Corrupción

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Caricatura de 1902 que mostra un oficial de policía cos ollos cubertos por un pano coa palabra "subornos".

Corrupción é o mal uso por parte dun funcionario da súa autoridade e dos dereitos que se lle confían, así como a autoridade relacionada con ese estado oficial, oportunidades, conexións para beneficio persoal, contrario á lei e os principios morais. En moitos países, a corrupción é punible por lei.

Etimoloxía[editar | editar a fonte]

"Corrupción" procede do vocábulo latino corruptione,[1] composto polas palabras cor (corazón) e rupta (quebra).[2]

Escalas de corrupción[editar | editar a fonte]

Cartel en Zambia que pide ao público que "diga non á corrupción".

Stephen D. Morris,[3] profesor de política, di que a corrupción política é o uso ilexítimo do poder público para beneficiar un interese privado. O economista Ian Senior[4] define a corrupción como unha acción para fornecer secretamente un ben ou un servizo a un terceiro para que el ou ela poida influenciar determinadas accións que beneficien o corrupto, un terceiro ou ambos en que o axente corrupto ten autoridade. Daniel Kaufmann,[5] economista do Banco Mundial, estende o concepto para incluír a "corrupción legal", en que o poder é abusado dentro dos límites da lei: aqueles con poder xeralmente teñen a capacidade de facer leis para a súa protección. O efecto da corrupción na infraestrutura é aumentar os custos e o tempo de construción, diminuír a calidade e diminuír o beneficio.[6]

A corrupción pode ocorrer en diferentes escalas. A corrupción varía de pequenos favores entre un pequeno número de persoas (pequena corrupción),[7] á corrupción que afecta o goberno en grande escala (gran corrupción) e á corrupción que é tan prevalente que forma parte da estrutura cotiá da sociedade, incluíndo a corrupción como un dos síntomas do crime organizado.

Pequena corrupción[editar | editar a fonte]

A pequena corrupción ocorre nunha escala menor e ocorre no final da implementación dos servizos públicos cando os funcionarios públicos se encontran co público. Por exemplo, en moitos lugares pequenos, como oficinas de rexistro, comisarías de policía e moitos outros sectores privados e gobernamentais.

Gran corrupción[editar | editar a fonte]

A gran corrupción defínese como a corrupción que ocorre nos niveis máis altos do goberno dunha maneira que require unha subversión significativa dos sistemas políticos, legais e económicos. Tal corrupción encóntrase comunmente en países con gobernos autoritarios ou ditatoriais, mais tamén naqueles que non posúen unha investigación axeitada da corrupción.[8]

O sistema gobernamental en moitos países está dividido en pólas (poder lexislativo, executivo e xudicial) na tentativa de fornecer servizos independentes menos suxeitos á gran corrupción debido á súa independencia un do outro.[9]

Corrupción sistémica[editar | editar a fonte]

Corrupción sistémica ou corrupción endémica[10] é a corrupción debida principalmente ás fraquezas dunha organización ou proceso. Pode manifestarse con funcionarios ou axentes individuais que actúan de forma corrupta dentro do sistema.

Factores que incentivan a corrupción sistémica inclúen o conflito de intereses, os poderes discrecionais (isto é, sen límites), os poderes monopolísticos, a falta de transparencia, os baixos salarios e unha cultura da impunidade.[11] Os actos específicos de corrupción inclúen o suborno, a extorsión e o desfalco nun sistema en que "a corrupción se torna a regra e non a excepción".[12] Os estudosos distinguen entre corrupción sistémica centralizada e descentralizada, dependendo de que nivel de corrupción estatal ou gobernamental ocorre; en países como os estados pos-soviéticos ocorren ambos os tipos.[13]

Algúns estudosos argumentan que existe un deber dos gobernos occidentais de loitar contra a corrupción sistémica dos gobernos dos países subdesenvolvidos.[14][15]

Tipos de corrupción[editar | editar a fonte]

Unha das formas máis comúns en que se poden clasificar as corrupcións é a división entre corrupción activa e pasiva. A corrupción activa ocorre cando se ofrece unha vantaxe indebida a un funcionario público en troques dalgún beneficio.[16] Por outra banda, a corrupción pasiva só pode ser practicada polo funcionariado público. O simple feito de ofrecer unha proposta ilícita é o suficiente para caracterizar o crime, non sendo necesario que o outro acepte.[17]

A expresión "corrupción sistémica" emprégase cando a práctica da corrupción se torna xeneralizada e abrangue diversos sectores da sociedade, principalmente o goberno e as grandes empresas, de forma que a práctica se torne rutineira ou normal. Noutras palabras, é cando a corrupción se converte en parte do sistema.[18]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. FERREIRA, A. B. H. Novo dicionário da língua portuguesa. 2ª edición. Rio de Janeiro. Nova Fronteira. 1986. p. 486.
  2. Boff, Leonardo (15/04/2012). "Corrupción: crime contra a sociedade". Arquivado dende o orixinal o 05 de outubro de 2016. Consultado o 17 de setembro de 2016. Santo Agostinho explica a etimologia: corrupción é ter um coração (cor) rompido (ruptus) e pervertido. 
  3. Morris, S.D. (1991), Corruption and Politics in Contemporary Mexico. University of Alabama Press, Tuscaloosa
  4. Senior, I. (2006), Corruption – The World’s Big C., Institute of Economic Affairs, Londres
  5. Locatelli, Giorgio; Mariani, Giacomo; Sainati, Tristano; Greco, Marco (2017-04-01). "Corruption in public projects and megaprojects: There is an elephant in the room!". International Journal of Project Management 35 (3): 252–268. doi:10.1016/j.ijproman.2016.09.010. 
  6. Elliott, Kimberly Ann (1997). "Corruption as an international policy problem: overview and recommendations" (PDF). Institute for International Economics (Washington, DC). 
  7. "Material on Grand corruption" (PDF). United Nations Office on Drugs and Crime. 
  8. Alt, James. "Political And Judicial Checks On Corruption: Evidence Fron American State Gobernments" (PDF). Projects at Harvard. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 03 de decembro de 2015. 
  9. "Glossary". U4 Anti-Corruption Resource Centre. Arquivado dende o orixinal o 20 de xaneiro de 2018. Consultado o 26 de xuño de 2011. 
  10. Lorena Alcazar, Raul Andrade (2001). Diagnosis corruption. pp. 135–136. ISBN 978-1-931003-11-7. 
  11. Znoj, Heinzpeter (2009). "Deep Corruption in Indonesia: Discourses, Practices, Histories". En Monique Nuijten, xerhard Anders. Corruption and the secret of law: a legal anthropological perspective. Ashgate. pp. 53–54. ISBN 978-0-7546-7682-9. 
  12. Legvold, Robert (2009). "Corruption, the Criminalized State, and Post-Soviet Transitions". En Robert I. Rotberg. Corruption, global security, and world orde. Brookings Institution. p. 197. ISBN 978-0-8157-0329-7. 
  13. Merle, Jean-Christophe, ed. (2013). "Global Challenges to Liberal Democracy". Spheres of Global Justice 1: 812. 
  14. Pogge, Thomas. "Severe Poverty as a Violation of Negative Duties". thomaspogge.com. Arquivado dende o orixinal o 11/02/2015. Consultado o 8/2/2015. 
  15. "Corrupción activa". Arquivado dende o orixinal o 11 de maio de 2017. Consultado o 10 de maio de 2017. 
  16. "Corrupción Pasiva". Consultado o 10 de maio de 2017. [Ligazón morta permanente]
  17. "Recanto das letras". Consultado o 11 de maio de 2017. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Éric Alt, Irène Luc, La lutte contre la corruption, collection Que-sais-je ?, Presses Universitaires de France, 3258, 1997.
  • Robert Klitgaard. Controlling Corruption University of California Press 978-0-520-91118-5
  • Diccionario razonado de legislación y jurisprudencia, Joaquín Escriche, 1847

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]