Acridina

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Acridina
Estrutura química da acridina
Identificadores
Número CAS 260-94-6
PubChem 9215
ChemSpider 8860
Número CE 205-971-6
ChEBI CHEBI:36420
ChEMBL CHEMBL39677
Número RTECS AR7175000
Imaxes 3D Jmol Image 1
Image 2
Propiedades
Fórmula molecular C13H9N
Masa molar 179,22 g mol−1
Aspecto Pos brancos
Olor Irritante
Densidade 1,005 g/cm3 (20 °C)[1]
Punto de fusión 106–110 °C; 223–230 °F; 379–383 K (
a 760 mmHg[1])
Punto de ebulición 344,86 °C; 652,75 °F; 618,01 K (
a 760 mmHg[1])
Solubilidade en auga 46,5 mg/L[1]
Solubilidade Soluble en CCl4, alcohois, (C2H5)2O, C6H6[1]
log P 3,4[1]
Presión de vapor 0,34 kPa (150 °C)
2,39 kPa (200 °C)
11,13 kPa (250 °C)[4]
Acidez (pKa) 5,58 (20 °C)[1]
λmax 392 nm[3]
Termoquímica
Entalpía estándar
de formación
ΔfHo298
179,4 kJ/mol[1]
Entalpía estándar
de combustión
ΔcHo298
6581,3 kJ/mol[4]
Entropía molar
estándar
So298
208,03 J/mol·K[4]
Capacidade calorífica, C 205,07 J/mol·K[4]
Perigosidade
Pictogramas GHS Pictograma do signo de exclamación no Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) [3]
Palabra sinal GHS Danger
declaración de perigosidade GHS H302[3]
Clasificación da UE Nocivo Xn
Frases R R22, R36/37/38
Frases S S2, S24/25, S36
NFPA 704
1
2
0
LD50 500 mg/kg (rato, oral) [2][5]

Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa.

A acridina[2] é un composto orgánico heterocíclico nitroxenado coa fórmula C13H9N. As acridinas son derivados substituídos deste anel parental. É unha molécula plana estruturalmente relacionada co antraceno na que en vez dun dos grupos CH centrais hai un nitróxeno. Igual que as moléculas relacionadas piridina e quinolina, a acridina é lixeiramente básica. É un sólido case incoloro. Actualmente case non hai aplicacións comerciais das acridinas, pero noutras épocas o uso de tinturas de acridina era moi común. Cristaliza formando cristais aciculares.

Illamento e síntese[editar | editar a fonte]

Carl Gräbe e Heinrich Caro foron os primeiros que illaron a acridina, en 1870, a partir do alcatrán de hulla. A acridina é separada do alcatrán de hulla extraéndoa con ácido sulfúrico diluído. A adición de dicromato de potasio a esta solución precipita bicromato de acridina. O bicromato é descomposto usando amoníaco.

A acridina e os seus derivados poden prepararse por procesos sintéticos. Na síntese de acridina de Bernthsen, a difenilamina condensa con ácidos carboxílicos en presenza de cloruro de cinc. Cando o ácido carboxílico é o ácido fórmico, a reacción rende a acridina parental. Cos ácidos carboxílicos máis grandes, xéranse os derivados substituídos no átomo de carbono meso.

A síntese de acridina de Bernthsen.

Outros métodos máis antigos de síntese orgánica de acridinas inclúen os seguintes: condensación de difenilamina con cloroformo en presenza de cloruro de aluminio, facer pasar vapores de ortoaminodifenilmetano sobre litarxirio (un mineral de óxido de chumbo) quentado, quentar salicilaldehido con anilina e cloruro de cinc ou destilar acridona (cun grupo carbonilo na posición 9) sobre po de cinc.[6] Outro método clásico para a síntese de acridonas é a reacción de Lehmstedt-Tanasescu.

Reaccións[editar | editar a fonte]

A acridina realiza as reaccións que se esperan dun N-heterociclo insaturado. Sofren unha N-alquilación con ioduros de alquilo para formar ioduros de alquil acridinio, os cales son rapidamente transformados por acción de ferricianuro potásico alcalino en N-alquil acridonas.

Basicidade[editar | editar a fonte]

A acridina e os seus homólogos son debilmente básicos. A acridina é unha fotobase que ten un pKa no estado fundamental de 5,1, que é similar ao da piridina, e teñen un pKa no estado excitado de 10,6.[7] Tamén comparte propiedades coa quinolina.

Redución e oxidación[editar | editar a fonte]

As acridinas poden ser reducidas a 9,10-dihidroacridinas, ás veces chamadas leuco-acridinas. A reacción con cianuro potásico dá o derivado 9-ciano-9,10-dehidro. Na oxidación con permanganato potásico, rende ácido acridínico (C9H5N(CO2H)2) tamén coñecido como quinolina-1,2-ácido dicarboxílico.[6] A acridina é facilmente oxidada polo ácido peroximonosulfúrico ao aminoóxido de acridina. A posición do carbono 9 da acridina é activada por reaccións de adición.[8]

Aplicacións[editar | editar a fonte]

Varios colorantes e fármacos teñen o esqueleto da acridina.[9] Moitas acridinas, como a proflavina, tamén tañen propiedades antisépticas. A acridina e os derivados relacionados (como a amsacrina) únense ao ADN e ARN debido ás súas capacidades de intercalación. O laranxa de acridina (3,6-dimetilaminoacridina) é un colorante metacromático selectivo para ácidos nucleicos útil para a determinación do ciclo celular.

Colorantes[editar | editar a fonte]

En épocas pasadas os colorantes de acridina eran comercialmente significativos, mais agora o seu uso é raro porque non destinguen. Os colorantes de acridina prepáranse por condensación de derivados 1,3-diaminobenceno. É ilustrativa a reacción do 2,4-diaminotolueno con acetaldehido:[10]

Síntese do C.I. Amarelo Básico 9, un colorante de acridina.

A 9-fenilacridina é a base parental da crisanilina ou a 3,6-diamino-9-fenilacridina, que é o constituínte fundamental da tintura de fosfina (que non se debe confundir co gas fosfina), un sub-produto na manufactura da rosanilina. A crisanilina forma sales de cor vermella, que tinguen a seda e a la de amarelo; e as solucións destes sales caracterízanse pola súa fluorescencia verde-amarelada. A crisanilina foi sintetizada por O. Fischer e G. Koerner ao condensar orto-nitrobenzaldehido con anilina, o orto-nitro-para-diamino-trifenilmetano resultante é reducido ao correspondente composto ortoamino, que en condicións de oxidación rende crisanilina. A benzoflavina, un isómero da crisanilina, é tamén unha tintura e foi preparada por K. Oehler a partir de meta-fenilenodiamina e benzaldehido. Estas substancias condensan para formar tetra-aminotrifenilmetano, o cal, ao quentalo con ácidos, perde amoníaco e rende 3,6-diamino-9,10-dihidrofenilacridina, a partir da cal se obtén a benzoflavina por oxidación. É un po amarelo, soluble en auga quente.[6]

Seguridade[editar | editar a fonte]

A acridina é un irritante da pel. O seu LD50 (rata, oral) é 2000 mg/kg e 500 mg/kg (rato, oral).[2]

Outros derivados[editar | editar a fonte]

A acridarsina deriva formalmente da acridina substituíndo o átomo de nitróxeno por un de arsénico, e a acridofosfina substituíndoo por fósforo.

References[editar | editar a fonte]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Lide, David R., ed. (2009). CRC Handbook of Chemistry and Physics (90th ed.). Boca Raton, Florida: CRC Press. ISBN 978-1-4200-9084-0.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 "MSDS of Acridine". [1] Fisher Scientific. Acceso 2014-06-22.
  3. 3,0 3,1 3,2 Sigma-Aldrich Co., Acridine. Acceso 2014-06-22
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Acridine in Linstrom, P.J.; Mallard, W.G. (eds.) NIST Chemistry WebBook, NIST Standard Reference Database Number 69. National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg MD. http://webbook.nist.gov (acceso 2014-06-22)
  5. "NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards #0145". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). [2]
  6. 6,0 6,1 6,2
  7. Joseph R. Lakowicz. Principles of Fluorescence Spectroscopy 3rd edition. Springer (2006). ISBN 978-0-387-31278-1. Chapter 7. page 260.
  8. G. Collin, H. Höke,"Acridine" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2012, Wiley-VCH, Weinheim.doi 10.1002/14356007.a01_147
  9. Denny, W. A., "Acridine derivatives as chemotherapeutic agents", Curr. Med. Chem. 2002, volume 9, 1655. doi 10.2174/0929867023369277
  10. Thomas Gessner and Udo Mayer "Triarylmethane and Diarylmethane Dyes" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2002, Wiley-VCH, Weinheim.doi 10.1002/14356007.a27_179
  • Synthesis of Acridine-based DNA Bis-intercalating Agents Gerard P. Moloney, David P. Kelly, P. Mack Molecules 2001, 6, 230-243 [3]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]