Ernesto Chao

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Ernesto Chao
Ernesto Chao na gala de entrega dos premios de teatro María Casares do 2014.
Nome completoErnesto Chao Pino
Nacemento12 de novembro de 1943
LugarRibadavia
Falecemento6 de agosto de 2018
LugarSantiago de Compostela
NacionalidadeEspaña
ProfesiónActor
Na rede
IMDB: nm0152041 Editar o valor em Wikidata
editar datos en Wikidata ]

Ernesto Chao Pino, nado en Ribadavia o 12 de novembro de 1943 e finado en Santiago de Compostela o 6 de agosto de 2018,[1] foi un actor galego. Cunha dilatada traxectoria teatral de case medio século, traballou tamén no cine e na televisión, acadando unha enorme fama en Galicia co seu papel de Miro Pereira na serie da Televisión de Galicia Pratos combinados. Gran figura do teatro galego, traballou en ducias de obras e foi fundador e presidente de numerosas entidades dramáticas como a Agrupación Cultural Abrente, o Centro Dramático Galego, a Asociación de Actores e Actrices de Galicia, a Academia Galega do Audiovisual, Escena Galega ou a compañía Lagarta lagarta, que fundou xunto a súa muller, a tamén actriz Rosa Álvarez.[2]

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Actor cunha dilatada experiencia profesional, especialmente no teatro, iniciou a súa carreira interpretativa en 1969. Foi fundador da Agrupación Cultural Abrente, da que foi presidente, e participou nas pezas que se realizaron para recadar cartos para a primeira edición das Mostras de Teatro da vila.[2] A súa afección polo teatro fixo que deixase o negocio familiar de fabricación de cadaleitos e se trasladase a finais da década de 1970 a Vigo, onde foi un dos fundadores do Artello Teatro xunto a Morris.[2] Alí participou na montaxe de varias obras, como Pic-nic, de Fernando Arrabal, Nubes, de Aristófanes, ou Celtas sen filtro de Méndez Ferrín.[2]

En 1984 trasladouse a Santiago de Compostela para a participar na montaxe de Agasallo de sombras de Roberto Vidal Bolaño, no novo Centro Dramático Galego, e un ano despois traballou en Os vellos non deben de namorarse, de Castelao, con dirección de Eduardo Alonso. Foi fundador da Asociación de Actores e Actrices de Galicia e dirixiu o Centro Dramático Galego durante dúas tempadas (1986-87), continuando na entidade durante os seguintes anos como actor. Durante eses anos realizou as súas primeiras incursións no cine, aparecendo en La hora bruja, de Jaime de Armiñán, Divinas palabras, de José Luis García Sánchez, e Urxa, de Alfredo García Pinal e Carlos Piñeiro.

O seu traballo en Un soño de verán, de William Shakespeare, en 1992, obra dirixida por Eduardo Alonso, supúxolle o Premio Compostela de Teatro ao mellor actor secundario, compartido con Avelino González, Serxio Pazos, Miro Magariños, Víctor Mosqueira e Marcos Orsi, que formaban o grupo Os artesáns.[2] Tamén estivo na formación do Teatro do Noroeste, co que interpretou numerosas obras, todas baixo a dirección de Eduardo Alonso, e en 1993 recibiu o Premio Compostela ao Mellor Actor protagonista polo seu papel en A vida de Galileo, de Bertolt Brecht.

Aínda que en 1989 xa participara na serie Os outros feirantes de Antón Dobao, foi en 1995 cando irrompeu definitivamtente na televisión, interpretando a Miro Pereira, o protagonista da comedia da TVG Pratos combinados, co que acadou unha enorme fama en Galicia. Xunto a outros destacados actores como Morris, Mabel Ribera ou Xosé Manuel Olveira "Pico", a serie prolongouse durante 14 tempadas e 261 episodios, converténdose nun auténtico emblema do audiovisual galego.[3]

En 2001 protagonizou o telefilme Condenado a vivir, onde interpretaba a Ramón Sampedro, na primeira vez que a súa historia era levada á ficción. O seu traballo no filme valeulle o Premio Chano Piñeiro 2002 á mellor interpretación masculina, galardón que ao ano seguinte se converteu nos actuais Mestre Mateo. Ese mesmo ano fundou xunto á súa muller Rosa Álvarez a compañía de teatro Lagarta lagarta.[2] En 2002 foi fundador e primeiro presidente da Academia Galega do Audiovisual e ese mesmo ano participou na fundación de Escena Galega.[4]

Durante os seguintes anos continuou compaxinando o seu traballo teatral con papeis en diferentes filmes como Trece badaladas, Os mortos van á presa, Doentes ou O ouro do tempo, ademais de contar con pequenos papeis en series de televisión como Cuéntame como pasó ou Aquí no hay quien viva. En 2008 gañou o Premio María Casares ó mellor actor protagonista polo seu traballo na obra de teatro As últimas lúas, da súa compañía Lagarta lagarta.[4]

En 2018 interpretou ao primeiro presidente da Xunta de Galicia, Xerardo Fernández Albor, na aclamada serie de Antena 3 Fariña, baseada no libro homónimo de Nacho Carretero, e ese mesmo ano apareceu na serie Marisa calidade, spin-off de Libro de familia, sendo estes os seus dous últimos traballos interpretativos.[5] Faleceu no Complexo Hospitalario Universitario de Santiago o 6 de agosto de 2018, aos 74 anos de idade.

Vida persoal[editar | editar a fonte]

Casou coa tamén actriz Rosa Álvarez, coa que tivo un fillo, Mauro, falecido en 2020.[6]

Obra[editar | editar a fonte]

Longametraxes[editar | editar a fonte]

Curtametraxes[editar | editar a fonte]

Televisión[editar | editar a fonte]

Personaxes fixas[editar | editar a fonte]

Personaxes episódicos[editar | editar a fonte]

Teatro[editar | editar a fonte]

Desde 1970 participou en máis de 35 espectáculos teatrais con distintas compañías. Algúns títulos son Galileo Galilei, Fobias, Carambola (Cóncavo convexo) ou O país da comedia.

Galardóns e nomeamentos[editar | editar a fonte]

Estrela Cans, premio pedigree 2010.

Premios Mestre Mateo[editar | editar a fonte]

Ano Categoría Título Resultado
2005 Mellor actor Pratos combinados Nomeado
2007 Premio de Honra Fernando Rey Gañador
2008 Mellor actor Os mortos van á présa Nomeado

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "Morre Ernesto Chao, un dos grandes actores galegos dos últimos tempos" Galicia Confidencial, 6 de agosto de 2018
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 "Ernesto Chao". Consello da Cultura Galega. Consultado o 17 de decembro de 2023. 
  3. ""Isto é un escándalo, Pereira!": Volve 'Pratos Combinados' á TVG". Nós Diario. 26 de marzo de 2020. Consultado o 17 de decembro de 202317 de decembro de 2023. 
  4. 4,0 4,1 "A Academia Galega do Audiovisual lamenta a morte de Ernesto Chao, o seu primeiro presidente e cofundador". 6 de agosto de 2018. Consultado o 17 de decembro de 2023. 
  5. "Loito no mundo do teatro e do audiovisual galego pola morte do actor Ernesto Chao". Televisión de Galicia. 6 de agosto de 2018. Consultado o 17 de decembro de 2023. 
  6. "Mauro Chao, unha vida entre bastidores". La Voz de Galicia. 30 de setembro de 2020. Consultado o 17 de decembro de 2023. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]