Basílica da Natividade

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
O Lugar de Nacemento de Xesús: Basílica da Natividade e ruta de peregrinación en Belén
Basílica da Natividade (Belén)
Patrimonio da Humanidade - UNESCO
País Palestina
LocalizaciónCoordenadas: 31°42′15″N 35°12′27″L / 31.70417, -35.20750
TipoCultural
CriteriosIV, VI
Inscrición2012 (36ª sesión)
Rexión da UNESCOEstados árabes
Identificador1433

A Basílica da Natividade (en árabe :كَنِيسَةُ ٱلْمَهْد ; en grego: Bασιλική της Γεννήσεως ; en armenio: Սուրբ Ծննդյան տաճար; en latín: Basilica Nativitatis) é unha basílica ou igrexa localizada en Belén, na Cisxordania, Palestina. É a igrexa cristiá máis antiga que se mantén en uso.[1]

A igrexa fora orixinalmente encargada no 327 por Constantino o Grande e a súa nai Helena sobre o sitio no que, tradicionalmente, se consideraba que era onde se localizaba o lugar de nacemento de Xesús. A Igrexa da Natividade, e a basílica orixinal do sitio, foi completada en 339[2] e destruída polo lume durante as revoltas samaritanas do século VI. Con emperador bizantino Xustiniano, ergueuse unha basílica nova no 565, mantendo a forma orixinal. Durante esta segunda construción, a basílica rebibiu importantes engadidos como as torres coas campás. Por mor da súa particular historia cultural e xeográfica, o lugar ten unha importancia relixiosa relevante para os fieis cristiáns.

En 2012 todo o conxunto, que inclúe a basílica xunto coa gruta e a igrexa de Santa Catarina e os mosteiros, recibiu da UNESCO o título de Sitio de Patrimonio Mundial[2][3], e foi o primeiro en se incluír de Palestina. O lugar tamén está na lista da UNESCO de Patrimonio Mundial en perigo.

Hoxe está baixo o statu quo de lugares de Terra Santa, un antigo acordo entre comunidades relixiosas de hai máis duns 250 anos e que se segue aplicando.

Historicidade do lugar do nacemento de Xesús[editar | editar a fonte]

O lugar santo, coñecido como a Gruta, sobre o que se asenta a Igrexa da Natividade, está asociado coa cova na que se cre que naceu Xesús de Nazaret, e que é máis coñecido como portal de Belén.

Segundo o Evanxeo de Lucas,[4] Xesús naceu en Belén nunha corte porque seus pais no podían atopar un lugar axeitado no καταλυματι (kataluma : "apousento alto, sala de estar"),[5] un termo que se pode traducir como "pousada" ou "hostal" pero que probablemente se refire á cámara para os anfitrións, o que suxeriría que a Sagrada Familia aloxábase cos seus familiares.[6][7] O Evanxeo de Mateu di que os Reis Magos adouraban ao neno en Belén, nun oikós ("Domicilio", domus da Vulgata).[8]

O lendario tema de dar a luz nunha cova fóra da cidade, é unha tradición desenvolvida posteriormente, no século II. Aparece primeiro no Diálogo con Trifón, escrito sobre o 160 polo apoloxista cristián Xustino de Nublus, e despois no Protoevanxeo de Santiago[9]. A historia do nacemento non debe lerse literalmente, senón que pertence ao rexistro literario da teoloxía marabillosa e metafórica. de feito, as historias da infancia de Xesús, escritas por Mateu e por Lucas "presentan moitos problemas literarios e históricos (...) revelando marabillas ao xeito dos relatos infantís do mundo xudeu-helenístico".[10]

En canto á cidade onde naceu Xesús, os historiadores[11] debátense entre a casa familar de Nazaret onde pasará toda a súa mocidade, a vila de Cafarnaún que aparece nos Evanxeos como o centro da súa misión ou o pobo de Chorazim (hoxe desaparecido) ó que Cristo está especialmente apegado.[12] Os exéxetas ven nas historias de Lucas e Mateu, colocando ámbolos dous o nacemento de Cristo en Belén de Xudea, máis un relato teolóxico ca histórico[13] pois pretendían amosar que Belén era a cidade de David, rei da liñaxe da que debía ser o Mesías esperado polos xudeus, segundo a profecía de Miqueas.[14]

Evolución[editar | editar a fonte]

Lugar sagrado (c. 4/6–327)[editar | editar a fonte]

Hai discrepancias sobre o lugar, pois algúns autores afirman que no século I o emperador Hadriano destruíra a cidade de Belén e convertera o lugar de culto cristián nun espazo adicado ao culto de Adonis, o deus grego da beleza e o desexo;[15][16] e que o propio san Xerome, que vivira os seus últimos 35 anos a carón da cova antes de morrer no 420, afirmara que a cova santa fora consagrada polos pagáns ao culto de Adonis e que plantaran un bosque sagrado para borrar o recordo de Xesús.[15][17] Pola contra, outros refutan eses argumentos e insisten en que o culto de Adonis-Tammuz orixinou o santuario e que foran os cristiáns os que o reformaran substituíndo o culto anterior pola adoración de Xesús.[18]

A antigüidade da asociación do sitio co nacemento de Xesús está testemuñado polo apoloxista cristián Xustino Mártir (c. 100 – 165), quen anotou no seu Diálogo con Trypho que a Familia Santa reunírase nunha cova fóra da cidade:

Mais cando o Neno naceu en Belén, dado que Xosé non puido atopar un aloxamento naquela aldea, tomou unha cova segura preto da aldea; e mentres estaban allí, María deu a luz a Cristo e o colocou nun presebe, e aquí os Magos que veiñan de Arabia o atoparon (capítulo LXXVIII).

Ademais, o filósofo grego Oríxenes de Alexandría (185 – c. 254) escribiu:

En Belén sinálase a cova onde naceu, e o presebe, na cova onde estaba envolto en pañais.E o rumor é, nese lugares e entre os estranxeiros da Fe, que en verdade, Xesús naceu nesta cova e é venerado e reverenciado polos cristiáns (Contra Celsum, libro I, capítulo LI).

Século IV: basílica de Constantino (327–c. 529/556)[editar | editar a fonte]

A primeira basílica neste sitio fora empezada por Santa Helena, a nai do emperador Constantino I, baixo a supervisión do bispo Makarios de Xerusalén. A construción principiou no 327 e rematouse no 333. A construción desta igrexa temperá foi levada a cabo como parte dun proxecto máis grande que seguía o Primeiro Concilio de Nicea, durante o reinado de Constantino, para reconstruír os sitios supostos da vida de Xesús. O deseño da basílica era unha planta centrada ao redor de tres importantes seccións arquitectónicas: unha rotonda octogonal sobre a área onde Xesús de Nazaret naceu; unha segunda, formada por un atrio de 45 m × 28 m; e unha terceira, un patio dianteiro de dobre ala de (29 m × 28 m). Helena consagrou a basílica o 31 de maio de 339.[19]

Século VI: basílica de Xustiniano (565)[editar | editar a fonte]

A estrutura fora incendiada e quedara destruída durante as revoltas samaritanas contra o imperio bizantino que se proudiron no 529 e, de novo, no 556, durante a cal os xudeus uníranse aos samaritanos.[20][21] A basílica actual foi reconstruída na súa forma actual no 565 polo emperador bizantino Xustiniano I, que decide alongar as naves en detrimento do atrio e modifica a cabeceira octogonal orixinal.[22] As modificacións de Xustiniano débense a un novo tipo de liturxia e soamente están testemuñados por Eutiquios de Alexandría. Porén sábese que, nesta época, a basílica de Belén tamén tiña a advocación de Santa María, pois tralo Concilio de Éfeso (431), que proclama o dogma do Theotokos,[23] a virxe provoca unha nova veneración.

Cando os persas de Cosroes II invadiron o territorio no 614, respectaron a basílica. Segundo a lenda, o seu comandante Shahrbaraz conmoveuse ao ver dentro da igrexa unha representación dos Reis magos vestidos segundo a moda persa, e ordenou que se salvara o edificio. Unha segunda lenda afirma que a igrexa fora salvada polos musulmáns que dominaban a rexión. Mentres un decreto do califa fatimí al-Hakim, o "califa tolo", ordenaba a destrución de igrexas e sinagogas, a igrexa da Natividade foi preservada polos musulmáns que obtiveron o dereito a practica-la súa relixión no cruceiro sur trala toma de Belén polo califa Umar no 634.[24] En realidade o clero do santuario e os cristiáns do país houberon pagar grandes cantidades de cartos aos musulmáns para conserva-la basílica.[25]

Séculos XI e XII: adicións e restauración (c. 1050–1244)[editar | editar a fonte]

Durante o Reino latino de Xerusalén, con permiso e a axuda do emperador bizantino, os cruzados fixeron adicións e reparacións do edificio. Foi especialmente fortificada para protexela das incursións das tribos nómades do deserto, dos sucesivos invasores ou de monxes fanáticos, até chegar aos 12.000 metros cadrados, o que lle dá o aspecto macizo e rotundo que presenta hoxe en día. En 1099, o cabaleiro Tancredo converteu a Belén nun feudo normando que o Papa converteu en bispado en 1100.[26]

Ata 1131, foi usada como a principal igrexa de coroación para os reis cruzados[27], e alí foi coroado o primeiro Rei de Xerusalén. Durante este tempo, tamén se levou a cabo unha intensa decoración nos xardíns.[27] Este proceso de decoración e restauración tivo lugar ata 1169.[21]

A cidade foi tomada por Saladino no 1187, reconquistada despois polos cruzados e, finalmente, recuperada polos mamelucos de Exipto no século XIII. Trala profanación da igrexa que levaron a cabo en abril de 1244, a teitume da igrexa estaba en malas condicións.

A Orde Franciscana enviou misións a Terra Santa no XIII, e unha destas misións estableceuse de xeito permanente en Belén dende 1347, ano no que o sultán concédelles a custodia da cova e o dereito de gozar da basílica e levar a cabo o seu mantemento.[28]

A basílica e a contorna descritos nun traballo publicado en 1487

Século XV: restauración do teito (1448–1480)[editar | editar a fonte]

A igrexa atopábase en tan mal estado que o monxe Félix Fabri, de peregrinación por Terra Santa na segunda metade do XV, comparouna cunha "corte".[29] En agosto de 1448, o Duque de Borgoña ofreceu recursos para os traballos, mais non foi ata 1480 que se puido pór en marcha o proxecto de reconstrución e renovación dos teitos da igrexa. Varios estados participaron nesta restauración perfectamente documentada: Filipe o Bo, duque de Borgoña pagou, finalmente, as obras; a república de Venecia subministrou a madeira e mailos carpinteiros e Eduardo IV de Inglaterra doou o chumbo para o teito.[30]

Século XIX: danos, conflito e administración (1834–1869)[editar | editar a fonte]

O interior da gruta. Pintura de 1833.

Porén, en 2013, os conservadores tamén atoparon probas de reparacións máis recentes: da década de 1670 por carpinteiros gregos e por traballadores do Imperio Otomán tralo sismo de 1834.[30]

Baixo o dominio musulmán e até o século XIX, a basílica sufriu unha forte decadencia, igual que a cidade. O fume das candea e das lámpadas de aceite, alteraron os mosaicos ao longo dos séculos e a igrexa houbo sufrir varias restauracións.[31] Estas, ás veces, eran permitidas mais a igrexa non era inmune aos danos e ao saqueo. Así, entre 1834 e 1837, os terremotos causaron un gran dano á igrexa. O terremoto inicial, en 1834, avariou a torre de campá da igrexa, o mobiliario da cova na que se construíra a igrexa e outras partes da súa estrutura; igualmente, houbo danos menores por unha xeira de fortes réplicas en 1836 e polo terremoto de Galilea de 1837[32] e por un incendio en 1839.

Contra 1846, a igrexa e a contorna atopábanse en moi mal estado e facilitaban o saqueo. Gran parte dos solos de mármore do interior foran saqueados na primeira metade do XIX, e outros foron reutilizados en diversos edificios da rexións, incluído o Templo do Monte en Xerusalén.

Outro problema foi o crecente control da Igrexa Ortodoxa grega sobrea a administración da basílica, que provocou a sinatura dun tratado en 1842 cando se obtivo permiso do sultán para dirixir a restauración do edificio: o solos de mármore saqueados quedaron cubertos con grandes lousas de pedra[33], e cóbrense as paredes de mosaicos dos cruzados; e, finalmente, en 1847, a estrela de prata, que se exhibira sobre a Gruta e de grande importancia relixiosa, foi robada[34] e os relixiosos latinos atribuíron o feito aos gregos ortodoxos.

En 1851, a Igrexa da Natividade seguía baixo control do imperio Otomán, mais preto do Nadal de 1852, Napoleón III enviou o seu embaixador ao imperio e obrigounos a recoñecer a Francia coma a "autoridade suprema" en Terra Santa, que os cristiáns perderan non século XVIII. O sultán cambiou a estrela de prata sobre a gruta por unha inscrición en latín, mais o emperador ruso rexeitou o cambio aludindo á súa "autoridade" citando dous tratados, un de 1757 e outro de 1774 (o tratado de Küçük Kaynarca) e despregaron exército no Danubio. Como resultado do conflito, os otománs revertiron a decisión anterior, renunciaron ao tratado francés e restauraron aos gregos a autoridade soberana sobre as igrexas de Terra Santa polo momento. As tensión continuarían e incrementouse o debate entre o imperio ruso e o otomán pola ocupación dos lugares sagrados na rexión. Os eruditos, indican que o roubo e o conflito posterior foi unha das causas directas da imnplicación francesa na guerra de Crimea contra Rusia.[35]

Sucesos e restauración do século XX[editar | editar a fonte]

Escavación da pasaxe de 1964[editar | editar a fonte]

En febreiro de 1964, ampliouse a pasaxe que comunicaba a Cova de San Xerome coa Cova da Natividade para facilitar o acceso aos visitantes.O empresario estadounidense, Stanley Slotkin, que estaba de visita nese momento comproun unha gran cantidade dos cascallos calcáreos xerados, máis dun millón de fragmentos irregulares duns 5 mm de largo, para vendelos nos Estados Unidos, en forma de cruces plastificadas, pola televisión.[36]

O interior da Igrexa do Nativity cando fotografado polo Matson Servizo Fotográfico no 1930s

Asedio de 2002[editar | editar a fonte]

En abril de 2002, durante a segunda Intifada, uns 200 palestinos, deles 50 armados, buscados polas Forzas de Defensas de Israel (FDI) entraron para se agochar e ocuparon a igrexa durante 39 días, nun contexto de atentados suicidas en Cisxordania. Mantiveron como reféns aos monxes e a outros palestinos que tamén buscaban refuxio e que serviron como escudos humanos.[37]  Despois de impedir a entrada de comida e de cortar as comunicacións, francotiradores das FDI mataron a sete palestinos[38] e feriron a máis de 40 persoas durante o asedio á basílica. Tralas negociacións, 13 militantes foron deportados a Chipre e outros 26 á Franxa de Gaza, España e Italia.

Incendio de 2014[editar | editar a fonte]

En maio de 2014, uns cantos días após a visita do Papa Francisco aos territorios disputados, uns lenzos que penduraban sobre a gruta prenderon lume e provocaron un dano leve.[39]

Restauración no século XXI[editar | editar a fonte]

A igrexa da Natividade hoxe continúa en proceso de renovación. O Comité Presidencial Palestino para a Restauración da Igrexa da Natividade iniciou unha rehabilitación masiva da igrexa co apoio das igrexas católica, ortodoxa grega e armenia en setembro de 2013 e outorgoulle a realización dos traballos á empresa italiana Piacenti SpA.[40] En xullo de 2016, os restauradores italianos descubriron na igrexa un anxo de mosaico, o sétimo, oculto baixo unha capa de xeso. Este anxo foi descuberto por Silvia Starinieri Piacenti empregando unha técnica de termografía que escanea superficies sólidas en busca de obras ocultas por debaixo delas.[41]

Administración[editar | editar a fonte]

Hoxe en día, a igrexa está administrada de xeito conxunto polas autoridades da igrexa ortodoxa grega, católica romana, apostólica armenia. As confesións relixiosas manteñen comunidades monásticas no lugar. O actual "statu quo" provén dun decreto outorgado en 1852 baixo o Imperio Otomán no que se establecen os dereitos, deberes, proviliexios e títulos de propiedade das diveras autoridades eclesiásticas que gardan os Santos Lugares. Ese "statu quo" permanece en vigor e está garantido polo Tratado de Berlín (1878)

  • A igrexa ortodoxa de Xerusalén ten a parte principal da basílica, as cinco naves, o coro e o cruceiro sur na basílica, así como o altar da Natividade na cova.
  • A igrexa apostólica Armenia ten o cruceiro norte e o altar. E, ocasionalmente, o altar da Natividade na cova.
  • O Patriarcado latino de Xerusalén tten o altar da Adoración dos Magos na cova do presebe mais, tamén, a estrela de prata baixo o altar da Natividade.

Porén, son frecuentes os conflitos graves durante as cerimonias nas que participan varias confesións, chegando á agresión física (dous franciscanos asasinados en 1893,[42] cinco sacerdotes e dous policías feridos en 2007, pelexa en 2011[43]); tamén adoita ser frecuente entre os novizos dos monxes sobre o respecto silencioso polas oracións, os himnos, ou mesmo, pola división do espazo para as tarefas de limpeza[44] [45] polo que, acotío, ten que intervir a policía palestina.[46]

Arquitectura [editar | editar a fonte]

Interior da Igrexa da Natividade

A basílica é parte dun gran complexo monumental cunha superficie aproximada de 12.000 m2 e inclúe a zona dos mosteiros latinos (norte), a ortodoxa grega (sueste, incluíndo o cemiterio ao longo do corredor sur da basílica), a armenia (suroeste) e a igrexa católica de Santa Catarina de Alexandría. Tamén está rodeado de hoteis para recibir a peregrinos e hai moitos oratorios.

O acceso á basílica realízase a través dun patio pavimentado, a Praza do Presebe, que conduce á explanada do santuario chamada Praza da Natividade e que se corresponde co atrio orixinal da igrexa bizantina. As escavacións arqueolóxicas fronte á entrada revelaron xacementos nos que se poden recoñecer, no pavimento revovado da explanada, as bocas de apertura.[47]

O complexo actual é, en realidade, unha combinación de dúas igrexas (a igrexa da Natividade e a igrexa católica romana de Santa Catarina) e unha cripta, a cova da Natividade, o lugar de nacemento de Cristo segundo a tradición. O acceso a esta é posible entre ambas igrexas, aínda que a gruta está separada por unha porta normalmente pechada.

Ilustración de 1911 na Encyclopædia Britannica describindo a planta da Igrexa da Natividade, en Belén. (1) Narthex; (2) nave central; (3) naves laterais.

Estrutura do lugar e expansión arquitectónica[editar | editar a fonte]

A Basílica[editar | editar a fonte]

A basílica principal da Natividade está baixo o coidade da igrexa ortodoxa grega do Patriarcado de Xerusalén. Foi deseñada como unha basílica romana típica, con cinco naves, separadas por columnas corintias e unha ábsida na parte oriental, onde está o altar. A igrexa presenta os mosaicos dourados que cobren as paredes laterais, os cales están moi danados e en proceso de restauración. A entrada da basílica consta dunha porta moi baixa, chamoda a "Porta de Humildade." O piso orixinal, que era de estilo romano, foi recuberto por encima, mais hai unha pequena porta a xeito de trampilla no piso actual que se abre para revelar unha porción do pavimento de mosaico orixinal da basílica constantiniana.[48] A igrexa tamén conta cun grande dourado iconostasio, e unha variedade de lámpadas en todo o edificio. As trabes de madeira foran doadas por Eduardo IV de Inglaterra e tamén doou o chumbo para cubri-lo teito. Porén, este último foi collido polos otománs para fundilo como munición na guerra contra a República de Venecia.[49] En ámbolos dous lados do santuario, hai unhas escaleiras para acceder á Gruta.

Igrexa de Santa Catarina[editar | editar a fonte]

A Igrexa de Santa  Catarina, está baixo a advocación de Santa Catarina de Alexandría pola igrexa católica romana. Foi construída polos franciscanos en 1881 a partir das ruínas dunha igrexa e dun mosteiro agostiños da época das Cruzadas; realizouse para asegurar a presenza franciscana no exterior da basílica pois perderan o control do interior.[50] Ten un estilo neogótico moderno e foise modernizado aínda máis segundo as tendencias litúrxicas que seguiron ao Concilio Vaticano II.Esta é a igrexa onde o Patriarca latino de Xerusalén celebra a Misa da medianoite en Noiteboa. Algúns costumes, como o da misa de medianoite, son anteriores ao Vaticano II mais teñen que ser mantidos porque o "statu quo" (os costumes, dereitos e deberes das diversas autoridades eclesiásticas que teñen a custodia dos Santos Lugares) fora fixado duna aocrdo en 1852, baixo o Imperio Otomán, e aínda está en vigor.

Baixorrelevo da Árbore de Xessé[editar | editar a fonte]

É un gran traballo do coñecido escultor relixioso Czesław Dźwigaj, que foi incorporado hai pouco tempo á igrexa de Santa Catarina como agasallo de papa Bieito XVI durante a súa viaxe á Terra Santa en 2009. Mide 3,75 por 4 metros e o motivo principal representa unha árbore de oliveira, ou a Árbore de Xesé que amosa a liñaxe de Cristo dende Abraham até San Xosé xunto con outros motivos bíblicos. Está situado ao longo da pasaxe utilizada polos peregrinos que se dirixen á Gruta da Natividade. O baixorrelevo incorpora o simbolismo do Antigo Testamento. A parte superior está dominada por un Pantocrátor (unha figura coroada de Cristo coas pernas abertas bendicindo a Terra).

A estrela de 14 puntas, na Igrexa da Natividade en Belén.

A Gruta da Natividade.

Baixo a basílica, aparece unha cova rectangular de 12,3 m de longo, 3,5 m de largo e 3 m de alto, iluminada por 53 lámpadas consagra o sitio onde, segundo a tradición, Cristo naceu. As paredes naturais están cuberta de mármore da época bizantina. Dúas escaleiras laterais semicirculares, construídas na época de Xustiniano, conducen a dúas portas de bronce, da mesma época, que permiten o acceso á gruta. Para controla-la afluencia de peregrinos, a visita regúlase entrando pola porta sur e saíndo pola porta norte.[51] Segundo a tradición, o lugar exacto indícase debaixo do "altar da Natividade" (altar establecido na época bizantina, nun nicho) por unha estrela de prata[52] con catorce puntas (que representan as 14 estacións de Cristo camiño da cruz ou simbolizan as tres series de catorce xeracións entre Abraham e Xesús)[53]. Presenta un burato que permite ao peregrino abraza-la rocha orixinal. A estrela foi motivo de varios conflitos internacionais: foi instalada polos católicos en 1717, secuestrada polos ortodoxos gregos e 1847 (hai autores que valoran o feito como unha das causas da guerra da Crimea),[54] e finalmente substitída polo goberno turco en 1853, inseríndoa no mármore como está actuialmente. A estrela está rodeada por quince lámpadas de prata que representan as tres comunidades cristiás: seis pertencen á comunidade grega ortodoxa, catro aos católicos, e cinco á apostólica armenia) e contén unha inscrición en latín: " Hic de Virgina Maria Iesus Christus natus est-1717 " [55](en galego: aquí naceu Xesucristo da Virxe María-1717). O altar, coñecido como o Altar da Natividade, está baixo o coidado das igrexas grega ortodoxa e apostólica armenia. Os católicos romanos están ao cargo dunha parte da gruta coñecida como a Gruta do Presebe, onde está o chamado Altar do Presebe, que marca o sitio onde tradicionalmente a Virce colocou ao Neno, que acabada de nacer, no presebe. Xusto enfronte do presebe atópase o chamado Altar dos Magos. Estes dous altares son utilizados exclusivamente polos católicos que, en Noiteboa, van alí en procesión levar un berce de ouro a Xesús neno. segundo a tradición, os primeiros cristiáns veneraron alí como reliquia un presebe de arxila que foi substituído, baixo o emperador Constantino, por outro de prata, agora desaparecido. Os franciscanos construíron un pasadizo subterráneo para acceder directamente á cova dende o seu claustro.[56]

Outras grutas[editar | editar a fonte]

A cripta da Natividade está en comunicación cunha rede máis ou menos natural de covas que os cristiáns escolleron no século III como tumbas para seren enterrados preto do santuario (da gruta da Natividade). Algunhas desas covas transformáronse en capelas:[57]

  • a capela de San Xosé: que marca o lugar onde apareceu o anxo e mandoulle a Xosé a fuxida a Exipto (Mateu 2:13)
  • a Capela do Inocentes, conmemorando os nenos asasinados por Herodes (Mateu 2:16–18)
  • a Capela de Santo Xerome (restaurada entre 1962 e 1964), onde a tradición indica que fixo a tradución, no 284, da Biblia a latín (a Vulgata).

Segundo unha tradición non verificada historicamente[49], debaixo da igrexa tamén se localizarían as tumbas de catro santos, nun subterráneo accesíbel desde a igrexa católica de Santa Catarina:

Praza do presebe[editar | editar a fonte]

É un gran patio pavimentado diante da igrexa, é o sitio onde as multitudes xúntanse en Noiteboa para cantar panxoliñas antes dos servizos de medianoite. De acordo co statu quo, cada confesión celebra a misa do Nadal en momentos diferentes: a igrexa grega ortodoxa e a apostólica armentia empregan, liturxicamanete, o calendario xuliano e celebran o 25 de decembro e o 6 de xaneiro que se corresponden co 7 e o 19 de xaneiro respectivamente. O Patriacado latino de Xerusalén segue o calendario gregoriano moderno e o Exarcado católico romano celebra o nacemento o 25 de decembro.[54]

Conservación e problemas relacionados[editar | editar a fonte]

A basílica foi incluída na Lista de vixilancia dos 100 lugares máis ameazados en 2008 polo World Monuments Fund:[58]

O estado presente da igrexa es preocupante. Moitoas trabes do teito están a podrecer e non foron cambiadas dende o século XIX. A auga de chuvia que se filtra no edificio non só acelera o apodrecemento da maderia e debilita a integridade estrutural da construción senón que afecta os mosaicos e pinturas do século XII. A presenza da auga tamén implica a presenza do risco de incendio eléctrico. Se houber outro sismo da escala do de1834, o resultado sería, probabelmente, catastrófico... Esprérase que a inclusión na listaxe animará a súa conservación, e incluso se consiga que os custodios das tres confesións relixiosas -a igrexa ortodoxa grega, a igrexa ortodoxa armenia e a orde franciscana- traballan unidos, o que non sucedeu en centos de anos antes. o goberno israelí e a autoridade palestina tamén terían que traballar xuntos na súa protección.[59]

En 2010, a Autoridade palestina anunciou que era inminente a consecución dun programa multimillonario de restauración no que o propio presidente Mahmoud Abbas se implicou. A fase inicial do traballo de restauración completouse a principios de 2016. O proxecto foi parcialmente financiado polos palestinos e levado a cabo por un equipo de expertos palestinos e internacionais baixo a dirección de Ziad al-Bandak. Os traballos consistiron na instalación de novas fiestras, completar reparacións estruturais na teitume e a limpeza e restauración dos mosaicos.[60]

Aínda que maioritariamente son musulmáns, os palestinos consideran a igrexa coma un tesouro nacional e, tradicionalmente, é un dos lugares da zona máis visitados polos turistas e recibiu en 2010 máis de 2 millóns de turistas.[58]

Patrimonio mundial[editar | editar a fonte]

En 2012, todo o complexo eclesiástico converteuse no primeiro sitio palestino que entrou na Lista de Patrimonio da Humanidade polo Comité de Patrimonio Mundial na súa 36.ª sesión do 29 xuño. Foi aprobado por un voto secreto de 13–6[61] no comité de 21 membros, segundo a voceira da UNESCO Sue Williams, seguindo unha procedemento de candidatura de emerxencia que eludiu o proceso de 18 meses para a maioría de sitios, a pesar da oposición dos Estados Unidos e Israel. O sitio foi aprobado baixo os criterios catro e seis.[62] A decisión foi polémica tanto en termos técnicos coma políticos.[3] Tamén foi incluída na Lista de Patrimonio Mundial en Perigo por mor das fitracións de auga que padece.[62]

Galería[editar | editar a fonte]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Romey, Kristin (Decembro 2017). "En busca de Jesús de Nazaret". National Geographic. Vol. 41 (Nº 6): p. 13. ISSN 1138-1434. 
  2. 2,0 2,1 "Birthplace of Jesus: Church of the Nativity and the Pilgrimage Route, Bethlehem". unesco.org. Consultado o 25-12-2017. 
  3. 3,0 3,1 Carbajosa, Ana (29-04-2012). "La Unesco declara la Natividad de Belén patrimonio de la Humanidad". elpais.com. Consultado o 25-12-2017. 
  4.  Lucas 2,8-20
  5. Helweg-Larsen, Robin. "No room in the kataluma". The Gospel According to the Romans (en inglés). Consultado o 26-12-2017. 
  6. Laurentin, René (1982). Les évangiles de l'enfance du Christ. Vérité de Noël au-delà des mythes : exégèse et sémiotique, historicité et théologie, (en francés). Paris-Tournai: Edit. Desclée. p. 225. ISBN 978-2718902296. 
  7. Borchert, Gerald L. (2011). Jesus of Nazareth. Background, Witnesses, and Significance (en inglés). Mercer University Press. p. 124. ISBN 978-0881462661. 
  8. Mateu 2,11
  9. Teyssier d'Orfeuil (1999), p.51
  10. Perrot, C.; Bioul, Bruno (1999). "Les récits de l'enfance de Jésus". Les Dossiers d'archéologie (Dijon) (249): 100–105. ISSN 1141-7137. 
  11. Quesnel, Michel (2000). Jésus et le témoignage des évangiles. Aux origines du christianisme. Col. Le monde de la Bible (Paris: Gallimard). pp. 201–202. ISBN 9782070411146. 
  12. Brown, Raymond Edward (1993). The birth of the Messiah: a commentary on the infancy narratives in the Gospels of Matthew and Luke. Anchor Bible. p. 513. ASIN B000PZZ2QC. 
  13. Houziaux, Alain; Combet-Galland, Corina; Mordillat, Gérard; Quesnel, Michel (2006). Jésus-Christ, de quoi est-on sûr? (en francés). Éditions de l'Atelier. p. 52. ISBN 978-2708238749. 
  14. Profecía de Miqueas sobre o nacemento do Mesías en Belén (Mi 5:2-4) (en francés)
  15. 15,0 15,1 Ricciotti, Giuseppe (1948). Vita di Gesù Cristo. (en italiano). Tipografia Poliglotta Vaticana. p. 276. 
  16. Maier, Paul L. (2001). The First Christmas: The True and Unfamiliar Story. Kregel Publications. p. 47. ISBN 0-8254-3330-4. 
  17. Mitchell, Chris (25-12-2016). "Do We Really Know Where Christ Was Born?". cbnnews. Consultado o 27-12-2017. 
  18. Craveri, Marcello (1967). The Life of Jesus (en inglés). Grove Press. pp. 35-37. 
  19. Roth, Leland M. (1993). Understanding Architecture. Its Elements, History and Meaning (en inglés). Westview Press. p. 30. ISBN 978-0064301589. 
  20. Crown, Alan D.; et al. (1993). A Companion to Samaritan Studies. Mohr Siebeck. p. 55. ISBN 978-3161456664. 
  21. 21,0 21,1 Shomali, Qustandi. Church of the Nativity: History and Structure (en inglés)
  22. Planta da basílica de Xustiniano superposta sobre a de Constantino en Bargil Pixner (2010). Paths of the Messiah and Sites of the Early Church from Galilee to Jerusalem. San Francisco: Ignatius Press. ISBN 978-0-89870-865-3 P.14. (Para ver en liña: Google Books)
  23. Vincent, Louis-Hugues; Abel, Félix-Marie (1914), p. 126.
  24. Dupeyron, Catherine (2007). Chrétiens en Terre sainte (en francés). Paris: Albin Michel. p. 39. ISBN 9782226180582. 
  25. Vincent, Louis-Hugues; Abel, Félix-Marie (1914),p. 139
  26. Vincent, Louis-Hugues; Abel, Félix-Marie (1914), p. 183-187.
  27. 27,0 27,1 Hazzard, Harry W. (1977). A History of the Crusades. Vol. IV. 
  28. Sandoli, Sabino de (1990). La libération pacifique des lieux saints au xive siècle. Studia Orientalia Christiana, Monographiae (en inglés) nº 3. Cairo: The Franciscan Centre of Christian Oriental Studies. OCLC 23162939. 
  29. Teyssier d'Orfeuil (1999), p. 109
  30. 30,0 30,1 Booth, William (23-25-2014). "The Church of the Nativity, Jesus’s birthplace, gets its first repairs in more than 500 years". washingtonpost.com. Consultado o 27-12-2017. 
  31. Vincent, Louis-Hugues; Abel, Félix-Marie (1914), p. 191
  32. Smith, Sir George Adam (1907 [2009]). Jerusalem: the topography, economics and history from the earliest times to A.D. 70. Vol. I (1907-1908). Cornell University Library. ISBN 978-1112061127. 
  33. Vincent, Louis-Hugues; Abel, Félix-Marie (1914), p.203
  34. Kraemer, Joel L. (1980). Jerusalem: problems and prospects. Praeger Publishers Inc. ISBN 978-0030577345. 
  35. Teyssier d'Orfeuil (1999), p.135
  36. Dart, John (12-10-1996). "Rocks of Faith". Los Angeles Times. Consultado o 31-12-2017. 
  37. Cohen, Ariel (24-04-2002). "The Nativity Sin". nationalreview.com (arquivado en web.archive.org). Archived from the original on 17-08-2011. Consultado o 25-12-2017. 
  38. Marirrodriga, Jorge (03-05-2002). "La basílica de la Natividad de Belén sufre los peores combates desde el inicio del asedio". elpais.com. Consultado o 25-12-2017. 
  39. "Fire breaks out at Bethlehem’s Church of Nativity". wkbn.com. The Associated Press. 27-05-2014. Arquivado dende o orixinal o 01-01-2018. Consultado o 31-12-2017. 
  40. "Church of Nativity restoration". upi.com. United Press International. 17-12-2016. Consultado o 31-12-2017. 
  41. "Italians find Church of Nativity's 7th angel". ansa.it. Agenzia Nazionale Stampa Associata. English Edition. 08-07-2016. Consultado o 31-12-2017. 
  42. Vincent, Louis-Hugues; Abel, Félix-Marie (1914), p. 205
  43. "VIDEO. Bethléem : des prêtres se battent à coup de balai". leparisien.fr. 29-12-2011. Consultado o 01-01-2017. 
  44. "Bethlehem church cleaning turns into dust-up between rival monks". theguardian.com. 28-12-2011. Consultado o 01-01-2018. 
  45. "Monks brawl at Jerusalem shrine". bbc.co.uk. 09-11-2008. Consultado o 01-01-2018. 
  46. "Police sweep through Bethlehem church to break up scuffles between rival clerics - video". theguardian.com. 28-12-2011. Consultado o 01-01-2018. 
  47. Vincent, L.H. (1936). "Le sanctuaire de la Nativité d'après les fouilles récentes". Revue biblique. Vol XLVI: pp. 116–121. 
  48. Madden, A.M. (2012). "A Revised Date for the Mosaic Pavements of the Church of the Nativity, Bethlehem". Ancient West & East (Peters Online Journals). Vol. 11: 147–190. ISSN 1783-8363. 
  49. 49,0 49,1 Murphy-O'Connor (2008), p. 235
  50. Dupeyron, Catherine (2007). Chrétiens en Terre sainte. Disparition ou mutation (en francés). Albin Michel. p. 47. ISBN 978-2226180582. 
  51. Wareham, Norman; Gill, Jill (2011). Every Pilgrim's Guide to the Holy Land. Col. Every Pilgrim's Guide (en inglés) (4ª ed.). Hymns Ancient & Modern Ltd. p. 83. ISBN 978-1848251045. 
  52. Fabricada en Constantinopla, foi colocada en 1717 polos católicos para reemprazar outra anterior moi deteriorada.
  53. Berrett, LaMar C. (1979). Discovering the World of the Bible (en inglés) (1ª ed.). Thomas Nelson Publishers. ISBN 978-0840751829. 
  54. 54,0 54,1 Andezian (2006), p.146
  55. Crump, William D. (2001). The Christmas Encyclopedia. McFarland. p. 157. ASIN B01K3N2SAI. 
  56. Vincent, Louis-Hugues; Abel, Félix-Marie (1914), p.136
  57. Pixner, Bargil (2010). Paths of the Messiah and Sites of the Early Church from Galilee to Jerusalem. San francisco: Ignatius Press,. p. 18. ISBN 978-0-89870-865-3. 
  58. 58,0 58,1 Kumar, Anugrah (28-11-2011). "Bethlehem's Nativity Church to Get Overdue Repairs". The Crhistian Post. Consultado o 07-01-2018. 
  59. "Church of the Holy Nativity". World Monuments Funds. Consultado o 07-01-2018. 
  60. "Palestinians renovate church at Jesus’ birthplace". Al arabiya english. 16-02-2016. Consultado o 07-01-2018. 
  61. "Bethlehem sites given Unesco World Heritage status". bbc.com. 29-06-2012. Consultado o 07-01-2018. 
  62. 62,0 62,1 "Birthplace of Jesus: Church of the Nativity and the Pilgrimage Route, Bethlehem". UNESCO. Consultado o 07-01-2018. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]