ASTANO

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «Astano»)

Coordenadas: 43°28′32.47″N 8°10′47.73″O / 43.4756861, -8.1799250

Astano

Estatua do fundador, Avda. de Esteiro (Ferrol)
Fundación15 de outubro de 1941 (82 anos)
MatrizAstillero Fene, Navantia (SEPI)
LocalizaciónNavantia, Avenida das Pías, 15500 Fene, A Coruña
FundadorJosé María González-Llanos
Persoas clavePedro Barrié de la Maza
IndustriaNaval
ProdutosBuques, offshore, reparacións navais
editar datos en Wikidata ]

ASTANO (acrónimo de Astilleros y talleres del noroeste) foi unha empresa do sector naval situada en Fene, actualmente integrada en Navantia. Foi fundada en 1941 por José María González-Llanos tamén fundador de FENYA, enxeñeiro e antigo director de Bazán, cun capital social de 1 600 000 pesetas e 33 empregados. O concello de Fene puxo o nome de Astano á avenida principal do Polígono industrial Vilar do Colo. Dende o 1 de xaneiro de 2005 pasou a chamarse Navantia Fene, propiedade da SEPI. Para Astano traballaron empresas locais como Fenya ou Imenosa.

Historia[editar | editar a fonte]

Maqueta de Astano, nas súas orixes. Exponav.

No ano 1917[1] estableceuse un pequeno estaleiro de ribeira na zona de Perlío, que facía buques de pesca en madeira propiedade de Ramón Aguilar Pérez, coñecido como Ramón de Roque.[2] Este pequeno estaleiro foi mercado por Llanos en 1941 xunto con outros socios e foi ampliándose desde a ribeira da ría de Ferrol, no concello de Fene, comezando a dedicarse á construción de barcos pesqueiros en madeira.

En 1944 converteuse en sociedade anónima, entrando na empresa o Banco Pastor, e co seu capital acometeuse o paso á construción en metal iniciado o ano anterior, e comezou unha medra sostida apoiada na expansión da pesca e nun mercado protexido. A entrada na dirección da empresa do enxeñeiro e ex-director de Bazán José María González-Llanos iniciou o crecemento de Astano, que chegou a ser un dos máis importantes estaleiros do mundo. A empresa modernizou as instalacións, creou escolas de aprendices, comedores para os traballadores, vivendas sociais (Vivendas de San Valentín en Perlío), economato e beneficios sociais e melloras económicas. Pasou ademais da construción de buques en madeira a construír os maiores buques que se estaban a botar no mundo.

Evolución do cadro de persoal.[3]

A primeira crise chegou en 1956 co esgotamento dos caladoiros do Gran Sol e comezou un xiro cara á elaboración de navíos de carga, fundamentalmente para carbón e petróleo nun mercado en expansión. A crise definitiva chegou en 1971 coa empresa nunha situación crítica, o que provocou a toma de control polo Instituto Nacional de Industria, que non conseguiu endereitala. A subseguinte crise do petróleo de 1973 acabou por condenar o estaleiro a perdas cada vez maiores e unha situación sen saída. Cando en 1972 se botou o Arteaga, navío de 323 000 toneladas, de enorme éxito na construción naval nacional, a empresa estaba en franca decadencia, o que non impediu o seu crecemento tecnolóxico e a botadura dos petroleiros máis grandes, o Al-Andalus en 1974 de 362 946 toneladas de peso morto e 362,57 metros de eslora, e o Santa María en 1975 de 365 000 toneladas de peso morto. Son os maiores buques construídos e botados en bancada do mundo. A factoría traballaba por debaixo da súa capacidade e en 1979 o INI fíxose cargo da totalidade da empresa, inxectando un capital de 3 500 millóns de pesetas.

Nese contexto de profunda reconversión produciuse a negociación do ingreso de España na Unión Europea (entón Comunidade Económica Europea). O plan para o sector naval da CEE era moi duro e propoñía unha enorme redución da capacidade produtiva en toda a Unión. A España esixíaselle o peche dun estaleiro entre os de Puerto Real, Sestao ou Fene. O goberno socialista de Felipe González propuxo limitar a produción de Astano á construción Off-Shore, sector que estaba entrando nunha recesión, o que foi aceptado pola CEE con fortes reservas. O estaleiro puido volver á construción naval civil o 1 de xaneiro de 2015, cando rematou o veto.[4]

Construción naval[editar | editar a fonte]

A Discoverer Enterprise encaixada na ponte das Pías.
Construcións off-shore de Astano

Discoverer Enterprise no golfo de México.
Número Nome Tipo Botado
266 Drillmar I Plataforma 15-09-1989
267 Gryphon A FPSO 15-04-1992
269 Alba FSU FSU 09-03-1993
273 Petrojarl Foinaven FPSO 28-08-1995
274 Captain FPSO FPSO 2-07-1996
275 Discoverer Enterprise Drill Ship 12-12-1997
276 Discoverer Spirit Drill Ship 14-05-1999
277 Discoverer Deep Seas Drill Ship 22-12-1999
279 Farwah FPSO 7-10-2002

Dende os seus inicios Astano leva botados preto de 300 buques e construcións navais. Dende as súas orixes como estaleiro de pesqueiros en madeira e logo aceiro a empresa foi evolucionando, pasando da construción de petroleiros ata un LNG (o Laieta, primeiro gaseiro construído en España) e construcións offshore como os FPSO dos que foi un dos pioneiros en todo o mundo.

Astano foi o primeiro estaleiro do mundo en construír un buque Off-Shore para a perforación e extracción de petróleo. Tódolos que existían ata entón eran transformacións de buques existentes. O Discoverer Enterprise[6] botado en 1998 foi o primeiro dunha serie de dous máis: Discoverer Spirit botado en 1999 e Discoverer Deep Seas botado en 2000 construídos para a multinacional norteamericana Transocean.

Astano ademais foi o estaleiro que sufriu unha máis forte reconversión perdendo 3 600 empregos fronte a reducións menores en Puerto Real e Sestao. A empresa enfrontábase a un mercado pequeno e moi competitivo cunha factoría sobredimensionada e con baixa produtividade, o que provocou a necesidade de enormes axudas do goberno, consideradas ilegais pola Unión Europea. Nesa situación de inviabilidade chegouse en 2004 á negociación coa UE, na que o goberno optou por integrar as instalacións no grupo de estaleiros do sector militar, primeiro chamado Izar e despois Navantia. Isto deu lugar a unha última reconversión pasando de 1 150 empregados a 300. Actualmente o estaleiro está adicado só á construción naval militar, bloques, e ás reparacións de todo tipo de buques.

Reparacións navais[editar | editar a fonte]

Vista interior de Astano.

Ademais da construción naval Astano adícase á reparación de todo tipo de buques, tamén militares. Astano ten nas súas instalacións 11 peiraos que suman 2 700 metros.

Tamén hai dous diques para reparacións:

  • Dique número 2 de 260×38 metros.
  • Dique número 1 de 160×24 metros.
  • 2 grellas de 337×58 metros.
  • 18 guindastres cunha potencia de entre 10 e 100 toneladas.
  • 1 guindastre pórtico de 800 toneladas de capacidade de elevación.

O tamaño máximo dun buque construído foi de 346×60 metros (385 000 TPM).

A icona pola que é coñecida a empresa é o seu guindastre pórtico, unha construción cunha capacidade de elevación de 800 toneladas, construída entre 1970 e 1971. Foi deseñada pola empresa alemá PHB Jucho e construída pola MTM Maquinista Terrestre y Marítima de Barcelona no propio estaleiro. Mide 145 metros entre piares e 75 metros de alto baixo o pórtico. No momento da súa construción era a maior de toda Europa.[7]

Buques construídos[editar | editar a fonte]

Dende 1941 Astano leva construídos preto de 300 buques.[8]

Nome Tipo Botado Entregado

Navantia Fene[editar | editar a fonte]

Dende a integración de Astano en Navantia, como Navantia Fene, e a fin do veto á construción naval, o estaleiro ten diversificado os seus traballos. Pasou á reparación naval de buques militares, construción de pezas e bloques para o sector militar, un exemplo disto é o proxecto de dous buques militares loxísticos como o Cantabria (A-15) para a mariña australiana. O estaleiro tamén participa en proxectos de eólica mariña para Iberdrola como o campo Wikinger ou East Anglia Array.

Construcións en eólica mariña offshore[9]
Data Nome Cliente Número
Decembro de 2014 Alemaña Wikinger Iberdrola 29 jackets
Statoil
Xuño de 2015 Escocia Hywind Statoil 5
Xaneiro de 2017 Dinamarca Nissum Bredning Siemens 4
2018 East Anglia Array Iberdrola 42 jackets
Agosto de 2018 Portugal Windfloat Windar Renovables 1

Galería de imaxes[editar | editar a fonte]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Aguilar Sardina, Jacobo: "La construcción naval en Perlío (Fene) Taller de Ramón Aguilar" fenecom.blogspot.com.es 24/7/2009 (en castelán).
  2. Aguilar Sardina, Jacobo: "Astano en el Recuerdo (I)" fenecom.blogspot.com.es 22/5/2009 (en castelán).
  3. Ferrás Sexto, Carlos (1993). Desenvolvemento urbanístico e económico en Fene durante os séculos XIX e XX. Santiago de Compostela: Servizo de Publicacións e Intercambio Científico da Universidade de Santiago de Compostela, Fene: Concello de Fene. p. 132. ISBN 84-7191-938-9. 
  4. Mayoral, Montse (7/9/2014). "El astillero de Fene, en la encrucijada". Diario de Ferrol (en castelán). 
  5. Actividad económica en Ferrolterra y área de influencia Ferrolterra: Empresa y sociedad
  6. "Discoverer Enterprise" Arquivado 19 de febreiro de 2018 en Wayback Machine. na páxina web de Transocean.
  7. Aguilar Sardina, Jacobo: "Imágenes de la Grúa Pórtico" fenecom.blogspot.com.es 30/6/2009 (en castelán).
  8. Aguilar Sardina, Jacobo: Buques construidos y características en Astano" fenecom1.blogspot.com.es 11/3/2014 (en castelán).
  9. Navantia y Windar logran en Portugal otra obra de eólica marina

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Pérez Rodríguez, M. A. (2000). Astano. Un estaleiro na ría. Cadernos FerrolAnálisis 13. Club de Prensa de Ferrol. ISBN 978-92-0-298687-9. 
  • ————————— (2001). Astano II. Un estaleiro na ría. Cadernos FerrolAnálisis 14. Club de Prensa de Ferrol. ISBN 978-92-0-338403-2. 
  • Serantes Caínzos, José Manuel (2011). Astano: un estaleiro, unha vivencia. Concello de Fene / Deputación da Coruña. 
  • Ferrás Sexto, Carlos (1993). Desenvolvemento urbanístico e económico en Fene durante os séculos XIX e XX. Santiago de Compostela: Servizo de Publicacións e Intercambio Científico da Universidade de Santiago de Compostela, Fene: Concello de Fene. ISBN 84-7191-938-9. 

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]