. ↑ Creloc.com
  19. ↑ "Máis de 4.000 persoas presencian a recreación da inauguración da Estación Internacional de Canfranc". Heraldo.es. 18 de xullo de 2015. Consultado o 14 de agosto de 2015. 
  20. ↑ "Francia inviste 102 millóns en reabrir o tramo Oloron-Bedous". Crefco.org. 25 de xuño de 2015. Arquivado dende o orixinal o 22 de agosto de 2015. Consultado o 14 de agosto de 2015. 
  21. ↑ "Soro defende en Francia o Canfranc como un proxecto estratéxico para Europa". Heraldo.es. 21 de agosto de 2015. Arquivado dende o orixinal o 28 de agosto de 2015. Consultado o 22 de agosto de 2015. 
  22. ↑ Estación internacional de Canfranc El Periódico de Aragón

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Estación_Internacional_de_Canfranc&oldid=6710860»