El Cabrero

El Cabrero
Nome completo	José Domínguez Muñoz
Alias	El Cabrero
Data nacemento	19 de outubro de 1944 (79 anos)
Nado en	Aznalcóllar, (Sevilla) Andalucía
Ocupación	cantante; gandeiro
Xénero	Flamenco
Instrumento(s)	voz
Selo(s) discográfico(s)	Belter
Tempo en activo	1972 - actualidade
Pseudónimo	El Cabrero
Na rede
	el-cabrero.com
	[ editar datos en Wikidata ]

José Domínguez Muñoz, nado en Aznalcóllar, (provincia de Sevilla) o 19 de outubro de 1944, é un cantaor de flamenco andaluz, coñecido artisticamente como El Cabrero.

Traxectoria[editar | editar a fonte]

José Domínguez Muñoz é o maior de tres irmáns. A súa nai, Carmen Muñoz Frías é orixinaria de El Casar de Escalona, (provincia de Toledo) e o seu pai José Domínguez Márquez, de Alájar (Huelva), é fillo e neto de humildes cabreiros de xornal. Moi novo, cuns seis anos, tivo que deixar a escola para axudar ao seu pai a coidar o gando pero tendo sempre a música presente. A súa nai era afeccionada ao cante e seguidora de Manolo Caracol. Con dez anos acudiu coa súa nai a espectáculos flamencos de xente como Pastora Pavón, Fosforito, Pepe Pinto ou Valderrama nas vilas máis achegadas.

Aínda sendo afeccionado ao Flamenco gustaba de Carlos Gardel e os tangos. Os seus pais non apoian esta afección pola música, pois querían que o seu fillo seguise co pastoreo, mais José abandonaba o gando e acudía a festas e feiras. Cantaba fandangos en improvisadas participacións musicais. Durante ese tempo compaxinou a ocupación familiar de cabreiro con desprazamentos a Festivais flamencos e á Feira de Sevilla a escoitar música e a intérpretes como Juan Talega ou Paco Toronjo. Acudiu tamén ao Festival Antonio Mairena.

Casou o 7 de xullo de 1966 con Manuela Ojeda, unha moza da vila coa que xa tiña unha filla nacida a finais de 1964. A parella non vai ben e aos poucos meses volve á casa dos país para seguir co gando. José fai o servizo militar na Serra de San Cristóbal, entre El Puerto e Jerez, onde se ben pasou bastante tempo no calabozo por indisciplina. Xunto co seu compañeiro “El Yuma” facían escapadas á aldea do Coyote, especie de barriada subterránea. Alí xuntábanse soldados e paisanos en improvisadas festas.

Despois de facer o servizo militar José volveu ao oficio de cabreiro achegándose de cando en vez a Sevilla, a escoitar cante. Frecuentaba La Venta Vega, El Morapio e La Trocha. Ata entón acompañaba sempre o canto coas mans, e comezou a engadir a guitarra pouco a pouco. Coñeceu a Pepe Carrasco, letrista de case tódalas figuras da época e asesor artístico da discográfica Belter que lle propuxo gravar un disco. José non aceptou a oferta por non deixar o traballo de cabreiro.

A finais do verán de 1971 probou sorte no mundo do flamenco. Vendeu as cinco cabras que tiña e mercou en Sevilla un billete de tren a Madrid. Dixéranlle que para ser alguén tiña que estar en Madrid, mais a cidade non lle gusta, moi grande, con moito formigón e demasiado ruído. Nunha semana estaba de volta en Sevilla. Alí por casualidade rematou con La Cuadra, de Paco Lira, Salvador Távora e Alfonso Jiménez que estaban a montar o espectáculo Quejío. Con eles fixo unha xira por distintas cidades de España, Francia, Italia e Suíza. Na cidade de Xenebra coñeceu a súa futura compañeira, Elena, filla de galegos emigrados. A finais do verán de 1972 abandonou definitivamente o grupo de La Cuadra de Sevilla e volveu á casa dos pais, ao seu facer de gandeiro. En outubro de 1972 Alfonso Jiménez Romero ofreceulle participar no seu novo proxecto Oración de la Tierra, e pasou a ser xunto a Fernanda Romero o protagonista da obra. Co pouco aforrado no teatro mercou unhas cabras, e a principios de 1973 instalouse con Elena na súa vila. No inverno de 1973 deu unha serie de recitais en solitario en Francia e Suíza. Xa co nome artístico de El Cabrero, no Teatro de l’Atelier de Xenebra. Interpretou "Soleá", "Seguiriya", "Malagueña", "Tientos", "Cartagenera", "Serrana", "Fandangos", "Cantes de Trilla" e "Tonás". Un dos máis prestixiosos críticos musicais suízos, Pierre Coullery, definiuno como "un diálogo sen artificios".

En 1974 participou no Concurso Nacional de Arte Flamenco de Córdoba. Parte do público non comprendía a súa estética de "vaqueiro", aínda que foi aceptado e recoñecido o seu bo facer. Comezou a ser solicitado por algunhas agrupacións flamencas, e como os ingresos do agro non daban para manter a familia decidiu frecuentar outra vez os reservados da Venta Vega, o Morapio e o tablado de La Trocha.

En 1975, Pepe Carrasco propúxolle de novo gravar con Belter e pola necesidade aceptou. Gravou un disco e a compañía Belter pagou os gastos da clínica da súa compañeira, que ía dar a luz o primeiro dos tres fillos da parella. No outono saíu ao mercado Así canta El Cabrero, coa guitarra de José Cala o poeta. Despois do éxito do primeiro disco, en 1976 firmou un novo contrato con Belter para tres novas gravacións: A esta tierra que es mi mare (1976) e Tierras Duras (1977), coa guitarra de Eduardo de la Malena, e A paso lento (1978) con Pedro Bacán.

En 1977 volveu participar no Concurso Nacional de Arte Flamenco de Córdoba. Recibiu o apoio do público, pero o xurado sentiuse ofendido porque o cantaor vestía con roupa de diario e dirixiuse ao público ignorando os xuíces, e non acadou a vitoria. A principios dos anos 1980 volveu participar no festival de Arte Flamenco de Córdoba, acadando por unanimidade o Premio Nacional de Soleá e por maioría o Premio Nacional de Malagueña.

Na década de 1980 El Cabrero reivindicaba nas súas cancións os valores tradicionais do Cante Jondo, mentres no sector se impuña a fusión. Gañou en popularidade a nivel nacional. Converteuse nunha figura emblemática dos grandes festivais de flamenco. En 1988 gravouse en Aznalcóllar, Bayonne, Sevilla (La Carbonería) e Marinaleda o documental El Cabrero, el cante de la sierra, dirixido por Béatrice Soulé. O documental foi premiado polo xurado do Festival de La Rose d’Or de Montreux (Suíza). Foi emitido en máis de corenta cadeas de televisión en Europa, América, Asia e Oceanía, pero ningunha de España. Pesan na decisión o achegamento á CNT de El Cabrero e o seu pasado anarquista.

No anos oitenta con Antonio Sousa, gravou A mí me llaman Cabrero, Dale Alas, Luz de Luna e Le sigo cantando a Huelva participando tamén nestes dous últimos Pepe Habichuela e Juan Díaz. Con José Luis Postigo gravou Que corra de boca en boca e Encina y Cobre, con Paco del Gastor (1988).

Reivindicacións sociais[editar | editar a fonte]

A mediados dos 70, aínda no franquismo, cando ninguén falaba das Vías Pecuarias, José coa súa compañeira iniciaron a reivindicación dos canellóns, coladas, cordeles, vereas, descansadeiros e abrevadoiros na súa vila, que estaban a ser ocupados e valados por terratenentes e labregos como acontecía no resto de España. Un día de pastoreo José topouse cun garda xurado de Andaluza de Piritas nunha vía pecuaria. O encontro rematou no cuartel da Garda Civil, onde entregou a arma e as municións que tiña e tentou denunciar as ameazas e intento de agresión. A benemérita retívoo no cuartel, sen lle tomar declaración, até que chegou o garda co avogado da empresa mineira e redactaron atestado de denuncia contra el por agresión a unha autoridade. Foi encarcerado e posto en liberdade aos seis días. O Ministerio Fiscal cualificou o acontecido de atentado contra a autoridade e pediu catro anos, catro meses e un día de prisión. Ao final saíu absolto polo tribunal da Audiencia de Sevilla.

Cárcere[editar | editar a fonte]

Durante o festival en Alcolea de Córdoba tivo lugar outro incidente. El Cabrero sufriu unha grave afonía, aínda así subiu ao escenario para desculparse e dicir que tiña que renunciar a cantar por non estar en condicións. O público animouno a tentalo pero a voz non lle respondía e un grupo apupouno e imitou o son das cabras. José no momento dixo “Me cago en Dios, ¿No dije que no podía cantar?" O público comprendeu a situación pero alguén foino denunciar por blasfemia á Garda Civil que fixo atestado dos feitos.

No xuízo, en Córdoba, os denunciantes admitiron que fora unha exclamación pola situación e sen carácter ofensivo. O xuíz condenouno a 5 meses de arresto maior e multa de 40.000 pesetas. Despois do recurso, a audiencia rebaixou a pena a dous meses de prisión pero o xuíz negouse a aceptar a supresión da pena polo que El Cabrero, en outubro de 1982, ingresou na prisión provincial de Sevilla provocando un escándalo nacional e internacional e a mobilización social. Levando 22 días no cárcere, o goberno da UCD deulle o indulto extraordinario^[1].