Aquisgrán

Aquisgrán
	Aachen (de)
	Brasón
Himno	Urbs Aquensis
Localización
	50°46′34″N 6°05′02″L / 50.7762, 6.0838Coordenadas: 50°46′34″N 6°05′02″L / 50.7762, 6.0838
Estado	Alemaña
Estado federado	Renania do Norte-Westfalia - Nordrhein-Westfalen
Rexión administrativa	Colónia (pt)
Asociación especial	Aachen cities region (en)
Capital de	Aachen cities region (en) ; Reino franco (768–843); Roer (pt) (1797–1814)
Contén a división administrativa	Aachen-Mitte (en) ; Brand (en) ; Eilendorf (pt) ; Haaren (pt) ; Kornelimünster/Walheim (en) ; Laurensberg (en) ; Richterich (pt)
Poboación
Poboación	252.136 (2022) (1.567,52 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Renania
Superficie	160,85 km²
Bañado por	Wurm
Altitude	173 m-410 m-125 m
Comparte fronteira con	Herzogenrath ; Vaals (pt) ; Plombières (pt) ; Gulpen-Wittem (pt) ; Simpelveld (pt) ; Heerlen (pt) ; Kelmis (pt) ; Roetgen ; Würselen ; Raeren (pt) ; Eschweiler ; Stolberg ; Kerkrade (pt)
Datos históricos
1 de maio de 1248	Evento clave
1 de maio de 1248	Siege of Aachen (en)
1614	Siege of Aachen (en)
Santo padrón	Asunción de María
Organización política
• Oberbürgermeister (pt)	Sibylle Keupen (pt) (2020–)
Membro de	Meuse-Rhine Euroregion (en) ; Landschaftsverband Rheinland (en) ; Städtetag Nordrhein-Westfalen (pt) ; Mayors for Peace (en) (1986–); Aliança Climática (pt) (1991–); association for pedestrian and bicycle-friendly cities, townships and districts in North Rhine Westphalia (en) (1995–)
Identificador descritivo
Código postal	52062, 52063, 52064, 52065, 52066, 52067, 52068, 52069, 52070, 52071, 52072, 52073, 52074, 52075, 52076, 52077, 52078, 52079 e 52080
Fuso horario	Central European Standard Time (GMT+1) (en) ; UTC+01:00; horario de verán; UTC+02:00
Prefixo telefónico	0241, 02403, 02405, 02407 e 02408
Código NUTS	DEA21
Clave de rexión en Alemaña	053340002002
Número de municipio alemán	05334002
Outro
Irmandado con	Liexa (1955–); Montebourg (1960–); Reims (1967–); Halifax (1979–); Toledo (1985–); Ningbo (1986–); Naumburg (Saale) (1988–); Condado de Arlington (1993–); Cidade do Cabo (2000–); Sarıyer (2013–); Cidade do Cabo (2017–)
Páxina web	aachen.de

Aquisgrán^[1] (en alemán: Aachen, [ˈʔaːxən] (AFI), escoitar, en fráncico ripuario: Oche, en francés: Aix-la-Chapelle, [ɛkslaʃapɛl] (AFI)) é unha cidade alemá do Land de Renania do Norte-Westfalia localizada xunto á fronteira con Bélxica e os Países Baixos, a 65 km de Colonia, constitúe a cidade máis ao oeste de Alemaña, e levántase a 191 metros sobre o nivel do mar, aínda que o seu punto máis alto é de 410. A poboación é de 260.454 (2011)

Historia[editar | editar a fonte]

Os romanos chamaron ás fontes termais sulfurosas da zona Aquis Granum , e canalizáronas para utilizalas como caldas. Tras a marcha dos romanos estiveron abandonadas ata o século VIII, aparecendo entón co nome de Aquis Villa. No ano 768, Carlomagno chegou a Aquisgrán pola primeira vez, gustoulle a zona e vinte anos despois comezou a construír un palacio, a súa capela palatina vaise converter na catedral de Aquisgrán que comezou a construírse no ano 796 e Carlomagno pasou a maioría dos invernos que van do ano 800 ata a súa morte acontecida en 814 en Aquisgrán para utilizar as caldas. Á súa morte soterrouse na capela.

No ano 936, coroaron a Odón I rei na catedral e desde entón Aquisgrán foi o lugar de coroamento dos reis do Sacro Imperio Xermánico durante os seguintes 600 anos, o último foi Fernando I en 1531. Durante toda a Idade Media Aquisgrán foi unha das cidades máis grandes do Imperio, en 1166 declarárona Cidade Libre Imperial separada do Ducado de Baixa Lorena. En 1668 asinouse o Tratado de Aquisgrán logo da Guerra de Devolución. Despois da Guerra dos Trinta Anos permaneceu tan só como unha cidade de importancia rexional. En 1801 pasou a ser anexionada por Francia pero o Congreso de Viena de 1815 asignouna a Prusia. Cara a 1880 a súa poboación era de 80.000 persoas e era un importante nó de comunicacións ferroviarias, converténdose nun núcleo manufactureiro onde se fabricaba ferro para os ferrocarrís e fibelas, botóns e agullas, destacando ademais en tabaco, e en tecidos de la e seda. Durante a segunda guerra mundial quedou moi danada, destruíndo os bombardeos dous terzos da cidade e foi, o 21 de outubro de 1944, a primeira cidade alemá ocupada polas tropas aliadas.

Economía[editar | editar a fonte]

Aquisgrán conta con plantas industriais, en especial téxtiles, siderúrxicas e químicas pero recentemente tamén se estableceron empresas tecnolóxicas so o pulo da Universidade Técnica de Aquisgrán, situándose nunha das rexións economicamente máis vigorosas da Unión Europea.

Notas[editar | editar a fonte]

↑ Forma empregada na Enciclopedia Galega Universal.

[1] Forma empregada na Enciclopedia Galega Universal.

[1]