Adicción

Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Aviso médico
Aviso médico
Advertencia: A Wikipedia non dá consellos médicos.
Se cre que pode requirir tratamento, por favor, consúltello ao médico.
O alcohol e o tabaco son as adiccións máis comúns.
De estar procurando por adición vexa suma.
Frasco de heroína, unha droga que pode causar adicción moi rapidamente.

O termo adicción (do latín addictus[1]) é utilizado nun amplo abanico de contextos para describir unha inclinación,[2] unha obsesión, unha obrigación ou unha dependencia física ou psicolóxica excesiva.[3] Algúns exemplos de adicción poden ser a adicción ás drogas (drogadicción), os videoxogos, ao xogo (ludopatía), ao tabaco (tabaquismo), ao alcohol (alcoholismo), ao ordenador, a pornografía, ou a comida, entre outros.

En terminoloxía médica, unha adicción é un estado en que o corpo depende dunha substancia para funcionar normalmente, e desenvolve unha dependencia física cara esta, como no caso da drogadicción. Cando a droga ou a substancia da que alguén depende se lle retira, isto causa no enfermo unha síndrome de abstinencia, feito que presenta un conxunto característico de síntomas. No campo da psicoloxía, unha adicción non está asociada necesariamente cun uso abusivo dunha substancia, xa que esta forma de adicción pódese xerar incluso seguindo a medicación dun tratamento médico convencional, prescrito por un médico.

O OMS, por exemplo, utilizou os termos "habituación", "farmacodependencia", "uso prexudicial" e outros para referirse ao uso de substancias, o que reflicte a discusión no interior dos diversos comités que se formaron para discutir o tema.

Hoxe en día existe un certo consenso, non completamente aceptado, que distingue polo menos dous fenómenos relacionados co uso de substancias psicoactivas: adicción e dependencia. Estes dous fenómenos son completamente diferenciables tanto na clínica como na neurobioloxía, conduta e tratamento. Con todo, os dous grandes manuais de consenso en torno aos trastornos psiquiátricos (o DSM IV da American Psychiatric Association, e a CIE-10, da OMS) presentan unha mestura dos seus signos característicos.

Orixinalmente, adicto era quen seguía cegamente ao líder, sen criticar nin dicir nada (en latín a-dicte: 'non dicción'). Despois chamouse addictus a un 'escravo' por débedas. De alí addictio: adxudicación, cesión ao mellor ofertante, consagración, dedicación '.

Con todo, o uso común do termo adicción ampliou o seu campo semántico á dependencia psicolóxica. Neste contexto, utilízase o termo na drogadicción e os problemas de abuso de substancias, pero tamén se refire a comportamentos que non se recoñecen xeralmente como problemas de adicción, como a adicción á comida , ao xogo ou os ordenadores. Neste tipo de acepción, o termo denota o comportamento compulsivo dun individuo en realizar algunha actividade específica, malia as consecuencias prexudiciais que poida ter para a súa saúde, o seu estado mental ou a súa vida social .

Clínica[editar | editar a fonte]

O consumo de substancias psicoactivas como as drogas é probablemente unha das actividades máis antigas do ser humano. A importancia do espazo psíquico para a especie humana, é con seguridade o motivo polo que estas condutas han ter e seguen tendo unha alta frecuencia en todas as sociedades. Os seres humanos usaron psicótropos para os máis diversos fins: mellora do estado de ánimo, control da ansiedade, da dor, comunicación cunha realidade non ordinaria, socialización e un simple benestar.

Dependencia e adiccións[editar | editar a fonte]

Cerebro afectado pola adicción.

A distinción entre "dependencia" e "adicción" é unha preocupación actual dos investigadores.

A dependencia é o uso dunha substancia para evitar os efectos que tería a súa carencia. Neste sentido os diabéticos que deben utilizar insulina constitúen un grupo dependente. A dependencia a substancias psicoactivas é o uso de substancias co obxecto de evitar os efectos que provoca a súa suspensión (uso preventivo) ou ben de diminuír os síntomas da suspensión cando xa se produciu (uso paliativo). Típicamente as benzodiacepinas provocan dependencia. Utilízanse para inducir o soño, por exemplo, pero o uso continuado delas provoca, finalmente, que o soño só sexa inducido grazas ao seu consumo. Un suxeito que leva un tempo consumindo benzodiazepinas para durmir, terá logo grandes dificultades para conciliar o soño sen consumilas. Fíxose dependente. O seu consumo de benzodiazepinas, entón, faise de xeito preventiva (en prevención de non poder durmir), ou ben, para inducir o soño cando descobre que doutro xeito non pode logralo (uso paliativo).

Tolerancia e síndrome de abstinencia[editar | editar a fonte]

As substancias capaces de provocar dependencia inducen un fenómeno chamado "tolerancia", que consiste na diminución dos efectos típicos dunha substancia cando se usa de xeito regular, ou ben, o que é o mesmo, un efecto que se mantén similar aínda que se aumente a cantidade de substancia. É o fenómeno habitual nos bebedores de alcohol, que son capaces de tolerar grandes cantidades de alcohol cando levan anos consumindoo. Pasa tamén de xeito marcado cos efectos euforizantes da cocaína. A tolerancia aparece sobre algúns efectos das substancias psicoactivas e non sobre outros.

Un fenómeno que está estreitamente ligado á tolerancia é o da síndrome de abstinencia, ou simplemente abstinencia. A síndrome de abstinencia é un fenómeno agudo que ocorre ao interromper o consumo dunha substancia nun suxeito que leva moito tempo utilizándoa de xeito máis ou menos continuo. Cada substancia ten unha síndrome de abstinencia característica, e entre eles o do alcohol é sen dúbida o máis grave. A síndrome de abstinencia ao alcohol varía entre leve, moderada e grave.

A síndrome grave ten unha significativa mortalidade se non é tratada a tempo, constituíndo unha real urxencia médica. A síndrome grave de abstinencia ao alcohol coñécese como delirium tremens (do latín "delirio temblorosa", en alusión aos seus dous grandes síntomas).

Con todo, non todas as substancias adictivas provocan abstinencia. Por exemplo, a síndrome é intensa (e grave) no consumo de alcohol. Tamén é moi notorio no consumo de opiáceos. Con todo, é pouco notorio ou inexistente no consumo de cocaína e nicotina.

A síndrome de abstinencia é o conxunto de reaccións físicas ou corporais que ocorren cando unha persoa con adicción a unha substancia (alcohol ou bebidas con etanol, tabaco ou outras drogas) deixa de consumila.

Esta síndrome tamén pode presentarse nalgunhas patoloxías psicolóxicas como a dependencia emocional, no que non se depende dunha substancia ou unha droga, pero si dun afecto desmesurado cara a outra persoa, onde o individuo presenta somatización (proceso polo que se confunden problemas emotivos ou psicolóxicos con dores físicas) [4]. Aínda que os síntomas varían en forma e intensidade segundo o produto utilizado e o tempo que fai que se desenvolveu en dependencia, en todos os casos débense a que se alterou o funcionamento normal do sistema nervioso central. A síndrome de abstinencia denomínase coloquialmente mono.

A tolerancia e a síndrome de abstinencia son fenómenos reversibles. Un suxeito que se fixo dependente, pode deixar de consumir unha substancia e nun tempo variable perder a tolerancia que tiña. En termos prácticos isto significa que, se volve consumir, sentirá os mesmos efectos que un suxeito virxe de experiencia. Adoita pasar aos consumidores de alcohol cando pasaron un longo período sen consumir (por exemplo, un ano). Cando volven consumir unha pequena dose, que normalmente non lles faría efecto, sofren unha intensa embriaguez.

A síndrome de abstinencia tamén é reversible e ten un tratamento eficaz. O máis grave, o do alcohol, ten unha duración que, no peor dos casos, non supera dos 10 a 12 días. Logo deste tempo, o individuo pode volver facer unha vida normal. Deste xeito, ao ser reversibles e ter un tratamento eficaz, dependencia e abstinencia en estrito rigor non representan un grave problema sanitario.

Síndrome de abstinencia neonatal[editar | editar a fonte]

Cando unha muller embarazada é adicta, as substancias que consome chegan ao torrente sanguíneo do feto a través da placenta. Ao nacer, a dependencia do bebé respecto da droga continúa, pero non a súa administración, polo que sofre diversos trastornos no seu sistema nervioso e no seu organismo en xeral.

Abstinencia en recentemente nados. Ademais das dificultades específicas da síndrome, de acordo coa substancia utilizada pola nai, un bebé pode presentar outros problemas:

  • Crecemento deficiente.
  • Nacemento prematuro.
  • Convulsións.
  • Defectos conxénitos.
  • Choro excesivo e moi forte.
  • Mala alimentación; pobre succión de leite materno.
  • Morte prematura.

Sensibilización e adiccións[editar | editar a fonte]

O que si representa un problema grave é a adicción, que consiste no consumo compulsivo dunha substancia.

A adicción parece estar relacionada co fenómeno da sensibilización. A sensibilización é un fenómeno oposto á dependencia. Consiste no aumento dalgúns efectos das substancias psicoactivas co uso regular delas. Por exemplo, é moi evidente cos efectos neuromotores da cocaína. O uso regular de cocaína (en calquera das súas formas) provoca hiperfunción e condutas estereotipadas tanto en humanos como en animais de experimentación, así como fenómenos paranoico e ilusións angustiantes, á vez que os efectos euforizantes diminúen produto da tolerancia. Os consumidores de alcohol de moitos anos embriaganse con doses cada vez menores de alcohol.

Dado que a sensibilización é un fenómeno que permanece por moitos anos (talvez sexa irreversible) utilizouse como un dos modelos para explicar a adicción. A conduta compulsiva do consumo parece, igualmente, non ser reversible, aínda que si poida ser controlada con adestramento. A adicción, é dicir, a conduta compulsiva de procura e consumo de substancias, malia todos os problemas persoais, físicos e sociais que leve o individuo, é en rigor o problema real, e o que leva a pedir axuda ao suxeito e a súa familia.

A conduta compulsiva aparece só nalgunhas condicións especiais. Hai polo menos tres elementos que disparan a compulsión por consumir: os estímulos ambientais asociados a drogas, os estados afectivos desagradables (como a tristeza ou o estrés) e probar a substancia ou outra similar. Calquera destes tres é capaz de desencadear un intenso desexo de consumir e a aparición de condutas de procura (o que se chama estratexias de consumo).

Hai substancias que son capaces de provocar unha intensa dependencia e síndrome de abstinencia, pero que non provocan adicción, por exemplo, as benzodiazepinas. Os suxeitos consomen benzodiazepinas de xeito preventiva ou paliativa, pero non existen estímulos ambientais ou internos que lles provoquen o desexo compulsivo de consumilas. É tamén a experiencia dos suxeitos que consomen opiáceos como paliativo do dor crónico (por exemplo, cancro).

Por outra banda, hai substancias que non provocan dependencia nin síndrome de abstinencia notable, e que con todo son intensamente adictivas. Entre elas, as máis importantes son, sen dúbida, a nicotina e a cocaína. En animais de laboratorio estas dúas demostraron ser as substancias máis rapidamente adictivas, aínda que non provoquen síndrome de abstinencia.

O alcohol ten efectos mixtos, segundo o período de consumo. No curto prazo provoca tolerancia, pero se o consumo é abusivo e por longo tempo, aparecerá a compulsión.

O cánnabis é unha substancia conflitiva. Non se conseguiu que os animais de laboratorio a inoculen así mesmos con facilidade, como ocorre rapidamente con todas as demais, o que concorda cos escasos efectos adictivos e de dependencia en seres humanos.

Contexto, tolerancia e adicción[editar | editar a fonte]

Tolerancia e adicción son fenómenos que dependen do contexto. Por exemplo ratas de laboratorio adestradas para realizar algunha tarefa baixo os efectos do alcohol, presentan unha resposta tolerante ante unha dose de alcohol de proba, a diferenza das ratas de control que son adestradas sen alcohol e que reciben unha dose equivalente de alcohol pero unha vez terminado o adestramento, presentan embriaguez ante unha dose de proba.

De igual xeito, o contexto é capaz de extinguir a resposta tolerante. Por exemplo un suxeito que tolera grandes doses de cocaína nun contexto de festa, onde está afeito facelo, pode sufrir unha severa intoxicación se consome a mesma cantidade nun lugar desacostumbrado.

A adicción tamén é dependente do contexto. Por exemplo as respostas sensibilizadas neuromotoras á cocaína son moito máis evidentes en ratas que reciben unha dose de cocaína na gaiola experimental, onde "esperan" recibila, que se a reciben na súa gaiola-dormitorio, onde non esperan recibila.

Sensibilización e dependencia (tolerancia) parcialmente superpoñense. Por exemplo, en animais de experimentación, a tolerancia precede e enmascara a sensibilización. Con todo, cando desaparece a tolerancia, faise evidente a sensibilización ante dose de proba. A sensibilización e a tolerancia tamén parecen depender do modo de consumo. As doses que se consomen ou inoculan de xeito continuo ou semi-continuo, provocan tolerancia e abstinencia en animais de laboratorio. As doses descontinuas (por exemplo, varias veces ao día, pero con intervalos importantes entre elas), tenden máis ben a provocar sensibilización. Hai que ter coidado para que estes fenómenos permiten fundamentar a existencia unha distinción notable entre os fenómenos de tolerancia-abstinencia-dependencia, cos fenómenos de sensibilización-adicción. Estas diferenzas teñen tamén unha relevante base neurobiolóxica.

En resumo, as substancias psicoactivas poden ou non provocar dependencia, pero o clinicamente importante é a súa capacidade para provocar condutas compulsivas como resposta a estímulos específicos, que poden ser internos ou externos.

Neurobioloxía do consumo de psicotrópicos[editar | editar a fonte]

Fenómenos homeostáticos[editar | editar a fonte]

Hai polo menos tres tipos de tolerancia:

  • Tolerancia metabólica, na que o organismo é capaz de sintetizar enzimas, en xeral no fígado.
  • Tolerancia farmacolóxica, vinculada ao cambio nos receptores neuronais (up e down-regulation) ligados a proteínas G e AMP cíclico. Esta consiste na desensibilización de receptores específicos para as substancias psicoactivas, a través de mecanismos ligados a AMP cíclico.
  • Tolerancia condicionada, vinculada a fenómenos de aprendizaxe, como a que ocorre durante o adestramento en tarefas psicomotoras baixo efecto de alcohol, por exemplo.

Tipo de adiccións[editar | editar a fonte]

A sensación de benestar ou pracer que produce o consumo dalgunhas substancias é provocada por transformacións bioquímicas no cerebro, de tal maneira que a ausencia de consumo provoca o efecto contrario: malestar xerado pola falta de químicos que alivien a tensión.

O pracer que provoca a substancia ao adicto é pouco duradeiro e segundo transcorre o tempo, o pracer é menor. Esta insensibilización progresiva chámase tolerancia.

Se as drogas se usan como unha fuga de problemas que non se saben resolver, a probabilidade de adicción é moito máis alta que se é por motivos lúdicos. Aínda que sempre hai, en maior ou menor medida, algún tipo de risco.

Drogodependencia[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Drogadicción.

A drogodependencia ou drogadicción é un tipo de adicción considerada como enfermidade crónica, recorrente e tratable que consiste no abuso de drogas, a miúdo ocasiona danos na saúde.

O DSM-IV-TR (2002) "O Manual diagnóstico e estatístico dos trastornos mentais" fai que para poder ser diagnosticada como tal, a dependencia a substancias debe comportar un patrón desadaptativo de consumo que leva consigo malestar ou deterioración (físico, psicolóxico ou social) e xunto ao que han de darse, polo menos, tres dos seguintes criterios nalgún momento dun período continuado de 12 meses:

  • Tolerancia.
  • Abstinencia.
  • A substancia é consumida en cantidades maiores ou durante máis tempo do que se pretendía nun principio.
  • Hai un desexo persistente ou esforzos infrutuosos de interromper o consumo ou de controlalo.
  • Utilízase moito tempo en actividades relacionadas coa obtención da substancia, consumo ou recuperación dos seus efectos.
  • Dáse unha importante redución das actividades cotiás do suxeito debido á inxestión da substancia.
  • Continúase consumindo a substancia a pesar de ter conciencia dos seus potenciais riscos.

A CIE-10 (Organización Mundial da Saúde, 2005) fai que para poder falar de dependencia deben presentar tres ou máis dos seguintes criterios nun período de 12 meses:

  • Forte desexo de consumir a substancia (craving).
  • Dificultades para controlar o devandito consumo.
  • Síndrome de abstinencia ao interromper ou reducir o consumo.
  • Tolerancia.
  • Abandono progresivo de intereses alleos ao consumo da substancia. Investimento cada vez maior de tempo en actividades relacionadas coa obtención da substancia ou coa recuperación dos seus efectos.
  • Persistencia no uso da substancia a pesar de percibir de forma clara os seus efectos prexudiciais.

Os anteriores criterios fan referencia tanto a aspectos relacionados coa dependencia física como coa psicolóxica.

Alcoholismo[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Alcoholismo.
Ilustración representando un borracho

O alcoholismo ou dipsomanía é unha dependencia con características de adicción ás bebidas alcohólicas. A súa causa principal é a adicción provocada pola influencia psicosocial no ambiente social en que vive a persoa. Caracterízase pola necesidade de inxerir substancias alcohólicas en forma relativamente frecuente, segundo cada caso, así como pola perda do autocontrol, dependencia física e síndrome de abstinencia.

O alcoholismo supón un serio risco para a saúde que a miúdo comporta o risco dunha morte prematura como consecuencia de infeccións de tipo hepáticas como a cirrose hepática, hemorraxias internas, intoxicación alcohólica , hepatocarcinoma, accidentes ou suicidio.

O alcoholismo non está fixado pola cantidade inxerida nun período determinado: persoas afectadas por esta enfermidade poden seguir patróns moi diferentes de comportamento, existindo tanto alcohólicos que consomen diariamente, como alcohólicos que beben semanalmente, mensualmente, ou sen unha periodicidade fixa. Aínda que o proceso dexenerativo tende a acurtar os prazos entre cada inxesta.

O consumo excesivo e prolongado desta substancia vai obrigando ao organismo a requirir cantidades crecentes para sentir os mesmos efectos, a isto chámaselle "tolerancia aumentada" e desencadea un mecanismo adaptativo do corpo ata que chega a un límite no que se inverte a suposta resistencia e entón "asimilaa menos", por iso tolerar máis alcohol é en si un risco de alcoholización.

As defuncións por accidentes relacionados co alcohol (choques, atropellos e suicidios) ocupan os primeiros lugares entre as causas de morte en moitos países.

Os problemas sociais que se derivan do alcoholismo poden incluír a perda do posto de traballo, problemas financeiros, conflitos conxugais e divorcios, condenas por crimes tales como condución baixo a influencia do alcohol, desordes públicas ou maltratos, marxinación, falta de respecto de xente que chega a ver no alcoholismo como un mal que o alcohólico se inflixe así mesmo e que ven como facilmente evitable. Estudos exhaustivos, mostran que o alcoholismo non só afecta aos alcohólicos senón que pode afectar profundamente a calquera persoa da súa comunidade que estea o seu redor.

Nos colexios sobre todo a nivel de secundaria preséntase gravemente este problema, cada vez é máis baixa a idade en que se inician no consumo do alcohol e moitos é só para mostrar "valor" ante os seus amigos.

Existe unha sinxela fórmula para pescudar se se esta consumindo unha cantidade excesiva de alcohol cos prexuízos que iso supón, mediante o cálculo dos gramos de alcohol. Esta fórmula consiste en multiplicar a cantidade de bebida en ml ou cc polo número de grados de alcohol e por 0,8, e este resultado divídese entre 100 para coñecer os gramos de alcohol da bebida en cuestión.

Considérase un consumo excesivo diario, 40 gramos de alcohol en homes, debido á súa suposta maior tolerancia ao alcohol, e 20 gramos de alcohol en mulleres. Un detalle que se pode mencionar tamén na inxesta desmedida de alcohol son os patróns de personalidade das persoas adictas a estas substancias. Moitos alcohólicos chegan ao alcoholismo por beber para saír dun estado de dificultade para socializar, ou por problemas de baixa autoestima. Nalgúns casos tamén o maior ou menor o efecto que produce en relación ao tempo de inxestión ata o momento en que a tolerancia e o procesamento deixan de ser efectivos. Unha persoa cun complexo de inferioridade, entre outros exemplos, é máis propensa á pouca resistencia ao alcohol, pero non é unha regra xeral.

Véxase tamén: Alcólicos Anónimos.

Tabaquismo[editar | editar a fonte]

Diferentes formas de fumar tabaco.

O tabaquismo é a adicción ao tabaco provocada, principalmente, por un dos seus compoñentes activos, a nicotina; a acción desta substancia acaba condicionando o abuso do seu consumo. O tabaquismo é unha enfermidade crónica sistémica pertencente ao grupo das adiccións e está catalogada no Manual diagnóstico e estatístico dos trastornos mentais (DSM-IV) do American Psychiatric Association. Actualmente crese que é a principal causa mundial de enfermidade e mortalidade evitable. Considérase unha enfermidade adictiva crónica con posibilidades de tratamento.

Segundo a Organización Mundial da Saúde o tabaco é a primeira causa de enfermidade, invalidez e morte prematura do mundo.[5] En Europa o tabaquismo provoca cada ano 1,2 millóns de mortes. Está directamente relacionado coa aparición de 29 enfermidades, das cales 10 son diferentes tipos de cancro, e é a principal causa do 95% dos cancros de pulmón, do 90% das bronquites e de máis do 50% das enfermidades cardiovasculares. En España cada ano morren máis de 50 000 persoas debido ao consumo de tabaco, máis que polos accidentes de tráfico e o consumo de todas as drogas ilegais xuntas.

Non existe hoxe en día unha opinión unánime sobre a importancia da dependencia física á nicotina como o maior ou único compoñente da adicción. Allen Carr, creador dun coñecido método para deixar de fumar, afirmaba que aínda que a ansiedade provocada pola retirada da nicotina é fisicamente real, é moito máis leve do que aparenta. Xa que logo, esta ansiedade, aínda que existente, podería estar multiplicada na mente do fumador por factores sociais, situacións de estrés ou os seus propios temores, o que, de ser certa, agregaría un compoñente psicolóxico moi importante á adicción física.

  • Dependencia moderada-intensa: consumo de máis de 20 cigarros ao día, fuman o primeiro cigarro na primeira media hora logo de levantarse.
  • Dependencia leve: consumo de menos de 20 cigarros ao día, fuman o primeiro cigarro logo de media hora de levantarse.

Adiccións a actividades[editar | editar a fonte]

As adiccións a actividades están relacionadas cunha baixa autoestima e seguridade nun mesmo (autoconfianza), que xeran frustración e medo. Estas, mal xestionadas, inducen á procrastinación e a evitación. As actividades desenvolvidas de forma compulsiva axudan a non pensar o que crea angustia e deixalo para despois. Unha vez terminadas a angustia é maior, e a miúdo súmase á culpabilidade, co que a fuxida cara a adiante é retomar novamente a actividade, aínda que racionalmente non teña nada de interese para a persoa e esta sexa consciente de que afecta negativamente a súa saúde, traballo ou vida afectiva.

Calquera actividade para non facer ou pensar no que dá medo pode ser adictiva: exercicio físico, videoxogos, xogos de cartas, ver a televisión etc. .

Adicción os xogos[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Ludomanía.
O xogo das cartas tamén poden producir adicción.
Caravaggio, Os xogadores de cartas, c. 1594

A ludopatía ou ludomania é un impulso irreprimible de xogar malia ser consciente das súas consecuencias e do desexo de deterse. Considérase como un trastorno do control dos impulsos, e por iso a American Psychological Asociación non o considera como unha adicción.[6]

Aínda que o sistema DSM (III, III-R e IV1) e a CIE-102 inclúe este trastorno entre as alteracións debidas a un baixo control dos impulsos, o certo é que os criterios diagnósticos operativos DSM teñen exactamente o mesmo deseño que o das adiccións a substancias, o que mostra a concepción subxacente para a enfermidade neste sistema: trátase dun problema adictivo "sen substancia" incluído nun apartado que non é o seu.[7]

A definición de ludopatía está suxeita a debate.[8] A ludopatía caracterízase por graves dificultades en limitar a cantidade de diñeiro ou tempo empregado no xogo, o que orixina consecuencias adversas para o xogador, para outros ou para a comunidade. A investigación realizada por varios gobernos en Australia conduciu a unha definición universal que parece ser a única baseada en estudos que non utiliza criterios diagnosticos.[9]

A maioría das outras definicións pódense sintetizar nun tipo de xogo que produce danos ou prexuízos no xogador e noutras persoas de calquera xeito. Non obstante estas definicións están vinculadas con descricións do tipo de dano ou o uso de criterios diagnósticos como os do South Oaks Gambling Screen,[10] Canadian Problem Gambling Index [11] ou o de Victorian Gambling Screen.[12]

Adicción ao traballo[editar | editar a fonte]

Coloquialmente un adicto ao traballo, ou polo seu nome orixinal en inglés, workaholic[13] é unha persoa á que lle gusta, estima e é adicta ao traballo. Non hai unha definición médica para tal condición. Con todo algunhas formas de estrés, e trastornos de personalidade obsesivos-compulsivos poden estar relacionados co traballo. Aínda que o termo workaholic xeralmente ten unha connotación negativa, úsase ás veces para persoas que expresan forte motivación cara a unha carreira ou oficio. O "traballo" en cuestión, normalmente asociado a un posto de traballo pago, tamén pode facer referencia a actividades tales como deportes, música, artes, ou adicción a Internet, a través do mantemento dunha páxina ou un espazo, persoal ou organizacional.

O nome como tal deriva do termo alcohólico. O primeiro rexistro da súa utilización data de 1968 nunha imprenta, despois popularizado en 1971 por Wayne Oates, no seu libro Confessions of a Workaholic. (Confesións dun adiccto o traballo)

Pero o termo non obtivo moita difusión, senón ata a década de 1990, onde se expandió grazas á súa relación coas teorías de auto axuda, movemento centrado nas adiccións, formando analoxías entre as condutas daniñas socialmente como a adicción ao traballo e drogadicción, incluíndo a adicción o alcohol. Aínda que o termo workaholic non é unha acepción admitida dentro da terminoloxía psicolóxica, estendeuse para referirse a aquelas persoas que perden o seu tempo no traballo, ou problemas relacionados ao mesmo, quen levan unha vida moi atarefada e que vai en detrimento coa súa saúde e funcións fisiolóxicas, vidas sociais, familiares e persoais ou sinxelamente contra o seu tempo libre.

Adicción ao sexo[editar | editar a fonte]

A hipersexualidade ou adicción ao sexo é o desexo de manter un nivel de comportamento sexual humano o suficientemente alto como para ser considerado clinicamente significativo. Tense unha necesidade incontrolable polo sexo de todo tipo, desde relacións sexuais con outras persoas ata masturbación ou consumo de pornografía.

A hipersexualidade caracterízase por unha frecuente estimulación xenital que, unha vez alcanzado o clímax, pode que a longo plazo, o individuo, non resulte nin emocional nin sexual satisfeito. En cambio, vai acompañada en ocasións de sentimentos de malestar e culpa. Pénsase que esta insatisfacción é a que alenta a elevada frecuencia de estimulación sexual, así como síntomas psicolóxicos e neurolóxicos adicionais.

O concepto de hipersexualidade substitúe os antigos conceptos de "ninfomanía" (ou "furor uterino") e "satiríase". A ninfomanía considerábase como un trastorno psicolóxico exclusivamente feminino que se caracteriza por unha libido moi activa e unha obsesión co sexo. Nos homes o trastorno chámase satiríase. Hoxe en día, os termos "ninfomanía" e "satiríase" non aparecen listados como trastornos específicos no DSM-IV, aínda que permanecen como parte do CIE-10.

O limiar para o que constitúe a hipersexualidade está suxeito a debate, e os críticos preguntan se pode existir un limiar de diagnóstico. O desexo sexual varía considerablemente nos humanos, o que unha persoa consideraría como desexo sexual normal podería ser entendido por outros como excesivo e por outros como baixo.

O consenso entre aqueles que consideran a hipersexualidade como un trastorno é cando o limiar que se alcanza no comportamento sexual causa incomodidade ou impide o funcionamento social . Os hipersexualis poden ter problemas laborais, familiares, económicos e sociais. O seu desexo sexual obrígalles a ir a miúdo a prostíbulos, comprar artigos pornográficos, realizar con frecuencia chamadas a liñas eróticas e manter relacións sexuais con descoñecidos, o que fai que a vida xire en torno ao sexo.

A hipersexualidade pode expresarse tamén naqueles con trastornos bipolares durante períodos de manía. Persoas que sofren de trastorno bipolar poden presentar continuamente enormes oscilacions na libido, dependendo do seu estado de ánimo. Algunhas veces esta necesidade psicolóxica de actividade sexual é moito máis alta do que eles recoñecen como normal, e ás veces está moi por baixo diso.

A hipersexualidade é unha das dependencias menos coñecidas e visibles, posto que as persoas que o padecen adoitan mantela oculta e disimulala, sobre todo coas persoas coñecidas (coas que son ata tímidos). Estímase que ata o 6% da poboación padéceo, e que só o 2 % dos afectados son mulleres. Ten tratamento sempre que a persoa que o sofre sexa capaz de recoñecelo.

Adicción a comer e o non facelo[editar | editar a fonte]

Artigos principais: anorexia, bulimia e obesidade.

Algunhas alteracións da conduta alimentaria, como a anorexia, a bulimia e a obesidade, pódense considerar consecuencia dunha autoestima ferida fronte á que a persoa reacciona compulsivamente cun comportamento adictivo inconsciente resultado dos efectos da persecución inútil de metas inalcanzables.[14]

A maioría de persoas anoréxicas recoñecen que o seu estado de desnutrición é adictivo porque satisfai unha necesidade emocional importante, por exemplo o autocontrol ou a sexualidade, e necesítano para aliviar a tensión nerviosa ou o estrés.[14]

Na bulimia e na obesidade o feito de aplacar o dor crónico dunha fame real ou imaxinaria pódese entender tamén como unha adicción, neste caso a comida. Sería nun principio un mecanismo de defensa non racional para non ser consciente do fracaso e da dor asociada que representaría darse conta da enorme diferenza entre o suxeito e o ideal imposto pola sociedade. Estas actividades compulsivas satisfan carencias afectivas e fanse para aliviar e acougar a ansiedade que producen.[14]

Dependencia emocional[editar | editar a fonte]

O dependente emocionalmente a outra persoa adoita esquecerse de si mesmo para centrarse nos problemas do outro (a súa parella, un familiar, un amigo etc), é por iso que é moi común que se relacione con xente "problemática", xustamente para poder rescatalo e de crear deste xeito un lazo que os una. Así é como se fai adicto, o preocuparse polo outro, esquece as súas propias necesidades e cando a outra persoa non responde como o adicto espera, este frústrase, deprímese e intenta controlalo aínda máis. Coa súa constante axuda, o adicto busca xerar, no outro, a necesidade da súa presenza, e ao xerar necesidade cre que deste xeito nunca van abandonalo.

É moi común que nunha relación, o dependente emocional non poida poñer límites e sixelamente o perdoe todo, malia que a outra persoa chegue a ferilo de xeito deliberado, isto é simplemente porque o adicto confunde a "obsesión" e "adicción" que sente polo outro cun inmenso amor que todo o pode. Xa que logo, o adicto é incapaz de afastarse por si mesmo dunha relación enfermiza, por máis insana que esta sexa, e é moi común que cheguen a pensar que máis aló desta persoa acábase o mundo, ata que recoñece a súa condición psicolóxica e busca axuda, para terminar coa adicción e non volver a xerar dependencia noutras persoas ou en futuras relacións.

Abstinencia[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Síndrome de abstinencia.

A abstinencia é a reacción do corpo ao ser privado dunha substancia adictiva da que se volveu dependente e tolerante. Sen a substancia, as funcións fisiolóxicas que dependían da substancia van reaccionar debido á tolerancia e a dependencia da substancia do corpo. Desequilibrios químicos e hormonais poden xurdir se non se introduce a substancia e é de esperar estrés fisiolóxico e psicolóxico.

Mecanismos biolóxicos[editar | editar a fonte]

Investigacións sobre a adicción indican que os mecanismos biolóxicos están presentes. Hai moitas variables nas que os estudos non están de acordo, entre os principais factores contribuíntes. Como se discutiu no debate natureza versus natureza, a natureza biolóxica das calidades innatas individuais pode explicar moitas decisións e accións, como unha historia familiar na que a xenética, o ADN e outros trastornos mentais permanecen en estado latente durante xeracións e logo desencadéanse.[15] Os que ofrecen tratamentos profesionais teñen diferentes opinións sobre este tema.

O risco dun futuro trastorno adictivo increméntase en gran medida se unha persoa exponse a unha sobrecarga constante ou se involucra no abuso de drogas durante a adolescencia debido a que é unha etapa do desenvolvemento neurolóxico crítico que é sensible a este tipo de experiencias. A razón de que o abuso de substancias e a tensión durante a adolescencia aumente o risco de adicción débese aos cambios que provoca no cerebro.[16]

Varias rexións do cerebro tamén están involucradas nos mecanismos biolóxicos da adicción. Principalmente, a liberación de dopamina no núcleo accumbens, que se desencadea por unha ampla variedade de fármacos nunha ampla variedade de formas, xoga un papel en calidades de reforzo de estímulos.[17] Xa que a secreción da dopamina é tamén característica de reforzos naturais, estímulos tales como alimentos, auga, e o sexo, é evidente que a natureza adictiva da droga implica procesos que secuestran estes mecanismos. A investigación indica que este proceso iníciase no sistema dopaminérxico límbico e posteriormente modifica outras partes do cerebro que reciben información de entrada das neuronas afectadas. Entre estas áreas esta a área texmental ventral.[18][19].

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Addictus era o deudor insolvente que, por falta de pago, era entregado como escravo ao seu acredor.Adicto, el deudor en la Antigua Roma.
  2. Definición de Adiccón no DRAG
  3. American Society for Addiction Medicine (2012). "Definition of Addiction" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 14/06/2018. Consultado o 19/07/2014. 
  4. Goleman, Daniel (2009). Editorial Kairós, ed. Intel·ligència emocional. p. 86. ISBN 8472454630. 
  5. Drogas. Secretaría Xeral de Sanidade e Delegación do Goberno para o Plan Nacional Sobre Drogas. Ministerio de Sanidade e Consumo. Goberno de España. 2008.
  6. Petry, Nancy M. (2006-9). "Should the scope of addictive behaviors be broadened to include pathological gambling?". Addiction (en inglés) 101: 152–160. doi:10.1111/j.1360-0443.2006.01593.x. Arquivado dende o orixinal o 25 de setembro de 2019. Consultado o 02 de abril de 2019. 
  7. Concordança entre els criteris diagnòstics CIE-10 I DSM-IV DE Ludopatia. I Congreso Virtual de Psiquiatria 1 de febreiro - 15 de marzo 2000
  8. "UK Gambling Commission 2006" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 21 de febreiro de 2007. Consultado o 21 de febreiro de 2007. 
  9. "Gambling Research Austràlia (2005) Problem Gambling and Harm: Towards a National Definition" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 30 de agosto de 2018. Consultado o 29 de agosto de 2018. 
  10. Lesieur, H. R., & Blume, S. B. (1987). The American Journal of Psychiatry, 144 (9), 1184-1181., ed. "The South Oaks Gambling Screen (SOGS): A new instrument for the identification of pathological GAMBLERS". 
  11. "Ferris, J., & Wynne, H. (2001). The Canadian problem gambling index: Final report. Canadian Centre on Substance Abuse (CCSA )." (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 13 de agosto de 2006. Consultado o 13 de agosto de 2006. 
  12. "Ben-Tovim. D., Esterman. A., Tolchard. B., & Battersby, M. (2001). The Victorian Gambling Screen: Project report. Melbourne: Victorian Research Panell." (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 24 de outubro de 2009. Consultado o 27 de agosto de 2013. 
  13. Termo específico en inglés para "Adicto ao traballo"
  14. 14,0 14,1 14,2 La autoestima, Luís Rojas Marcos, Ed Espasa, 2007. ISBN 978 84 670 2465 4(en castellà)
  15. Tsuang, MT; MJ Lyons; JM Meyer; T. Doyle (1998). Co-ocurrencia de abuso de drogas diferentes en los hombres: El papel de las vulnerabilidades y compartido específico con las drogas. Archivos de Psiquiatría General, (55): 967-972.
  16. Crews, FT.; Vetreno, RP. (2011).. Adicción, la adolescencia y la inducción de genes inmune innata. Frente Psiquiatría 2: 19
  17. Salamone, JD (1992). La función motora y sensoriomotora del estriado y accumbens dopamina Complejo: Participación en los procesos de la conducta instrumental. Psicofarmacología (107): 160-174.
  18. Kauer, JA; RC Malenka (2007).. "La plasticidad sináptica y la adicción" Opiniones Nature Neuroscience (8): 844-858.
  19. Belin, D.; BJ Everitt (2008). "Cocaína Buscando hábitos dependen de la conectividad serial dopamina dependiente que une el ventral con el cuerpo estriado dorsal". Neurona (57): 432-441.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]