Carbia, Vila de Cruces

Carbia
	Igrexa de San Xoán de Carbia.
Concello	Vila de Cruces
Provincia	Pontevedra
Coordenadas	42°47′55″N 8°14′00″O / 42.79855851, -8.23343674Coordenadas: 42°47′55″N 8°14′00″O / 42.79855851, -8.23343674
Poboación	453 hab. (2011)
Entidades de poboación	8
	[ editar datos en Wikidata ]

San Xoán de Carbia é unha parroquia que se localiza no concello de Vila de Cruces. Segundo o IGE en 2011 tiña 453 habitantes (229 mulleres e 224 homes), distribuídos en 8 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 581 habitantes.

Xeografía[editar | editar a fonte]

A parroquia está flanqueada polos montes do Coto do Castelo, o de Alcobre e o Coto das Covas. O regato Breixa, á vez que rega os prados que acompañan o seu curso, move algúns vellos muíños, e outrora movía varios batáns, nunha terra con alta produción de liño.

O cume do monte Madanela (650 m) en días de boa visibilidade permite unha panorámica da Galicia interior, cun alcance de ata cincuenta quilómetros.

Historia[editar | editar a fonte]

No monte Alcobre, que xa mostraba un torreón no século XIII, foi elixido por un Fonseca no século XV para levantar sobre el unha efémera fortaleza.

A camposa cenital do monte Madanela estaba presidida no século XIV por unha capela adicada a Santa María Madalena. En 1493 foi aforada, co coto de Pastoriza, polo último abade de Carboeiro ao conde de Altamira. Na aba do monte Madanela hai un castro, A Eira dos Mouros, cunha localización nada estratéxica.

A parroquia, capital tradicional da Terra de Carbia, foi despois capital do concello homónimo ata 1944. O 19 de setembro dese ano a sede do concello trasladouse a Vila de Cruces e tomou esta denominación de maneira oficial.

Patrimonio[editar | editar a fonte]

A igrexa de San Xoán de Carbia foi construída en 1766 con intervención dos frades dominicos de Santiago, que deixaron nela o escudo da Orde como proba do seu señorío secular na parroquia (no lugar de Abealla queda o recordo da tulla dos frades, onde gardaban as súas rendas de cereais). Os emigrados da parroquia en América contribuíron no século XX para facer máis alta e esvelta a torre do templo.

Festas[editar | editar a fonte]

Ademais da festa patronal de San Xoán, o segundo sábado de setembro celébrase a romaría da Nosa Señora das Pedras, que antigamente tiña unha capela no lugar de Casal.